2021.04.16 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.129.2021.KL
z 16 kwietnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 maja 2021 r. (data wpływu 7 maja 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie braku przychodu po stronie Wnioskodawcy z tytułu dobrowolnego umorzenia przez Wnioskodawcę udziałów bez wynagrodzenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku przedstawiono następujący zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej: Spółka) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce. Pan (…) (PESEL … ) (dalej: Udziałowiec Spółki) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce. Udziałowiec Spółki jest większościowym udziałowcem Spółki, tj. posiada 100% jej udziałów. Spółka wraz ze spółkami celowymi działa na szeroko pojętym rynku wsparcia eksploatacji i zastosowania bojowego techniki lotniczej w Polsce.

Obecnie Udziałowiec Spółki jest bezpośrednio, jak i pośrednio (za pośrednictwem Spółki) większościowym udziałowcem m.in. poniższych spółek celowych, tj.: (…). W powyższych spółkach celowych są również inni mniejszościowi wspólnicy.

Mając na uwadze powyższe Udziałowiec Spółki zamierza w przyszłości dokonać uproszczenia struktury właścicielskiej spółek celowych poprzez następujące czynności, tj.:

utworzenie przez Udziałowca Spółki - spółki holdingowej, do której zostaną wniesione wszystkie posiadane przez Udziałowca Spółki oraz Spółkę udziały ww. spółek celowych w ramach transakcji wymiany udziałów pomiędzy Udziałowcem Spółki oraz Spółką a spółką holdingową,
następnie rozważane jest dobrowolne umorzenie bez wynagrodzenia wszystkich udziałów Spółki w ww. spółkach celowych (wcześniej należących do Spółki) nabytych w ramach ww. transakcji wymiany udziałów,
następnie planowane jest wniesienie przez Udziałowca Spółki wszystkich posiadanych udziałów w Spółce do spółki holdingowej w ramach odrębnej transakcji wymiany udziałów.

Jak wskazano powyżej, Udziałowiec Spółki planuje utworzenie spółki kapitałowej, tj. X (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka Holdingowa”). Wnioskodawca będzie miał siedzibę w Polsce. Obecnie Udziałowiec Spółki złożył stosowny wniosek o rejestrację Wnioskodawcy w rejestrze przedsiębiorców, który stanowi załącznik do niniejszego wniosku o interpretację. Na moment rejestracji Wnioskodawcy w rejestrze przedsiębiorców Udziałowiec Spółki będzie wspólnikiem (udziałowcem), jak i Prezesem zarządu Wnioskodawcy.

Na pierwszym etapie planowane jest przeprowadzenie transakcji, w wyniku których Spółka Holdingowa nabędzie w ramach tzw. wymiany udziałów od Spółki jak i od Udziałowca Wnioskodawcy jako wkład niepieniężny wszystkie udziały w posiadanych przez nich w poniższych spółkach z o.o., tj.: (…); W zamian za wkład niepieniężny w postaci części udziałów ww. spółek z o.o., Spółka otrzyma udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Holdingowej stając się tym samym jej bezpośrednim udziałowcem. W ramach ww. transakcji wymiany udziałów planowane jest, że Spółka nie otrzyma od Spółki Holdingowej jakiejkolwiek zapłaty w gotówce lub otrzyma zapłatę w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie podkreślić, że powyżej wskazane transakcje wymiany udziałów stanowią przedmiot odrębnych wniosków o interpretacje złożonych przez Spółkę w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz Udziałowca Spółki w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, wobec których zostały wydane interpretacje podatkowe. W przyszłości po przeprowadzonych transakcjach wymiany udziałów będącej przedmiotem odrębnych wniosków o interpretacje, rozważane może być również umorzenie udziałów Spółki w Spółce Holdingowej bez wynagrodzenia, które zostaną nabyte w ramach transakcji wymiany udziałów, nie będących przedmiotem niniejszego wniosku.

Zmierzając do uproszczenia struktury umorzenie udziałów Spółki w kapitale zakładowym nowo powstałej spółki - Spółki Holdingowej zostanie przeprowadzone zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej: „KSH”). Przedmiotowe umorzenie będzie dokonane na podstawie art. 199 § 3 KSH dobrowolnie, za zgodą Spółki w drodze nabycia tych udziałów przez Spółkę Holdingową, celem umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia.

Podstawą umorzenia udziałów Spółki będzie uchwała zgromadzenia wspólników Spółki Holdingowej podjęta w oparciu o uprzednią zgodę umarzanego wspólnika (Spółki), w której wyrazi on zgodę na umorzenie należących do niego udziałów w Spółce Holdingowej bez wynagrodzenia. Decyzja o umorzeniu udziałów oraz określenie warunków umorzenia nastąpiłoby bez zaangażowania Spółki Holdingowej, zaś wyłączną podstawę umorzenia stanowić będzie ww. zgoda umarzanego wspólnika (Spółki) oraz uchwała umorzeniowa podejmowana przez zgromadzenie wspólników Spółki Holdingowej, tj. Spółkę oraz Udziałowca Spółki. Przedmiotem niniejszego wniosku jest kwestia ustalenia, czy wskutek planowanego umorzenia udziałów należących do Spółki w nowo powstałej Spółce Holdingowej po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przeprowadzenie transakcji w opisany powyżej sposób ma na celu osiągnięcie celów prawnych, tj. umożliwienie przeprowadzenia transakcji w sposób zgodny z regulacjami Kodeksu Spółek Handlowych oraz celów ekonomicznych, tj. utworzenie Spółki Holdingowej, której 100% udziałowcem będzie Udziałowiec Spółki i który będzie bezpośrednim większościowym udziałowcem (właścicielem) spółek celowych, jak również Spółki. Celem powyższych działań jest uproszczenie powiązań gospodarczych pomiędzy spółkami celowymi, co w sposób znaczący wpłynie na zwiększenie bezpieczeństwa prawnego spółek celowych, poprzez brak wzajemnych powiązań pomiędzy tymi spółkami. Jednocześnie, z uwagi na fakt że w spółkach celowych znajdują się niezależni wobec Udziałowca Spółki Inni udziałowcy, to przeprowadzenie planowanego uproszczenia struktury np. poprzez sprzedaż udziałów w spółkach celowych nie jest preferowanym rozwiązaniem a transakcja wymiany udziałów i ewentualne umorzenie części udziałów Spółki w przyszłości wydaje się najefektywniejszym rozwiązaniem w przedmiotowej przypadku. Takie rozwiązanie powodować będzie najmniejsze ryzyko zablokowania potencjalnej restrukturyzacji przez pozostałych udziałowców i minimalizację ryzyka prawnego Udziałowca Spółki i Spółki. Tym samym, nie można uznać, że głównym lub jednym z głównych celów przeprowadzanej transakcji jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Innymi słowy, uwarunkowania gospodarcze i prawne uzasadniają przeprowadzenie w sposób opisany we wniosku i skorzystanie z określonych regulacji ustaw podatkowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Spółkę w kapitale nowo powstałej Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy), bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Spółkę w kapitale nowo powstałej Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy), bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnienie stanowiska spółki w zakresie pytania:

Co do zasady, umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym jak i korporacyjnym, wynikających z posiadania udziałów.

Tryb umarzania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością został uregulowany w art. 199 KSH. Umorzenie może być przeprowadzone: za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę – tzw. umorzenie dobrowolne; bez zgody wspólnika – tzw. umorzenie przymusowe; w razie ziszczenia się określonego zdarzenia – tzw. umorzenie automatyczne. Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W myśl § 2 ww. przepisu, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie. Ponadto, umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz wspólnika, którego udziały są umarzane. Na powyższe wskazuje literalne brzmienie art. 199 § 3 KSH.

W takim przypadku dochodzi do nieodpłatnego nabycia udziałów przez spółkę od jej udziałowca w celu ich umorzenia. Zgodnie z przedmiotowym opisem zdarzenia przyszłego, wystąpienie Spółki ze Spółki Holdingowej nastąpiłoby w formie dobrowolnego umorzenia wszystkich udziałów posiadanych przez Spółkę w kapitale zakładowym Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy).

Umorzenie udziałów zostałoby przeprowadzone zgodnie z przepisami KSH.

W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Natomiast w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT, dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Łączna wykładnia ww. przepisów prowadzi do wniosku, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z cytowaną ustawą o CIT, stanowią odpowiednio dochód albo przychód.

Zatem, jeśli określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie, wskazać należy, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zdaniem Wnioskodawcy należy pokreślić, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy o CIT, ogólnej definicji przychodu podatkowego. Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, należy uznać, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Skutek w postaci powstania przychodów w rozumieniu ww. ustawy może być również następstwem zdarzeń prawnych, których skutkiem jest zmniejszenie pasywów podatnika, tj. jego zobowiązań.

Treść art. 12 ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że zostały wskazane jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów. Natomiast, art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu. Co do zasady, należy wskazać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść.

Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. KSH nie definiuje pojęcia umorzenia, jego regulacje skupiają się na warunkach, sposobie i trybie umorzenia. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym należy zwrócić uwagę, że Spółka, będzie wspólnikiem nowo powstałej Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy), która będzie posiadała dwóch wspólników, tj.: Spółkę oraz Udziałowca Spółki będącego osobą fizyczną, który będzie wspólnikiem Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy).

W związku z uproszczeniem struktury, polegające na tym, że Udziałowiec Spółki będzie bezpośrednio posiadać wszystkie udziały w kapitale Spółki Holdingowej planowane jest umorzenie udziałów Spółki w Spółce Holdingowej. Umorzenie udziałów Wnioskodawcy będzie dokonane dobrowolnie, za zgodą Spółki w drodze nabycia tych udziałów przez Spółkę Holdingową, celem umorzenia bez wynagrodzenia.

Mając na uwadze powyższe przepisy i przedstawiony opis zdarzenia przyszłego zdaniem Wnioskodawcy stwierdzić należy, że planowane dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez Spółkę w kapitale Spółki Holdingowej, bez wypłaty wynagrodzenia nie spowoduje powstania również po stronie Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy), której Spółka będzie wspólnikiem - przychodu podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o CIT, i nie skutkuje przyrostem majątku Spółki Holdingowej.

W przedmiotowym zdarzeniu przyszłym, pomimo że Spółka Holdingowa dokona nieodpłatnego nabycia udziałów należących do Spółki w celu ich umorzenia, to jednak Spółka Holdingowa nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy nie znajdzie w sprawie zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę Holdingową (Wnioskodawcę) w celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Spółki Holdingowej ani otrzymaniem przez nią jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Spółki Holdingowej.

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia, pomimo że następuje bez wynagrodzenia, nie prowadzi do uzyskania realnego przysporzenia, w wyniku którego następuje powiększenie majątku spółki, której udziały są umarzane.

Należy podkreślić, że pomimo, iż w całej procedurze umorzenia udziałów można wyróżnić czynność nabycia udziałów przez spółkę (Spółkę Holdingową) w celu ich umorzenia oraz czynność umorzenia udziałów, to tych czynności nie można sztucznie traktować jako dwóch odrębnych czynności. Zdaniem Wnioskodawcy są one bowiem częściami jednej procedury prowadzącej do umorzenia udziałów. Należy zwrócić uwagę, iż spółka nabywająca udziały w celu umorzenia (Spółka Holdingowa) nie ma swobody w dysponowaniu nimi. Wręcz przeciwnie, udziały te są nabywane wyłącznie w celu ich unicestwienia (umorzenia), a co za tym idzie, nie mogą przynieść Spółce Holdingowej żadnych korzyści, a sama Spółka Holdingowa) nabywając udziały w celu umorzenia realizuje wyłącznie swoje zobowiązanie wynikające z podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, do nabycia udziałów, jak i następnie ich (…) unicestwienia. W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma swobody ani w nabyciu udziałów, ani w dysponowaniu nimi po ich nabyciu. Wyklucza to przyjęcie, iż otrzymała w związku z nabyciem swoich udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia jakiekolwiek przysporzenie. Ponadto, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia dla Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy) nie będzie również znajdować się w zakresie dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku wyrażenia zgody przez wspólnika (Spółkę) na nieodpłatne umorzenie należących do niej udziałów w Spółce Holdingowej, po stronie Spółki Holdingowej nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Spółki. Tym samym, nie może również dojść do umorzenia zobowiązania.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy również znajduje potwierdzenie w bieżącej praktyce organów podatkowych m.in.: interpretacji z dnia 17-11-2020, nr 0114-KDIP2 -2.4010.259.2020.1.AG Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał poniższe stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe: „Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego wystąpienie Spółki A. ze Spółki B. nastąpi w formie dobrowolnego umorzenia wszystkich udziałów posiadanych przez Spółkę A. w kapitale zakładowym Spółki B. Umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami KSH.

Podstawą umorzenia udziałów Spółki A będzie uchwała zgromadzenia wspólników Spółki B podjęta w oparciu o uprzednią zgodę umarzanego wspólnika (Spółki A), w której wyrazi on zgodę na umorzenie należących do niego udziałów bez wynagrodzenia.

Decyzja o umorzeniu udziałów oraz określenie warunków umorzenia następuje bez zaangażowania Spółki B, zaś wyłączną podstawę umorzenia stanowi wspomniana wyżej zgoda umarzanego wspólnika (Spółki B) oraz uchwała umorzeniowa podejmowana przez zgromadzenie wspólników Spółki A.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawców jest m.in kwestia ustalenia czy wskutek planowanego umorzenia udziałów należących do Spółki A w spółce B, po stronie Spółki A lub Spółki B powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. (…) Należy zauważyć, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy o CIT, ogólnej definicji przychodu podatkowego. Treść art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, wskazuje, że zostały wskazane jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o CIT przychodami są m.in.: (…) Natomiast, art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu. Umorzenie udziałów nie zostało wprost wymienione w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT jako zdarzenie, z którym wiąże się powstanie przychodu po stronie spółki umarzającej udziały. Oczywiście katalog wymieniony w tym przepisie nie jest katalogiem zamkniętym, jednak umorzenie udziałów jako takie nie może samo w sobie spowodować powstania przychodu po stronie Spółki. Należy jednak zauważyć, iż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Należy zatem rozważyć, czy umorzenie udziałów bez wynagrodzenia jest świadczeniem nieodpłatnym, a umorzenie za wynagrodzeniem poniżej wartości rynkowej świadczeniem częściowo odpłatnym.

Zgodnie z poglądem wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2002 r. (sygn. akt FPS 9/02), potwierdzonym także w późniejszym orzecznictwie (vide Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06) pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Za świadczenia nieodpłatne w rozumieniu przepisów ustawy o CIT należy zatem uznać te świadczenia, które przynoszą wymierną korzyść finansową dla podatnika (korzyść ta nie powinna być dostępna w sposób powszechny dla innych podmiotów) i jednocześnie nie wiążą się z koniecznością poniesienia świadczenia wzajemnego, bądź innego wydatku. Nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia, nawet jeżeli następuje bez wynagrodzenia (albo częściowo odpłatnie), nie prowadzi do uzyskania realnego przysporzenia, w wyniku którego następuje powiększenie majątku spółki, której udziały są umarzane.

Należy podkreślić, że pomimo, iż w całej procedurze umorzenia udziałów można wyróżnić czynność nabycia udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia oraz czynność umorzenia udziałów, to tych czynności nie można sztucznie traktować jako dwóch odrębnych czynności. Są one bowiem częściami jednej procedury prowadzącej do umorzenia udziałów.

Należy zwrócić uwagę, iż spółka nabywająca udziały w celu umorzenia nie ma swobody w dysponowaniu nimi. Wprost przeciwnie, udziały te są nabywane wyłącznie w celu ich unicestwienia, a co za tym idzie, nie mogą przynieść spółce żadnych korzyści, a sama spółka nabywając udziały w celu umorzenia realizuje wyłącznie swoje zobowiązanie wynikające z podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, do nabycia udziałów, jak i następnie ich unicestwienia. Spółka nie ma zatem swobody ani w nabyciu udziałów, ani w dysponowaniu nimi po ich nabyciu. Wyklucza to przyjęcie, iż otrzymała w związku z nabyciem swoich udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym niż rynkowe jakiekolwiek przysporzenie.

Pogląd ten został przyjęty w orzecznictwie sadów administracyjnych (wyrok WSA w Poznaniu z 28 listopada 2013 r. „sygn. akt I SA/Po 874/13, LEX nr 1401133, wyrok NSA z 8 lutego 2012 r., sygn. akt II FSK 1384/10, wyrok NSA z 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1950/10, wyrok NSA z 4 października 2013 r., sygn. akt II FSK 2753/11 oraz wyrok WSA w Krakowie z 11 października 2012 r., sygn. akt I SA/Kr 1152/12, wyrok WSA w Poznaniu z 17 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 102/11, wyrok WSA w Białymstoku z 23 stycznia 2013 r, sygn. akt I SA/Bk 393/12, wyrok NSA z 25 kwietnia 2012 r. sygn. akt II FSK 1950/10), opisanych orzeczeniach przyjęto pogląd, iż nie mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem majątku spółki w zamian za własne udziały w celu umorzenia, gdyż spółka nie otrzymuje żadnego przysporzenia – nabyte w celu umorzenia własne udziały nie stanowią przysporzenia. Generalnie należy uznać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść.

Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). W niniejszym zdarzeniu przyszłym, jakkolwiek Spółka B dokona nieodpłatnego nabycia udziałów należących do Spółki A w celu ich umorzenia, to jednocześnie Spółka B nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie znajdzie w sprawie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. W szczególności, nabycie udziałów przez Spółkę B. W celu ich umorzenia nie będzie skutkować zwiększeniem majątku Spółki B ani otrzymaniem przez nią jakichkolwiek realnych wartości ekonomicznych, lecz jedynie spowoduje zmianę struktury kapitałów własnych Spółki B.

Ponadto, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia dla Spółki A nie będzie również znajdować się w zakresie dyspozycji art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawców, w wyniku wyrażenia zgody przez wspólnika (Spółkę A) na nieodpłatne umorzenie należących do niej udziałów w Spółce B, po stronie Spółki B nie powstaje zobowiązanie do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Spółki A, nie może zatem również dojść do umorzenia zobowiązania. Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego uznać należy, że umorzenie udziałów w Spółce B bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o CIT i nie skutkuje przyrostem majątku Spółki B. Zatem, w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów należących do Spółki A w Spółce B bez wynagrodzenia, po stronie Spółki B nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Brak przysporzenia po stronie Spółki B wynikającego z umorzenia jej udziałów bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz jej wspólnika – Spółki A – skutkuje zatem brakiem przychodu po stronie Spółki B w interpretacji z dnia 28-08-2020 nr 0111-KDIB2-1.4010.254.2020.1.AP Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał że: „Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Sp. z o.o.), będzie wspólnikiem nowo powstałej spółki, która będzie posiadała trzech wspólników: Wnioskodawcę oraz dwie osoby fizyczne, które obecnie są wspólnikami Wnioskodawcy. Planowane jest uproszczenie struktury, polegające na tym, aby Pośredni Właściciele (wspólnicy Wnioskodawcy) posiadali bezpośrednio udziały w kapitale nowo powstałej spółki. Udziałowcem większościowym będzie Wnioskodawca. Planowane jest umorzenie udziałów Wnioskodawcy w kapitale nowo powstałej spółki tak, aby Właściciele Pośredni stali się jedynymi udziałowcami nowo powstałej spółki. Umorzenie udziałów Wnioskodawcy ma być dokonane dobrowolnie, za zgodą Wnioskodawcy w drodze nabycia tych udziałów przez nowo powstałą spółkę, celem umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia, czy w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę w kapitale nowo powstałej spółki, bez wypłaty wynagrodzenia, po stronie nowo powstałej spółki powstanie przychód podlegający opodatkowaniu zgodnie z ustawą o CIT.

Odnosząc powyżej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że planowane dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę w kapitale nowo powstałej spółki, bez wypłaty wynagrodzenia nie spowoduje powstania po stronie Spółki, której Wnioskodawca będzie wspólnikiem przychodu podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 updop, i nie skutkuje przyrostem majątku Spółki.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego w związku z planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez Spółkę w kapitale nowo powstałej Spółki Holdingowej, bez wynagrodzenia, po stronie Spółki Holdingowej (Wnioskodawcy) nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia – jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanych we wniosku wyroku sądu administracyjnego i interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i tylko do nich się odnoszą; w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa i nie wiążą organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 i 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin