Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT3.4011.313.2021.2.KR
z 11 czerwca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2021 r. (data wpływu 12 marca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 czerwca 2021 r. (data wpływu 10 czerwca 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 marca 2021 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 10 czerwca 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Na skutek opisanych niżej zdarzeń, wnioskodawczyni A. B. nabyła prawo własności całości lokalu mieszkalnego położonego w A. przy ul. B., stanowiącego jej majątek odrębny. Zdarzeniami tymi były:

1. Postanowienie Sądu Rejonowego w A. z dnia 1 marca 2002 r. którym stwierdzono, że spadek po L. K. (ojcu Wnioskodawczyni) zmarłym w dniu 9 lutego 2001 r., nabyli na podstawie ustawy żona J. K. w 1/3 części, córka A. B. (Wnioskodawczyni) w 1/3 części, syn H. K. w 1/3 części. W skład masy spadkowej wchodził udział w lokalu mieszkalnym przy ul. B. w A.;
2. Postanowienie Sądu Rejonowego w A. z dnia 28 maja 2008 r., którym stwierdzono, że spadek po J. K. (matce Wnioskodawczyni) zmarłej w dniu 16 listopada 2007 r. na podstawie testamentu, nabyła w całości córka A. B. (Wnioskodawczyni). W skład masy spadkowej wchodził udział w lokalu mieszkalnym przy ul. B. w A.;
3. Akt notarialny z dnia 21 stycznia 2020 r. zawarty przed notariuszem (rep. A nr 1), na podstawie którego H. K. (brat Wnioskodawczyni) darował do majątku odrębnego Wnioskodawczyni przysługujący jemu udział w 1/6 lokalu mieszkalnego położonego przy ul. B. w A.. Jak wynika z zaświadczeń wydanych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w A., podatek od spadków i darowizn z tytułu nabycia spadku po L. K. (ojcu Wnioskodawczyni) został uiszczony, zaś nabycie spadku po J. K. (matce Wnioskodawczyni) podlegało zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn. Nabycie darowizny od brata Wnioskodawczyni podlegało zwolnieniu od spadków i darowizn.
4. Aktem notarialnym z dnia 4 marca 2021 r. zawartym przed notariuszem (rep. A nr 2), Wnioskodawczyni sprzedała należący do niej lokal mieszkalny przy ul. B. w A. za kwotę 460.000 zł (czterysta sześćdziesiąt tysięcy złotych). Wnioskodawczyni od 36 lat pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej. W skład tej wspólności wchodzi m.in. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w A. przy ul. C., w którym Wnioskodawczyni zamieszkuje wraz z mężem. Wnioskodawczyni zamierza przeznaczyć część środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego przy ul. B. w A. na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, tj. zakup działki budowlanej położonej na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej - za kwotę przewyższającą wartość 1/6 udziału w lokalu mieszkalnym położonym w A. przy ul. B., a darowanego jej przez H. K., tj. za cenę wyższą niż 76.666,67 zł - w terminie nie dłuższym niż trzy lata, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Przedmiotowe nabycie będzie miało miejsce do majątku odrębnego Wnioskodawczyni. Po nabyciu ww. działki budowlanej, Wnioskodawczyni w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy, zamierza na podstawie aktu notarialnego darować nabytą w ten sposób działkę budowlaną na rzecz syna, który na przedmiotowej działce zamierza wybudować dom, w którym następnie zamieszka wraz z Wnioskodawczynią.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała, że lokal mieszkalny będący przedmiotem wniosku był przedmiotem wspólności majątkowej małżeńskiej rodziców Wnioskodawczyni (został nabyty w trakcie trwania małżeństwa, do majątku wspólnego małżonków).

W związku z tym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, nabycie przez Wnioskodawczynię działki budowlanej za cenę przewyższającą wartość 1/6 udziału w nieruchomości darowanej na rzecz Wnioskodawczyni przez jej brata H. K., tj. za cenę przewyższającą 76.666,67 zł, będzie spełniało warunki do przyznania jej zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś późniejsze jej darowanie synowi w celu wybudowania na niej domu, w którym Wnioskodawczyni zamieszka razem z synem, będzie miało wpływ na treść tego zwolnienia?

Przedstawiając własne stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że Jej zdaniem w przedstawionym stanie faktycznym, nie będzie ona zobligowana do uiszczenia podatku dochodowego od sprzedaży darowanego jej udziału w 1/6 nieruchomości położonej przy ul. B. w A., a okoliczność późniejszego darowania tej nieruchomości synowi, nie będzie miała wpływu na treść przysługującego jej zwolnienia od podatku dochodowego.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że z uwagi na upływ ustawowego 5-letniego terminu od dnia nabycia udziałów w łącznej wysokości 5/6 własności lokalu mieszkalnego położonego przy ul. B. w A., zbycie tej części lokalu nie powoduje obowiązku uiszczenia podatku dochodowego - Wnioskodawczyni zobligowana jest jedynie do uiszczenia podatku dochodowego od sprzedaży udziału w wysokości 1/6 lokalu mieszkalnego, albowiem od dnia jego nabycia w drodze opisanej wyżej umowy darowizny, do dnia jego sprzedaży, nie upłynął okres 5 lat. Należny od tej sprzedaży podatek wynosi 14.566,67 zł (460.000 zł/6 x 19%), przy czym obowiązek jego uiszczenia odpada w przypadku przeznaczenia przez wnioskodawczynię kwoty stanowiącej równowartość 1/6 ceny zbycia lokalu (stanowiącej równowartość darowanego udziału), na zakup działki budowlanej - w terminie nie późniejszym niż trzy lata od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, tj. do dnia 31 grudnia 2024 r. W ocenie wnioskodawczyni takie nabycie będzie podstawą do skorzystania przez nią z tzw. „ulgi mieszkaniowej” i tym samym ze zwolnienia od podatku dochodowego od sprzedaży darowanego jej przez H. K. udziału w 1/6 nieruchomości położonej przy ul. B. w A.. W ocenie Wnioskodawczyni, fakt, iż obecnie przysługuje jej spółdzielcze prawo własnościowe do innego lokalu mieszkalnego, w którym to lokalu stale zamieszkuje wraz z mężem, nie pozbawia jej prawa do skorzystania z ww. zwolnienia. W ocenie Wnioskodawczyni, okoliczność późniejszego darowania nabytej nieruchomości (działki budowlanej) na rzecz syna, nie ma wpływu na treść przyznanego jej zwolnienia od podatku dochodowego, albowiem ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje utraty prawa do ulgi określonej przepisem art. 21 ust 1 pkt 131 w przypadku jej zbycia. Ponadto przedmiotowa czynność związana jest z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni, dla której z uwagi na wiek i liczne choroby (w tym choroby kolan uniemożliwiające samodzielne pokonywanie schodów), zamieszkiwanie w obecnym lokalu mieszkalnym położonym na trzecim piętrze wieżowca, stanowi znaczne utrudnienie w codziennym funkcjonowaniu. Słuszność powyższego stanowiska potwierdza treść indywidualnej interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 29 września 2017 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.307.2017.2.JK, w której wskazano, iż w odniesieniu do kwestii dotyczącej zachowania przez Wnioskodawczynię prawa do zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości przeznaczonego na własne cele mieszkaniowe, czyli wydatkowanego zgodnie z celami określonymi w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, a następnie zbycia w formie umowy darowizny należy zauważyć, że ustawa nie ogranicza możliwości dysponowania nieruchomością (lokalem mieszkalnym) nabytą na własne cele mieszkaniowe. Innymi słowy, Wnioskodawczyni ma prawo do rozporządzania nieruchomością (lokalem mieszkalnym) w sposób nieograniczony tzn. może ją darować i czynność ta nie spowoduje utraty prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem ww. ustawa nie przewiduje utraty prawa do ulgi określonej tym przepisem, w przypadku zbycia nieruchomości (lokalu mieszkalnego) nabytej na własne cele mieszkaniowe. W tym miejscu wskazać należy, że przepisy prawa podatkowego ani orzecznictwo organów podatkowych oraz sądów administracyjnych nie określają, w sytuacji spełnienia warunków do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, minimalnego okresu, po którym podatnik może przenieść prawo własności do lokalu mieszkalnego, tak by nie utracić prawa do skorzystania z ulgi. Zatem, dokonanie darowizny (zbycia) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego na własne cele mieszkaniowe - ze środków uzyskanych ze sprzedaży udziału w nieruchomości zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie ma wpływu na zwolnienie z podatku dochodu na podstawie ww. przepisu.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że w świetle obowiązującego stanu prawnego, jej stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, jest prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni dnia 4 marca 2021 r. sprzedała lokal mieszkalny, który uzyskała wskutek następujących zdarzeń:

1. Nabycie udziału w lokalu mieszkalnym po śmierci Ojca Wnioskodawczyni (zmarł dnia 9 lutego 2001 r.) wskutek czego Wnioskodawczyni stała się właścicielem udziału w lokalu mieszkalnym w wysokości 1/6, brat Wnioskodawczyni 1/6 oraz matka Wnioskodawczyni 4/6.
2. Nabycie udziału w lokalu mieszkalnym po śmierci Matki Wnioskodawczyni (zmarła dnia 16 listopada 2007 r.) wskutek czego Wnioskodawczyni stała się właścicielem udziału w lokalu mieszkalnym w wysokości 5/6 (zgodnie z testamentem Wnioskodawczyni odziedziczyła cały udział matki w lokalu mieszkalnym).
3. Darowizna brata na rzecz Wnioskodawczyni (21 stycznia 2020 r.) 1/6 udziału w lokalu mieszkalnym, wskutek czego Wnioskodawczyni stała się jedyną właścicielką całości lokalu mieszkalnego.

Z powyższego wynika, że przychód uzyskany ze zbycia lokalu mieszkalnego w części nabytej poprzez darowiznę brata na rzecz Wnioskodawczyni nastąpił przed upływem terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przed upływem pięciu lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Wnioskodawczyni zamierza przeznaczyć środki uzyskane ze zbycia nieruchomości na zakup działki budowlanej . Po nabyciu ww. działki budowlanej, Wnioskodawczyni w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy, zamierza na podstawie aktu notarialnego darować nabytą w ten sposób działkę budowlaną na rzecz syna, który na przedmiotowej działce zamierza wybudować dom, w którym następnie zamieszka wraz z Wnioskodawczynią.

Wątpliwość Wnioskodawczyni budzi kwestia, czy przekazując przedmiotową nieruchomość w formie darowizny swojemu synowi nie utraci Ona prawa do zwolnienia od opodatkowania na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że skoro odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego, w części otrzymanej w darowiźnie od brata nastąpiło przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie – w tej części stanowi źródło przychodu, w rozumieniu przywołanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 cyt. ustawy, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Natomiast zgodnie z art. 30e ust. 5 ww. ustawy, dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Natomiast, zgodnie z art. 30e ust. 7 ww. ustawy, w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie.

Przy czym, zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Na podstawie przepisu art. 22 ust. 6d wspomnianej ustawy – za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy – wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Na podstawie ww. przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego uprawniają do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, wymienione zostały w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 cytowanej ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

• położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach (art. 21 ust. 26 cytowanej ustawy).

Okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na cele mieszkaniowe wskazane w art. 21 ust. 25 ustawy.

Ustawodawca regulując omawiane zwolnienie nie ograniczył wprawdzie wydatkowania środków z tytułu zbycia nieruchomości lub praw tylko do jednego z wymienionych w art. 21 ust. 25 ww. ustawy celów, jednakże – przy spełnieniu pozostałych przesłanek – wydatkowanie przychodu musi być ukierunkowane na zrealizowanie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika. Innymi słowy ustawodawca nie zastrzegł, że własne cele mieszkaniowe podatnika ograniczać się muszą do tylko jednej nieruchomości, ale aby uzyskać prawo do ww. zwolnienia każda z nieruchomości ma służyć faktycznemu zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych tego podatnika.

Odnosząc zatem przedstawione powyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że powołany przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym wiąże skutki prawne w postaci zwolnienia od opodatkowania z faktem wydatkowania – w warunkach określonych w ustawie – uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych przychodu wyłącznie na cele wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Jednakże przedmiotowe zwolnienie jest regulacją, która nie ma na celu zwalniać każde wydatkowanie środków na zakup nieruchomości lub prawa. Ze zwolnienia tego wypływa bowiem daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu „własne cele mieszkaniowe”.

Zamiarem ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych było zachęcanie podatników do nabywania w miejsce zbywanych praw majątkowych czy nieruchomości, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych. Celem powyższej regulacji nie było natomiast zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych innych osób. U podstaw omawianego zwolnienia legło założenie, że nie powinny być opodatkowane środki wydane na realizację własnego celu mieszkaniowego. Powyższe wynika wprost z brzmienia przepisu normującego powyższe zwolnienie.

Ustawodawca w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazał, że przychód ze sprzedaży ma zostać wydatkowany na „własne cele mieszkaniowe”. Poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”, świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia dopisując ten przymiotnik, przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały/ zostaną na zaspokojenie „własnych” potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Istota odpowiedzi na postawione we wniosku wątpliwości sprowadza się zatem do interpretacji ustawowego terminu „własne cele mieszkaniowe”. Należy wyjaśnić, że samo poniesienie wydatku na nabycie działki budowlanej nie świadczy jeszcze o tym, że została spełniona, określona przez ustawodawcę, przesłanka skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania. Warunkiem zwolnienia podatkowego jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych.

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. Ustawodawca nie odniósł skorzystania z prawa do zwolnienia z opodatkowania od wykazania zamiaru zamieszkania w nowym budynku jedynie w chwili jego nabycia, lecz wyraźnie wskazał, że nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe.

Dodać należy, że ww. zwolnienie ma charakter celowościowy. Zwolnienie to znajduje zastosowanie w przypadku, gdy podatnik realizuje zdefiniowane w ustawie cele mieszkaniowe. Cel mieszkaniowy realizowany jest wówczas jeżeli nabycie działki budowlanej wiąże się z wybudowaniem domu i dążeniem podatnika do zamieszkania w domu na niej wybudowanym.

W analizowanej sprawie Wnioskodawczyni wskazała, że działkę budowlaną zamierza przekazać w formie darowizny swojemu synowi, który na przedmiotowej działce zamierza wybudować dom, w którym następnie zamieszka wraz z Wnioskodawczynią.

W świetle takiego wyjaśnienia stwierdzić należy, że nie zaspokaja swoich własnych celów mieszkaniowych osoba, która np. posiadając własne miejsce zamieszkania nabywa kolejne nieruchomości w celach lokaty kapitału, prowadzenia inwestycji w postaci najmu, remontu celem późniejszej ich odsprzedaży z zyskiem lub dla realizacji potrzeb mieszkaniowych innych osób np. dzieci lub najemców. Same subiektywne deklaracje podatników o nabyciu nieruchomości w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych nie są wystarczające do uzyskania zwolnienia podatkowego. Nie wystarczy poczynienie wydatków na nabycie, lecz konieczne jest, aby nastąpiło to jednocześnie w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych.

W przypadku nabycia gruntu i rozpoczęcia budowy budynku mieszkalnego ze środków pochodzących ze sprzedaży innej nieruchomości podatnik faktycznie powinien w nowo nabytej nieruchomości własne cele mieszkaniowe realizować, a więc mieszkać. Jak wskazano we wniosku Wnioskodawczyni zamieszka w omawianym domu (który zostanie wybudowany przez syna) po przekazaniu własności działki budowlanej na rzecz syna i wybudowaniu przez niego domu.

W żadnej mierze nie można pogodzić tak przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego z przesłanką wynikającą z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy. Zainteresowany darując nieruchomość na rzecz dziecka – mimo, iż będzie w budynku tym w przyszłości zamieszkiwał i będzie realizował cele mieszkaniowe w potocznym tego słowa znaczeniu – to nie będzie w nim realizował jednak własnych celów mieszkaniowych, w sposób uprawniający do skorzystania z ulgi, gdyż nie będzie mieszkał w domu stanowiącym jego własność. Wyżej wymienione cele mieszkaniowe (w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) mógłby natomiast realizować syn Wnioskodawczyni – gdyż to on będzie prawnym właścicielem nieruchomości.

Zatem, skoro Wnioskodawczyni nie zamieszka w przedmiotowej nieruchomości będąc jej właścicielem, a jedynie po przekazaniu działki budowlanej w formie darowizny swojemu dziecku i po zakończeniu przez nie inwestycji (budowy domu) w chwili kiedy nieruchomość będzie już własnością syna nie można uznać, że w przedmiotowej nieruchomości nastąpi realizacja przez Wnioskodawczynię własnych celów mieszkaniowych.

O realizacji własnych celów mieszkaniowych w rozumieniu przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych możemy mówić jedynie w sytuacji, gdy podatnik mieszka w stanowiącym jego własność budynku czy lokalu (co znajduje potwierdzenie w treści cytowanego wcześniej art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), z czym w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia, bowiem Wnioskodawca zamieszka w domu po dokonaniu darowizny na rzecz dziecka.

Podatnik, który przeznaczył środki ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na nabycie innej nieruchomości, którą zbył w drodze darowizny nie zamieszkawszy w niej w okresie kiedy był właścicielem nieruchomości, przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania nie ma prawa uwzględnić wydatków poniesionych na nabycie takiej nieruchomości.

Wyjaśnić bowiem należy, że wydatek na kupno działki budowlanej, która zostanie przekazana w formie darowizny na rzecz syna, gdzie następnie syn Wnioskodawczyni wybuduje dom, w tak zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym nie mieści się w katalogu wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie można również zgodzić się z porównaniem przez Wnioskodawczynię Jej sytuacji do sytuacji w podanej przez Nią interpretacji indywidualnej. Po pierwsze, została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego. Po drugie, dotyczy ona sytuacji, w której Wnioskodawca daruje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a nie działkę budowlaną, na której Wnioskodawca nie rozpoczyna budowy, a rozpocznie ją osoba obdarowana.

Ponadto, zupełnie inną sytuacją jest zakup nieruchomości na własne cele mieszkaniowe, a następnie zmiana planów w wyniku konkretnej sytuacji życiowej, a sytuacja gdy Wnioskodawczyni już z góry wie i zakłada (przed zakupem działki i rozpoczęciem budowy domu), że działka budowlana i budowany na niej dom nie będą Jej własnością. Oznacza to bowiem, że Wnioskodawczyni z góry wie, że będzie realizować nie swoje, a czyjeś (w tym przypadku dziecka) cele mieszkaniowe.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, biorąc pod uwagę brzmienie przepisu art. 21 ust.1 pkt 131, w oparciu o opisane we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że w sytuacji przekazania przez Wnioskodawcę działki budowlanej swojemu dziecku, a w konsekwencji wyzbywając się tytułu własności przedmiotowej nieruchomości, nie można mówić o realizowaniu własnych celów mieszkaniowych przez Zainteresowanego. Tym samym Wnioskodawczyni nie przysługuje możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto należy podkreślić, że przedmiotem interpretacji indywidualnej jest ocena prawna danego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego – dotyczącego Wnioskodawcy – dokonywana na gruncie przepisów prawa podatkowego. Interpretacji podlega sam przepis prawa. Organ interpretacyjny nie jest zatem uprawniony do dokonywania obliczeń lub potwierdzania ich poprawności. Zgodnie z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego. W związku z tym niniejsza interpretacja indywidualna nie odnosi się do podanych przez Wnioskodawcę obliczeń dotyczących ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że niniejszą interpretację wydano w oparciu o opis zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczynię. Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej). Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.