Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.184.2021.3.BD
z 24 czerwca 2021 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 marca 2021 r. (data wpływu – 30 marca 2021 r.), uzupełnionym 24 i 26 maja 2021 r. oraz 21 czerwca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w zamian za dożywotnie zapewnienie opieki i utrzymanie – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 30 marca 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w zamian za dożywotnie zapewnienie opieki i utrzymanie.
Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w pismach z 12 maja 2021 r. znak: 0111-KDIB2-3.4015.75.2021.1.BD, 0111-KDIB2-3.4014.184.2021.1.BD oraz z 8 czerwca 2021 r. znak: 0111-KDIB2-3.4015.75.2021.2.BD, 0111-KDIB2-3.4014.184.2021.2.BD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 24 maja 2021 r. (uiszczenie brakującej opłaty) oraz 26 maja i 21 czerwca 2021 r. (pozostałe braki formalne).
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:
Dalekiej krewnej Wnioskodawcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Zamiarem krewnej jest przeniesienie ww. prawa na Wnioskodawcę w zamian za zobowiązanie się do opieki nad krewną do końca życia i za dożywotnią pomoc finansową. Czynność prawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie prawa będzie umową nienazwaną (quasi dożywocie). Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego, przedmiotem dożywocia może być jedynie przeniesienie własności nieruchomości. Z tego względu nie jest to umowa dożywocia. Będzie ona podobna do umowy dożywocia. Umowa ta nie jest przewidziana żadnymi przepisami Kodeksu cywilnego oraz innych ustaw, z tego względu nie można wyraźnie wskazać jej ustawowej nazwy. Jej zawarcie jest dopuszczalne na podstawie art. 3531 Kodeksu cywilnego, co potwierdza w wyroku z dnia 15 października 2014 r., sygn. akt: V CSK 653/13 Sąd Najwyższy.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy zawarcie takiej umowy będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie opisanej umowy nie będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako przedmiot opodatkowania wymieniona jest umowa dożywocia, której przedmiotem zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego może być jedynie nieruchomość, a nie ograniczone prawo rzeczowe, którym jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Wnioskodawca na potwierdzenie stanowiska przywołał interpretacje indywidualne.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od spadków i darowizn wydano odrębną interpretację indywidualną.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
- (uchylona),
- umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie.
Zgodnie z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku prawnego, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Strony zawierające umowę mają wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami umów, których postanowienia uregulowane są przepisami prawa cywilnego (tzw. „umowami nazwanymi”) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. „umowy nienazwane”).
Instytucję umowy dożywocia (na którą wskazuje Wnioskodawca), jako umowy nazwanej, regulują przepisy Kodeksu cywilnego. W myśl art. 908 § 1 Kodeksu – jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.
Na podstawie umowy dożywocia nie można natomiast przenieść spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, ponieważ jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.
Zgodnie z art. 244 § 1 ustawy – Kodeks cywilny spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym.
Stosownie do zapisu art. 172 ust. 1, 3, 4, ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1465 ze zm.) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym. Zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nieważne. Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wypis tego aktu notariusz przesyła niezwłocznie spółdzielni.
W jednym ze swoich orzeczeń Sąd Najwyższy uznał, że „można w zamian za utrzymanie do końca życia oddać innej osobie nie tylko własność nieruchomości, ale też inne prawa lub rzeczy, ale wtedy takiej umowy nie należy nazywać dożywociem. Umowy dożywocia nie można zatem oprzeć na przeniesieniu własności rzeczy ruchomych czy też innych praw, jakim jest spółdzielcze prawo do lokalu” (wyrok SN z 15 października 2014 r., sygn. akt: V CSK 653/13).
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że zamiarem krewnej Wnioskodawcy jest przeniesienie na niego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w zamian za zobowiązanie się do opieki nad nią do końca życia i za dożywotnią pomoc finansową. Czynność prawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie prawa będzie umową nienazwaną (quasi dożywocie). Umowa ta nie jest przewidziana żadnymi przepisami Kodeksu cywilnego oraz innych ustaw, z tego względu nie można wyraźnie wskazać jej ustawowej nazwy. Jej zawarcie jest dopuszczalne na podstawie art. 3531 Kodeksu cywilnego.
Biorąc pod uwagę przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe oraz przytoczone przepisy należy stwierdzić, że zawarcie umowy polegającej na przeniesieniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniej opieki i utrzymania (umowy quasi dożywocia), uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy dożywocia, wymienionej w tym katalogu ani żadnej innej umowy tym katalogiem objętej. A zatem przedstawiona we wniosku umowa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.