Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.178.2021.3.ASZ
z 28 czerwca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 kwietnia 2021 r. (data wpływu – 30 kwietnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Na wstępie Wnioskodawca wskazał, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obejmuje transakcje z udziałem osób prawnych, które mają siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca (dalej również jako: Spółka) należy do grupy kapitałowej (dalej: „Grupa”), będącej liderem oferującym rozwiązania w zakresie transportu i przeładunku ładunków. Wnioskodawca jest podmiotem prawa polskiego, którego głównym przedmiotem działalności gospodarczej jest produkcja maszyn, jak również świadczenie usług, ich napraw i konserwacji.

Spółka oraz C. Sp. z o.o. zamierzają uczestniczyć w strukturze zarządzania płynnością (dalej: „cash pooling”) prowadzonej przez działający na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oddział instytucji kredytowej (dalej: „Bank”) w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1896 z późn. Zm.). W obecnym modelu Wnioskodawca oraz C. Sp. z o.o. będą jedynymi podmiotami prawa polskiego uczestniczącymi w cash poolingu, zaś pozostałymi uczestnikami będą spółki z Grupy będące podmiotami nieposiadającymi siedziby lub zarządu na terytorium Polski (dalej: „Uczestnicy”). Uczestnicy są rezydentami Finlandii, Norwegii i Szwecji.

Liderem cash poolingu (dalej: „Cash Pool Leader”) będzie podmiot prawa fińskiego. Cash Pool Leader będzie spółką-babką zarówno w stosunku do Spółki, jak i do C. Sp. z o.o., posiadając pośrednio 100% udziałów w obu ww. podmiotach.

Cash Pool Leader będzie odpowiedzialny za administrowanie strukturą cash poolingu, jak również za kwartalne ustalanie i stosowanie stóp procentowych niezbędnych do obliczania wewnętrznych odsetek w ramach Grupy (dalej: „odsetki wewnętrzne”). Cash Pool Leader nie będzie otrzymywał od Uczestników wynagrodzenia z tytułu pełnionych funkcji.

Odsetki wewnętrzne będą kalkulowane i alokowane przez bank. Odsetki wewnętrzne będą kalkulowane zgodnie z wewnętrznymi stopami procentowymi wskazanymi przez Cash Pool Leadera. Odsetki wewnętrzne będą alokowane przez Cash Pool Leadera, w zależności od salda występującego na Rachunku Transakcyjnym danego Uczestnika. Uczestnik będzie zobowiązany do zapłaty odsetek wewnętrznych w przypadku salda ujemnego, bądź też uprawniony do otrzymania odsetek w przypadku salda dodatniego.

W przypadku salda ujemnego Spółki, Uczestnicy z dodatnimi saldami będą uprawnieni do otrzymania odsetek wewnętrznych. Uczestnik z saldem ujemnym będzie posiadał wiedzę odnośnie wartości odsetek, jakie powinien wypłacić w związku ze swoim saldem ale nie będzie wiedział, jaka konkretnie część wypłaconych odsetek jest należna konkretnemu uczestnikowi z dodatnim saldem. Może bowiem zdarzyć się, że w ramach cash poolingu kilka podmiotów będzie posiadać dodatnie salda, a kilka ujemne. Zatem, jeżeli dwóch uczestników cash poolingu będzie posiadać ujemne saldo, a kilku innych uczestników będzie posiadać saldo dodatnie to konkretny uczestnik cash poolingu wypłacający odsetki nie będzie mieć wiedzy, co do wartości konkretnej części wypłaconych przez siebie odsetek wewnętrznych, która powinna być alokowana do konkretnego uczestnika z dodatnim saldem.

Funkcjonowanie tego mechanizmu może być przedstawione na poniższym przykładzie:

• Spółka A – saldo cash poolingu: +2
• Spółka B – saldo cash poolingu: +2
• Spółka C – saldo cash poolingu: -2
• Spółka D – saldo cash poolingu: -2
  
  

Zatem spółki A i B powinny otrzymać (za pośrednictwem leadera cash poolingu) odsetki należne od swoich dodatnich sald wykorzystywanych przez spółki C i D. Spółki C i D wypłacą odsetki za pośrednictwem cash pool leadera, ale żadna z nich nie będzie wiedzieć, bo nie ma to dla tego mechanizmu żadnego znaczenia, czy odsetki wypłacone przez spółkę C trafią ostatecznie do spółki A, spółki B, czy też może w części do spółki A, a w części do spółki B.

W ramach struktury cash poolingu istotne jest natomiast to, że każdy uczestnik zapłaci lub otrzyma odsetki, których wartość będzie wynikać z posiadanego salda. Cash pooling umożliwi zatem uproszczenie rozliczeń (minimalizację liczby transakcji) poprzez wykorzystanie mechanizmu konsolidacji.

Wszystkie rachunki włączone w strukturę cash poolingu będą prowadzone przez Bank, przy czym spośród nich będzie można wyróżnić co najmniej jeden Rachunek Konsolidacyjny oraz Rachunki Transakcyjne.

Rachunek Konsolidacyjny będzie rachunkiem bieżącym służącym do koncentracji płynności w ramach Grupy, którego posiadaczem będzie Cash Pool Leader. Będzie on połączony z co najmniej jednym Rachunkiem Transakcyjnym i wykorzystywany do konsolidacji sald Rachunków Transakcyjnych, czy też obliczania odsetek należnych Bankowi bądź Uczestnikom.

Rachunek Konsolidacyjny będzie służyć również do informowania Banku i Cash Pool Leadera o ogólnym saldzie wszystkich Uczestników bezpośrednio przed tzw. „zerowaniem”.

Każdy z Uczestników będzie posiadaczem Rachunku Transakcyjnego, będącego bieżącym rachunkiem bankowym. Rachunek Transakcyjny jest rachunkiem umożliwiającym przeprowadzanie wszystkich transakcji (bieżących rozliczeń pieniężnych). Wszystkie transakcje przeprowadzane na Rachunkach Transakcyjnych będą odwzorowywane na Rachunku Konsolidacyjnym w czasie rzeczywistym, tzn. aktualne saldo Rachunków Transakcyjnych będzie wskazywane na Rachunku Konsolidacyjnym.

Konsolidacja sald Rachunków Transakcyjnych będzie się odbywać z wykorzystaniem Rachunku Konsolidacyjnego, na którym zaksięgowane będą jedynie transakcje przeprowadzone z wykorzystaniem Rachunków Transakcyjnych.

Usługa cash poolingu jest świadczona w oparciu o umowę zawartą pomiędzy Bankiem, Cash Pool Leaderem oraz Uczestnikami (dalej: „Umowa”). Zgodnie z Umową, usługa cash poolingu jest świadczona przez Bank w odniesieniu do jednej waluty, tj. dla każdej waluty zostanie utworzona jedna oddzielna struktura, przy czym w opisywanej sytuacji usługa cash poolingu będzie wykonywana w dwóch walutach - Polskim złotym (PLN) oraz euro (EUR). Dla każdej z walut będzie prowadzony osobny Rachunek Konsolidacyjny wraz z odpowiednimi Rachunkami Transakcyjnymi. Może zdarzyć się tak, że usługa cash poolingu będzie świadczona również w innych walutach.

Na koniec każdego dnia roboczego Bank dokona wyrównania w ramach cash poolingu, czyli technicznego zaksięgowania polegającego na obniżeniu/podwyższeniu wewnętrznego salda Rachunku Transakcyjnego do zera bez przenoszenia wewnętrznego salda na inny rachunek bankowy. Na początku kolejnego dnia, powyższe saldo wewnętrzne zostanie przywrócone na Rachunku Transakcyjnym.

Bank dokonuje kompensaty w ramach konsolidacji, w celu zapewnienia ciągłości konsolidacji i obliczenia wewnętrznych odsetek, co stanowi integralną część kompleksowej obsługi finansowej świadczonej przez Bank.

Może zdarzyć się tak, że w przyszłości inne podmioty prawa polskiego bądź też podmioty zagraniczne dołączą do cash poolingu.

Spółka będzie w posiadaniu certyfikatów rezydencji odbiorców odsetek wewnętrznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące m.in. pytanie:

Czy podejmowane w ramach usługi cash poolingu przez Wnioskodawcę czynności będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, podejmowane przez niego czynności w ramach usługi cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Powyższy przepis zawiera enumeratywne wyliczenie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wyliczenie to ma charakter zamknięty, a jego rozszerzająca wykładnia jest niedopuszczalna. Zawarta przez Wnioskodawcę umowa cash poolingu jest umową nienazwaną, dlatego też nie mieści się ona we wskazanym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zamkniętym katalogu czynności.

Zdaniem Spółki, na gruncie prawa polskiego cash pooling funkcjonuje jako umowa nienazwana, w oparciu o wynikającą z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zasadę swobody umów. Zgodnie z powyższym artykułem strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W ocenie Wnioskodawcy, umowa cash poolingu nie powinna być utożsamiana ze zdefiniowaną w art. 720 Kodeksu cywilnego umową pożyczki, która została wskazana w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z kolei zgodnie z wypracowanymi w doktrynie, jak również potwierdzonymi przez organy podatkowe poglądami, umowa cash poolingu to umowa o świadczenie usług finansowych, która oferowana jest przez banki. Realizacja usługi służy efektywnemu zarządzaniu środkami finansowymi, a wprowadzenie struktury cash poolingu w ramach grupy kapitałowej umożliwia koncentrację środków podmiotów należących do grupy, a także kompensatę tymczasowych nadwyżek środków, które wykazywane są przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami pojawiającymi się u innych podmiotów. Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, istota umowy cash poolingu nie wypełnia przesłanek pozwalających zakwalifikować powyższą strukturę, jak również podejmowane w jej ramach czynności, jako realizację umowy pożyczki.

Kolejną różnicą pomiędzy umową cash poolingu a wspomnianą wyżej umową pożyczki jest fakt, że w odróżnieniu od umowy pożyczki, system cash poolingu zakłada uczestnictwo co najmniej trzech podmiotów, w tym podmiotu posiadającego dodatnie saldo na rachunku bankowym, podmiotu posiadającego ujemne saldo na rachunku bankowym i banku, który występuje w roli świadczącego usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Nie można także uznać za spełnionego istotnego elementu treści umowy pożyczki, a więc zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot, ponieważ uczestnictwo w systemie cash poolingu wiąże się z powstaniem dla wszystkich podmiotów uczestniczących określonych praw czy też obowiązków, które związane są z automatycznym przepływem środków pomiędzy rachunkami, zarządzanym centralnie przez bank zaangażowany w proces.

Wnioskodawca wskazuje również, iż sama realizacja zautomatyzowanych wpłat i wypłat pomiędzy rachunkami uczestników cash poolingu nie będzie prowadziła do powstania szczególnej relacji prawnej między uczestnikami umowy cash poolingu, tak jak to ma miejsce w przypadku umowy pożyczki. Nie jest tym samym możliwe jednoznaczne wyszczególnienie w ramach umowy cash poolingu podmiotu, który pełniłby funkcję pożyczkodawcy oraz pożyczkobiorcy, a fakt ten jest niezbędny do zakwalifikowania danego zespołu czynności jako udzielenia pożyczki.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji cash poolingu jako umowy pożyczki, a tym samym brak jest podstaw do objęcia takich transakcji obowiązkiem podatkowym wynikającym z przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Realizacja umowy cash poolingu nie stanowi również żadnej z pozostałych czynności wymienionych w cytowanej wyżej regulacji.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe prowadzi to do wniosku, że czynności realizowane w ramach usługi cash poolingu, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał kilka interpretacji indywidualnych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska Wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając zatem powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.