Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-3.4011.315.2021.2.KS
z 2 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2021 r. (data wpływu 15 marca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 maja 2021 r. (data wpływu 12 maja 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania od towarzystwa ubezpieczeniowego środków pieniężnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2021 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania od towarzystwa ubezpieczeniowego środków pieniężnych.

Z uwagi na braki formalne wniosku, Organ podatkowy pismem z dnia 30 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.315.2021.1.KS, doręczonym dnia 6 maja 2021 r.), wezwał Wnioskodawczynię na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. W odpowiedzi na ww. wezwanie w dniu 12 maja 2021 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 11 maja 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Dnia … 2020 r., na wniosek Wnioskodawczyni, została rozwiązana umowa ubezpieczenia między Nią a X, potwierdzona polisą nr 1. Wartość odstąpienia wynosiła … zł … gr, a podatek od zysków kapitałowych (Belki) odprowadzony przez firmę X wyniósł … zł.

Jednocześnie na konto Wnioskodawczyni została przelana kwota … zł jako zwrot podatku od zysku wypracowanego przez kwotę … zł … gr przeksięgowaną na wyżej wymienioną polisę z innej polisy o nr 2.

Zwrot podatku, o którym mowa, był rezultatem sześciomiesięcznej batalii, którą Wnioskodawczyni musiała stoczyć z X, i to przy pomocy Rzecznika Finansowego.

W toku interwencji Rzecznika Finansowego ustalono, że polisa nr 2 nie podlegała opodatkowaniu „Belki”, ponieważ była założona przed jego wprowadzeniem.

Ponadto, przeksięgowanie jej wartości na nową polisę nr 1, która podlegała już opodatkowaniu „Belki” było rezultatem działania ówczesnego agenta X, który świadomie wprowadził Wnioskodawczynię w błąd, co zostało w dochodzeniu udowodnione. Tak więc podatek od zysków kapitałowych od przeksięgowanej przez agenta kwoty nie powinien był zostać naliczony – toteż został Wnioskodawczyni zwrócony przez X.

X zgodziwszy się na polubowne załatwienie sprawy, wystawiło PIT-11 i potraktowało zwrot wyżej wymienionego podatku jako przychód Wnioskodawczyni z innych źródeł.

Wnioskodawczyni jest 72-letnią emerytką, ma … zł emerytury brutto, a jedynym kapitałem, jaki posiada jest ta spieniężona polisa stanowiąca oszczędności całego życia. Zapłacenie podatku od kwoty będącej faktycznie zwrotem niesłusznie naliczonego podatku byłoby dla Wnioskodawczyni znacznym obciążeniem.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że dnia … 2000 r. Wnioskodawczyni założyła w firmie Y, znanej później jako X, polisę ubezpieczeniową nr 2 o nazwie „…” (… tys. zł). Z racji swej daty, nie była ona objęta podatkiem od zysków kapitałowych.

Dnia … 2002 r. Wnioskodawczyni założyła w X polisę ubezpieczeniową nr 1, o tej samej nazwie: „…” (… tys. zł). Polisa ta, z racji swej daty, była już objęta podatkiem od zysków kapitałowych „Belki”. Dnia … 2002 r. z inicjatywy i za namową agenta X, Wnioskodawczyni zrezygnowała z umowy nr 2, a zgromadzone środki w kwocie … zł … gr zostały przeksięgowane na polisę nr 1. Agent nie poinformował Wnioskodawczyni o skutkach tej niekorzystnej decyzji – polisa nr 2 przynosiła zyski i nie podlegała podatkowi „Belki”.

Dnia … 2019 r. Wnioskodawczyni zdecydowała się zamknąć polisę nr 1 i wypłacić zgromadzone środki. Wtedy okazało się, że podatek od zysków kapitałowych będzie zadziwiająco wysoki – między … tys. zł a … tys. zł, w zależności od ceny jednostek. Wnioskodawczyni natychmiast złożyła stosowną reklamację do X. Reklamacja została odrzucona.

Po odrzuceniu reklamacji Wnioskodawczyni wystąpiła o pomoc i mediację do Rzecznika Finansowego. Została założona sprawa nr …, w wyniku której Rzecznik zasugerował polubowne rozwiązanie problemu poprzez zrekompensowanie Wnioskodawczyni straty przez X. Pismo końcowe Rzecznika podpisała Z (kopia w aktach sprawy).

Dnia … 2020 r. Wnioskodawczyni otrzymała z X pismo w sprawie ugody. Jest w nim mowa o tym, że X, na mocy indywidualnej decyzji, dokona na Jej rzecz wpłaty kwoty, która „stanowić będzie podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez kwotę … zł”, oraz że będzie wystawiony PIT-11 (kopia w aktach sprawy).

Dnia … 2020 r. X potwierdza rozwiązanie umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą nr 1, podaje wartość odstąpienia … zł … gr oraz kwotę odprowadzonego podatku od zysków kapitałowych w wysokości … zł. Jednocześnie informuje Wnioskodawczynię o przelaniu na Jej konto kwoty … zł, która „stanowiła podatek od zysku wypracowanego przez kwotę przeksięgowaną z polisy 2” (kopia w aktach sprawy).

W marcu 2021 r. Wnioskodawczyni otrzymała od X formularz PIT-11, a od ZUS PIT–40A (kopie w aktach sprawy).

Urzędniczka Urzędu Skarbowego zasugerowała wystąpienie do Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o interpretację.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

1. Czy kwota … zł umieszczona w formularzu PIT-11 i opisana jako „zwrot kwoty stanowiącej część odprowadzonego podatku” podlega opodatkowaniu przez Urząd Skarbowy?
2. Czy nie zachodzi możliwość podwójnego opodatkowania?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni (po uzupełnieniu wniosku), zdarzenie przyszłe dotyczy ewentualnego zapłacenia przez Nią podatku dochodowego od kwoty … zł, stanowiącej część już odprowadzonego przez X podatku od zysków kapitałowych „Belki”.

W odczuciu Wnioskodawczyni, oznaczałoby to podwójne opodatkowanie tych samych pieniędzy. Gdyby nie doszło do przeksięgowania środków w kwocie … zł … gr z polisy nr 2 niepodlegającej podatkowi „Belki” na polisę nr 1 podlegającą podatkowi „Belki”, to w ogóle nie byłoby sprawy.

Obecnie kwota … zł jest traktowana jako „inne źródło dochodu” (patrz pismo X z dnia … 2020 r. dotyczące ugody – w aktach sprawy).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń..

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika występują realne korzyści majątkowe.

W przedmiotowej sprawie, aby rozstrzygnąć kwestię ustalenia powstania przychodu z tytułu zwrotu pobranego podatku od zysku wypracowanego z tytułu zawartej polisy ubezpieczeniowej, w związku z nieprawidłowo wykonanymi usługami Towarzystwa Ubezpieczeniowego, należy ustalić jaki rodzaj straty został pokryty.

W świetle przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), szkoda rozpatrywana jako uszczerbek o charakterze majątkowym może mieć dwojaką postać:

1. może obejmować stratę, jakiej doznaje mienie poszkodowanego – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, tzw. szkoda rzeczywista (damnum emergens);
2. może obejmować utratę korzyści (lucrum cessans), jakiej poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wskutek doznania tej postaci uszczerbku poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.
   
   

Zwrot środków może mieć formę przywrócenia stanu poprzedniego (restytucji) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poniesione straty rozumiane jako utracone korzyści.

Zatem, o ile rzeczywiście dokonany na podstawie ugody zwrot środków byłby jedynie działaniem o charakterze restytucyjnym, czyli przywracającym stan sprzed zawarcia umowy, to nie spowodowałby po stronie podatnika (Wnioskodawczyni) przysporzenia majątkowego, a jedynie odzyskanie przez poszkodowanego własnych środków pieniężnych, a tym samym nie stanowiłby przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, jak wynika z analizowanej sprawy, Wnioskodawczyni zdecydowała się zamknąć polisę nr 1 i wypłacić zgromadzone na niej środki. Środki te w momencie wypłaty podlegały opodatkowaniu. Jednocześnie na podstawie zawartej ugody – w związku z błędem agenta X, który nie poinformował o skutkach niekorzystnej decyzji związanej z rozwiązaniem pierwotnej polisy – Wnioskodawczyni otrzymała „zwrot kwoty stanowiącej część odprowadzonego podatku” od zysku wypracowanego przez kwotę przeksięgowaną z pierwotnej polisy nr 2, tj. … zł.

Zwrócona kwota de facto pomniejszała zysk wypracowany przez wskazaną polisę. Zatem, nie można uznać, że świadczenie to miało charakter restytucyjny, bowiem w istocie dotyczyło ono spodziewanych korzyści (w postaci braku opodatkowania zgromadzonych środków podatkiem od zysków kapitałowych).

W konsekwencji, otrzymany przez Wnioskodawczynię zwrot kwoty stanowiącej część odprowadzonego podatku należy uznać za przysporzenie majątkowe, które będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. jako przychód innych źródeł.

Nie można jednocześnie mówić o podwójnym opodatkowaniu tego samego świadczenia. W opisanej sytuacji opodatkowaniu po stronie Wnioskodawczyni podlegał będzie inny przychód, tj. z tytułu otrzymania rekompensaty utraconych korzyści w postaci braku opodatkowania zgromadzonych środków podatkiem od zysków kapitałowych (tj. zwrot kwoty stanowiącej część odprowadzonego podatku), nie zaś z tytułu wypłaty środków w związku z zamknięciem polisy (podatek od zysków kapitałowych).

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Organ wydający interpretację nie jest uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację. Wobec powyższego załączone przez Wnioskodawczynię dokumenty nie były przedmiotem merytorycznej analizy, a oceny stanowiska Wnioskodawczyni dokonano wyłącznie na podstawie opisu sprawy zawartego we wniosku.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa). Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.