Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.60.2021.3.SP
z 25 czerwca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 lutego 2021 r. (data wpływu 2 marca 2021 r.) uzupełnionym pismem z 14 czerwca 2021 r. (data wpływu 21 czerwca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie nr 0114-KDIP2-2.4010.60.1.2021.SP z 24 maja 2021 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• Powstania przychodu oraz odpowiadającego mu kosztu podatkowego na moment dokonanej Konwersji wierzytelności kredytowej – jest prawidłowe;

• Powstania przychodu oraz odpowiadającego mu kosztu podatkowego w związku z planowaną Konwersją wierzytelności kredytowej – jest prawidłowe;

• Wskazania wysokości przychodu ze sprzedaży udziałów Spółki, w przypadku gdy cena sprzedaży nie będzie odbiegała od wartości rynkowej zbywanych udziałów – jest prawidłowe;

• Określenia właściwej wartości kosztu uzyskania przychodu w przypadku sprzedaży udziałów Spółki na moment ich zbycia, w wysokości:
  
  • ceny zapłaconej za nabyte udziały w Spółce - w przypadku udziałów nabytych w związku z realizacją zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego – jest prawidłowe.
    
  • wniesionych uprzednio wkładów z tytułu Dokonanej oraz Planowanej konwersji – w przypadku udziałów objętych w związku z konwersją wierzytelności kredytowej na kapitały Spółki – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu oraz odpowiadającego mu kosztu podatkowego na moment dokonanej Konwersji wierzytelności kredytowej, powstania przychodu oraz odpowiadającego mu kosztu podatkowego w związku z planowaną Konwersją wierzytelności kredytowej, wskazania wysokości przychodu ze sprzedaży udziałów Spółki, w przypadku gdy cena sprzedaży nie będzie odbiegała od wartości rynkowej zbywanych udziałów, określenia właściwej wartości kosztu uzyskania przychodu w przypadku sprzedaży udziałów Spółki na moment ich zbycia, w wysokości ceny zapłaconej za nabyte udziały w Spółce - w przypadku udziałów nabytych w związku z realizacją zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego albo wniesionych uprzednio wkładów z tytułu Dokonanej oraz Planowanej konwersji – w przypadku udziałów objętych w związku z konwersją wierzytelności kredytowej na kapitały Spółki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

A. (dalej: „Bank”) jest bankiem uniwersalnym prowadzącym działalność bankową w rozumieniu ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.), w ramach której świadczy usługi finansowe, w tym udziela kredytów. Dla celów podatkowych, Bank jest podmiotem podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Bank udzielił finansowania swojemu klientowi, spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) na podstawie umowy kredytu terminowego oraz kredytu obrotowego z dnia 24 stycznia 2018 r. (dalej: „Umowa kredytowa”).

W związku z niewywiązywaniem się przez Spółkę z obowiązków kredytobiorcy w terminie, z dniem 21 listopada 2019 r. Bank przejął 100% udziałów Spółki za cenę 300 zł realizując zabezpieczenie wynikające z Umowy kredytowej, tj. przejmując na własność przedmiot zastawu rejestrowego na udziałach Spółki. Bank stał się wyłącznym udziałowcem Spółki. Powyższe wynikało wprost z konieczności wyeliminowania ryzyka komorniczego zajęcia udziałów przez wierzycieli ówczesnego właściciela Spółki oraz ryzyka, niekontrolowanego przez Bank, złożenia wniosku restrukturyzacyjnego/upadłościowego przez ówczesny zarząd Spółki.

Bank utworzył odpis aktualizujący wartość wierzytelności wynikający z Umowy kredytowej, który nie został zaliczony do kosztów podatkowych.

W dniu 20 lutego 2020 r. Bank dokonał konwersji części swojej wierzytelności kredytowej wobec Spółki na kapitał zakładowy Spółki obejmując udziały w podwyższonym kapitale za cenę 55.000.000 zł w zamian za aport wierzytelności w kwocie 14.087.753,90 USD, stanowiącej równowartość kwoty 55.000.000 zł. Konwersja wierzytelności kredytowej została dokona po wartości nominalnej, tj. wartość wnoszonego wkładu odpowiadała wartości nominalnej wierzytelności kredytowej w kwocie 55.000.000 zł (powoływana dalej jako: „Dokonana konwersja”). Przyczyną skonwertowania wierzytelności na kapitały była konieczność poprawy kapitałów własnych Spółki. Podkreślić bowiem należy, iż ujemne kapitały własne, które posiadała Spółka w sposób negatywny wpływały na relacje handlowe Spółki.

Bank planuje wycofać się z inwestycji w Spółkę przy jednoczesnym możliwie jak największym odzyskaniu udzielonego kredytu. Tym samym Bank podjął decyzję o podjęciu działań zmierzających do zwiększenia wartości Spółki, w celu jej sprzedaży za jak najwyższą cenę, aby mógł odzyskać przynajmniej część zainwestowanego przez siebie kapitału. Utrzymywanie bowiem Spółki przez Bank w dłuższym okresie jest nieopłacalne dla Banku. Polityka inwestycyjna Banku zakłada ponadto, że przejęcia od kredytobiorców aktywów np.: nieruchomości, rzeczy ruchomych, udziałów/akcji lub innych praw majątkowych mają charakter tymczasowy i przede wszystkim zmierzają do odzyskania przez Bank zaangażowanych środków. Bank nie angażuje się, co do zasady, w długoterminowe inwestycje nie związane z działalnością bankową.

Bank planuje, że przez okres około 12 miesięcy, wykonując swoje uprawnienia właścicielskie w stosunku do Spółki, w tym decydując o powołaniu członków zarządu Spółki, będzie podejmował działania zmierzające do poprawy sytuacji finansowej Spółki, a w konsekwencji zwiększenia jej wartości.

Oprócz działań stricte biznesowych podejmowanych przez Spółkę, która będzie zarządzana przez Bank, nie można wykluczyć, że poprawa sytuacji finansowej Spółki będzie musiała się odbyć poprzez kolejną redukcję jej zadłużenia.

Z uwagi bowiem na panującą pandemię wirusa SARS-CoV-2, wywołującego chorobę COVID-19, rynek zbytu dla Spółki uległ znacznemu zmniejszeniu, Spółka straciła swoich odbiorców, co dodatkowo wpłynęło na pogorszenie jej sytuacji finansowej. Utrzymująca się pandemia powoduje brak perspektyw na znaczącą poprawę sytuacji finansowej Spółki.

W związku z tym, Bank rozważa dokonanie redukcji zadłużenia Spółki poprzez kolejną konwersję, części pozostałej wierzytelności kredytowej na kapitały Spółki, co pozwoliłoby zwiększyć wartość Spółki (powoływana dalej jako: „Planowana konwersja”). Planowana konwersja, podobnie jak poprzednia, zostałaby dokonana po wartości nominalnej, tj. wartość wnoszonego wkładu odpowiadałaby wartości nominalnej konwertowanej wierzytelności kredytowej, zgodne z zasadami przewidzianymi w kodeksie spółek handlowych regulujących wnoszenie wkładów niepieniężnych.

Po okresie roku podejmowanych działań biznesowych zmierzających do zwiększenia wartości Spółki w tym redukcji jej zadłużenia, Bank wystawi Spółkę na sprzedaż poprzez zaoferowanie sprzedaży udziałów Spółki inwestorom zainteresowanym przejęciem Spółki, w tym jej klienteli oraz rynku.

Bank zamierza sprzedać Spółkę za jak największą możliwą cenę, jednakże mając na uwadze wartość udzielonego Spółce kredytu, którego wartość na dzień składania niniejszego wniosku wynosi około 105.000.000 zł, Bank liczy się z tym, że cena uzyskana ze sprzedaży udziałów Spółki nie pokryje wartości udzielonego Spółce kredytu, i w związku z tym, Bank może ponieść stratę, tj. cena uzyskana ze sprzedaży udziałów Spółki nie pokryje wartości udzielonego Spółce kredytu oraz należnych mu odsetek.

W uzupełnieniu wniosku z 14 czerwca 2021 r. Wnioskodawca wskazał, że kwota 55 mln zł obejmowała wyłącznie kwotę główną pożyczki, nie zawierała odsetek, a konwersja została dokonana po wartości nominalnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy na moment Dokonanej konwersji wierzytelności kredytowej, po stronie Banku, jako wnoszącego wkład o charakterze niepieniężnym powstał:
   1. przychód podatkowy w wysokości wartości wniesionego wkładu, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm., dalej „ustawa o PDOP”) oraz
      
   2. odpowiadający mu koszt podatkowy wynikający z art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o PDOP w wysokości kwoty kredytu, który został uprzednio przekazany przez Bank na rachunek płatniczy Spółki, nie wyższy jednak niż wartość wkładu z tytułu kredytu określona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP?
2. Czy w związku z Planowaną konwersją wierzytelności kredytowej, po stronie Banku jako wnoszącego do Spółki wkład o charakterze niepieniężnym, powstaną następujące skutki podatkowe:
   
   1. przychód podatkowy w wysokości wartości wniesionego wkładu, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP oraz
      
   2. odpowiadający mu koszt podatkowy wynikający z art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o PDOP w wysokości kwoty kredytu, który został uprzednio przekazany przez Bank na rachunek płatniczy Spółki, nie wyższy jednak niż wartość wkładu z tytułu kredytu określona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP?
      
3. Czy w związku ze sprzedażą udziałów Spółki, przychodem po stronie Banku będzie cena wyrażona w umowie sprzedaży, która nie będzie bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiegała od wartości rynkowej zbywanych udziałów zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP?
4. Czy w przypadku sprzedaży udziałów Spółki na moment ich zbycia, Bank ustali koszt uzyskania przychodu w myśl art. 16 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o PDOP w wysokości:
   
   1. ceny zapłaconej za nabyte udziały w Spółce - w przypadku udziałów nabytych w związku z realizacją zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego;
      
   2. wniesionych uprzednio wkładów z tytułu Dokonanej oraz Planowanej konwersji – w przypadku udziałów objętych w związku z konwersją wierzytelności kredytowej na kapitały Spółki?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. W momencie Dokonanej konwersji wierzytelności kredytowej, po stronie Banku, jako wnoszącego wkład o charakterze niepieniężnym powstał:
   1. przychód podatkowy w wysokości wartości wniesionego wkładu, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP oraz
   2. odpowiadający mu koszt podatkowy wynikający z art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o PDOP w wysokości kwoty kredytu, który został uprzednio przekazany przez Bank na rachunek płatniczy Spółki, nie wyższy jednak niż wartość wkładu z tytułu kredytu określona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP.
2. W przypadku Planowanej konwersji wierzytelności kredytowej, po stronie Banku jako wnoszącego do Spółki wkład o charakterze niepieniężnym, powstaną następujące skutki podatkowe:
   
   1. przychód podatkowy w wysokości wartości wniesionego wkładu, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP oraz
      
   2. odpowiadający mu koszt podatkowy wynikający z art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o PDOP w wysokości kwoty kredytu, który został uprzednio przekazany przez Bank na rachunek płatniczy Spółki, nie wyższy jednak niż wartość wkładu z tytułu kredytu określona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP.
3. W związku ze sprzedażą udziałów Spółki, przychodem po stronie Banku będzie cena wyrażona w umowie sprzedaży, która nie będzie bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiegać od wartości rynkowej zbywanych udziałów zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP.
   
4. W przypadku sprzedaży udziałów Spółki na moment ich zbycia, Bank ustali koszt uzyskania przychodu w myśl art. 16 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o PDOP w wysokości:
   
   1. Ceny zapłaconej za nabyte udziały w Spółce – w przypadku udziałów nabytych w związku z realizacją zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego;
      
   2. Wniesionych uprzednio wkładów z tytułu Dokonanej oraz Planowanej konwersji – w przypadku udziałów objętych w związku z konwersją wierzytelności kredytowej na kapitały Spółki.
   
   

Uzasadnienia stanowiska

Konwersja wierzytelności na kapitał jako wkład niepieniężny

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż sposób opodatkowania Dokonanej konwersji oraz Planowanej konwersji zależeć będzie od sposobu kwalifikacji tej czynności na gruncie przepisów ustawy o PDOP, tj. czy konwersja wierzytelności na udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki kapitałowej prowadzi do wniesienia do tej spółki wkładu niepieniężnego, czy też wkładu pieniężnego.

Przepisy ustawy o PDOP nie definiują zarówno pojęcia „wkładu niepieniężnego”, jak i „wkładu pieniężnego”. Niemniej jednak zagadnienie to było kiedyś przedmiotem sporów podatkowych i znajduje odzwierciedlenie w istniejącym orzecznictwie sądów administracyjnych. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem organów podatkowych oraz sądów administracyjnych dla celów podatkowych, bez względów na sposób konwersji, wniesienie do Spółki wkładu w postaci wierzytelności stanowi wkład o charakterze niepieniężnym. Z orzecznictwa wynika bowiem, że wniesienie wkładu pieniężnego do spółki może polegać tylko na wpłacie gotówki lub na przelewie środków pieniężnych. Natomiast konwersja wierzytelności na udziały (akcje) stanowi zamianę tej wierzytelności na inne prawo majątkowe w postaci udziałów (akcji) spółki, tym samym konwersja wierzytelności na udziały (akcje) nie powinna zostać uznana za wniesienie wkładu pieniężnego w ocenie organów podatkowych oraz przeważającej większości sądów administracyjnych.

Jak zauważył przykładowo WSA w Gdańsku, w wyroku z dnia 15 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 293/18: „Zgodnie z prezentowaną przez Naczelny Sąd Administracyjny linią orzeczniczą, którą Sąd rozpoznający skargę podziela, konwersja wierzytelności spółki kapitałowej na udziały (akcje) w podwyższonym kapitale zakładowym spółki – dłużnika tej wierzytelności, niezależnie od jej kwalifikacji na gruncie prawa cywilnego, to jest uznania jej za potrącenie, nowację, przelew wierzytelności czy zwolnienie z długu, prowadzi do wniesienia do tej spółki wkładu niepieniężnego, a nie wkładu pieniężnego. Prowadzi bowiem do zmiany tej wierzytelności w inne prawo majątkowe, a zatem nie stanowi wpłaty gotówki lub uznania rachunku bankowego spółki w przypadku użycia pieniądza bankowego”.

Analogiczne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 28 lutego 2005 r. sygn. akt FSK 1434/04, którego teza stanowi: „Konwersja wierzytelności wspólnika (wierzyciela) oznacza jej zamianę na inne prawo majątkowe i nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej, albowiem tę można zrealizować tylko przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu pieniądza bankowego”.

Potwierdzeniem stanowiska organu podatkowego w niniejszej sprawie są również następujące wyroki sądów administracyjnych: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 czerwca 2019 r., sygn. akt II FSK 1994/17, wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2018 r., sygn. akt II FSK 3510/15, wyrok NSA z 8 stycznia 2016 r., sygn. akt II FSK 2813/13, wyrok NSA z 20 października 2017 r., sygn. akt II FSK 2592/15, wyrok NSA z 2 grudnia 2015 r. II FSK 2494/13, wyrok NSA z 2 grudnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2493/13, wyrok NSA z 25 marca 2015 r. sygn. akt II FSK 349/13, wyrok NSA z 5 lutego 2015 r. sygn. akt II FSK 3219/12, wyrok NSA z 17 grudnia 2014 r. sygn. akt II FSK 2758/12, wyrok NSA z 25 czerwca 2014 r. sygn. akt II FSK 1799/12, czy też wyrok NSA z 25 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 1892/10, a także wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia: 15 lipca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 3378/14, 6 lipca 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1496/16, 13 lipca 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 2050/16 oraz 11 kwietnia 2018 r. III SA/Wa 612/18.

Biorąc pod uwagę powyższe, konwersja wierzytelności na udziały (akcje) spółek kapitałowych będzie traktowana na gruncie ustawy o PDOP, jako wniesienie wkładu niepieniężnego bez względu na sposób kwalifikacji dokonanej na gruncie prawa cywilnego i dokonanych postanowień stron.

Podwyższenie kapitału zakładowego w wyniku konwersji było również przyczyną sporów o dopuszczalność takiej operacji z uwagi na fakt, iż podwyższenie kapitału następuje bez jednoczesnego przekazania spółce wkładu na kapitał. Niemniej jednak przyjmuje się, że taka forma spłaty wierzytelności możliwa jest pod warunkiem, że spółka w chwili dokonania konwersji nie jest niewypłacalna, a wartość podwyższonego kapitału znajduje odzwierciedlenie w jej aktywach. W powyższym zakresie Sąd Najwyższy w uchwale z 25 marca 1993 r. (III CZP 20/93) stwierdził również, że czynność ta, która z teoretycznego punktu widzenia stanowi potrącenie umowne, nie może być traktowana jako obejście prawa. Przeciwnie, należy ją traktować jako dopuszczalną w ramach swobody umów.

Konwersja długu (wierzytelności) na kapitał stanowi tym samym szczególny sposób podwyższenia kapitału spółki, który nie został wprost unormowany przepisami Kodeksu spółek handlowych. Co do zasady, w następstwie podwyższenia kapitału dana spółka wydaje wierzycielowi nowe udziały (podwyższa wartość istniejących udziałów) w jej podwyższonym kapitale, które zostają pokryte wierzytelnością przysługującą wierzycielowi względem spółki np. z tytułu udzielonego kredytu bądź pożyczki. Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej może być wierzytelność, jaką posiada wspólnik wobec spółki, jak również wierzytelność posiadana przez wspólnika wobec osoby trzeciej.

W przedmiotowym stanie faktycznym w wyniku Dokonanej konwersji, w następstwie podwyższenia kapitału zakładowego, Spółka wydała Bankowi, jako wierzycielowi, udziały w podwyższonym kapitale, które pokryte zostały równowartością środków udzielonego kredytu. Analogiczną transakcję Bank zamierza również przeprowadzić w ramach Planowanej konwersji.

Przychód i koszt podatkowy powstały w związku z Dokonaną konwersją wierzytelności (stan faktyczny)

Jak wskazano powyżej, dla celów podatkowych konwersja wierzytelności kredytowej na kapitał stanowić będzie co do zasady wniesienie wkładu o charakterze niepieniężnym.

W myśl art. 7b ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej wkładu niepieniężnego. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 7b ust. 2 ustawy o PDOP w przypadku ubezpieczycieli, banków, podmiotów, o których mowa w art. 15c ust. 16 pkt 3, 4, 15 i 16, instytucji finansowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe oraz podmiotów, o których mowa w art. 3 pkt 21 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, przychody wymienione w ust. 1, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a i f, zalicza się do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych (tzw. przychody operacyjne).

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego, przychodem podlegającym opodatkowaniu jest co do zasady wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze. Jeżeli wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 ustawy o PDOP stosuje się odpowiednio.

Odpowiednie stosowanie przepisu art. 14 ust. 2 ustawy o PDOP, nakazuje interweniować organom podatkowym (wezwać strony do zmiany wysokości wartości wkładu) w przypadku, gdy wartość wkładu określona w umowie spółki (uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego) jest niższa od wartości rynkowej. Powyższe ma zapobiegać zaniżeniu przychodu do opodatkowania z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego do Spółki. W przypadku Dokonanej konwersji niniejszy przepis nie znajdzie zastosowania, gdyż wartość wkładu będzie odpowiadała wartości nominalnej wierzytelności kredytowej, a więc wartość wkładu nie została określona niżej od jej wartości rynkowej.

Jednocześnie podkreślić należy, iż z tytułu wniesienia wierzytelności na kapitał zakładowy spółki kapitałowej, podmiot obejmujący udziały (akcje) uprawniony jest do rozpoznania kosztu podatkowego w wysokości wartości wnoszonych wierzytelności.

Od 1 stycznia 2019 r. przepisy ustawy o PDOP wskazują bowiem, iż w myśl art. 15 ust. 1j pkt 2a w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni – ustala się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7, w wartości odpowiadającej kwocie pożyczki (kredytu), która została przekazana przez wnoszącego wkład na rachunek płatniczy tej spółki lub spółdzielni, nie wyższej jednak niż wartość wkładu z tytułu tej pożyczki (kredytu) określona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 – jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest wierzytelność z tytułu tej pożyczki (kredytu).

Od momentu wprowadzenia cytowanego powyżej przepisu, bezspornym jest, że w przypadku dokonania konwersji wierzytelności pożyczkowej (kredytowej) na kapitał i rozpoznania z tego tytułu przychodu podatkowego na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, podatnik uprawniony jest jednocześnie do wykazania kosztu korespondującego z wysokością środków udzielonych w ramach tej pożyczki, nie wyższego jednak niż wysokość przychodu.

Wartość kosztu podatkowego z tytułu wkładu niepieniężnego uzależniona jest zatem od wartości kredytu przekazanego uprzednio spółce, a jednocześnie limitowana do wysokości wkładu (przychodu) określonego zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP. Powyższe regulacje mają na celu zapewnienie neutralności podatkowej wniesienia wkładów niepieniężnych, wykluczając możliwość rozpoznania straty podatkowej na tej transakcji. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o PDOP nie będzie miał zastosowania w odniesieniu do Dokonanej konwersji, bowiem przepisy art. 12 ust. 1 pkt 7 oraz art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o PDOP wykluczają możliwość rozpoznania straty podatkowej na transakcji wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci wierzytelności kredytowej, która została uprzednio przekazana spółce w ramach udzielnego kredytu.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powyższe rozważania, w ocenie Wnioskodawcy wskazać należy, iż w związku z Dokonaną konwersją po stronie Banku doszło do powstania przychodu podatkowego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, z tytułu objęcia przez niego udziałów w kapitale zakładowym dłużnika, tj. Spółki. Uzyskany przychód zaliczyć zaś należy do przychodów Banku innych niż przychody ze źródła, jakim są zyski kapitałowe. Jednocześnie, kosztem podatkowym dla Banku z tytułu objęcia udziałów będzie kwota środków udzielonych w ramach kredytu, nie wyższa jednak niż wysokość przychodu (art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o CIT).

Należy wręcz podkreślić, że przepis art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o CIT odzwierciedla rzeczywisty koszt poniesiony przez kredytodawcę (Bank) w postaci kredytu, który został przekazany do Spółki, a na skutek konwersji kredytodawca zamienia swoją wierzytelność w stosunku do Spółki na udział kapitałowy w Spółce. Jest to zatem realny wydatek, faktycznie poniesiony przez kredytodawcę, który spełnia warunki o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, i który ustawodawca pozwala rozliczyć na moment dokonania konwersji.

Powyższą konkluzję potwierdzają m.in. poniższe interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydane w podobnym stanie faktycznym:

• interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 28 września 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.375.2020.1.SG);
  
• interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 16 listopada 2017 r. (sygn. IPPB3/4510-549/15-3/DP/JBB);
  
• interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 13 listopada 2017 r. (sygn. 0115-KDIT2-3.4010.228.2017.1.JS);
  
• interpretacja indywidualna dyrektora KIS z dnia 16 czerwca 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.131.2020.2.IZ).
  
  
  

Skutki podatkowe Planowanej konwersji (zdarzenie przyszłe)

Jak Wnioskodawca wskazał w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, Bank rozważa możliwość redukcji obecnego zadłużenia Spółki poprzez konwersję części pozostałych wierzytelności kredytowych na kapitały Spółki. Wierzytelności Banku z tytułu Umowy kredytowej, które mają podlegać Planowanej konwersji (w części) w celu redukcji zadłużenia wynoszą 105.000.000 zł i stanowią kwotę główną (kapitał) udzielonego kredytu.

Wartość wkładu niepieniężnego zostanie określona w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego w wysokości wartości nominalnej wierzytelności. Wartość ta będzie odpowiadała wartości rynkowej wkładu w rozumieniu przepisów o cenach transferowych.

Zgodnie z przedstawionymi wcześniej rozważaniami w oparciu o treść art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP – w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego, przychodem podlegającym opodatkowaniu jest co do zasady wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze. Jeżeli wartość ta jest niższa od wartości rynkowej wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychód stanowi wówczas wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego. Jeżeli wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 ustawy o PDOP stosuje się odpowiednio.

Odpowiednie stosowanie przepisu art. 14 ust. 2 ustawy o PDOP, nakazuje interweniować organom podatkowym (wezwać strony do zmiany wysokości wartości wkładu) w przypadku, gdy wartość wkładu określona w umowie spółki (uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego) jest niższa od wartości rynkowej. Powyższe ma zapobiegać zaniżeniu przychodu do opodatkowania z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego do Spółki. W przypadku Planowanej konwersji niniejszy przepis nie znajdzie zastosowania, gdyż wartość wkładu będzie odpowiadała wartości nominalnej wierzytelności kredytowej, a więc wartość wkładu nie zostanie określona niżej od jej wartości rynkowej.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy wartość wkładu w postaci wartości nominalnej wierzytelności kredytowych określona w uchwale Spółki o podwyższeniu kapitału zakładowego w ramach Planowanej konwersji stanowić będzie przychód podatkowy po stronie Banku.

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 15 ust. 1j pkt 2a) ustawy o PDOP w przypadku objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (co ma miejsce w przedmiotowej transakcji) – na dzień objęcia tych udziałów – ustala się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7, w wysokości wartości odpowiadającej kwocie pożyczki (kredytu), która została przekazana przez wnoszącego wkład na rachunek płatniczy tej spółki, nie wyższej jednak niż wartość wkładu z tytułu tej pożyczki (kredytu) określona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 – jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest wierzytelność z tytułu tej pożyczki (kredytu).

Wartość kosztu podatkowego z tytułu wkładu niepieniężnego uzależniona jest zatem od wartości kredytu przekazanego uprzednio spółce, a jednocześnie limitowana do wysokości wkładu (przychodu) określonego zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP. Powyższe regulacje mają na celu zapewnienie neutralności podatkowej wniesienia wkładów niepieniężnych, wykluczając możliwość rozpoznania straty podatkowej na transakcji. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o PDOP nie będzie miał zastosowania w odniesieniu do Planowanej konwersji, bowiem przepisy art. 12 ust. 1 pkt 7 oraz art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o PDOP wykluczają możliwość rozpoznania straty podatkowej na transakcji.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powyższe rozważania, w ocenie Wnioskodawcy wskazać należy, iż w związku z Planowaną konwersją po stronie Banku powstanie przychód podatkowy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOP, z tytułu objęcia przez niego udziałów w kapitale zakładowym dłużnika, tj. Spółki. Uzyskany przychód zaliczyć zaś należy do przychodów Banku innych niż przychody ze źródła, jakim są zyski kapitałowe. Jednocześnie, kosztem podatkowym dla Banku z tytułu objęcia udziałów będzie kwota środków udzielonych w ramach kredytu, nie wyższa jednak niż wysokość przychodu (art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o CIT).

Należy wręcz podkreślić, że przepis art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o CIT odzwierciedla rzeczywisty koszt poniesiony przez kredytodawcę (Bank) w postaci kredytu, który został przekazany do Spółki, a na skutek konwersji kredytodawca zamienia swoją wierzytelność w stosunku do Spółki na udział kapitałowy w Spółce. Jest to zatem realny wydatek, faktycznie poniesiony przez kredytodawcę, który spełnia warunki o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, i który ustawodawca pozwala rozliczyć na moment dokonania konwersji.

Skutki podatkowe przyszłej sprzedaży udziałów (zdarzenie przyszłe)

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP przychodem z odpłatnego zbycia praw majątkowych (w tym udziałów) jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od ich wartości rynkowej, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej.

Art. 14 ust. 2 ustawy o PDOP wskazuje jednocześnie, że przywołaną wyżej wartość rynkową określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami, prawami lub usługami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca zbycia albo świadczenia.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, Bank powinien rozpoznać jako przychód podatkowy z tytułu sprzedaży udziałów Spółki cenę określoną w umowie z inwestorem, z zastrzeżeniem, że cena ta nie powinna odbiegać bez uzasadnionych przyczyn od wartości rynkowej zbywanych udziałów. Zasadnym będzie jednak uwzględnienie tych przyczyn, które w uzasadniony sposób będą wpływały na wycenę udziałów, jak choćby sytuacja finansowa Spółki.

Bank nabył udziały Spółki w dwojaki sposób: (1) realizując zabezpieczenie w postaci zastawu rejestrowego, przejmując udziały za określoną cenę (2) obejmując udziały w podwyższonym kapitale zakładowym na skutek Dokonanej i Planowanej konwersji. W związku z tym, na moment ich zbycia, Bank ustali koszt uzyskania przychodu w następujący sposób:

1. w wysokości ceny zapłaconej za nabyte udziały w Spółce - w przypadku udziałów nabytych w związku z realizacją zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego. W myśl przepisu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o PDOP wydatki poniesione na nabycie udziałów stanowią, co do zasady, koszt uzyskania przychodu w momencie odpłatnego zbycia tych udziałów.
2. w wysokości wniesionych uprzednio wkładów z tytułu Dokonanej oraz Planowanej konwersji - w przypadku udziałów objętych w związku z konwersją wierzytelności kredytowej na kapitały Spółki. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o CIT w przypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów w spółce, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości określonej zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 – jeżeli zbywane udziały zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Kosztami podatkowymi będzie więc wartość wkładów wniesionych do Spółki z tytułu Dokonanej konwersji oraz Planowanej Konwersji.
   
   

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Wnioskodawcy, podstawę opodatkowania w przypadku zbycia przez Bank udziałów w Spółce stanowić będzie tym samym różnica pomiędzy ceną sprzedaży (nie odbiegająca bez uzasadnionych przyczyn od wartości rynkowej) a historycznymi kosztami nabycia udziałów poniesionymi przez Bank, które będą odpowiadały w części cenie nabycia udziałów a w części wartości skonwertowanych wierzytelności kredytowych na kapitały Spółki.

Przedstawione w niniejszym wniosku stanowisku zostało potwierdzone w wydanych dotychczas interpretacjach indywidulanych prawa podatkowego, w tym w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 30 lipca 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-3.4010.79.2019.2.MS.

Powyższe stanowisko znajduje również odzwierciedlenie w orzeczeniach sądów administracyjnych, w tym m.in. w prawomocnym wyroku WSA w Łodzi z dnia 4 sierpnia 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 516/14.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie: