Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.221.2021.3.AK
z 28 czerwca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) oraz art. 31g ustawy 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 lutego 2021 r. (data wpływu 26 lutego 2021 r.) uzupełnionym pismem z 28 kwietnia 2021 r. (data nadania 28 kwietnia 2021 r., data wpływu 28 kwietnia 2021 r.) na wezwanie z 26 kwietnia 2021 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.221.2021.1.MS (data nadania 27 kwietnia 2021 r., data doręczenia 28 kwietnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego rozliczenia uzyskanych dochodów – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego rozliczenia uzyskanych dochodów.

W związku z brakami formalnymi pismem z 26 kwietnia 2021 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.221.2021.1.MS (data nadania 27 kwietnia 2021 r., data doręczenia 28 kwietnia 2021 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z 28 kwietnia 2021 r. (data nadania 28 kwietnia 2021 r., data wpływu 28 kwietnia 2021 r.) uzupełniono powyższe.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest kawalerem, od listopada 2018 r. pełniącym obowiązki opiekuna prawnego swojej ubezwłasnowolnionej matki mieszkającej we wspólnym gospodarstwie domowym, na którą pobierana była renta socjalna, gdyż była i jest niezdolna do pracy, ani do samodzielnej egzystencji. Po osiągnięciu wieku emerytalnego, w dniu … 2019 r. renta dla mamy zamieniła się w emeryturę. Zgodnie z zaświadczeniem wydanym w dniu … 2018 roku przez Sąd Rejonowy (…), Wnioskodawca został ustanowiony opiekunem prawnym swojej całkowicie ubezwłasnowolnionej matki.

Na podstawie art. 94 § 3 powołanej ustawy, opieka jest instytucją mającą na celu zapewnienie pieczy i reprezentacji osobom małoletnim, które nie pozostają pod władzą rodzicielską lub osobom całkowicie ubezwłasnowolnionym. Natomiast, jak wynika z art. 13 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.) osoba pełnoletnia całkowicie ubezwłasnowolniona znajduje się w podobnej sytuacji jak małoletni, który ukończył 13 lat.

Wnioskodawca nie korzystał z ulgi rehabilitacyjnej, gdyż nie zbierał paragonów na leki, koszty rehabilitacji, transportu, ani wyżywienia. Emerytura mamy nie wystarczałaby na pokrycie tych wydatków oraz na opłaty związane z utrzymaniem domu. Od marca 2020 r. wysokość świadczenia mamy wynosi 1.025 zł netto miesięcznie. Według rocznego obliczenia podatku przez organ rentowy, w roku 2018 łączny przychód (dochód) mamy to 12.298 zł, w roku 2019 to 14.159,49 zł, a w 2020 roku to 15.400 zł.

W przypadku Wnioskodawcy, Jego poprzedni pracodawca zmienił system wypłacania pensji w trakcie trwania roku 2018, więc w 2018 roku Wnioskodawca otrzymał 11 pensji, a w 2019 roku Wnioskodawca dostał 13 pensji, przez co przekroczył drugi próg podatkowy.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca doprecyzował, że w okresie będącym przedmiotem zapytania nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wnioskodawca uzyskuje dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych ze stosunku pracy. W roku podatkowym 2019 i 2020 Wnioskodawca uzyskał dochody ze stosunku pracy.

Mama Wnioskodawcy nie otrzymywała i nie otrzymuje zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca może skorzystać z możliwości preferencyjnego opodatkowania dochodów uzyskanych w roku 2020?
   
2. Za jaki okres wstecz Wnioskodawca może dokonać korekty w złożonych rozliczeniach podatkowych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien On skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów uzyskanych w roku 2020, oraz dokonać korekty w złożonym rozliczeniu podatkowym za rok 2019, gdyż był opiekunem prawnym przez cały rok podatkowy 2019 oraz 2020 i obecnie nadal nim jest i dalej samodzielnie zapewnia opiekę, pieczę i reprezentację dla całkowicie ubezwłasnowolnionej mamy. Szczególny przypadek podobny do stanu faktycznego Wnioskodawcy miał miejsce w 2004 r. kiedy podatnik, który jest samotnym opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego brata lub siostry, może wspólnie z nim opodatkować dochody. Stanowisko takie zostało potwierdzone w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z 21 lipca 2004 r. (Nr PD-3/4117/i-22/05/G). A zatem na tej podstawie należałoby przyznać prawo do wspólnego opodatkowania dochodów. Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie, analizując stan faktyczny i prawny stwierdził, że na podstawie art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli ta osoba jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

1. dzieci małoletnie,
   
2. dzieci, bez względu na ich wiek, na które zgodnie z odrębnymi przepisami, pobierany był zasiłek pielęgnacyjny, lub rentę socjalną,
   
3. dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach (...),

- podatek może być określony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci (...).

Wnioskodawca pragnie dodać, że na podstawie art. 94 § 3 powołanej ustawy, opieka jest instytucją mającą na celu zapewnienie pieczy i reprezentacji osobom małoletnim, które nie pozostają pod władzą rodzicielską lub osobom całkowicie ubezwłasnowolnionym. Natomiast, jak wynika z art. 13 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) osoba pełnoletnia całkowicie ubezwłasnowolniona znajduje się w podobnej sytuacji jak małoletni, który nie ukończył 13 lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych zasadą jest, że każda osoba podlega odrębnemu opodatkowaniu tym podatkiem od uzyskiwanych przez siebie dochodów. Zasada ta obowiązuje także w odniesieniu do małżonków. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, od osiąganych przez nich dochodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przyznaje niektórym rodzajom podatników pewne przywileje czy też ulgi. Związane są one ze szczególnym statusem podmiotowym lub z określonymi właściwościami danej osoby, które w świetle przyjętych przez ustawodawcę zasad i wartości uzasadniają preferencyjne jej potraktowanie na tle innych podmiotów. Preferencyjne zasady opodatkowania dotyczą małżonków, ale również i osób samotnie wychowujących dzieci (vide: Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT, Komentarz, wyd. V, Lex 2015 r.).

Jak wynika z art. 6 ust. 2 ww. ustawy, małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26, art. 26e i art. 26h; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 6 ust. 2a ww. ustawy).

Zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku (art. 6 ust. 3 cyt. ustawy).

Ponadto zgodnie z art. 6a ust. 1 ww. ustawy, wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

1. zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;
2. pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.
   
   

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje również preferencyjny sposób rozliczenia dochodów przez rodzica lub opiekuna prawnego, który w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
   
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Preferencyjny sposób opodatkowania, przez małżonków i osobę samotnie wychowującą dzieci, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 8 ww. ustawy).

Stosownie do art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych do ich swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w ww. przepisach.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
  
• wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
  
• nieuzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.
  
  

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o PIT małżonkowie - którzy spełniają warunki ściśle określone w tym przepisie – mają możliwość „wspólnego, preferencyjnego” opodatkowania. Taka możliwość preferencyjnego opodatkowania wynika również z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT.

Podczas analizy tego przepisu należy mieć na uwadze, w jakim celu został wprowadzony. Zauważają to sądy administracyjne w swoich wyrokach.

Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt II FSK 573/15: „Nie można też pominąć wykładni celowościowej i systemowej przy interpretacji przepisu dotyczącego ulgi podatkowej. Celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywania. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa, która na gruncie prawa podatkowego realizowana jest na wiele sposobów (m.in. odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych, zwolnienia podatkowe w podatku od spadków i darowizn). Słusznie Sąd pierwszej instancji odwołał się też do art. 71 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. (…) tymczasem art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. na równi przyznaje ulgę wszystkim rodzicom i opiekunom prawnym wychowującym dzieci samotnie, niezależnie od przyczyny pozostawania cywilnie w stanie wolnym.”

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji „wychowywania dziecka”. W wyroku z 31 maja 2011 r. sygn. akt I FSK 30/10 NSA uznał, że: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych”.

Preferencyjne rozliczenie dotyczy samotnych rodziców dzieci małoletnich jak i dzieci pełnoletnich, które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Czyli dzieci, u których proces wychowania trwa (dzieci małoletnie) jak i dzieci, które z powodu choroby, niepełnosprawności nie są w stanie funkcjonować samodzielnie. Celem art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest bowiem wspieranie rodzin niepełnych, w których rodzic lub opiekun dziecka sprawuje nad nim ciągłą opiekę, samotnie. W ten sposób ustawodawca zrównał opodatkowanie dochodów małżonków z opodatkowaniem dochodów rodziców, którzy posiadając dzieci wychowują je w pojedynkę.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest kawalerem, od listopada 2018 r. pełniącym obowiązki opiekuna prawnego swojej ubezwłasnowolnionej matki mieszkającej we wspólnym gospodarstwie domowym, na którą pobierana była renta socjalna. Matka Wnioskodawcy była i jest niezdolna do pracy, ani do samodzielnej egzystencji. Po osiągnięciu wieku emerytalnego w dniu … 2019 r. renta dla mamy zamieniła się w emeryturę. Zgodnie z zaświadczeniem wydanym w dniu … 2018 roku przez Sąd Rejonowy Wnioskodawca został ustanowiony opiekunem prawnym swojej całkowicie ubezwłasnowolnionej matki. Wnioskodawca w roku podatkowym 2019 i 2020 uzyskał dochody ze stosunku pracy.

W myśl przepisów art. 8 § 1, art. 10 § 1, art. 11-12 ustawy z 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm), każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście i z chwilą uzyskania pełnoletności nabywa pełną zdolność do czynności prawnych. Natomiast nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 13 § 1 Kodeksu cywilnego osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

W myśl art. 13 § 2 ww. ustawy dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.

Kwestia opiekuna prawnego dziecka, określona została w przepisach ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359) a procedura jego powołania i odwołania uregulowana została w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1575, art. 544 i następne).

Zgodnie z art. 94 § 3 ww. ustawy, jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę.

W myśl art. 145 § 1 ww. ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, opiekę ustanawia się dla małoletniego w wypadkach przewidzianych w tytule II Kodeksu. Natomiast § 2 cytowanego artykułu stanowi, że opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.

Zgodnie z art. 175 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do opiekuna osoby ubezwłasnowolnionej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące opieki nad osobą małoletnią.

Zgodnie z art. 176 ww. ustawy, jeżeli wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem ubezwłasnowolnionego całkowicie powinien być ustanowiony przede wszystkim jego małżonek, a w braku tegoż – jego ojciec lub matka.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów za 2020 r. i za jakie lata wstecz może złożyć korektę.

Należy podkreślić, że wszelkiego rodzaju ulgi i preferencje podatkowe są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje prawo do skorzystania z ulgi i preferencji podatkowej, należy przepisy stosować w sposób ścisły, tj. nie należy stosować ani wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w zacytowanych przepisach.

Należy wskazać, że za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego (…). Definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej. W przepisie dotyczącym preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotna definicja ta odwołuje się tylko do funkcji rodzica i opiekuna prawnego.

Należy zauważyć, że w sytuacji, którą przedstawił Wnioskodawca, nie wychowuje On dziecka. Wnioskodawca sprawuje opiekę nad osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną – swoją matką. Zakres praw i obowiązków opiekuna osoby ubezwłasnowolnionej określają przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do zadań opiekuna należy sprawowanie pieczy nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką. Oznacza to, że zadaniem opiekuna jest zapewnienie ubezwłasnowolnionemu środków utrzymania, zarząd majątkiem ubezwłasnowolnionego, zapewnienie mu właściwej opieki lekarskiej lub pielęgniarskiej, zadbanie aby nie zagrażał sobie i innym.

Istotnym obowiązkiem opiekuna jest reprezentowanie osoby pozostającej pod jego opieką przy dokonywaniu czynności prawnych. Zgodnie z art. 175 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „Do opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie stosuje się odpowiednio przepisy o opiece nad małoletnim z zachowaniem przepisów poniższych.” Nie oznacza to jednak, że wskazanie to należy rozszerzać również na przepisy podatkowe i umożliwić opiekunowi prawnemu – innej osoby niż swoje dziecko – na roczne rozliczenie podatku w sposób określony w art. 6 ust. 4 ustawy o PIT. Z możliwości tej mogą skorzystać osoby samotnie wychowujące dzieci, a nie każda osoba samotna, która sprawuje opiekę prawną nad ubezwłasnowolnionym członkiem rodziny.

Preferencyjne rozliczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 2 i ust. 4 ustawy o PIT, jest odstępstwem od generalnej zasady odrębnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków, które są wyraźnie wskazane w tej ustawie. Ustawa o PIT nie przewiduje możliwości preferencyjnego rozliczenia dochodów podatnika opiekującego się swoim rodzicem, nawet w sytuacji, gdy podatnik jest Jego opiekunem prawnym.

Powyższe potwierdza również Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lipca 2011 r., sygn. akt I SA/Gl 1272/10. WSA zauważył, że cyt.: „(…) wspólne opodatkowanie przewidziane w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można interpretować rozszerzająco. Podatnik chcąc skorzystać z tego preferencyjnego opodatkowania musi spełnić wszystkie wskazane w przepisie przesłanki.”

Jak zostało wyjaśnione w interpretacji, z preferencyjnego sposobu rozliczenia dochodów w postaci wspólnego rozliczenia mogą skorzystać małżonkowie oraz osoby samotnie wychowujące dzieci. Natomiast przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują możliwości wspólnego rozliczenia dochodów podatnika wspólnie ze swoim rodzicem. Fakt, że rodzic jest ubezwłasnowolniony nie jest wystarczającą przesłanką do zastosowania wspólnego rozliczenia.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie ma możliwości skorzystania ze wspólnego opodatkowania razem z mamą za rok 2020 ani za lata wcześniejsze, ponieważ nie spełnił warunków umożliwiających skorzystanie z form preferencyjnego opodatkowania. Zatem Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do złożenia korekty z tego tytułu.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.