Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.417.2021.2.DA
z 13 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2021 r. (data wpływu 29 marca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 lipca 2021 r. (data wpływu 7 lipca 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2021 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 23 czerwca 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.417.2021.1.DA, wezwano Wnioskodawcę na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1-2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało za pośrednictwem poczty w dniu 23 czerwca 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 29 czerwca 2021 r.), zaś w dniu 7 lipca 2021 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania 5 lipca 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 27 września 2010 r. Wnioskodawca jako klient uległ wypadkowi w jednej z … firm. Firma, w której doszło do wypadku była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej dla klienta korporacyjnego w … S.A. (dalej: … S.A.) z siedzibą w …. Po wniesieniu roszczeń … S.A. wypłacił Wnioskodawcy kwotę wg własnych kalkulacji. Po bezskutecznej prośbie o ponowne rozpatrzenie roszczenia w kwestii wysokości przyznanego odszkodowania i odrzuceniu propozycji ugody, pełnomocnik prawny Wnioskodawcy w dniu 15 czerwca 2012 r. skierował sprawę do Sądu. Wyrok Sądu Okręgowego w … I Wydział Cywilny, sygn. akt …, został ogłoszony w dniu 5 marca 2019 r. i uprawomocniony w dniu 27 marca 2019 r.

Wyrokiem Sądu od strony pozwanej, tj. … S.A. zasądzono zapłatę dla Wnioskodawcy następujących świadczeń: 32 000 zł ‒ tytułem zadośćuczynienia; 20 826 zł 60 gr  tytułem utraconych zarobków (20 miesięcy × 1 041 zł 33 gr netto (1 400 zł brutto)); 5 060 zł ‒ tytułem kosztów opieki; 826 zł 42 gr ‒ tytułem zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji wg przedstawionych faktur; 836 zł ‒ tytułem zwrotu kosztów dojazdów na leczenie i rehabilitację wg przekazanego do Sądu rozliczenia za 1 900 km; 34 424 zł 71 gr ‒ odsetki za opóźnienie od dnia 15 czerwca 2012 r. do dnia 1 kwietnia 2019 r. liczone od sumy ww. kwot pomniejszoną o 500 zł, tzw. franczyzy redukcyjnej, tj. od kwoty 59 049 zł 2 gr; 2 384 zł ‒ zwrot kosztów procesu.

… S.A. wszystkie ww. świadczenia wypłaciło Wnioskodawcy w dniu 1 kwietnia 2019 r.

Pismem z dnia 3 lutego 2020 r. … S.A. przesłało Wnioskodawcy dokument PIT-11, celem opłacenia podatku dochodowego od wypłaconych w 2019 r. odsetek za opóźnienie (tj. od kwoty 34 424 zł 71 gr).

W 2020 r. składając zeznanie podatkowe za 2019 r. Wnioskodawca uwzględnił przesłany z … S.A. dokument PIT-11.

W piśmie z dnia 5 lipca 2021 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazuje, że odpowiadając na pytania Organu oparł się na bezspornych okolicznościach i stanie faktycznym, cytując ustalenia Sądu Okręgowego w … I Wydział Cywilny, który na podstawie zebranego materiału dowodowego wydał wyrok z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt …, w sprawie Wnioskodawcy jako powoda.

„Powód pracował jako … w okresie od dnia 1 listopada 1993 r. do dnia 31 lipca 2010 r., po czym przeszedł na emeryturę.” W dniu wypadku, tj. 27 września 2010 r. Wnioskodawca był na emeryturze. Jego dochody pochodziły z emerytury. Z firmą, na terenie której uległ wypadkowi, Wnioskodawcę nie łączył żaden stosunek pracy. Wnioskodawca był klientem w tej firmie. „W wyniku wypadku powód doznał skomplikowanego złamania trójkostkowego podudzia prawego z rozerwaniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego. Następstwem urazu była konieczność przeprowadzenia dwóch zabiegów operacyjnych, unieruchomienia kończyny całkowicie na okres ponad 2 miesięcy i na dalsze 5 miesięcy w ortezie, co wiązało się także z koniecznością chodzenia najpierw z pełnym, a potem z częściowym obciążeniem kończyny przy pomocy kuli. Wielomiesięczne chodzenie o kuli nasiliło dolegliwości ze strony kręgosłupa wynikające ze zmian zwyrodnieniowych. Dolegliwości bólowe powoda były znacznych rozmiarów. W szpitalu powód przebywał od dnia 27 września 2010 r. do dnia 4 października 2010 r. Następnie, Wnioskodawca ponownie był hospitalizowany, gdyż w dniu 28 kwietnia 2011 r. usuwano śruby i płytę, w tym także złamaną śrubę „ciągnącą”. W operowanej kończynie wystąpiły powikłania zakrzepowe, objawiające się zaburzeniami krążenia krwi, zastojem żylnym, obrzękiem i dolegliwościami bólowymi. Doszło także do ograniczenia funkcji stawu. Dolegliwości powoda związane ze złamaniem, w tym dolegliwości bólowe mogą się z czasem powiększać, gdyż w następstwie doznanych obrażeń doszło nie tylko do złamania kości, ale i do uszkodzenia chrząstki stawowej, skutkującego zmianami zwyrodnieniowymi. Nadciśnienie tętnicze występowało u powoda już przed wypadkiem, jednak wypadek i wynikające z niego permanentne cierpienie i stres mogły prowadzić do nasilenia tej choroby. Powód wymagał także intensywnych, nierzadko bolesnych i uciążliwych zabiegów rehabilitacyjnych. Wskazana jest również dalsza rehabilitacja powoda, służąca przede wszystkim podtrzymaniu uzyskanych efektów oraz działaniu przeciwbólowemu.” „W ocenie Sądu rozmiar krzywdy powoda związanej z poszkodowaniem w wypadku należy uznać za znaczny. Powód doznał poważnego urazu, oddziaływującego na całe jego funkcjonowanie i sposób życia, a przy tym doświadczył znacznych dolegliwości ruchowych. Wypadek spowodował dotkliwe skutki nie tylko w sferze zdrowia fizycznego, ale również w zakresie psychiki powoda.” „Zadośćuczynienie ma bowiem na celu złagodzenie cierpień, i to za równo fizycznych, jak i psychicznych, tych już doznanych, ale także tych, które zapewne wystąpią w przyszłości… Zasądzona kwota ma na celu zniwelowanie chociaż w niewielkim zakresie skutków wypadku dotyczących poszkodowanego.” Wnioskodawca nadmienia, że jest w posiadaniu kopii opinii lekarzy biegłych powołanych przez Sąd w Jego sprawie. W opiniach tych są zapisy o treści: „Rokowania na przyszłość nie są optymistyczne”, „Nie rokuje pełnego wyleczenia”, „Wymaga długoterminowego leczenia”.

W lipcu 2014 r. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności sądząc, że takie orzeczenie pomoże Mu znaleźć dodatkową pracę, ponieważ z racji ograniczenia ruchowego Wnioskodawca miał duże problemy z jej uzyskaniem. Od lipca 2014 r. do listopada 2018 r. zaliczono Wnioskodawcę do stopnia niepełnosprawności umiarkowanego, ze wskazaniem zatrudnienia jedynie w warunkach pracy chronionej. Wnioskodawca udał się do firmy, która zatrudniała osoby niepełnosprawne. Okazało się, że firma zatrudni Wnioskodawcę, ale jako emeryt musiałby On mieć orzeczoną niepełnosprawność w stopniu znacznym. Poinformowano Wnioskodawcę, że firmie nie opłaca się Go zatrudnić, tzn. emeryta z umiarkowanych stopniem niepełnosprawności, ponieważ nie przysługuje jej na Wnioskodawcę dofinansowanie z PFRON. Nadmieniono, że z taką odpowiedzią Wnioskodawca musi się liczyć w każdym innym zakładzie pracy chronionej. Faktycznie potwierdziła się taka sytuacja w innej firmie. Po zakończeniu procesu do dnia złożenia wniosku w dalszym ciągu Wnioskodawca korzysta z porad lekarskich (w tym również płatnych), rehabilitacji, ponosi koszty dojazdu i koszty środków leczniczych związanych z wypadkiem. Nie zważając na orzeczenie o niepełnosprawności, które zupełnie nie było pomocne, udało się Wnioskodawcy zatrudnić w październiku 2014 r. w firmie na umowę zlecenie jako kierowca. Firma ta dysponowała wyłącznie samochodami osobowymi z automatyczną skrzynią biegów (z racji niepełnosprawności i z uwagi na konieczność częstego manewrowania oraz nadwyrężania kończyny dolnej prowadzenie pojazdu z manualną skrzynią biegów było ryzykowne dla Wnioskodawcy i innych uczestników ruchu drogowego). Wnioskodawca pracował na telefon, tj. w razie potrzeby jazdy. Za okres od listopada 2014 r. do lipca 2019 r. Wnioskodawca osiągnął w tej firmie dochód w wysokości 13 512 zł 81 gr (tj. średnio 237 zł 7 gr miesięcznie). Od sierpnia 2019 r. firma ma zawieszoną działalność. Rokowania lekarzy biegłych potwierdzają się z różnym stopniem nasilenia dolegliwości powypadkowych, w tym bólowych i sprawnościowych w zależności od: warunków atmosferycznych, czasu obciążenia uszkodzonego podudzia, rodzaju terenu, po którym Wnioskodawca się porusza (równy, płaski, schody, wzniesienia, nierówności). Zupełnie wyeliminowany jest lekki bieg lub nawet szybszy chód. Wnioskodawca porusza się wyłącznie tempem spacerowym. Widoki na przyszłość zgodnie z przewidywaniami zmniejszyły się. Koszty leczenia i rehabilitacji oraz koszty dojazdów Wnioskodawca będzie ponosił w dalszym ciągu. Z pewnością nie powróci On do stanu zdrowia i sprawności przed wypadkiem, tym bardziej, że nie jest coraz młodszy. Z powodu wypadku, od samego początku, w niemałym stopniu Wnioskodawca utracił zdolność do pracy zarobkowej. Jego leczenie i rehabilitacja skupione są już nie na polepszeniu zdrowia i sprawności (na to specjaliści nie dają żadnych szans), ale wyłącznie na podtrzymaniu w maksymalnym stopniu tego co jest.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny: „We wrześniu 2010 r., przed wypadkiem, powód uzgodnił ze swoim znajomym ...., że od połowy października 2010 r. zostanie przez niego zatrudniony w charakterze kierowcy na 3/4 etatu z wynagrodzeniem w wysokości 1 400 zł miesięcznie. Po wypadku stan zdrowia powoda wykluczał możliwość wykonywania tej pracy. Dlatego ..., prowadzący przetwórnię mięsa, zatrudnił inną osobę od dnia 16 października 2010 r. na stanowisku kierowcy, ustalając wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej”, „Rozważając roszczenie z tytułu utraconych dochodów, wskazać należy, że z powodu obrażeń doznanych w wypadku powód nie mógł podjąć zatrudnienia, pomimo wcześniejszych uzgodnień. Od połowy października 2010 r. powód miał pracować jako kierowca z wynagrodzeniem w kwocie 1 400 zł brutto, tj. 1 041 zł 33 gr netto miesięcznie. Gdyby nie wypadek, to powód niewątpliwie by pracował, a tym samym uzyskałby takie dochody przez wskazywany okres 20 miesięcy. Podkreślić przy tym należy, że obowiązek odszkodowawczy w zakresie ograniczenia możliwości zarobkowych dotyczy dochodów, które poszkodowany „mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono” (art. 361 § 2 K.c.). Takie brzmienie przepisu oznacza, że poszkodowany może domagać się odszkodowania nie tyle za dochody, które na pewno by osiągnął, ale za utracenie tych dochodów, które mógłby osiągnąć. W konsekwencji poszkodowany nie musi wykazywać, że z całkowitą pewnością dochody by osiągnął, a wystarczy wykazanie, że mógłby te dochody osiągnąć. To rozróżnienie związane jest z tym, że z reguły poszkodowany nie ma możliwości ścisłego udowodnienia, że określone dochody osiągnąłby na pewno. Przeprowadzenie takiego dowodu jest bowiem zwykle niemożliwe.”. Rozpatrując zaistnienie stanu faktycznego i zdarzeń przyszłych od dnia wypadku do dnia złożenia wniosku Wnioskodawca osiągnął dodatkowe dochody w wysokości 20 826 zł 60 gr (zwrot za 20 miesięcy utraconych zarobków) oraz 13 512 zł 81 gr (z umowy zlecenia za okres od listopada 2014 r. do lipca 2019 r.), łącznie 34 339 zł 41 gr. Gdyby nie ogromne problemy z uzyskaniem pracy jako niepełnosprawny emeryt w warunkach pracy chronionej i ogromne problemy z pracą dla osoby niepełnosprawnej na otwartym rynku pracy wynikające z zaistniałego wypadku, Wnioskodawca osiągnąłby przez ww. okres (nie wliczając żadnych podwyżek stawek godzinowych), jak to Sąd określił „niewątpliwie” dochody w wysokości 1 041 zł 33 gr × 128 miesięcy  133 290 zł 24 gr. Wynika z tego prostego przeliczenia, że Wnioskodawca stracił przez wypadek możliwość dopracowania sobie dochodu w wysokości około 100 000 zł. Firma, w której Wnioskodawca miał zagwarantowaną pracę prosperuje i rozwija się do dnia dzisiejszego (tj. do dnia złożenia wniosku). Ta „niewątpliwość” uzyskania dodatkowych dochodów wynika z faktu (ogólnie znanego i praktykowanego), że blisko 100% policjantów przechodzących po służbie na emeryturę podejmuje dodatkową pracę, nie tylko z pobudek uzyskania dodatkowego dochodu, ale również z uwagi na uniknięcie pogorszenia swojego stanu psychofizycznego związanego z bezczynnością. Reasumując, gdyby nie wypadek i stan zdrowia Wnioskodawcy po wypadku „niewątpliwie” pracowałby On do pełnego wieku emerytalnego w firmie, w której miał już pracę lub w innej. Wnioskodawca otrzymał zwrot utraconych dochodów za 20 miesięcy, tj. od dnia kiedy miał rozpocząć pracę do dnia złożenia pozwu, w kwocie 20 826 zł 60 gr. Poniesione koszty udokumentowane fakturami i rachunkami oraz uznane przez Sąd za wiarygodne (bez kosztów lekarstw i kosztów poniesionych przez około 1 rok, kiedy Wnioskodawca nie gromadził już faktur i rachunków, tj. od dnia wydania wyroku do dnia przesłania z … S.A. dokumentu PIT-11) stanowią około 50% ww. kwoty. Biorąc pod uwagę rzeczywiste koszty (z lekami, za cały dotychczasowy okres) oraz nieuniknioną konieczność ponoszenia dalszych kosztów leczenia, rehabilitacji oraz dojazdów, powyższa kwota, w zależności od nasilających się dolegliwości zdrowotnych, zostanie wydatkowana w całości. Z drugiej strony, gdyby kwota nie została zasądzona, Wnioskodawca musiałby wszystkie koszty ponosić z własnej kieszeni. Reasumując, ww. świadczenie w kontekście zaistniałych stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych nie jest ekwiwalentne do szkód i strat, które Wnioskodawca poniósł w wyniku wypadku, poza ważnymi szkodami i stratami materialnymi (wg Wnioskodawcy ważniejsze są dla Niego szkody i straty natury psychofizycznej, których doznał po wypadku, a których nie da się przeliczyć finansowo).

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny: „Koszt leczenia i rehabilitacji powoda po wypadku w 2011 r. i 2012 r. wyniósł 2 626 zł 42 gr”, „Powód po wypadku wymagał opieki innych osób. Opiekowały się Nim głównie Jego żona i córka”, „Koszt opieki nad osobami chorymi, starszymi lub nad dziećmi w 2010 r. i 2011 r. mieścił się w przedziale od 8 do 10 zł za godzinę. Okoliczność powszechnie znana.”, „Zgodnie z przepisem art. 822 K.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 K.c.). Podstawą odpowiedzialności ubezpieczonego jest przepis art. 415 K.c., stanowiący, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”, „W niniejszej sprawie z ustaleń faktycznych wynika, że powód po powrocie do domu przez 2 miesiące miał całkowicie unieruchomioną nogę, co prowadzi do przyjęcia szacunkowego wymiaru opieki nad nim wynoszącego 6 godzin dziennie (czyli łącznie 360 godzin). Przez następne 5 miesięcy powód musiał poruszać się w ortezie, co wiązało się także z koniecznością chodzenia najpierw z pełnym, a potem z częściowym obciążeniem kończyny przy pomocy kuli. Takie ograniczenie powoda skutkowało szacunkową potrzebą opieki w wymiarze 2 godzin dziennie (czyli łącznie 300 godzin). Szacunkowy łączny wymiar opieki obejmuje więc 660 godzin. Przy przyjęciu przeciętnej stawki wynagrodzenia, wynoszącej 9 zł za godzinę, szkoda powoda z tytułu kosztów opieki jest szacowana na kwotę 5 940 zł. Dotychczas strona pozwana wypłaciła powodowi z tego tytułu kwotę 880 zł, a zatem do dopłaty pozostaje 5 060 zł. Podstawą szacunku Sądu był przepis art. 322 K.p.c., zgodnie z którym jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub oświadczenie z umowy o dożywocie Sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.”, „Powodowi przysługuje też roszczenie o zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji. Powód przedstawił dowody wskazujące, że Jego wydatki z tego tytułu wyniosły 2 626 zł 42 gr, a skoro strona pozwana dotychczas przyznała powodowi wyłącznie kwotę 1 800 zł, to do dopłaty pozostaje kwota 826 zł 42 gr”, „Co do zasady usprawiedliwione jest też roszczenie o zwrot kosztów przejazdów na leczenie i rehabilitację. Jednak materiał dowodowy zaoferowany przez powoda w tym zakresie jest bardzo ubogi. Sąd miał jednak na uwadze, że oczywistym jest, że powód zamieszkujący w … musiał dojeżdżać na leczenie i rehabilitację, co obejmuje również dojazdy członków rodziny powoda do szpitala w … w okresach jego hospitalizacji. Nie było także w praktyce możliwe jednoznaczne udokumentowanie i wykazanie kosztów przejazdu. Życiowo uzasadnione jest bowiem to, że w trakcie leczenia i rehabilitacji poszkodowany skupia się przede wszystkim na wysiłkach zmierzających do powrotu do zdrowia, a nie na dokumentowaniu zwykłych i koniecznych wydatków, które ponosi. Stąd Sąd ocenił, że liczba kilometrów podana w korespondencji kierowanej do ubezpieczyciela (1 900 km) w 2011 r. jest wiarygodna, podobnie jak i przeciętne spalanie (8 l/100 km) oraz cena paliwa w 2011 r. i 2012 r. (5 zł 50 gr za litr). W oparciu o te wskaźniki Sąd szacuje koszty przejazdów powoda na kwotę 836 zł (19 × 8 × 5 zł 50 gr). Brak natomiast podstaw do przyjmowania stawek ryczałtowych obowiązujących przy wykorzystywaniu pojazdów prywatnych do celów służbowych”.

„W korespondencji prowadzonej w 2011 r., po zgłoszeniu szkody, pełnomocnik powoda wzywał stronę pozwaną do zapłaty zadośćuczynienia…, kosztów leczenia, kosztów dojazdów…, kosztów opieki.” Podane były konkretne kwoty. „Przepis art. 444 § 1 K.c. stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia.” „Powód zawiadomił stronę pozwaną o szkodzie w 2010 r., następnie w 2011 r. w korespondencji informował o zakresie szkody i wskazywał swoje roszczenia. Ubezpieczyciel popadł w opóźnienie jeszcze przed datą złożenia pozwu.”

Wnioskodawca poprzez koszty leczenia i rehabilitacji rozumie płatne zabiegi rehabilitacyjne w zakładzie leczniczo-rehabilitacyjnym (ćwiczenia indywidualne ogólnosprawnościowe, masaże, magnetronik, laser, wirówka). Wnioskodawca korzystał również z zabiegów rehabilitacyjnych niepłatnych z NFZ na podstawie skierowań od ortopedy i lekarza rehabilitacji (termin oczekiwania od 8 do 12 miesięcy). W przypadku Wnioskodawcy taki termin oczekiwania był wykluczony, dlatego w międzyczasie musiał On korzystać z płatnych zabiegów (termin oczekiwania do 14 dni). Do 19 lutego 2013 r. Wnioskodawca przeszedł ponad 300 zabiegów. Taka intensywność rehabilitacji była konieczna, aby uniknąć inwalidztwa w dużym stopniu. Płatne wizyty lekarskie u chirurga naczyniowego, zakup ortezy, usługa medyczna (szczepienia przeciwko żółtaczce), prześwietlenia RTG  to wszystko udokumentowane jest w 83 szt. faktur i rachunków wystawionych na nazwisko Wnioskodawcy. Poprzez koszty dojazdów na leczenie i rehabilitację Wnioskodawca rozumie koszty paliwa wynikające z przejechanych kilometrów na przejazdy do: Szpitala Uniwersyteckiego w …, zakładu leczniczo-rehabilitacyjnego w …, poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej w …, poradni chirurgiczno-ortopedycznej  chirurgia naczyniowa w …, poradni kardiologicznej w …, poradni psychologiczno-psychiatrycznej w …, przychodni zdrowia w …. Liczbę kilometrów Wnioskodawca przeliczał na podstawie faktur i wizyt niepłatnych z NFZ. Koszty opieki zostały opisane powyżej. W okresie 7 miesięcy Wnioskodawcą opiekowały się przede wszystkim żona i córka, które w tym czasie wykonywały swoje prace zarobkowe. Czynności dnia codziennego, podawanie lekarstw, zastrzyki przeciwzakrzepowe (Wnioskodawca pobrał ich około 180 szt.), przewozy do lekarzy i na rehabilitacje, wymiana opatrunków, odbywały się w określonych godzinach dnia. Opieka nie polegała na obecności w określonym przedziale czasowym dnia. Często czas oczekiwania podczas wizyt lekarskich wynosił 2 godziny, a zabiegów rehabilitacyjnych nawet 3 godziny. Dodając do tego dojazd i powrót stanowiło to już spory przedział czasowy. Często godziny pracy żony i córki nie umożliwiały sprawowania opieki. Zmuszone one były naprzemiennie korzystać z dnia wolnego bezpłatnego, dni urlopu wypoczynkowego lub szukać zastępstwa współpracowników z innej zmiany. To wszystko związane było z mniejszymi zarobkami. Utracone godziny pracy żony i córki nie były przeliczane wg stawki 9 zł/godz., lecz sporo większej. Zdarzało się również, że jeżeli już zupełnie żona lub córka nie mogły zawieźć Wnioskodawcę do lekarza lub na rehabilitację, korzystał On z pomocy sąsiada lub kolegi. Za okazaną pomoc i stracony czas też wypadało chociaż symbolicznie podziękować.

Wnioskodawca posiada faktury i rachunki na koszty leczenia i rehabilitacji wystawione na swoje nazwisko, łącznie 83 szt. faktur i rachunków na kwotę 7 909 zł 86 gr. Wnioskodawca nadmienia, że od dnia wydania wyroku do dnia otrzymania dokumentu PIT-11 od pozwanego, tj. … S.A. przez okres około 1 roku nie gromadził On faktur i rachunków. Wskazana powyżej kwota 7 909 zł 86 gr byłaby wyższa. Na podstawie tych faktur i rachunków Wnioskodawca przeliczał liczbę przejechanych kilometrów do szpitala i wszystkich ww. poradni. Wykaz za 1 900 km Wnioskodawca przedstawił Sądowi, który uznał wyliczenia te za wiarygodne. Do dnia złożenia wniosku liczba przejechanych kilometrów kształtuje się na poziomie około 3 900 km.

Wnioskodawca otrzymuje emeryturę od dnia 1 sierpnia 2010 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odsetki od kwoty 20 826 zł 60 gr za utracone zarobki (źródło przychodu ze stosunku pracy zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy), nieterminowo wypłacone, powinny być zwolnione od podatku dochodowego?
2. Czy na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odsetki od kwot: 5 060 zł, 826 zł 42 gr oraz 836 zł jako utracone, udokumentowane koszty poniesione z emerytury (źródło przychodu zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy), nieterminowo wypłacone, powinny być zwolnione od podatku dochodowego?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, znamienne dla stanu faktycznego sprawy są następujące fakty:

• w 2012 r. … S.A. odrzuca propozycję ugody;
  

• po przegranym postępowaniu sądowym w I instancji … S.A. nie składał apelacji, a więc miał świadomość, że apelacja będzie niezasadna, a ponadto narazi … S.A. na dalsze koszty w postaci kosztów postępowania za II instancję oraz wyższe odsetki za opóźnienie;
  

• nie jest winą ani niedbalstwem to, że postępowanie przed Sądem trwało blisko 7 lat. To zachowanie … S.A. doprowadziło do obstrukcji postępowania, a skutkiem tego było to, że odsetki summa summarum opiewały na kwotę 34 424 zł 71 gr;
  

• w piśmie z dnia 3 lutego 2020 r. przesyłając PIT-11 … S.A. poinformował Wnioskodawcę, że: „Kwotę odsetek z PIT-11 powinien Pan uwzględnić w swoim rocznym rozliczeniu podatkowym. Informacje o podstawach prawnych znajdzie Pan na końcu listu.”. Na końcu listu … S.A. podaje zagadnienia prawne m.in.: „Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 …”;
  

• zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
  

Art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy mówi, że źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

• Sąd w wyroku z dnia 5 marca 2019 r. wyraźnie wyszczególnił rodzaje świadczeń i kwoty jakie … S.A. powinien wypłacić, od których naliczone były ustawowe odsetki za nieterminową zapłatę. Nie została zasądzona jedna kwota ogólna tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania.
  
  

Ad 1

W ocenie Wnioskodawcy, … S.A. dysponując treścią wyroku z dnia 5 marca 2019 r., cytując w przesłanym piśmie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dopuścił się naruszenia tego artykułu w ust. 1 pkt 95 ww. ustawy, poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że kwota 20 826 zł 60 gr utraconych zarobków, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest źródłem przychodu ze stosunku pracy. Sąd kwotę 20 826 zł 60 gr przeliczył jako utracone zarobki przez okres 20 miesięcy po 1 041 zł 33 gr netto miesięcznie (od kwoty 1 400 zł brutto) zgodnie z roszczeniem Wnioskodawcy, a więc kwoty po odliczeniu składek ZUS i kwoty podatku dochodowego. Kwota netto 20 826 zł 60 gr z winy … S.A. została wypłacona po blisko 7 latach wraz z odsetkami z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzenia, będącego zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów ze stosunku pracy. … S.A. odsetki od wyszczególnionej przez Sąd kwoty 20 826 zł 60 gr utraconych zarobków, błędnie „zaszufladkował” z odsetkami od wyszczególnionej przez Sąd kwoty 32 000 zł tytułem zadośćuczynienia i zaliczył do przychodów z innych źródeł, które na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu, zupełnie omijając przepis art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy, zgodnie z którym odsetki od kwoty 20 826 zł 60 gr utraconych zarobków powinny być zwolnione z podatku dochodowego.

Ad 2

Analogiczna sytuacja dotyczy wyszczególnionych przez Sąd w wyroku obok zadośćuczynienia i utraconych zarobków następujących kwot (poniesionych kosztów): 5 060 zł ‒ tytułem kosztów opieki; 826 zł 42 gr ‒ tytułem zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji wg przedstawionych faktur; 836 zł ‒ tytułem zwrotu kosztów dojazdów na leczenie i rehabilitację wg przekazanego do Sądu rozliczenia za 1 900 km.

Odsetki od powyższych kwot … S.A. również błędnie „zaszufladkował” z odsetkami od kwoty zadośćuczynienia i zaliczył do przychodów z innych źródeł, omijając przepis art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. koszty Wnioskodawca ponosił z emerytury (opodatkowanej po potrąceniu składek ZUS). Koszty były udokumentowane i zaakceptowane przez Sąd. Wnioskodawca otrzymał wyłącznie zwrot pieniędzy (nic więcej, nic mniej) z emerytury, która zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jest źródłem przychodów. Pieniądze w celu ratowania zdrowia Wnioskodawca zmuszony był wydatkować nie z własnej winy. Wnioskodawca nie wyrażał woli uzyskania zysków z tej inwestycji po czasie, jak ma to miejsce w przypadku kupna i zbycia akcji, która przedstawiona jest przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16. Nie z chęci zysku, a z winy … S.A. zwrot wydatkowanych kwot Wnioskodawca uzyskał z opóźnieniem po blisko 7 latach procesu. W ocenie Wnioskodawcy, stan faktyczny, na tle którego zapadła ww. uchwała siedmiu sędziów NSA jest zupełnie odmienny od stanu faktycznego w sprawie Wnioskodawcy. W takiej sytuacji odsetki od kwot pochodzących ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (emerytury), z tytułu nieterminowego zwrotu powinny być zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy. Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że doszło do naruszenia przepisów prawa ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 2 i art. 71 Konstytucji RP przez … S.A., poprzez błędną wykładnię przepisów prawa i błędne wystawienie dokumentu PIT-11 za rok 2019 (opodatkowanie części przychodu ‒ odsetek, jakie … S.A. wypłacił Wnioskodawcy na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w … I Wydział Cywilny z dnia 5 marca 2019 r., sygn. akt …).

Reasumując, w 2020 r. rozliczeniu za 2019 r. Wnioskodawca zapłacił podatek dochodowy od zasądzonych odsetek w kwocie 34 424 zł 71 gr × 17,75%  6 110 zł 38 gr. Na podstawie przedstawionego stanu faktycznego, w ocenie Wnioskodawcy, powyższe kwoty pochodzące ze źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinny być odjęte od sumarycznej kwoty zasądzonej w wyroku, a odsetki z tytułu nieterminowego zwrotu zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy, tj. 59 049 zł 2 gr  20 826 zł 60 gr  5 060 zł  826 zł 42 gr  836 zł  31 500 zł. Odsetki od kwoty 31 500 zł wynoszą 18 364 zł 4 gr × 17,75%  3 259 zł 62 gr. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, kwota 6 110 zł 38 gr  3 259 zł 62 gr  2 850 zł została nadpłacona z powodu błędnej wykładni i naruszenia przepisów prawa ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez … S.A. Ponadto, Wnioskodawca nadmienia, że Jego stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w części zasądzonych świadczeń jest zupełnie odmienne od stanowiska i przyjętej wykładni przez … S.A. Stanowisko Wnioskodawcy może być zasadne w całości, niezasadne w całości lub wprowadzać obiektywne wątpliwości niedające się usunąć co do treści przepisów prawa podatkowego. Jeżeli takie wątpliwości występują, … S.A. naruszył art. 2a Ordynacji podatkowej poprzez brak rozstrzygnięcia na korzyść podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa m.in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

W myśl art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zwrot „w szczególności” użyty w art. 20 ust. 1 ww. ustawy oznacza, że ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc zamknięty. Oznacza to, że do „innych źródeł” należy zakwalifikować wszelkie przychody, których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca sformułował bowiem tak wskazany przepis, aby stanowił on kategorię otwartą. Zatem, o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zatem, do tej kategorii przychodów należy zaliczyć różnego rodzaju odszkodowania, zadośćuczynienia oraz odsetki za zwłokę w wypłacie tychże odszkodowań bądź zadośćuczynień. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia z ww. tytułów są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca będąc na emeryturze uległ wypadkowi jako klient w dniu 27 września 2010 r. Z uwagi na fakt, że firma, na terenie której Wnioskodawca uległ wypadkowi posiadała ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone osobom trzecim, Wnioskodawca wystąpił do ubezpieczyciela o wypłatę środków. Wypłacona kwota odszkodowania była dla Wnioskodawcy nieadekwatna do poniesionego przez Niego uszczerbku na zdrowiu. W związku z niezmienną decyzją ubezpieczyciela co do wysokości odszkodowania w dniu 15 czerwca 2012 r., pełnomocnik Wnioskodawcy skierował sprawę do Sądu. Wyrokiem Sądu ogłoszonym w dniu 15 marca 2019 r., uprawomocnionym w dniu 27 marca 2019 r., od ubezpieczyciela zasądzono na rzecz Wnioskodawcy wypłatę świadczeń z tytułu: zadośćuczynienia, utraconych zarobków, kosztów opieki, zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji, zwrotu kosztów dojazdów na leczenie i rehabilitację, a także odsetki od ww. świadczeń, które zostały wypłacone w dniu 1 kwietnia 2019 r.

W myśl art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.) wynika, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie (art. 805 § 2 ustawy Kodeks cywilny):

1. przy ubezpieczeniu majątkowym ‒ określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2. przy ubezpieczeniu osobowym ‒ umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
   
   

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek ze świadczeniem głównym. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli wynika to z czynności prawnej (zdarzenia prawnego) będącej podstawą do wypłaty świadczenia głównego lub gdy dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Okoliczność, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania, a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy), nie jest wystarczająca do objęcia ich zwolnieniem z opodatkowania.

W ujęciu kodeksowym odsetki stanowią więc świadczenie pieniężne, do którego może być zobowiązany dłużnik – najogólniej mówiąc – korzystający z cudzych pieniędzy. Chodzi tu zarówno o sytuację, gdy korzystanie z pieniędzy wierzyciela jest przedmiotem umowy (np. pożyczka oprocentowana, kredyt), jak i gdy nie jest ono objęte zgodą wierzyciela, w szczególności wynika z opóźnienia w zapłacie sumy pieniężnej przez dłużnika (zob. art. 481 i art. 741 Kodeksu cywilnego), a także wówczas, gdy korzystanie z pieniędzy polega na poniesieniu przez wierzyciela wydatków w interesie dłużnika (zob. art. 742, art. 753 § 2, art. 842 Kodeksu cywilnego).

Zasadniczo odsetki pełnią funkcję wynagrodzenia należnego wierzycielowi od dłużnika za korzystanie z pieniędzy, mogą jednak też mieć znaczenie waloryzacyjne oraz (w przypadku odsetek za opóźnienie) kompensacyjne i represyjne czy motywacyjne. Oczywistym jest więc, że odsetki stanowią trwałe przysporzenie w majątku podatnika, które mieści się w kategorii przychodu, który co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższą tezę potwierdza analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z której wynika, że odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, która tylko w wyjątkowych przypadkach korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Z dyspozycji ww. przepisu wynika, że omawianemu zwolnieniu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:

1. świadczenia, od których są naliczane – zaliczone zostały do określonego źródła przychodu,
2. przysługują z tytułu nieterminowej wypłaty tych świadczeń.
   
   

Odnosząc się do pierwszego warunku należy stwierdzić, że świadczenie pieniężne wypłacone pracownikowi, od którego naliczone zostały odsetki ustawowe stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym stanowi świadczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Natomiast, odnosząc się do drugiego warunku należy stwierdzić, że z „nieterminową wypłatą świadczenia” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mamy do czynienia wówczas, gdy w terminie wymagalności danego świadczenia, przysługującego na podstawie prawomocnego orzeczenia, nie zostało ono wypłacone przez zobowiązanego. Odsetki naliczane od tego momentu kwalifikują się jako odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia.

Odnosząc się do wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsetek stwierdzić należy, że odsetki otrzymane przez Wnioskodawcę nie należą do wskazanej w ww. przepisie kategorii odsetek korzystających ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Należy bowiem podkreślić, że wypłacone Wnioskodawcy świadczenia nie były świadczeniami, do wypłaty których zobowiązany był pracodawca Wnioskodawcy w związku z łączącym ich stosunkiem pracy. W konsekwencji odsetki od ww. świadczeń podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Za słusznością stanowiska tut. Organu, przemawia także uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/Gl 1161/16, w którym stwierdzono że „Rozpatrując kwestię charakteru prawnego roszczenia o odsetki należy opowiedzieć się za powszechnym jego traktowaniem jako roszczenia o świadczenie uboczne względem roszczenia o dług główny, zależne od niego i dzielące jego losy, określane mianem roszczenia akcesoryjnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1992 r., III CZP 86/92, OSNC 1993, nr 1-2, poz. 17). Ich dochodzenie jest uprawnione tylko w razie zasadności dochodzenia długu głównego. Akcesoryjność dotyczy jednak tylko chwili powstania roszczenia o odsetki, później mają już one charakter samodzielny (samoistny) wobec roszczenia głównego i mogą być dochodzone oddzielnie, a nawet niezależnie od wytoczenia powództwa o roszczenie główne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt V CSK 231/14 i przywołany tam wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 1990 r., sygn. akt I PR 168/90; Lex Nr 1652407). Zatem, odsetki za opóźnienie mają względem kwoty zasadniczej odszkodowania charakter akcesoryjny, ale jako takie, nie są częścią składową odszkodowania zasadniczego, gdyż opierają się na odrębnym stanie faktycznym i odrębnej podstawie materialnoprawnej (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1991 r., sygn. akt III CZP 21/91; OSNC z 1991 r., z. 10-12, poz. 121). Powyższa kwalifikacja stanowi argument przemawiający za możliwością odrębnego traktowania odsetek i należności głównej na gruncie prawa podatkowego”.

Co prawda orzecznictwo w omawianej kwestii nie było jednolite, jednakże wątpliwości co do podatkowej kwalifikacji odsetek zostały ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów NSA z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16. Zapadła ona na tle stanu faktycznego dotyczącego odsetek od nieterminowej zapłaty ceny za zbyte akcje, jednakże ma ona zastosowanie do wszystkich sytuacji związanych z zapłatą odsetek od należności głównej, których skutków podatkowych nie przewidziano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istota uchwały sprowadza się do twierdzenia, że czym innym jest świadczenie główne, a czym innym odsetki za opóźnienie w jego zapłacie, w związku z tym należy je rozliczać oddzielnie i zaliczyć do przychodów z innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zbieżny z poglądem wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w powołanej uchwale jest wyrok z dnia 24 lipca 2018 r., sygn. akt II FSK 17/18. Sąd stwierdził w nim, że „Ustawodawca posługując się pojęciami odszkodowanie i zadośćuczynienie we wskazanych wyżej przepisach nie nadał im ponadnormatywnego, szerokiego znaczenia (por. wyrok NSA z dnia 16 stycznia 2018 r., sygn. akt II FSK 1122/16, publ. CBOSA). Raz jeszcze należy podkreślić, że przepisy regulujące zwolnienia podatkowe powinny być interpretowane ściśle i nie należy ich interpretować rozszerzająco. Skoro odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego nie są ani właściwym odszkodowaniem, ani zadośćuczynieniem, to nie mieszczą się w zakresie zwolnienia podatkowego. W orzecznictwie wskazuje się, że jeśli ustawodawca nie wymienił odsetek od odszkodowania, jako podlegających zwolnieniu to przyjęcie odmiennego poglądu, byłoby przejawem niedopuszczalnego zastosowania wykładni rozszerzającej (por. wyrok NSA z dnia 8 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 2780/15 i powołane w nim orzecznictwo; publ. CBOSA). Także wynik wykładni systemowej wewnętrznej doprowadza do wniosku, że przedmiotowe odsetki nie podlegają zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f.”.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że przyznane na podstawie wyroku Sądu odsetki od zasądzonych na rzecz Wnioskodawcy świadczeń z tytułu: zadośćuczynienia, utraconych zarobków, kosztów opieki, zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji, zwrotu kosztów dojazdów na leczenie i rehabilitację, nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wypłacone Wnioskodawcy świadczenia nie były świadczeniami, do wypłaty których zobowiązany był pracodawca Wnioskodawcy w związku z łączącym ich stosunkiem pracy. Zatem, tego rodzaju odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy.

Końcowo należy wskazać, że tutejszy Organ nie odniósł się do kwestii zwolnienia z opodatkowania wskazanych we wniosku świadczeń, gdyż nie stanowiło to przedmiotu zapytania Wnioskodawcy. Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zagadnień podatkowych będących ściśle przedmiotem zapytania Wnioskodawcy (tj. możliwości zwolnienia od opodatkowania otrzymanych odsetek z tytułu utraconych zarobków oraz możliwości zwolnienia od opodatkowania otrzymanych odsetek z tytułu poniesionych kosztów opieki, kosztów leczenia i rehabilitacji, kosztów dojazdów na leczenie i rehabilitację), gdyż treść zadanych pytań wyznacza granice tematyczne wydawanej interpretacji.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy wydający interpretację indywidualną nie sprawdza prawidłowości przedstawionych we wniosku wartości liczbowych, w związku z tym nie może się do nich odnieść. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.