2021.07.16 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0111-KDIB3-3.4012.209.2021.2.JSU

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-3.4012.209.2021.2.JSU
z 16 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 kwietnia 2021 r. (data wpływu 4 maja 2021 r.), uzupełnionym pismem z 8 lipca 2021 r. (data wpływu 8 lipca 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

opodatkowania podatkiem VAT z tytułu sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…) w trybie postępowania egzekucyjnego,
zastosowania normy wynikającej z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT do dostawy prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…) w trybie postępowania egzekucyjnego

-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

opodatkowania podatkiem VAT z tytułu sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…) w trybie postępowania egzekucyjnego,
zastosowania normy wynikającej z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT do dostawy prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…) w trybie postępowania egzekucyjnego.

Powyższy wniosek uzupełniono pismem z 8 lipca 2021 r. będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 25 czerwca 2021 r. znak: 0111-KDIB3-3.4012.209.2021.1.JSU.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (dalej „Komornik” lub „Wnioskodawca”) prowadzi na wniosek Wierzyciela przeciwko dłużnikowi (…) w likwidacji (dalej „Dłużnik”), postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. Km (…) z nieruchomości, tj. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) o powierzchni (…) ha położonej w (…), w obrębie 1, w powiecie (…), w województwie (…).

W ramach prowadzonego postępowania, Wnioskodawca planuje zaspokojenie wierzytelności Wierzyciela poprzez sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości Dłużnika.

Wnioskodawca, na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2020 r poz. 106 ze zm.; dalej: ustawa o VAT), jest płatnikiem podatku VAT od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika.

Przedmiotem planowanej sprzedaży, w toku prowadzonego przez Komornika postępowania egzekucyjnego, jest prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, dla której Sąd Rejonowy w (…) V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (…), zabudowanej budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi.

W oparciu o operat szacunkowy biegłego rzeczoznawcy majątkowego z dnia (…) 2020 r., Wnioskodawca sporządził w dniu (…) 2021 r. protokół końcowego opisu i oszacowania użytkowania wieczystego dla przedmiotowej nieruchomości. Stosownie do powyższego dokumentu, właścicielem przedmiotowej nieruchomości gruntowej jest (…), natomiast do (…) r. użytkownikiem wieczystym pozostaje dłużnik.

Zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nieruchomość zlokalizowana jest na terenie oznaczonym symbolem 3UP - teren zabudowy usługowo – produkcyjnej.

Teren przedmiotowej nieruchomości jest płaski, o kształcie regularnym - wydłużony prostokąt. Działka ta, jak już zostało to uprzednio wskazane, zabudowana jest budowlami - nawierzchnia utwardzona płytami betonowymi. Część działki stanowi również teren zielony wraz z zadrzewieniami. Nieruchomość stanowi teren komunikacji.

Nieruchomość położona jest przy utwardzonej, bitumicznej drodze publicznej stanowiącej ul. (…), z której istnieje wjazd na teren nieruchomości. Jest ona jednocześnie położona w bliskim sąsiedztwie drogi krajowej nr (…). W najbliższej okolicy znajdują się budynki luźnej zabudowy produkcyjnej w oddaleniu od skupiska miejskiego oraz w bardzo dobrej lokalizacji transportowej.

Wartość rynkowa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę nr (…) została oszacowana przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego na kwotę 232 300,00 zł netto.

Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie art. 133 § 2 zn. 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.), pisma procesowe lub orzeczenia dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru sądowego doręcza się na adres udostępniony w tym rejestrze, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń.

Dłużnik, pomimo wezwań Wnioskodawcy, kierowanych w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, nie udziela odpowiedzi na jakiekolwiek pisma, jak również nie odbiera korespondencji wysyłanej na adres, który widniał jako ostatni w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

W chwili obecnej, w informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, brak jest wskazanego aktualnego adresu Dłużnika, a także jego NIP.

W następstwie powyższego, Wnioskodawca nie posiada przekazanych przez Dłużnika informacji w szczególności w poniższym zakresie:

czy dłużnik prowadzi działalność gospodarczą i czy jest czynnym podatnikiem podatku VAT;
czy w stosunku do użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości przysługiwało dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego;
czy dłużnik poniósł w stosunku do przedmiotowej nieruchomości nakłady przewyższające 30% jej wartości początkowej i skorzystał z prawa do odliczenia podatku VAT od tych nakładów;
czy na nieruchomości po jej nabyciu dłużnik ponosił nakłady stanowiące ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja), które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości;
jeżeli dłużnik ponosił nakłady na ww. nieruchomości, to czy w związku z tym przysługiwało dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od poniesionych wydatków na te nakłady.

Wnioskodawca, ustalając status dłużnika w VAT za pośrednictwem wykazu podatników prowadzonego przez Ministerstwo Finansów, uzyskał informację, że Dłużnik nie figuruje w rejestrze podatników VAT.

W związku z tak przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie naliczenia, pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego podatku VAT, jako płatnik podatku, z tytułu sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w toku sądowego postępowania egzekucyjnego.

W uzupełnieniu wniosku z 8 lipca 2021 r., w odpowiedzi na pytania zadane w wezwaniu Organu z 25 czerwca 2021 r., Wnioskodawca wskazał, że:

Wnioskodawca nie posiada wiedzy w zakresie tego do jakich czynności wykorzystywane były przez dłużnika budowle w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi znajdujące się na działce, gdyż dłużnik nie podjął żadnej korespondencji, w tym wezwań, kierowanych przez Wnioskodawcę do dłużnika.

Wnioskodawca nie posiada wiedzy w zakresie tego czy i kiedy miało miejsce pierwsze zasiedlenie budowli w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi posadowionymi na działce będącej przedmiotem sprzedaży, gdyż dłużnik nie podjął żadnej korespondencji, w tym wezwań, kierowanych przez Wnioskodawcę do dłużnika.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na działce nr (…) nie znajdują się linie rozgraniczające, oddzielające części tej działki przeznaczone pod zabudowę usługowo-produkcyjną od terenów zielonych, gdyż działka nr (…) w całości jest oznacza w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego symbolem 3UP - zabudowa usługowo-produkcyjna. Wnioskodawca wskazując w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, że „Część działki stanowi również teren zielony wraz z zadrzewieniami” wskazywał na faktyczne zagospodarowanie części działki, a nie na jej przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Wnioskodawca prowadził udokumentowane działania, które nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9 - 10a (art. 43).

Między innymi pismem z dnia (…) 2021 r. Wnioskodawca wezwał dłużnika do udzielenia informacji w kwestiach dotyczących ustalenia stawki VAT właściwej dla planowanej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości.

Dłużnik, pomimo wezwań Wnioskodawcy, kierowanych do dłużnika w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, nie udziela odpowiedzi na jakiekolwiek pisma.

Korespondencję do dłużnika Wnioskodawca kierował na ostatni widniejący w Informacji odpowiadającej odpisowi pełnemu z Rejestru Przedsiębiorców KRS adres siedziby dłużnika, gdyż w chwili obecnej, w informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców KRS, brak jest wskazanego adresu dłużnika.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie art. 133 § 2 zn. 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.), pisma procesowe lub orzeczenia dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru sądowego doręcza się na adres udostępniony w tym rejestrze, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń. Jeżeli ostatni udostępniony adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, który podlegałby udostępnieniu, adres wykreślony jest uważany za adres udostępniony w rejestrze.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy planowana, w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), leży w zakresie przedmiotowym i podmiotowym opodatkowania VAT, a tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT?
Czy do planowanej, w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w związku z tym, że udokumentowane działania Wnioskodawcy nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT, a tym samym Wnioskodawca powinien przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie zostały spełnione?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), leży w zakresie przedmiotowym i podmiotowym opodatkowania VAT, a tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Wynika to z faktu, iż w przedmiotowej sprawie dostawa nieruchomości nie będzie miała charakteru transakcji pomocniczej, stąd też niezależnie od tego, czy wspomniana sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu VAT, czy też zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, Dłużnik występował będzie w charakterze podatnika VAT. Ponadto, na mocy art. 113 ust. 10a, w związku z brakiem możliwości uzyskania przez Wnioskodawcę niezbędnych informacji potwierdzających spełnienie warunków skutkujących możliwością zastosowania do dostawy przedmiotowej nieruchomości zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, należy przyjąć, iż warunki te nie zostaną spełnione.

Na wstępie Wnioskodawca zauważa, iż na mocy art. 18 ustawy o VAT ustawodawca ustanowił komornika płatnikiem podatku VAT od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez mego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzone przez komornika postępowanie egzekucyjne z nieruchomości dłużnika, zmierzające do sprzedaży nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym dłużnika będzie leżało w zakresie przedmiotowym i podmiotowym ustawy o VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem (nie leżałaby z zakresie podmiotowym lub przedmiotowym ustawy o VAT) bądź byłaby z niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zgodnie z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, przedmiotem planowanej dostawy jest prawo użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste. Ponadto zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, przez dostawę towarów uważa się również zbycie prawa użytkowania wieczystego.

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W odniesieniu do powyższego, Wnioskodawca wskazuje, że ze względu na brak odpowiedzi Dłużnika na wezwania do niego kierowane, Wnioskodawca nie posiada uzyskanego od Dłużnika potwierdzenia, iż działka nr (…) służyła do celów prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych (art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT).

W odniesieniu do powyższych przepisów ustawy o VAT, zwolniona z opodatkowania VAT jest sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Jednak, do kwoty 200 000 zł nie wlicza się transakcji związanych z nieruchomościami (chyba, że będą miały charakter transakcji pomocniczych), nawet gdy dostawa ta będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie, sprzedaż nieruchomości nie będzie miała charakteru transakcji pomocniczej, zatem niezależnie od tego, czy dostawa przedmiotowych nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu VAT, czy też zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, dłużnik występował będzie jako podatnik VAT.

Ponadto, zgodnie z art. 113 ust. 10a ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

W odniesieniu do powyższego przepisu, w sytuacji gdy Komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne nie ma możliwości uzyskania od dłużnika informacji niezbędnych do potwierdzenia spełnienia przez dłużnika warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnienia o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9, przyjmuje się, że warunki te nie są spełnione.

Jak zostało już wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Dłużnik nie podejmuje korespondencji a także nie reaguje na wezwania komornika, na podstawie których Wnioskodawca mógłby potwierdzić spełnienie przez Dłużnika warunków zastosowania do planowanej dostawy nieruchomości zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Stąd też, w ocenie Wnioskodawcy, pomimo udokumentowanych działań zmierzających do poczynienia odpowiednich ustaleń w przedmiocie możliwości zastosowania ww. zwolnienia z opodatkowania planowanej dostawy, nie jest on w stanie potwierdzić spełnienia tego warunku przez Dłużnika.

Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, iż z uwagi na dokonane wyżej wyjaśnienia, należy przyjąć, iż warunek o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT nie został spełniony, a tym samym Dłużnik nie będzie korzystał ze wspomnianego zwolnienia z VAT. Stąd też, w ocenie Wnioskodawcy w związku z planowaną sprzedażą prawa użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej w toku prowadzonego przez Komornika postępowania egzekucyjnego, Dłużnik występował będzie jako podatnik VAT czynny, a tym samym, planowana sprzedaż prawa użytkowania wieczystego podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, do planowanej, w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej stanowiącej zabudowaną działkę gruntu nr (…), zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w związku z tym, że udokumentowane działania Wnioskodawcy nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT, a tym samym Wnioskodawca powinien przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie są spełnione.

Co do zasady, stawka podatku zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie zaś do treści art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 113, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych na jej podstawie, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (…) będące przedmiotem planowanej sprzedaży, dotyczy działki zabudowanej, zatem należy dokonać oceny, czy planowana dostawa będzie mogła korzystać ze zwolnienia z VAT określonego w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed mm oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

W myśl art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

wybudowaniu lub
ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Należy ponadto wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług Jeżeli zatem dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia tego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W przedmiotowej sprawie należałoby więc ustalić moment pierwszego zasiedlenia budowli będących przedmiotem dostawy w toku egzekucji komorniczej.

Jednakże, Dłużnik w toku prowadzonego przez Wnioskodawcę postępowania egzekucyjnego nie złożył stosownych oświadczeń umożliwiających dokonanie oceny, czy planowana sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Wnioskodawca nie jest i nie będzie w posiadaniu informacji o tym, czy Dłużnik dokonał pierwszego zasiedlenia nieruchomości oraz kiedy ewentualne pierwsze zasiedlenie miało miejsce.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy nie można uznać, że spełnione zostały warunki do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, w odniesieniu do planowanej dostawy prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

w stosunku do tych obiektów me przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego wniosku, Wnioskodawca wskazał, że nie posiada informacji w zakresie tego, czy Dłużnikowi w stosunku do planowanej sprzedaży przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego oraz czy Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie nieruchomości, w stosunku do których przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.

W związku z powyższym, Wnioskodawca nie jest i nie będzie w stanie stwierdzić, czy w przypadku planowanej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej, spełnione zostały warunki pozwalające na zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, a zatem, w ocenie Wnioskodawcy, planowana dostawa przedmiotowego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej nie będzie korzystała z powyższego zwolnienia z opodatkowania VAT.

Ustawa o VAT, w art. 43 ust. 1 pkt 2 przewiduje również zwolnienie z opodatkowania towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powyższe zwolnienie, zdaniem Wnioskodawcy, również nie znajdzie zastosowania dla planowanej dostawy nieruchomości, gdyż Wnioskodawca nie posiada informacji w zakresie tego, czy nieruchomość objęta użytkowaniem wieczystym była bądź miała być wykorzystywana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9 - 10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione.

W niniejszej sprawie, pomimo działań Wnioskodawcy, zmierzających do określenia istotnych dla sprawy faktów, działania te nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do planowanej dostawy nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, przyjąć należy, iż w stosunku do planowanej dostawy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, stanowiącej zabudowaną działkę gruntu nr (…), zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w związku z tym, że udokumentowane działania Wnioskodawcy nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o VAT. Tym samym Wnioskodawca powinien przyjąć, że warunki zastosowania powyższych zwolnień od podatku nie są spełnione

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2020 r., poz. 1427 ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki i budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Uwzględniając powyższe przepisy stwierdzić należy, że opodatkowanie danej czynności podatkiem od towarów i usług uwarunkowane jest łącznym spełnieniem dwóch przesłanek. Po pierwsze więc, konkretna czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, po wtóre – musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przy czym, zarówno w treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 14 w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2019 r. ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

wybudowaniu lub
ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Powyższy przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Należy zauważyć, że z dniem 1 września 2019 r. – na podstawie art. 1 pkt 10 lit. c) ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1520), zwanej dalej ustawą zmieniającą – do ustawy został dodany art. 43 ust. 21, zgodnie z którym jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Ponadto, jak stanowi art. 13 ustawy zmieniającej, przepisów art. 43 ust. 21, art. 82a i art. 113 ust. 10a ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się do dostaw, o których mowa w art. 18 tej ustawy, dokonanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Wobec powyższego, dokonane po 1 września 2019 r. w takich przypadkach w trybie egzekucji dostawy towarów, będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Natomiast, na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a. transakcji związanych z nieruchomościami,
b. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c. usług ubezpieczeniowych
– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W myśl art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności – przed dniem wykonania tej czynności.

Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Ponadto, na mocy art. 113 ust. 10 ustawy, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 10a ustawy, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Na mocy art. 113 ust. 11 ustawy, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

Powyższe oznacza, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może na podstawie powołanego przepisu art. 113 ust. 11 ustawy, ponownie skorzystać z tego zwolnienia, jeżeli upłynął rok, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, przy czym podatnik ma prawo do powrotu do zwolnienia od początku dowolnego miesiąca w trakcie roku podatkowego.

Zgodnie z art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c) i d) ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw:

budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
terenów budowlanych.

Jak wynika z powołanych przepisów prawa podatnik może korzystać ze zwolnienia od podatku na mocy art. 113 ust. 1 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży dokonywanej przez tego podatnika, nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł.

Jednocześnie powołany przepis art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d ww. ustawy wyklucza możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez podatników dokonujących dostaw terenów budowlanych.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca – komornik sądowy – prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi (...) w likwidacji. Przedmiotem postępowania jest prawo użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) zabudowaną budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi. Część działki stanowi również teren zielony wraz z zadrzewieniami. Nieruchomość stanowi teren komunikacji.

W oparciu o sporządzony operat szacunkowy biegłego rzeczoznawcy majątkowego ustalono, że właścicielem przedmiotowej nieruchomości gruntowej jest (…), natomiast do (…) r. użytkownikiem wieczystym pozostaje dłużnik.

Zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nieruchomość zlokalizowana jest na terenie zabudowy usługowo – produkcyjnej.

Wnioskodawca nie posiada informacji:

czy dłużnik prowadzi działalność gospodarczą i czy jest czynnym podatnikiem podatku VAT,
czy w stosunku do użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości przysługiwało dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego;
czy dłużnik poniósł w stosunku do przedmiotowej nieruchomości nakłady przewyższające 30% jej wartości początkowej i skorzystał z prawa do odliczenia podatku VAT od tych nakładów,
czy na nieruchomości po jej nabyciu dłużnik ponosił nakłady stanowiące ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja), które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej nieruchomości,
jeżeli dłużnik ponosił nakłady na ww. nieruchomości, to czy w związku z tym przysługiwało dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od poniesionych wydatków na te nakłady.

Wnioskodawca uzyskał informację, że Dłużnik nie figuruje w rejestrze podatników VAT.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy sprzedaży w trybie postępowania egzekucyjnego prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT oraz czy do planowanej dostawy zastosowanie znajdzie norma wynikająca z przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT.

W nawiązaniu do regulacji zawartych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy oraz do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel danej nieruchomości – jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Zaznacza się, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie, sprzedaż przez komornika ww. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) zabudowaną budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi, należącego do dłużnika – (…) w likwidacji – i wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W konsekwencji komornik sądowy – Wnioskodawca – dokonujący sprzedaży egzekucyjnej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) zabudowaną budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi będzie płatnikiem podatku VAT zobowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu dostawy ww. nieruchomości.

Odnosząc się do kwestii zastosowania zwolnień na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, jak już wcześniej wskazano, zwolnień tych, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw:

budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
terenów budowlanych.

Skoro zatem w opisanej sprawie przedmiotem dostawy będzie prawo użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) zabudowaną budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi, to Wnioskodawca nie może skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy, ponieważ zgodnie z art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d ustawy, do podatników dokonujących dostawy terenów budowlanych zwolnienie to nie ma zastosowania.

Ponadto zgodnie z art. 113 ust. 10a, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniem nr 1, zgodnie z którym planowana, w trybie postępowania egzekucyjnego, sprzedaż prawa użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT należało uznać za prawidłowe.

Równocześnie w przedmiotowej sprawie przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż przez Wnioskodawcę w drodze postępowania egzekucyjnego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) zabudowaną budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi będzie korzystać ze zwolnień od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i pkt 10a ustawy, gdyż brak jest wszystkich niezbędnych informacji do jednoznacznego dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że prowadził udokumentowane działania, które nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9 - 10a (art. 43).

W związku z powyższym w sytuacji gdy udokumentowane działania Komornika nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów zwolnienia od podatku, to zastosowanie w sprawie znajdzie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione.

Podsumowując, transakcja zbycia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (…) zabudowaną budowlami, w postaci nawierzchni utwardzonej płytami betonowymi, należących do dłużnika będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Pouczenie

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin