Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4015.49.2021.2.MZ
z 19 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 kwietnia 2021 r. (data wpływu 16 kwietnia 2021 r.), uzupełnionym 13 lipca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych wpłaconych na konto osoby trzeciej dokonanej w ramach wykonania zobowiązania z tytułu zakupu nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 kwietnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych wpłaconych na konto osoby trzeciej dokonanej w ramach wykonania zobowiązania z tytułu zakupu nieruchomości.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 8 lipca 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.49.2021.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 13 lipca 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Rodzice Wnioskodawcy R. S. i G. S. zakupili nieruchomość, w której Wnioskodawca z żoną M. S. są współwłaścicielami. W lutym 2020 r. Wnioskodawca wraz z żoną i rodzicami podjął decyzję o zakupie nieruchomości, której wartość wynosi 340.000 zł. Połowę tej wartości rodzice Wnioskodawcy mieli pokryć ze środków własnych, a drugą połowę Wnioskodawca wraz z żoną miał pokryć z otrzymanego kredytu. W dniu 3 kwietnia 2020 r. rodzice Wnioskodawcy zapłacili zaliczkę w kwocie 140.000 zł, a Wnioskodawca wraz z żoną wystąpił o przyznanie kredytu na połowę nieruchomości. Niedługo po wpłacie pierwszej transzy właściciel nieruchomości zmarł, a zakup stanął pod znakiem zapytania. Wnioskodawca wraz z żoną wstrzymał się z decyzją o przyznanie kredytu z powodu oczekiwania na rozstrzygnięcie decyzji spadkowych rodziny zmarłego. W lipcu 2020 r. żona zmarłego I. Z., odezwała się do rodziców Wnioskodawcy, że podtrzymuje decyzję o sprzedaży nieruchomości i prosi o przelanie kolejnej transzy. Rodzice Wnioskodawcy zapłacili drugą transzę. W grudniu 2020 r., kiedy wszystkie sprawy spadkowe zostały zakończone, doszło do podpisania aktu notarialnego, a Wnioskodawca wraz z żoną miał pewność, że kredyt otrzymają. W banku natomiast doradca uświadomił Wnioskodawcę i jego żonę, że kredytu nie otrzymają z uwagi na niższe zarobki żony, która przebywa na urlopie macierzyńskim. Rodzice Wnioskodawcy zapłacili resztę, a Wnioskodawca i jego żona zostali w akcie notarialnym ujęci jako kupujący.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

• opisana darowizna stanowi darowiznę w rozumieniu art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny,
• w momencie otrzymania darowizny Wnioskodawca posiadał z żoną wspólność majątkową,
• w momencie przekazania darowizny rodzice Wnioskodawcy pozostawali ze sobą we wspólności majątkowej małżeńskiej,
• rodzice Wnioskodawcy przekazali darowiznę zarówno dla niego, jak i dla jego żony w proporcjach ¼ całości,
• rodzice przekazali środki pieniężne bezpośrednio na konto Sprzedającej, tytułem wpłaty: Z. Z. (…).
  
  

Jako przepis prawa podatkowego będący przedmiotem interpretacji Wnioskodawca wskazał w uzupełnieniu wniosku art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym opisem zadano (po przeformułowaniu) następujące pytania:

Czy Wnioskodawca powinien złożyć wniosek o otrzymanie darowizny? Jeżeli tak, to za pomocą jakiego wniosku?

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien uzupełnić pismo SD-Z2.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Art. 14 ust. 2 ww. ustawy statuuje, iż zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy – do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1–2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Na podstawie art. 4a ust. 4 ww. ustawy – obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że w lutym 2020 r. Wnioskodawca wraz z żoną M. S. i rodzicami R. S. i G. S. podjął decyzję o zakupie od osoby fizycznej nieruchomości, której wartość wynosiła 340.000 zł. Połowę tej wartości rodzice Wnioskodawcy mieli pokryć ze środków własnych, a drugą połowę Wnioskodawca wraz z żoną miał pokryć z otrzymanego kredytu bankowego. W dniu 3 kwietnia 2020 r. rodzice Wnioskodawcy zapłacili zaliczkę w kwocie 140.000 zł, a Wnioskodawca wraz z żoną wystąpił o przyznanie kredytu na połowę nieruchomości. Niedługo po wpłacie pierwszej transzy właściciel nieruchomości zmarł, a zakup stanął pod znakiem zapytania. Wnioskodawca wraz z żoną wstrzymał się z decyzją o przyznanie kredytu z powodu oczekiwania na rozstrzygnięcie decyzji spadkowych rodziny zmarłego. W lipcu 2020 r. żona zmarłego I. Z., powiadomiła rodziców Wnioskodawcy, że podtrzymuje decyzję o sprzedaży nieruchomości i prosi o przelanie kolejnej transzy. Rodzice Wnioskodawcy zapłacili drugą transzę. W grudniu 2020 r., doszło do podpisania aktu notarialnego, a Wnioskodawca wraz z żoną miał pewność, że kredyt bankowy otrzymają. W Banku Wnioskodawcę i jego żona zostali jednak poinformowani, że kredytu nie otrzymają z uwagi na niższe zarobki żony Wnioskodawcy. Rodzice Wnioskodawcy zapłacili resztę należności za nieruchomość, a należność ta została potraktowana jako darowizna w rozumieniu art. 888 ustawy Kodeks cywilny i przekazana zarówno na rzecz Wnioskodawcy, jak i jego żony w proporcjach ¼ całości. W momencie otrzymania ww. darowizny Wnioskodawca posiadał z żoną wspólność majątkową, a jego rodzice również w tym momencie pozostawali ze sobą we wspólności majątkowej małżeńskiej. Środki pieniężne, będące przedmiotem darowizny, rodzice Wnioskodawcy przekazali bezpośrednio na konto Sprzedającej mieszkanie, tytułem wpłaty: Z. Z. Rodzice Wnioskodawcy zakupili zatem nieruchomość, w której Wnioskodawca z żoną są współwłaścicielami. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że powinien uzupełnić pismo SD-Z2.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

W przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (a co za tym idzie możliwości dokonania przez obdarowanego zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na formularzu SD-Z2), środki te muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala natomiast skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty na rzecz (osoby trzeciej), gdyż nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc przedmiot darowizny zostanie przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej, zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania.

Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określny we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. W analizowanym przypadku taka sytuacja nie występuje; z treści wniosku nie wynika bowiem, aby w ramach rachunku bankowego Sprzedającej (poprzedniego właściciela nieruchomości) było wyodrębnione subkonto dla Wnioskodawcy.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone na konto osoby sprzedającej mieszkanie, a nie na rachunek bankowy obdarowanego (Wnioskodawcy).

W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę darowizna podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Zgodnie z art. 17a ust. 1 ww. ustawy – podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. W myśl art. 17a ust. 2 ww. ustawy – obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

A zatem, skoro otrzymana darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, to Wnioskodawca nie może w tej sytuacji dokonać zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na formularzu SD-Z2, lecz powinien złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068) i wykazać w nim nabycie środków pieniężnych w proporcji przypadającej na niego w wyniku ww. darowizny.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem tylko Wnioskodawca może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną. Stosownie do powyższego żona Wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretację indywidualną w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych wpłaconych na konto osoby trzeciej dokonanej w ramach wykonania zobowiązania z tytułu zakupu nieruchomości, winna wystąpić z odrębnym wnioskiem i uiścić stosowną opłatę.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
   
   
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.