Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2.4011.348.2021.1.KC
z 27 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2021 r. (data wpływu 27 kwietnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, posiadającą obywatelstwo polskie, która nabyła w drodze spadku prawo do rekompensaty za mienie pozostawione przez dziadka w B., R. oraz W. (dalej łącznie określane jako tzw. „mienie zabużańskie”) na zasadach określonych przepisami ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Ustawa o mieniu zabużańskim”).

Zgodnie z postanowieniami sądu spadek po zmarłym w dniu 3 września 1939 r. dziadku, nabył w całości jego syn - ojciec Wnioskodawczyni, a następnie, po jego śmierci, niniejszy spadek nabyła w 1/3 części Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nabyła spadek po ojcu na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia ….

W dniu 31 grudnia 2008 r. został złożony wniosek w przedmiocie potwierdzenia prawa Wnioskodawczyni do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Polski, w którym Wnioskodawczyni wystąpiła o rekompensatę za nieruchomości pozostawione w B. przez dziadka. Z wnioskiem o prawo do rekompensaty za mienie zabużańskie w terminie ustawowo określonym, tj. do dnia 31 grudnia 2008 r. wystąpiła jedynie Wnioskodawczyni, przy czym pozostawali wówczas przy życiu również inni uprawnieni.

Po przeprowadzeniu postępowania z ww. wniosku, Wojewoda … decyzją z dnia … potwierdził, iż Wnioskodawczyni posiada w udziale 1/3 części prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez dziadka nieruchomości poza obecnymi granicami RP, w B.

W toku postępowania przed Wojewodą … Wnioskodawczyni podnosiła, że rozstrzygnięcie wydane w sprawie powinno obejmować cały majątek pozostawiony przez Dziadka Wnioskodawczyni wraz z przynależnościami, tj. dodatkowo majątek pozostawiony w R. oraz W.

Wojewoda …, a następnie Minister Skarbu Państwa w wydanych decyzjach nie przychylili się do powyższego wniosku. Decyzje te podtrzymał WSA w …, który w wyroku z dnia ... wskazał, że nie można rozszerzyć zakresu wniosku strony i prowadzić ustaleń w zakresie innych nieruchomości, niż wskazane we wniosku złożonym przez stronę w dniu 31 grudnia 2008 r.

W związku z tym, że Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 2 pkt 1 ustawy o mieniu zabużańskim w zakresie, w jakim uzależnia prawo do rekompensaty od zamieszkiwania 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, ustawą z dnia 12 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Ustawa Zmieniająca”) dokonano nowelizacji art. 2 ww. Ustawy.

Nadto, wskazano, iż w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie ww. Ustawy Zmieniającej osoby, które nie złożyły wniosku w terminie do dnia 31 grudnia 2008 r. mogą wystąpić o potwierdzenie prawa do rekompensaty, przy zachowaniu warunków wskazanych w Ustawie Zmieniającej. W rezultacie spadkobiercom dziadka Wnioskodawczyni umożliwiono ubieganie się o rekompensatę za cały majątek przez niego pozostawiony wraz z przynależnościami, tj. dodatkowo majątek pozostawiony w R. oraz W. Na ten moment spadkobiercami była Wnioskodawczyni oraz jej bratanek.

W związku z tym, że Wnioskodawczyni odmówiono wcześniej możliwości wystąpienia z wnioskiem o rekompensatę w zakresie majątku pozostawionego w R. i W., zaś jej bratanek nie wystąpił z wnioskiem o rekompensatę w terminie do dnia 31 grudnia 2008 r. - pismem z dnia 12 sierpnia 2014 r. bratanek Wnioskodawczyni wystąpił do Wojewody … o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione w B., R. i W.

Spadkobiercy w toku postępowania przed Wojewodą … skorzystali z dyspozycji art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim, polegającej na możliwości wskazania uprawnionych, na rzecz których nastąpić ma realizacja rekompensaty, w wyniku czego, stosownie do art. 6 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, Wnioskodawczyni aktem notarialnym wskazała bratanka jako osobę, której przysługuje prawo do rekompensaty.

Wskazanie, o którym mowa wyżej nie było zrzeczeniem się Wnioskodawczyni prawa do rekompensaty, a jedynie upoważnieniem bratanka do reprezentowania w postępowaniu administracyjnym o uzyskanie decyzji w sprawie rekompensaty.

Wnioskodawczyni nie zawierała z bratankiem żadnych dwustronnych umów o przeniesienie prawa do rekompensaty.

Pełnomocnictwem z dnia 1 października 2014 r. bratanek upoważnił Wnioskodawczynię do wyboru w jego imieniu formy realizacji prawa do rekompensaty i wskazania numeru rachunku bankowego, na który ma nastąpić wypłata rekompensaty.

Na podstawie ww. pełnomocnictwa, w dniu 16 grudnia 2019 r. Wnioskodawczyni złożyła oświadczenie, w którym wybrała, jako formę realizacji prawa do rekompensaty, świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Funduszu Rekompensacyjnego oraz wskazała swój własny numer rachunku bankowego, jako właściwy do wypłaty świadczenia.

Wojewoda … decyzją wydaną w dniu …. (dalej: „Decyzja Wojewody …”) potwierdził prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez dziadka Wnioskodawczyni majątku R. i W. poza obecnymi granicami Polski, określając jej wysokość zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim. Formę realizacji prawa do rekompensaty miało stanowić świadczenie pieniężne wypłacone ze środków Funduszu Rekompensacyjnego.

Decyzja Wojewody … nie została zaskarżona do organu wyższej instancji, w konsekwencji czego po jej uprawomocnieniu się podlegała wykonaniu i w dniu 24 kwietnia 2020 r. nastąpiła realizacja prawa do rekompensaty, tj. cała kwota świadczenia pieniężnego przyznanego tytułem rekompensaty, zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem, została wypłacona na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W dniu 29 maja 2020 r. Wnioskodawczyni dokonała przelewu części środków uzyskanych tytułem rekompensaty na wskazane przez bratanka rachunki bankowe tytułem zwrotu rekompensaty za mienie zabużańskie dla niego na konto jego pełnomocnika.

Tym samym, część środków odpowiadająca wartości rekompensaty przysługującej bratankowi (2/3) została przekazana z pierwotnego rachunku Wnioskodawczyni na rzecz pełnomocnika bratanka Wnioskodawczyni, natomiast pozostała część rekompensaty za mienie zabużańskie, przysługująca Wnioskodawczyni (1/3), pozostała w jej posiadaniu (nie została przekazana na rzecz bratanka, ani na rzecz wskazanego przez niego podmiotu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z realizacją prawa do rekompensaty i wypłatą Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego ma ona obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
2. Czy w związku z ww. realizacją prawa do rekompensaty po stronie Wnioskodawczyni powstały jakiekolwiek obowiązki w zakresie raportowania do organów podatkowych, tj. w szczególności obowiązek zgłoszenia otrzymanej rekompensaty, obowiązek jej ujawnienia w zeznaniu podatkowym lub inne obowiązki sprawozdawcze?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w związku z realizacją prawa do rekompensaty i wypłatą jej świadczenia pieniężnego, nie ma ona obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz w związku z ww. realizacją prawa do rekompensaty po stronie Wnioskodawczyni nie powstały jakiekolwiek obowiązki w zakresie raportowania do organów podatkowych, tj. w szczególności nie powstał po jej stronie obowiązek zgłoszenia otrzymanej rekompensaty, obowiązek jej ujawnienia w zeznaniu podatkowym ani inne obowiązki sprawozdawcze.

1. Zasady ogólne dotyczące opodatkowania rekompensaty.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów enumeratywnie wymienionych w niniejszym przepisie, oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza szereg źródeł przychodu, które zostały wymienione w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawczyni, otrzymana rekompensata nie może zostać zakwalifikowana do uzyskanych świadczeń wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 - 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie ma charakteru świadczeń wymienionych w tych przepisach. W przedmiotowych przepisach wymieniono bowiem następujące źródła przychodów: stosunek służbowy, w tym m.in. stosunek pracy; emerytura lub renta, świadczenia przedemerytalne; działalność wykonywana osobiście; prawa autorskie; pozarolnicza działalność gospodarcza; działy specjalne produkcji rolnej; najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze; kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych; odpłatne zbycie np. nieruchomości lub innych rzeczy.

Dodatkowo jako ostatnie źródło przychodów ustawodawca wskazał w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy tzw. przychody z innych źródeł (zasadniczo powinny się w nim mieścić przychody, które nie są objęte pozostałymi źródłami przychodów). Przepis ten uszczegółowiony został w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wymienia przykładowy katalog przychodów „z innych źródeł”, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy. Definiując przychody, które mieszczą się w ramach powyższego źródła, ustawodawca użył przy tym sformułowania „w szczególności”. Określenie to oznacza, że wyliczenie przychodów mieszczących się w ramach tego źródła jest wyliczeniem przykładowym, stanowi otwarty katalog źródeł przychodów i umożliwia zakwalifikowanie do tych źródeł również innych, podobnych przychodów, niż te enumeratywnie wymienione w przedmiotowym artykule (a które jednocześnie nie kwalifikują się do pozostałych źródeł przychodów).

W rezultacie, przysługująca Wnioskodawczyni rekompensata w postaci środków pieniężnych, przyznanych decyzją właściwego organu na podstawie ustawy o mieniu zabużańskim, stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, przychód ten powinien zostać zakwalifikowany jako przychód z innych źródeł, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przychód z tytułu rekompensaty nie mieści się w żadnym innym źródle przychodów wymienionych w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na potwierdzenie powyższego Wnioskodawczyni powołała interpretację indywidualną z dnia 20 marca 2020 r. (0113-KDIPT2-2.4011.153.2020.1.KK) oraz z dnia 12 grudnia 2016 r. (1462-IPPB4.4511.1146.2016.2.JK3).

2. Zwolnienie rekompensaty z opodatkowania.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu realizacji prawa do rekompensaty na podstawie Ustawy o mieniu zabużańskim przez osoby uprawnione na podstawie tej ustawy.

W rezultacie, przysługująca osobie uprawnionej rekompensata z tytułu mienia zabużańskiego w postaci środków pieniężnych przyznanych na podstawie ustawy o mieniu zabużańskim, udokumentowana decyzją właściwego organu administracji, stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z literalnej wykładni art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ww. ustawy wynika, że w celu zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu z tytułu uzyskanej rekompensaty za mienie zabużańskie, muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki, tj. środki pieniężne stanowiące przedmiotowy przychód powinny:

1. zostać uzyskane przez osobę uprawnioną do rekompensaty; oraz
2. pochodzić ze zrealizowania prawa do rekompensaty.

W sprawie obydwie wyżej wskazane przesłanki są spełnione, bowiem będące przedmiotem niniejszego wniosku środki pieniężne wypłacone tytułem rekompensaty z tytułu pozostawienia przez dziadka Wnioskodawczyni majątku R. i W. poza obecnymi granicami Polski:

1. zostały uzyskane przez Wnioskodawczynię, która jest osobą uprawnioną do rekompensaty; i
2. pochodziły ze zrealizowania przysługującego Wnioskodawczyni prawa do rekompensaty.

2.1. Wnioskodawczyni jako osoba uprawniona do rekompensaty.

Zasady nabycia i realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej regulują m.in. przepisy ustawy o mieniu zabużańskim.

Zgodnie z art. 2 ustawy o mieniu zabużańskim, prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP, jeśli spełnia on opisane w nim wymogi.

Uwzględniając powyższe Wnioskodawczyni wskazała, że uprawnienie właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Polski nie jest zbywalnym cywilnym prawem podmiotowym o charakterze majątkowym, gdyż nie występuje w ramach określonego stosunku cywilnoprawnego, lecz ma ono charakter uprawnienia administracyjnoprawnego, które jest niedziedziczne i nieprzenoszalne. Natomiast następstwo prawne, jako skutek spadkobrania, jest ograniczone do okoliczności wskazanych w art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim, w przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom, albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełnią wymóg posiadania obywatelstwa polskiego.

Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej, albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni wskazała, iż prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi, współwłaścicielowi i ich spadkobiercom, ale nie wszystkim, a tylko spełniającym warunki określone w ustawie. Rekompensatę za pozostawione mienie przyznaje się jako całość za pozostawione mienie dla wszystkich uprawnionych, zaś przysługuje ono:

• spadkobiercy właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej; który
• posiada obywatelstwo polskie.

Zważywszy na przedstawione powyżej przepisy Wnioskodawczyni zaznaczyła, że uprawnienie do rekompensaty jest prawem, którego beneficjentami są bądź pierwotni właściciele nieruchomości zabużańskich, bądź ich spadkobiercy (bowiem z chwilą śmierci pierwotnego właściciela mienia zabużańskiego, administracyjne prawo do rekompensaty z mocy ustawy staje się prawem jego spadkobierców i to oni, i tylko oni, mogą ubiegać się o jego potwierdzenie w drodze decyzji bądź wskazać jako „uprawnionego” do tego wystąpienia jednego z nich). Spadkobranie jest zatem jedynym zdarzeniem prawnym powodującym przejście prawa do rekompensaty z pierwotnego właściciela nieruchomości na inne osoby.

Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z postanowieniem sądu, jest spadkobiercą po jej dziadku, będącym właścicielem mienia zabużańskiego oraz posiada obywatelstwo polskie, wobec czego spełnia przesłanki zawarte w art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim, w konsekwencji czego posiada prawo do rekompensaty.

Z literalnej wykładni art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim nie wynika, iż na skutek wskazania jednego ze spadkobierców przez innych spadkobierców uprawnionych do rekompensaty dochodzi do zrzeczenia się przysługującego prawa do rekompensaty, czyli całkowitej i definitywnej rezygnacji z tego prawa na rzecz innej osoby. Przepis art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim nie posługuje się pojęciem „zrzeczenie na rzecz osoby uprawnionej” lecz posługuje się pojęciem: „wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty”. Wskazanie nie oznacza zatem cesji uprawnień, lecz wybór jednego lub kilku spośród pozostały uprawnionych, na rzecz których nastąpić ma realizacja posiadanego przez osobę wskazującą uprawnienia, co jednak nie jest równoznaczne ze stwierdzeniem, iż ta osoba zrzekła się tego uprawnienia, a tylko że inna osoba ma być stroną postępowania administracyjnego w sprawie rekompensaty.

Na potwierdzenie powyższego Wnioskodawczyni powołała wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2019 r., sygn. I OSK 2808/17 oraz podkreśliła, iż skuteczność „wskazania” zależy od istnienia uprawnienia po stronie wskazującego, gdyż to jego status jest źródłem uprawnienia - trzeba je posiadać, aby wskazać inną osobę jako uprawnioną do dochodzenia uprawnienia.

Tym samym, Wnioskodawczyni, wskazując bratanka jako osobę mającą otrzymać przypadającą jej część rekompensaty, nie zrzekła się swojej części rekompensaty na jego rzecz, a jedynie upoważniła go do reprezentowania jej interesów w postępowaniu administracyjnym o uzyskanie decyzji w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty.

Zgodnie z art. 4 ustawy o mieniu zabużańskim, potwierdzone prawo do rekompensaty jest niezbywalne.

Powyższe oznacza, iż nie jest możliwa utrata tego uprawnienia, w szczególności w drodze wskazania osoby uprawnionej do rekompensaty.

Mając zatem na uwadze powyższe przepisy, wskazać należy, iż prawo do rekompensaty jest prawem osobistym osób uprawnionych i nie podlega zbyciu na rzecz osób trzecich.

W konsekwencji wskazanie - na gruncie art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim - nie stanowi cesji uprawnień, co oznacza, że w wyniku wskazania nie dochodzi do nabycia uprawnienia po stronie osoby wskazanej i jego utrata po stronie osoby uprawionej dokonującej tego wskazania. W rezultacie, mimo takiego wskazania - osoba wskazująca nadal pozostaje osobą uprawnioną do rekompensaty (nie może w żaden sposób tego uprawnienia utracić).

Na potwierdzenie powyższego Wnioskodawczyni wskazała na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 września 2020 r., sygn. akt I OSK 1395/20 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 lipca 2020 r., sygn. I SA/Wa 1965/19.

Wnioskodawczyni zaznaczyła, iż wskazania osoby będącej spadkobiercą właściciela mienia zabużańskiego może dokonać jedynie osoba, która sama jest uprawniona do rekompensaty.

A zatem, gdyby Wnioskodawczyni nie była uprawniona do uzyskania prawa do rekompensaty, nie mogłaby skutecznie wskazać innej osoby jako uprawnionej do otrzymania jej części, a ta osoba nie otrzymałaby również w tej części należnej rekompensaty.

Dopuszczalność takiego działania stanowiłoby obejście art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim i byłoby sprzeczne z zasadą nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet. Jeżeli bowiem spadkobierca nie uzyskał potwierdzenia prawa do rekompensaty na swoją rzecz, to tym bardziej - nie posiadając tego prawa - nie może go przekazać innej osobie.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 listopada 2014 r., sygn. akt I OSK 2201/14 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2011 r., sygn. I SA/Wa 2450/10.

Tym samym, Wnioskodawczyni, poprzez złożenie oświadczenia w dniu 19 stycznia 2018 r., w którym wskazała bratanka jako osobę mającą otrzymać przypadającą jej część rekompensaty za majątki W. i R., nie wyzbyła się prawa do rekompensaty. Co więcej, zgodnie z art. 4 ustawy o mieniu zabużańskim, nie mogła wyzbyć się niniejszego prawa.

Wobec powyższego, Wnioskodawczyni jest zatem osobą uprawnioną do uzyskania rekompensaty.

Dodatkowo Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o mieniu zabużańskim, potwierdzenie prawa do rekompensaty następuje na wniosek osoby ubiegającej się o potwierdzenie tego prawa. A zatem, wskutek wydania decyzji następuje potwierdzenie prawa do rekompensaty, nie zaś jego nabycie. Decyzja ma zatem charakter deklaratoryjny.

W sprawie, zgodnie z postanowieniami sądu, spadek po zmarłym w dniu 3 września 1939 r. dziadku, nabył w całości jego syn - ojciec Wnioskodawczyni, a następnie, po jego śmierci, niniejszy spadek nabyła w 1/3 części Wnioskodawczyni. Uzyskując przedmiotowy spadek Wnioskodawczyni zatem nabyła prawo do rekompensaty, które miało zostać następnie potwierdzone w drodze decyzji administracyjnej. Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o realizację przysługującego jej prawa do rekompensaty i dopiero w toku postępowania złożyła oświadczenie o wskazaniu bratanka jako uprawnionego do przypadającej jej części rekompensaty. Działanie to było podyktowane tym, iż w toku postępowania przed Wojewodą … Wnioskodawczyni podnosiła, że rozstrzygnięcie wydane w sprawie powinno obejmować cały majątek pozostawiony przez dziadka Wnioskodawczyni wraz z przynależnościami, tj. dodatkowo majątek pozostawiony w R. oraz W. Jednakże Wojewoda …, a następnie Minister Skarbu Państwa w wydanych decyzjach nie przychylili się do powyższego wniosku. Decyzje te podtrzymał WSA w …, który w wyroku z dnia 22 lutego 2013 r. wskazał, że nie można rozszerzyć zakresu wniosku strony i prowadzić ustaleń w zakresie innych nieruchomości, niż wskazane we wniosku złożonym przez stronę w dniu 31 grudnia 2008 r. Taką możliwość miał jednak inny spadkobierca - bratanek Wnioskodawczyni, który w 2008 r. w ogóle nie wystąpił z wnioskiem o rekompensatę. Powyższa możliwość wynikała z faktu, iż Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 2 pkt 1 ustawy o mieniu zabużańskim w zakresie, w jakim uzależnia prawo do rekompensaty od zamieszkiwania 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji i Ustawą Zmieniającą dokonano nowelizacji art. 2 ww. Ustawy. Nadto, wskazano, iż w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie ww. Ustawy Zmieniającej osoby, które nie złożyły wniosku w terminie do 31 grudnia 2008 r. mogą wystąpić o potwierdzenie prawa do rekompensaty, przy zachowaniu warunków wskazanych w Ustawie Zmieniającej. W rezultacie, spadkobiercom dziadka Wnioskodawczyni umożliwiono ubieganie się o rekompensatę za cały majątek pozostawiony przez dziadka Wnioskodawczyni wraz z przynależnościami, tj. dodatkowo majątek pozostawiony w R. oraz W. Na ten moment spadkobiercami byli Wnioskodawczyni oraz jej Bratanek. W związku z tym, że Wnioskodawczyni odmówiono wcześniej możliwości wystąpienia z wnioskiem o rekompensatę w zakresie majątku pozostawionego w R. i W., zaś jej Bratanek nie wystąpił z wnioskiem o rekompensatę w terminie do 31 grudnia 2008 r. - pismem z dnia 12 sierpnia 2014 r. bratanek Wnioskodawczyni wystąpił do Wojewody … o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione w B., R. i W.

Wnioskodawczyni wskazała, iż złożenie w terminie wniosku przez jednego z legitymowanych spadkobierców wszczyna postępowanie administracyjne co do wszystkich uprawnionych. Wystarczy zatem, że jeden ze spadkobierców złożył wniosek, aby pozostali uprawnieni, którzy takich wniosków nie złożyli, zachowali swoje roszczenia, stosownie do posiadanych udziałów w spadku.

Wnioskodawczyni na potwierdzenie powyższego powołała wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. akt I OSK 682/13, z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 3130/12 oraz z dnia 7 lutego 2014 r., sygn. akt I OSK 1770/12.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego sprawy Wnioskodawczyni wskazała, iż złożyła ona w dniu … oświadczenie, w którym wskazała bratanka jako osobę mającą otrzymać przypadającą jej część rekompensaty za majątki W. i R. Celem złożenia przedmiotowego oświadczenia było to, aby bratanek występując o rekompensatę przysługującą wszystkim spadkobiercom działał w imieniu własnym, jednakże również na rzecz Wnioskodawczyni. Prawnie bowiem zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię rekompensaty nie było możliwe - zatem przedmiotowego oświadczenia nie można uznać za zrzeczenie się prawa do rekompensaty, ponieważ prawo to zostało przez Wnioskodawczynię zachowane. O tym, że Wnioskodawczyni zachowała prawo do rekompensaty świadczy również to, że cała rekompensata została wypłacona na jej rzecz (na jej rachunek bankowy), co potwierdza, iż nie zrzekła się prawa do rekompensaty, a tylko wskazała ze względów formalnych bratanka, jako osobę uprawnioną do wystąpienia o rekompensatę.

Decyzją z dnia … Wojewoda … potwierdził bowiem prawo do rekompensaty za majątki R. oraz W. oraz określił wysokość niniejszej rekompensaty. Tym samym, na mocy powołanej wyżej Decyzji Wojewody … potwierdzono prawo do rekompensaty zarówno w części, jaka przysługuje bratankowi Wnioskodawczyni, jak i w części, jaka przysługuje Wnioskodawczyni, a następnie rekompensatę wypłacono na rachunek Wnioskodawczyni ze środków Funduszu Rekompensacyjnego.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawczyni jest ona osobą uprawnioną do otrzymania rekompensaty na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim.

2.2. Realizacja prawa do rekompensaty przez Wnioskodawczynię.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby możliwe było zastosowanie zwolnienia z opodatkowania podatkiem, przychód powinien mieć swoje źródło (podstawę) w realizacji prawa do rekompensaty. Poprzez realizację tego prawa należy zaś rozumieć wypłatę środków pieniężnych przysługujących tytułem rekompensaty na rzecz osoby uprawnionej. W tym miejscu należy odróżnić prawo majątkowe, którym jest prawo do rekompensaty od realizacji tego prawa, którą stanowi wypłata tej rekompensaty. Prawo do rekompensaty zostaje nabyte w dacie wydania przez organ administracji decyzji o przyznaniu rekompensaty. Natomiast wypłata tytułem rekompensaty świadczenia pieniężnego stanowi realizację uprawnienia i jest zdarzeniem odrębnym od nabycia uprawnienia.

Powyższe rozumienie realizacji prawa do rekompensaty znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 12 grudnia 2016 r. (1462-IPPB4.4511.1146.2016.2.JK3).

Jak wyżej wskazano, Wnioskodawczyni jest osobą uprawnioną do uzyskania rekompensaty, przy czym to właśnie na jej rzecz nastąpiła realizacja prawa do rekompensaty, gdyż środki pieniężne przyznane Decyzją Wojewody … tytułem rekompensaty zostały wypłacone przez ten organ na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W tym zakresie Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o mieniu zabużańskim, decyzja o przyznaniu prawa do rekompensaty zawiera oprócz wskazania osoby lub osób, którym potwierdza się prawo do rekompensaty również m.in. wskazanie formy realizacji prawa do rekompensaty, zgodnie z art. 13 ust. 1 tej ustawy. Jedną z form realizacji prawa jest świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Funduszu Rekompensacyjnego, o którym mowa w art. 16 ww. ustawy.

W stanie faktycznym sprawy Wojewoda …, decyzją wydaną w dniu …, potwierdził prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez dziadka Wnioskodawczyni majątku R. i W. poza obecnymi granicami Polski, określając jej wysokość zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim. Formę realizacji prawa do rekompensaty miało stanowić świadczenie pieniężne wypłacone ze środków Funduszu Rekompensacyjnego Decyzja Wojewody … nie została zaskarżona do organu wyższej instancji, w konsekwencji czego po jej uprawomocnieniu się podlegała wykonaniu i w dniu 24 kwietnia 2020 r. nastąpiła realizacja prawa do rekompensaty, tj. cała kwota świadczenia pieniężnego przyznanego tytułem rekompensaty, zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem, została wypłacona na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym, w przedstawionym stanie faktycznym znajdzie zastosowanie zwolnienie określone art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostaną spełnione przesłanki wskazane w tym przepisie, tj. środki pieniężne wypłacone tytułem rekompensaty zostały uzyskane przez osobę uprawnioną do rekompensaty, tj. przez Wnioskodawczynię oraz pochodziły ze zrealizowania prawa do rekompensaty, gdyż to bezpośrednio na rzecz Wnioskodawczyni wypłacono środki pieniężne z Funduszu Rekompensacyjnego, co oznacza, iż otrzymała ona rekompensatę na podstawie ustawy o mieniu zabużańskim, a tym samym zrealizowała przysługujące jej prawo do rekompensaty.

W celu zastosowania przedmiotowego przepisu nie chodzi bowiem wyłącznie o to, by osoba uprawniona do rekompensaty zrealizowała prawo do rekompensaty występując samodzielnie z wnioskiem o jej przyznanie, lecz o to, by środki zostały uzyskane przez osobę uprawnioną do rekompensaty (a jak wykazano w punkcie 2 powyżej nie ulega wątpliwości, iż Wnioskodawczyni jest uprawniona do rekompensaty) oraz aby pochodziły ze zrealizowania prawa do rekompensaty - co w sprawie miało miejsce, gdyż bezpośrednio na rachunek bankowy Wnioskodawczyni wypłacono środki pieniężne przyznane tytułem rekompensaty ze środków Funduszu Rekompensacyjnego.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji z dnia 4 lipca 2016 r., znak IBPB-2-1/4511-269/16/HK oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3177/13, w którym sąd stanął na stanowisku, że: „wykładnia literalna art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a) u.p.d.o.f. w powiązaniu z art. 3 ust. 2 ustawy o rekompensacie za mienie zabużańskie nie daje podstaw do przyjęcia poglądu, iż przekazana (zwrócona) skarżącemu - jako jednemu ze spadkobierców uprawnionemu do rekompensaty przez osobę wskazaną przez wszystkich spadkobierców - kwota nie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.”.

Wnioskodawczyni podkreśliła, iż powyższy wyrok został wydany w sprawie mogącej budzić wątpliwości, tj. dotyczył wniosku o interpretację, w którym nie tylko w decyzji o przyznaniu rekompensaty wskazano jednego uprawnionego (reprezentującego pozostałych uprawnionych - analogicznie jak w sprawie), lecz dodatkowo rekompensata została wypłacona tylko na rzecz tego uprawnionego, który następnie rozdysponował ją na rzecz pozostałych uprawnionych. Mianowicie, w stanie faktycznym powyższej sprawy skarżący wskazał, iż decyzją z dnia 30 grudnia 2011 r. wojewoda potwierdził osobie wskazanej przez spadkobierców (dalej: „osoba wskazana”) prawo do rekompensaty w całości z tytułu pozostawienia poza obecnymi granicami RP mienia nieruchomego. Osoba ta została wskazana przez pozostałych spadkobierców jako osoba uprawniona do otrzymania ww. rekompensaty w całości. Co istotne, rekompensata została w całości wypłacona osobie wskazanej, a następnie osoba ta zamierzała przekazać należne części rekompensaty pozostałym spadkobiercom. W związku z tak zarysowanym stanem faktycznym, skarżący zapytał, czy pozostali wymienieni w decyzji wojewody spadkobiercy (w tym skarżący), którzy wskazali osobę uprawnioną do otrzymania w całości rekompensaty, są zwolnieni z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od części należnej im w oparciu o ww. decyzję rekompensaty, którą przekaże na ich konta osoba wskazana. Organ interpretacyjny stwierdził, że w przedstawionym stanie faktycznym nie znajduje zastosowania zwolnienie z opodatkowania z art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ środki pieniężne skarżący miał otrzymać od osoby wskazanej na podstawie ustaleń zawartych z tą osobą, a nie w związku z realizacją przez niego prawa do rekompensaty (tj. zostaną mu wypłacone ze środków osoby prywatnej), w związku z czym środki te nie mają charakteru rekompensaty wymienionej w tym przepisie.

Stan faktyczny powyższej sprawy różnił się zatem w tym aspekcie od stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszego wniosku - gdyż w przypadku Wnioskodawczyni prawo do rekompensaty zostało zrealizowane bezpośrednio na jej rzecz, tj. środki pieniężne tytułem rekompensaty zostały wypłacone z Funduszu Rekompensacyjnego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Nie doszło zatem do sytuacji, w której Wnioskodawczyni otrzymałaby środki od innej osoby uprawnionej. Przeciwnie, prawo do rekompensaty przysługujące Wnioskodawczyni została zrealizowane, zgodnie z przepisami ustawy o mieniu zabużańskim, bowiem na rachunek bankowy Wnioskodawczyni wypłacono całość rekompensaty ze środków Funduszu Rekompensacyjnego.

Zatem, w sprawie będącej przedmiotem analizowanego wyroku, organ jako argument za odmową zastosowania zwolnienia z opodatkowania wskazał fakt, iż prawo do rekompensaty zrealizowała osoba wskazana, a nie skarżący, gdyż to na jej rzecz w całości zostały wypłacone świadczenia z tego tytułu (taka sytuacja natomiast nie występuje w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku). Z powyższego wynika - w ocenie Wnioskodawczyni - iż główna wątpliwość organu podatkowego, co do możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania dotyczyła tego, iż rekompensata nie została wypłacona (zrealizowana) w formie określonej w przepisach ustawy o mieniu zabużańskim, lecz została wypłacona na rzecz innej osoby, która dopiero wypłaciła skarżącemu należną mu część rekompensaty.

Nawet jednak w takim stanie faktycznym Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że rekompensata otrzymana przez skarżącego podlega zwolnieniu z opodatkowania, gdyż źródłem pochodzenia otrzymanych przez niego pieniędzy jest prawo do rekompensaty, które jest niezbywalne. W powyższym zakresie Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż fakt, że rekompensata została wypłacona z innego rachunku bankowego niż Fundusz Rekompensacyjny, jest nieistotne, gdyż znaczenie ma źródło pochodzenia tych środków pieniężnych, tj. prawo do rekompensaty. W związku z powyższym, Sąd przyznał rację skarżącemu, wskazując, iż nawet w sytuacji, gdy środki pieniężne wypłacone tytułem rekompensaty zostały mu przekazane przez osobę wskazaną - w stosunku do tych środków stosuje się zwolnienie z opodatkowania, gdyż środki pieniężne zostały otrzymane tytułem realizacji prawa do rekompensaty.

Zdaniem Wnioskodawczyni w niniejszej sprawie powyższe wątpliwości nie powinny zaś powstać, gdyż nie tylko ona jest osobą uprawnioną do rekompensaty oraz rekompensata wpłynęła na jej rachunek bankowy, co powinno rozwiać wątpliwości organu interpretacyjnego, jakie powstały w sprawie rozstrzygniętej przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że wypłacona na jej rzecz kwota rekompensaty za mienie w R. i W. stanowi przychód z realizacji prawa do rekompensaty, gdyż Wnioskodawczyni jest osobą uprawnioną do rekompensaty oraz rekompensata wpłynęła na jej rachunek bankowy, w wyniku czego Wnioskodawczyni zrealizowała przysługujące jej prawo do rekompensaty.

W związku z powyższym, zatrzymana przez Wnioskodawczynię kwota w zakresie w jakim jest jej należna powinna korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawczyni, świadczenie otrzymane przez Wnioskodawczynię z tytułu realizacji prawa do rekompensaty za mienie w R. i W., które Wnioskodawczyni otrzymała na swój rachunek bankowy, stosownie do przypadającego jej udziału spadkowego, korzysta w całości ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3. Brak obowiązków w zakresie raportowania do organów podatkowych.

Wnioskodawczyni powołała art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazała, że co do zasady, podatnicy podatku dochodowego, którzy uzyskują przychody w ciągu roku podatkowego, są zobowiązani do złożenia z tego tytułu odpowiedniego rocznego zeznania podatkowego. Obowiązek składania zeznania podatkowego nie dotyczy jednakże przychodów zwolnionych z opodatkowania, co wynika z faktu, iż w stosunku do takich przychodów nie powstaje obowiązek zapłaty podatku. Jeżeli zatem podatnik uzyskał w roku podatkowym kwoty, które pozostają zwolnione lub nie podlegają w ogóle opodatkowaniu, to nie musi ich ujawniać w zeznaniu podatkowym.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie np. w interpretacji z dnia 27 czerwca 2016 r. znak ITPB2/4511-331/16/RS.

Zgodnie z uwagami zawartymi w punkcie 2 powyżej, otrzymana przez Wnioskodawczynię rekompensata za mienie w R. i W., przysługująca jej stosownie do przypadającego jej udziału spadkowego, korzysta w całości ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając zatem na względzie, iż przychody zwolnione z opodatkowania nie podlegają obowiązkowi ujawnienia w zeznaniu podatkowym, oznacza to, iż po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek ujawnienia otrzymanej rekompensaty w rocznym zeznaniu podatkowym.

Ponadto, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają również żadnych przepisów szczególnych, z których wynikałoby, iż przedmiotowe zwolnienie jest obwarowane jakimikolwiek dodatkowymi obowiązkami, np. obowiązkiem zgłoszenia organom otrzymanej rekompensaty lub innymi obowiązkami sprawozdawczymi.

Z powyższego wynika zatem, iż opisane zwolnienie jest bezwarunkowe, zatem jego zastosowanie nie jest uzależnione od dopełnienia jakichkolwiek dodatkowych warunków formalnych.

Stanowisko takie znajduje odzwierciedlenie w interpretacji z dnia 5 grudnia 2016 r., znak 1462- IPPB2.4515.179.2016.2.MZ, interpretacji z dnia 12 grudnia 2016 r., znak 1462- IPPB4.4511.1146.2016.2.JK3.

W związku z powyższym, po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek w zakresie raportowania do organów podatkowych, tj. w szczególności nie powstanie obowiązek zgłoszenia organom otrzymanej rekompensaty, obowiązek jej ujawnienia w zeznaniu podatkowym lub inne obowiązki sprawozdawcze w związku z otrzymaniem świadczenia pieniężnego tytułem rekompensaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych są między innymi inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na mocy art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Powyższy przepis zawiera otwarty katalog przychodów, co oznacza, że do kategorii tej mogą zostać zaliczone również inne (niż wymienione w tym przepisie) przychody, które mieszczą się ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu realizacji prawa do rekompensaty na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2097), przez osoby uprawnione na podstawie tej ustawy.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U z 2017 r. poz. 2097 ze zm.) prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełnia on łącznie następujące wymogi:

1. był w dniu 1 września 1939 r. obywatelem polskim i miał miejsce zamieszkania na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów:
   
   
   
   
   1. art. 3 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwym dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz. U. poz. 580) lub
      
   2. art. 24 Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz. U. z 1932 r. poz. 934), lub
      
   3. § 3-10 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1934 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu co do § 2 ust. 3-5, z Ministrem Spraw Wojskowych co do § § 20, 21, 22, 24 ust. 3, § 49 ust. 1 i 2, § 55 i § 56 oraz z Ministrem Spraw Zagranicznych co do § 18 ust. 1 i 2, § 51 i § 55, o meldunkach i księgach ludności (Dz. U. poz. 489)
      - oraz opuścił byłe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn, o których mowa w art. 1, lub z tych przyczyn nie mógł na nie powrócić;
      
      
      
2. posiada obywatelstwo polskie.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ww. ustawy w przypadku gdy nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej były przedmiotem współwłasności, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim współwłaścicielom, spełniającym wymogi określone w art. 2, albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych współwłaścicieli. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej.

W przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg określony w art. 2 pkt 2. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej (art. 3 ust. 2 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej).

Zgodnie z art. 5 ust. 3 ww. ustawy prawo do rekompensaty potwierdza, w drodze decyzji:

1. wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy będącego właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej albo
2. wojewoda właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania osoby będącej właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli o zaliczenie ubiegają się spadkobiercy tej osoby, albo
3. wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania jednego z wnioskodawców wskazanego przez pozostałych, jeżeli współwłaściciele nieruchomości mieszkają lub mieszkali w różnych województwach, albo
4. wojewoda właściwy ze względu na miejsce złożenia wniosku, jeżeli nie można określić właściwości zgodnie z pkt 1-3.

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej decyzja, o której mowa w art. 5 ust. 3, zawiera wskazanie:

1. osoby lub osób, którym potwierdza się prawo do rekompensaty;
2. zwaloryzowanej na dzień wydania tej decyzji wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku, o którym mowa w art. 6 ust. 3, również wskazanie zwaloryzowanej na dzień wydania decyzji wartości nabytego prawa własności nieruchomości albo wartości nabytego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i wartości położonych na niej budynków, a także innych urządzeń albo lokali;
3. wysokości rekompensaty określonej zgodnie z art. 13;
4. wybranej formy realizacji prawa do rekompensaty zgodnie z art. 13 ust. 1.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, posiadającą obywatelstwo polskie, która nabyła w drodze spadku prawo do rekompensaty za mienie pozostawione przez dziadka w B., R. oraz W. (dalej łącznie określane jako tzw. „mienie zabużańskie”) na zasadach określonych przepisami ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Ustawa o mieniu zabużańskim”). Zgodnie z postanowieniami sądu spadek po zmarłym w dniu 3 września 1939 r. dziadku, nabył w całości jego syn - ojciec Wnioskodawczyni, a następnie, po jego śmierci, niniejszy spadek nabyła w 1/3 części Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nabyła spadek po ojcu na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia … W dniu 31 grudnia 2008 r. został złożony wniosek w przedmiocie potwierdzenia prawa Wnioskodawczyni do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Polski, w którym Wnioskodawczyni wystąpiła o rekompensatę za nieruchomości pozostawione w B. przez dziadka. Z wnioskiem o prawo do rekompensaty za mienie zabużańskie w terminie ustawowo określonym, tj. do dnia 31 grudnia 2008 r. wystąpiła jedynie Wnioskodawczyni, przy czym pozostawali wówczas przy życiu również inni uprawnieni. Po przeprowadzeniu postępowania z ww. wniosku, Wojewoda … decyzją z dnia … potwierdził, iż Wnioskodawczyni posiada w udziale 1/3 części prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez dziadka nieruchomości poza obecnymi granicami RP, w …. W toku postępowania przed Wojewodą … Wnioskodawczyni podnosiła, że rozstrzygnięcie wydane w sprawie powinno obejmować cały majątek pozostawiony przez Dziadka Wnioskodawczyni wraz z przynależnościami, tj. dodatkowo majątek pozostawiony w R. oraz W. Wojewoda …, a następnie Minister Skarbu Państwa w wydanych decyzjach nie przychylili się do powyższego wniosku. Decyzje te podtrzymał WSA w …, który w wyroku z dnia … wskazał, że nie można rozszerzyć zakresu wniosku strony i prowadzić ustaleń w zakresie innych nieruchomości, niż wskazane we wniosku złożonym przez stronę w dniu 31 grudnia 2008 r. W związku z tym, że Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 2 pkt 1 ustawy o mieniu zabużańskim w zakresie, w jakim uzależnia prawo do rekompensaty od zamieszkiwania 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, ustawą z dnia 12 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Ustawa Zmieniająca”) dokonano nowelizacji art. 2 ww. Ustawy. Nadto, wskazano, iż w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie ww. Ustawy Zmieniającej osoby, które nie złożyły wniosku w terminie do dnia 31 grudnia 2008 r. mogą wystąpić o potwierdzenie prawa do rekompensaty, przy zachowaniu warunków wskazanych w Ustawie Zmieniającej. W rezultacie spadkobiercom dziadka Wnioskodawczyni umożliwiono ubieganie się o rekompensatę za cały majątek przez niego pozostawiony wraz z przynależnościami, tj. dodatkowo majątek pozostawiony w R. oraz W. Na ten moment spadkobiercami była Wnioskodawczyni oraz jej bratanek. W związku z tym, że Wnioskodawczyni odmówiono wcześniej możliwości wystąpienia z wnioskiem o rekompensatę w zakresie majątku pozostawionego w R. i W., zaś jej bratanek nie wystąpił z wnioskiem o rekompensatę w terminie do dnia 31 grudnia 2008 r. - pismem z dnia …. bratanek Wnioskodawczyni wystąpił do Wojewody … o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione w B., R. i W. Spadkobiercy w toku postępowania przed Wojewodą … skorzystali z dyspozycji art. 3 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim, polegającej na możliwości wskazania uprawnionych, na rzecz których nastąpić ma realizacja rekompensaty, w wyniku czego, stosownie do art. 6 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, Wnioskodawczyni aktem notarialnym wskazała bratanka jako osobę, której przysługuje prawo do rekompensaty. Wskazanie, o którym mowa wyżej nie było zrzeczeniem się Wnioskodawczyni prawa do rekompensaty, a jedynie upoważnieniem bratanka do reprezentowania w postępowaniu administracyjnym o uzyskanie decyzji w sprawie rekompensaty. Wnioskodawczyni nie zawierała z bratankiem żadnych dwustronnych umów o przeniesienie prawa do rekompensaty. Pełnomocnictwem z dnia 1 października 2014 r. bratanek upoważnił Wnioskodawczynię do wyboru w jego imieniu formy realizacji prawa do rekompensaty i wskazania numeru rachunku bankowego, na który ma nastąpić wypłata rekompensaty. Na podstawie ww. pełnomocnictwa, w dniu 16 grudnia 2019 r. Wnioskodawczyni złożyła oświadczenie, w którym wybrała, jako formę realizacji prawa do rekompensaty, świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Funduszu Rekompensacyjnego oraz wskazała swój własny numer rachunku bankowego, jako właściwy do wypłaty świadczenia. Wojewoda … decyzją wydaną w dniu ... (dalej: „Decyzja Wojewody …”) potwierdził prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez dziadka Wnioskodawczyni majątku R. i W. poza obecnymi granicami Polski, określając jej wysokość zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy o mieniu zabużańskim. Formę realizacji prawa do rekompensaty miało stanowić świadczenie pieniężne wypłacone ze środków Funduszu Rekompensacyjnego. Decyzja Wojewody … nie została zaskarżona do organu wyższej instancji, w konsekwencji czego po jej uprawomocnieniu się podlegała wykonaniu i w dniu 24 kwietnia 2020 r. nastąpiła realizacja prawa do rekompensaty, tj. cała kwota świadczenia pieniężnego przyznanego tytułem rekompensaty, zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem, została wypłacona na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. W dniu 29 maja 2020 r. Wnioskodawczyni dokonała przelewu części środków uzyskanych tytułem rekompensaty na wskazane przez bratanka rachunki bankowe tytułem zwrotu rekompensaty za mienie zabużańskie dla niego na konto jego pełnomocnika. Tym samym, część środków odpowiadająca wartości rekompensaty przysługującej bratankowi (2/3) została przekazana z pierwotnego rachunku Wnioskodawczyni na rzecz pełnomocnika bratanka Wnioskodawczyni, natomiast pozostała część rekompensaty za mienie zabużańskie, przysługująca Wnioskodawczyni (1/3), pozostała w jej posiadaniu (nie została przekazana na rzecz bratanka, ani na rzecz wskazanego przez niego podmiotu).

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy uznać należy, że przychód uzyskany w związku z realizacją przysługującego Wnioskodawczyni prawa do rekompensaty z tytułu mienia pozostawionego poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w postaci wypłaty środków pieniężnych, w zakresie w jakim są jej należne, przyznanych w decyzji właściwego organu administracji na podstawie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta w całości ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu oraz obowiązek zgłoszenia otrzymanej rekompensaty, ujawnienia jej w zeznaniu podatkowym czy też inny obowiązek sprawozdawczy wynikający z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.