2021.07.07 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.339.2021.3.MJ
z 7 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 marca 2021 r. (data wpływu 29 marca 2021 r.) uzupełnionym pismem z 28 czerwca 2021 r. (data wpływu 28 czerwca 2021 r.) w odpowiedzi na wezwanie z 21 czerwca 2021 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.339.2021.1.MJ oraz pismem z 5 lipca 2021 r. (data wpływu 5 lipca 2021 r.) w odpowiedzi na wezwanie telefoniczne z 2 lipca 2021 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych w związku z umorzeniem części zobowiązania kredytowego zaciągniętego przez spadkodawcę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych w związku z umorzeniem części zobowiązania kredytowego zaciągniętego przez spadkodawcę.

Z uwagi na braki formalne, pismem z 21 czerwca 2021 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.339.2021.1.MJ oraz telefonicznie 2 lipca 2021 r. wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z 28 czerwca 2021 r. (data wpływu 28 czerwca 2021 r.) oraz pismem z 5 lipca 2021 r. (data wpływu 5 lipca 2021 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W związku z nagłą i tragiczną śmiercią mamy (…) w lutym 2020r., Wnioskodawczyni przyjęła z tatą spadek po mamie wraz z długami. Niestety po śmierci mamy uposażenie taty Wnioskodawczyni drastycznie spadło co automatycznie uniemożliwiło mu uregulowanie wszystkich bieżących zobowiązań w tym pozostawionych długów. Ze względu na niską emeryturę i wysokie obciążenia po śmierci żony jak i Wnioskodawczyni duże ograniczenia finansowe, byli zmuszeni poprosić o częściowe umorzenie kredytów. Z Banków otrzymali pozytywną decyzję i dzięki temu spłacili odziedziczone zobowiązania żony.

Ze względu na tatę i trudną sytuację Wnioskodawczyni przejęła na siebie większość długu. Dwa banki, które udzieliły częściowego umorzenia długu, przesłały Wnioskodawczyni PIT-11, wskazujące kwoty umorzenia. Wnioskodawczyni wskazuje jednak na brak jednolitości w ustawie dot. podatku od darowizn. Mianowicie od spadku (w tym także odziedziczonych długów) nie musieli płacić podatku zgodnie z art. 4a Ustawy o podatku od spadków i darowizn, który zwalnia całkowicie od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez członków tzw. zerowej grupy podatkowej. Natomiast od kwoty umorzenia oddziedziczonych pożyczek, są zmuszeni jednakowoż do zapłacenia podatku. Nie jest to dla Wnioskodawczyni zrozumiałe i nie potrafili Jej na to pytanie odpowiedzieć w 3 Urzędach Skarbowych. Z jednej strony spadek od najbliższej rodziny nie podlega opodatkowaniu w myśl ustawy a „ papierowy dochód” z pożyczek/kredytów także stanowiących spadek już jest opodatkowany mimo, że jest to ten sam spadek. Pojawia się tutaj dwoistość prawa, które nie powinno mieć miejsca bo albo coś jest opodatkowane albo nie. Nie można rozpoznawać tego samego aktywa w dwojaki sposób. W związku z powyższym Wnioskodawczyni zwróciła się o rezygnację z opodatkowania umorzenia, stanowiącego także spadek po zmarłej mamie, który powinien być zwolniony z opodatkowania.

Ponadto, w uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że Jej mama (…) zaciągnęła pożyczki w (…) S.A oraz w Banku (…) w W. S.A.

W lutym 2020 r. mama Wnioskodawczyni zmarła nagle i tragicznie. W związku z tym Wnioskodawczyni przyjęła (z tatą jako drugim spadkobiorcą) spadek z dobrodziejstwem inwentarza czyli wraz z długami/pożyczkami bankowymi.

Ze względu na żałobę, stan zdrowia taty Wnioskodawczyni i jego trudną sytuację finansową Wnioskodawczyni przejęła na siebie większość długu.

Wnioskodawczyni z obu banków otrzymała pozytywną decyzję dotyczącą umorzenia części pozostałego do spłaty kapitału pożyczek.

Ugody/porozumienia zostały zawarte z:

Bankiem (…) w W. S.A. 21 września 2020 r. natomiast
Bankiem (…) S.A. 28 grudnia 2020 r.

W przypadku obu umów część należnego bankom kapitału została umorzona.

Wskazaną w porozumieniach/ugodach kwotę Wnioskodawczyni uiściła na wskazane rachunki bankowe przekonana, że to kończy postępowanie związane z zaciągniętymi, odziedziczonymi przez Wnioskodawczynię, pożyczkami mamy. Wnioskodawczyni wcześniej już zgłosiła wszystko odziedziczone po mamie do Urzędu Skarbowego w O. na formularzu wskazując zwolnienie z podatku w ramach grupy zerowej.

Mimo uregulowania w całości kwestii związanych z pożyczkami, oba banki, które udzieliły częściowego umorzenia długu, przesłały Wnioskodawczyni PIT-11 za rok 2020, wskazując kwoty umorzenia pożyczek, jako źródło Jej przychodu, od którego Wnioskodawczyni miała jednak zapłacić podatek (mimo, że pożyczki także stanowiły spadek).

Wnioskodawczyni wskazuje w Jej przypadku wyżej opisanym, na brak jednolitości w Ustawie dot. podatku od darowizn. Mianowicie od spadku (w tym także odziedziczonych długów) nie musiała płacić podatku zgodnie z art. 4a Ustawy o podatku od spadków i darowizn, który zwalnia całkowicie od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez członków tzw. zerowej grupy podatkowej (Wnioskodawczyni jako córka znajduje się w tej grupie). Chcąc jednak dokonać rocznego rozliczenia podatku od prywatnych przychodów Wnioskodawczyni za rok 2020 i dochować ustawowego terminu na złożenie ww. zeznania, Wnioskodawczyni musiała ująć w rozliczeniu także otrzymane z banków przychody wykazane w PIT-11 (a tym samym zapłacić od spadku podatek).

Wnioskodawczyni podjęła wiele prób ustalenia jak należy interpretować przepisy aktualnych ustaw w Jej sytuacji lecz w Urzędach Skarbowych nie potrafili Wnioskodawczyni na to pytanie odpowiedzieć. Z jednej strony przepisy ustawy o spadku i darowiznach, z której wynika spadek od najbliższej rodziny (po mamie) nie podlega opodatkowaniu w myśl ustawy a z drugiej – tzw.„ papierowy dochód” z umorzonych pożyczek (są to pieniądze, których Wnioskodawczyni nie otrzymała fizycznie), także stanowiących spadek już jest opodatkowany mimo, że jest to ten sam spadek. W ocenie Wnioskodawczyni pojawiła się tutaj dwoistość prawa, która nie powinna mieć miejsca ponieważ albo coś jest opodatkowane albo nie. Zgodnie z prawem skarbowym, nie można rozpoznawać tych samych środków w dwojaki sposób podatkowy.

Ponadto, w kolejnym uzupełnieniu Wnioskodawczyni odpowiedziała w następujący sposób na zadane pytania:

Czy oprócz długów i pożyczek bankowych była jeszcze jakaś masa spadkowa o wartość większej niż 0?

W ramach masy spadkowej były inne aktywa, tj. np. dom rodzinny, w którym mieszkali rodzice Wnioskodawczyni, a dziś mieszka tata (drugi spadkobierca) oraz 2 kilkunastoletnie auta. Nie były to aktywa, które można by było spieniężyć czy to ze względu na małą wartość czy też z powodu tego, że tata Wnioskodawczyni musi gdzieś mieszkać.

Jeżeli masa spadkowa była większa niż 0, to czy Wnioskodawczyni byłaby w stanie zaspokoić zadłużenie tą masą spadkową?

Nie, nie byłaby. Wyjaśnienie w punkcie powyżej.

Po analizie treści wniosku oraz jego uzupełnienia, mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tutejszemu organowi i treść przepisu art. 14b Ordynacji podatkowej przyjęto, że intencją Wnioskodawczyni było uzyskanie odpowiedzi na pytanie:

Czy w powyżej wskazanej sprawie Wnioskodawczyni należy się zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych sumy kwot wskazanych w otrzymanych z banków PIT- 11 tj. od przychodów z umorzenia pożyczek, stanowiących spadek po zmarłej mamie, który powinien być zwolniony z opodatkowania tak jak został z niego zwolniony sam spadek (którego częścią są pożyczki) i w związku z tym czy Wnioskodawczyni będzie uprawniona do korekty zeznania rocznego za 2020 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy, brak opodatkowania spadku otrzymanego po mamie powinien także mieć zastosowanie w przypadku odziedziczonych pożyczek oraz wszystkiego co się z nimi wiąże w tym umorzonych kwot. Umorzone kwoty także stanowią spadek.

W ocenie Wnioskodawczyni pojawiła się tutaj dwoistość prawa, która nie powinna mieć miejsca ponieważ albo coś jest opodatkowane albo nie. Zgodnie z prawem skarbowym, nie można rozpoznawać tych samych środków w dwojaki sposób podatkowy.

Wnioskodawczyni wskazuje na brak jednolitości w Ustawie dot. podatku od darowizn. Mianowicie od spadku (w tym także odziedziczonych długów) Wnioskodawczyni nie musiała płacić podatku zgodnie z art. 4a Ustawy o podatku od spadków i darowizn, który zwalnia całkowicie od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez członków tzw. zerowej grupy podatkowej (Wnioskodawczyni jako córka znajduję się w tej grupie). Z jednej strony przepisy ustawy o spadku i darowiznach, z której wynika spadek od najbliższej rodziny (po mamie) nie podlega opodatkowaniu w myśl ustawy a z drugiej – tzw.„ papierowy dochód” z umorzonych pożyczek (są to pieniądze, których Wnioskodawczyni nie otrzymała fizycznie), także stanowiących spadek już jest opodatkowany mimo, że jest to ten sam spadek. W ocenie Wnioskodawczyni pojawiła się tutaj dwoistość prawa, która nie powinna mieć miejsca ponieważ albo coś jest opodatkowane albo nie. Zgodnie z prawem skarbowym, nie można rozpoznawać tych samych środków w dwojaki sposób podatkowy, a to ma tutaj miejsce.

Według Wnioskodawczyni będzie ona uprawniona do korekty swojego zeznania rocznego za 2020 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści wniosku wynika, że związku z nagłą i tragiczną śmiercią mamy w lutym 2020r., Wnioskodawczyni przyjęła z tatą spadek po mamie wraz z długami. Ze względu na tatę i trudną sytuację Wnioskodawczyni przejęła na siebie większość długu. Dwa banki, które udzieliły częściowego umorzenia długu, przesłały Wnioskodawczyni PIT-11, wskazujące kwoty umorzenia. Mama Wnioskodawczyni zaciągnęła pożyczki w Banku (…) S.A oraz w Banku (…) w W. S.A. Wnioskodawczyni przyjęła (z tatą jako drugim spadkobiorcą) spadek z dobrodziejstwem inwentarza czyli wraz z długami/pożyczkami bankowymi.

Wnioskodawczyni z obu banków otrzymała pozytywną decyzję dotyczącą umorzenia części pozostałego do spłaty kapitału pożyczek.

Ugody/porozumienia zostały zawarte z:

Bankiem (…) w W. S.A. 21 września 2020 r. natomiast
Bankiem (…) S.A. 28 grudnia 2020 r.

W przypadku obu umów część należnego bankom kapitału została umorzona.

Chcąc jednak dokonać rocznego rozliczenia podatku od prywatnych przychodów Wnioskodawczyni za rok 2020 i dochować ustawowego terminu na złożenie ww. zeznania, Wnioskodawczyni musiała ująć w rozliczeniu także otrzymane z banków przychody wykazane w PIT-11 (a tym samym zapłacić od spadku podatek).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „spadek”, zatem należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, chyba że są ściśle związane z osobą zmarłego lub przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Bezspornie umowa kredytu nie należy do żadnego ze wskazanych wyjątków art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego. Wobec czego, w świetle ogólnej reguły, wynikające z niej zadłużenie, jest obowiązkiem (długiem) przechodzącym na spadkobierców. Zaznaczyć przy czym należy, że art. 922 § 1 Kodeksu wyraża tzw. zasadę sukcesji uniwersalnej, co oznacza, że następcy prawni wstępują w dokładnie taką samą sytuację prawną i faktyczną, która istniała w chwili śmierci spadkobiercy. Dotyczy to zasadniczo każdego stosunku prawnego, w jakim pozostawała zmarła osoba, w tym również umów obligacyjnych, czyli m.in. umowy pożyczki czy kredytu.

W myśl natomiast art. 1012 Kodeksu cywilnego spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza – zgodnie z art. 1031 § 2 Kodeksu spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.

Z zacytowanych przepisów wynika, że co do zasady przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe. Ograniczenie to nie ma znaczenia, jeżeli stan czynny spadku pozwala na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, mogą być one realizowane w dowolnej kolejności, według chwili zgłoszenia, daty wymagalności itp. Jeżeli jednak długi spadkowe przekraczają wartość aktywów, szczególnego znaczenia nabiera określenie sposobu realizacji zobowiązań aktywa te przekraczających. W zasadzie spadkobierca nie ma prawnego obowiązku ustalania istnienia długów spadkowych, w każdym jednak przypadku - przed przystąpieniem do spłacania wierzycieli - powinien zapoznać się ze spisem inwentarza. Niezapoznanie się z tym spisem powoduje, że z powodu własnej niedbałości nie może się powołać na brak wiedzy o istnieniu długów spadkowych. Nadto, spadkobierca ma obowiązek uwzględnienia wszystkich wierzytelności obciążających masę spadkową, o których powziął wiadomość przed przystąpieniem do ich zaspokojenia.

W literaturze podkreśla się, że jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacił niektóre długi spadkowe, nie wiedząc o istnieniu innych długów, ponosi on odpowiedzialność za niespłacone długi tylko do wysokości różnicy między wartością ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów, które spłacił. Stąd też, jeżeli zaspokojone długi spadkowe wyczerpują wartość aktywów spadku, spadkobierca zostaje zwolniony z odpowiedzialności wobec innych wierzycieli, o których istnieniu nie wiedział.

Jeżeli natomiast spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacając niektóre długi spadkowe wiedział o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi on odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe. Spłacanie niektórych długów spadkowych ze świadomym pomijaniem innych długów powoduje ustawowe rozszerzenie granic odpowiedzialności spadkobiercy. Spadkobierca wprawdzie w dalszym ciągu ponosi odpowiedzialność ograniczoną, jednakże odpowiadać będzie ponad wartość stanu czynnego spadku. Powstaje bowiem obowiązek zaspokojenia wierzycieli, o których wiedział, w takiej wysokości, w jakiej byłby zobowiązany ich zaspokoić, gdyby wszystkie długi spłacał należycie.

Z zacytowanych przepisów wynika, że co do zasady przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe zatem w przypadku braku aktywów, spadkobierca nie pokrywa długów spadkowych.

Tak więc aktywa w masie spadkowej rzutują na zakres odpowiedzialności „dłużnika spadkowego” a spadkobierca nie musi się obawiać, że wierzyciel będzie mógł zaspokoić się z jego majątku.

Jednym ze skutków wejścia spadkobiercy w ogół praw i obowiązków majątkowych spadkodawcy jest powstanie po jego stronie odpowiedzialności za zobowiązania, których podmiotem był zmarły. W przytoczonym kontekście odpowiedzialność ta będzie rozumiana jako normatywna możliwość zaspokojenia się wierzyciela z majątku dłużnika w drodze postępowania egzekucyjnego, a zatem polega ona na tym, że wierzyciel spadkowy (tj. osoba, która była wierzycielem w stosunku do spadkodawcy) ma możliwość skierowania do majątku spadkobiercy egzekucji na wypadek, gdyby ten nie spełnił dobrowolnie ciążącego na nim obowiązku świadczenia.

Zatem, w przypadku gdy spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, nie spełnia dobrowolnie ciążącego na nim obowiązku spłaty pożyczki (kredytu) po zmarłym spadkodawcy, wierzyciel może jedynie w drodze egzekucji dochodzić swojej wierzytelności do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa (art. 508 Kodeksu cywilnego). Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Zasady oraz terminy spłaty pożyczki określone są w umowie kredytu.

Natomiast umorzenie kwoty niezapłaconego kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, którego termin płatności upłynął - jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2633/10, w którym sąd wskazał, że „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni z obu banków otrzymała pozytywną decyzję dotyczącą umorzenia części pozostałego do spłaty kapitału pożyczek. W przypadku obu umów część należnego bankom kapitału została umorzona.

Zdaniem Wnioskodawczyni nie powinna ona płacić podatku od kwot umorzonych pożyczek zaciągniętych przez spadkodawcę.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że kwoty umorzonych pożyczek są przychodem z innych źródeł, o którym mowa w ww. art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takim przypadku Banki obowiązane były do sporządzenia informacji (PIT-11), o której mowa w art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przypadku umorzenia Wnioskodawczyni niespłaconego przez spadkodawcę zadłużenia wobec możliwości zaspokojenia go z majątku spadkowego, w skład którego oprócz ww. pożyczek wchodził również dom oraz dwa samochody, spowodowało po stronie Wnioskodawczyni przysporzenie majątkowe, pociągające za sobą obowiązek zapłaty podatku. Fakt, że odziedziczone aktywa mają niską wartość oraz to, że ojciec Wnioskodawczyni musi gdzieś mieszkać, nie jest wytłumaczeniem w przedmiotowej sprawie.

Reasumując, umorzone kwoty pożyczek stanowią dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, gdyż po stronie Wnioskodawcy, który zobowiązany był do spłaty pożyczek powstało realne przysporzenie majątkowe w wyniku umorzenia przez banki części zobowiązania.

W konsekwencji po stronie Wnioskodawczyni powstał przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem Wnioskodawczyni nie przysługuje korekta zeznania podatkowego za 2020 r., bowiem musiała ona zapłacić podatek od sumy kwot wskazanych w otrzymanych z banków PIT- 11 tj. od przychodów z tytułu umorzenia pożyczek.

Ponadto, odnosząc się do argumentu strony wyrażonego we własnym stanowisku, że brak opodatkowania spadku otrzymanego po mamie powinien także mieć zastosowanie w przypadku odziedziczonych pożyczek oraz wszystkiego co się z nimi wiąże w tym umorzonych kwot, gdyż umorzone kwoty także stanowią spadek, należy wskazać, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o spadków i darowizn (Dz. u. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Do wyłączenia z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodzi przy nabyciu majątku w drodze dziedziczenia lub darowizny. Jednakże przepis ten nie ma zastosowania, gdy spadkobierca lub obdarowany w związku z tym majątkiem w okresie późniejszym uzyskuje przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, np. w wyniku umorzenia pożyczek. Umorzenie jest bowiem odrębną od nabycia czynnością prawną.

Opodatkowanie przychodów z tytułu umorzenia części zobowiązań zaciągniętych przez spadkodawcę regulują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, a zatem w przedmiotowej sprawie dwoistość prawa nie występuje.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin