Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-2.4012.251.2021.1.JŻ
z 5 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2021 r. (data wpływu 4 maja 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2021 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Ogólny opis przedmiotu planowanej Transakcji:

A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako „Wnioskodawca” albo „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność w sektorze budowlanym i nieruchomości. Zgodnie z klasyfikacją PKD przeważającą działalność Wnioskodawcy stanowi realizacja projektów budowlanych związanych ze wnoszeniem budynków.

Zakres pozostałej zadeklarowanej działalności gospodarczej Spółki obejmuje: roboty związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane, pozostałą finansową działalność usługową, gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych, pozostałą działalność wspomagającą usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie, pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne.

… 2021 r. Spółka dokonała zmiany umowy spółki, w taki sposób, że działalność Spółki została poszerzona o następującą pozycję: Pozostałe formy udzielania kredytów - PKD 64.92 Z. Pozycja ta obejmuje w szczególności:

• udzielanie kredytów konsumpcyjnych,
• finansowanie handlu międzynarodowego,
• zapewnienie długoterminowego finansowania działalności przemysłowej,
• pożyczki pieniężne poza systemem bankowym,
• udzielanie kredytów mieszkaniowych przez specjalistyczne instytucje, nieprzyjmujące depozytów,
• udzielanie pożyczek pod zastaw (np. działalność lombardów).

Spółka jako pożyczkodawca, będzie zawierać umowy pożyczek pieniężnych w rozumieniu art. 720 i nast. kodeksu cywilnego. Pożyczki będą udzielane na rzecz innych osób prawnych, w szczególności ma zostać udzielona pożyczka w stosunku do podmiotu, który jest podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 32 ust. 2 Ustawy VAT.

W Umowie pożyczki przewidziane będzie należne Spółce wynagrodzenie za udzielenie pożyczki. Wynagrodzeniem tym będą należne Spółce odsetki, do których zapłaty na rzecz Spółki zobowiązany ma być pożyczkobiorca. Celem udzielanej przez Spółkę pożyczki będzie czerpanie zysku z działalności gospodarczej, w postaci otrzymanych odsetek. Czynność udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę ma być więc działaniem, które będzie generować Spółce przychody. Z uwagi jednak na to, że pożyczka ma być udzielona do podmiotu powiązanego Wnioskodawca nie będzie pobierał dodatkowych opłat z tytułu udzielenia pożyczki, np. opłat przygotowawczych, opłat za rozpatrzenie wniosku, etc. Pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę nie będzie zabezpieczona. Kolejne planowane pożyczki będą udzielane przez Spółkę na analogicznych zasadach (odpłatnie).

Spółka będzie osiągała korzyść poprzez wykorzystanie majątku (pieniędzy) w celu uzyskania dochodu, co stanowi zyskowny i umiarkowanie bezpieczny sposób inwestowania środków finansowych. Obciążenie odsetkami w momencie ich wymagalności Spółka będzie dokumentowała stosownym dokumentem księgowym. W zależności od sytuacji pożyczkobiorcy odsetki będą płacone w uzgodnionych terminach, ewentualnie mogą one podlegać kapitalizacji do kwoty głównej pożyczki. Wnioskodawca i pożyczkobiorca mogą również zmienić harmonogram spłaty pożyczki i odsetek już po jej udzieleniu.

Pożyczki udzielane będą w sytuacji posiadania przez Spółkę nadwyżek środków pieniężnych, a otrzymywane z ich tytułu wynagrodzenie w postaci odsetek przeznaczane będzie na finansowanie bieżącego funkcjonowania Spółki. W każdym przypadku udzielanie przez Spółkę pożyczek na rzecz pożyczkobiorców będzie miało charakter odpłatny, ponieważ z tytułu udzielenia pożyczki Spółce będzie przysługiwało wynagrodzenie w postaci odsetek. Wszystkie pożyczki, których w przyszłości udzieli Spółka na rzecz pożyczkobiorcy finansowane będą ze środków własnych Spółki.

Wynagrodzenie otrzymywane z tytułu udzielanych pożyczek (odsetki) zaliczane będzie przez Wnioskodawcę do przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Do dnia złożenia niniejszego wniosku Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą będąc zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, przy czym udzielanie pożyczek nie była nigdy ujawniona w przedmiocie działalności Spółki (zarówno w KRS jak i w samej umowie Spółki). Dopiero w chwili obecnej podjęto decyzję o rozszerzeniu rodzaju działalności Spółki w związku z czym na mocy stosownej uchwały wspólników dokonano zmiany umowy spółki, o czym wspomniano powyżej. Wspomniana zmiana oczekuje obecnie na rejestrację przez Sąd Rejestrowy. Wnioskodawca nie zamierza rezygnować ze statusu czynnego podatnika VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisana w treści wniosku pożyczka, którą Spółka planuje udzielić stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług i czy jednocześnie skorzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielone pożyczki stanowić będą czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług i jednocześnie będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 podatku VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685. z późn. zm.) (dalej: „ustawa o VAT”) podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z art. 8 ust 1 ustawy o VAT wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Zatem każda czynność, której celem jest spełnienie określonego świadczenia, o ile cechuje się odpłatnością powinna stanowić czynność opodatkowaną na gruncie ustawy o VAT. Zdaniem Wnioskodawcy, udzielanie oprocentowanych pożyczek przez Spółkę na rzecz pożyczkobiorców stanowi takie właśnie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, gdzie ustanowioną między stronami umowy pożyczki odpłatnością (wynagrodzeniem za usługę) jest ustalone w tej umowie oprocentowanie pożyczki.

W świetle art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku
i tej samej jakości. Z przytoczonej powyżej definicji w sposób oczywisty wynika, że czynność udzielenia pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy wyrażające się w przeniesieniu na jego własność określonej sumy pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. W konsekwencji, czynność ta co do zasady mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opisana w treści wniosku umowa pożyczki pomiędzy Spółką, a pożyczkobiorcą będącym podmiotem powiązanym z Wnioskodawcą, jak i kolejne planowane umowy pożyczek będą przewidywały oprocentowanie należne Spółce w zamian za udostępnienie kapitału. W praktyce prawa podatkowego wskazuje się, że odpłatność oznacza: „(...) że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę” (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2014 r. sygn. ILPP1/443-1117/13-4/NS, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 22 kwietnia 2013 r. sygn. ITPP2/443-75/13/AP). Zatem, udzielenie przez Spółkę pożyczki za wynagrodzeniem w postaci odsetek, podlega generalnie opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT jako odpłatne świadczenie usług.

Kolejnym aspektem, który wymaga zweryfikowania jest to, czy dana czynność jest dokonywana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca posiada status podatnika VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Spółka nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT czy też ze zwolnienia z uwagi na osiągany w roku poziom obrotów. Wszystkie czynności prowadzone przez Spółkę należą do płaszczyzny gospodarczej i związane są z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2. bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast w ust. 2 wskazano, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analiza powyżej przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że wykorzystywanie majątku osoby prawnej w celu uzyskiwania przy jego użyciu dochodu, w tym m.in. dochodu w postaci odsetek od udzielonych pożyczek należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. W ocenie Wnioskodawcy decydujące znaczenie dla uznania Spółki za podatnika VAT, przy wykonaniu przedmiotowej czynności, mają następujące okoliczności, a mianowicie: wykorzystanie przy udzieleniu pożyczek majątku (środków finansowych) przedsiębiorstwa Spółki oraz odpłatność opisanej czynności. Każda bowiem odpłatna czynności podatnika VAT będącego osobą prawną powinna być uznana za wykonaną w charakterze podatnika VAT. Nawet jeżeli czynność jest wykonywana okazjonalnie, a nawet w przypadku, gdyby była wykonana tylko jeden raz, gdyż wymóg częstotliwości dotyczy całości działalności podatnika, a nie poszczególnych czynności na te działalność się składających. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia zatem przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy też od statusu nabywcy, na co wskazał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 9 kwietnia 2013 r. sygn. ITPP1/443-39/13/TS: „udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można bowiem identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku o towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym”.

Ponadto należy zauważyć, iż wpis przedmiotu działalności gospodarczej (wg klasyfikacji PKD) do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Podawany bowiem przy rejestracji podmiotów gospodarczych zakres działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności ma charakter orientacyjny. Ponadto, ewentualny brak danego kodu czynności wg klasyfikacji PKD w umowie spółki i wykonanie jej nie oznacza, że przedsiębiorca wykonuje czynność niezgodną z prawem. Stanowisko takie potwierdzają zarówno organy podatkowe (np. powołana powyżej interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 kwietnia 2013 r. sygn. ITPPI/443-39/13/TS), jak i sądy administracyjne. W wyroku z 4 października 2011 r. sygn. I SA/Łd 1085/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że: „decydujące znaczenie dla uznania pożyczkodawcy za podatnika VAT w związku ze sporną czynnością miały dwie okoliczności: wykorzystanie przy udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwa spółki pożyczkodawcy oraz odpłatny charakter czynności. (...) Nie budzi wątpliwości fakt, że pożyczkodawca jest podmiotem gospodarczym o szerokim spektrum działalności, posiadającym duże możliwości w zakresie rozszerzenia zakresu swojej działalności, tak więc zapis z rejestru sądowego należy traktować wyłącznie jako praktyczną wskazówkę dla ewentualnych kontrahentów”.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy (i) pożyczka stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT oraz (ii) będzie ona odpłatna - wynagrodzeniem będą bowiem odsetki należne Spółce z tytułu udzielenia pożyczek podmiotom powiązanym, to jest ona przejawem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i powinna podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT.

Jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Powyższe zwolnienie ma charakter przedmiotowy, co oznacza w szczególności, że czynność udzielania pożyczek jest zwolniona od podatku niezależnie od tego, kto udziela pożyczki.

Wskazać należy, iż powyżej przytoczona regulacja stanowi implementację do krajowego porządku prawnego treści Dyrektywy Rady 2006/112/ WE z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. U. L 347,11.12.2006, p. 1 z póżn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b wspomnianej dyrektywy udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę powinno być zwolnione z opodatkowania przez państwa członkowskie.

W konsekwencji, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż udzielenie przez Spółkę pożyczek stanowić będzie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT i jako takie podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niemniej na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT czynność ta będzie zwolniona z opodatkowania.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że zaprezentowane powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w wieloletniej praktyce organów podatkowych. Stanowisko takie potwierdzane jest również w szczególności w najnowszych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przykładowo można wymienić

• Interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 stycznia 2021 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.15.2021.1.AB,
  

• Interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 marca 2021 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.124.2021.1. MM,
  

• Interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 marca 2021 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.16.2021 4.SW.
  

• Interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 marca 2021 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.758.2020.2.JJ
  

• interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 grudnia 2020 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.581.2020.5.SW.
  
  
  

Powyższe stanowisko potwierdza również orzecznictwo sądowo-administracyjne. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z dnia 28 marca 2019 r. (Sygn. III SA/Wa 2005/18) wskazał, że „Czynność udzielenia pożyczek podmiotom powiązanym kapitałowo, spełnia przesłanki uznania tej czynności za stanowiącą działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu VAT. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać spółkę za podatnika, a czynność za rodzącą obowiązki w VAT. Okoliczność, że pożyczka udzielana jest na rzecz podmiotu powiązanego kapitałowo nie jest przesłanką wykluczającą działalność gospodarczą. W konsekwencji czynność udzielenia przez spółkę pożyczek podmiotom powiązanym stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1, które jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u. - korzysta ze zwolnienia od podatku VAT”.

Z kolei w wyroku z dnia 25 stycznia 2017 r. (sygn. III SA/Wa 3122/15) WSA w Warszawie wskazał, że „Decydujące znaczenie dla uznania pożyczkodawcy za podatnika VAT w związku ze sporną czynnością (udzieleniem pożyczki) miały dwie okoliczności tj. wykorzystanie przy udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwa spółki pożyczkodawcy oraz odpłatny charakter czynności. Takie okoliczności zaistniały w niniejszej sprawie. Nie ma więc wątpliwości, iż udostępnienie kapitału na rzecz innego podmiotu stanowiło element prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów u.p.t.u. Z analizy przepisów Dyrektywy 112 oraz u.p.t.u. jak również orzecznictwa TSUE jednoznacznie wynika, iż udzielenie przez podatnika VAT pożyczki w zamian za wynagrodzenie (np. w postaci odsetek), stanowi element prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu VAT”.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że udzielanie przez niego pożyczek stanowić będzie odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem - przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność w sektorze budowlanym i nieruchomości. Przeważającą działalność Wnioskodawcy stanowi realizacja projektów budowlanych związanych ze wnoszeniem budynków. … 2021 r. Spółka dokonała zmiany umowy spółki, w taki sposób, że działalność Spółki została poszerzona o następującą pozycję: Pozostałe formy udzielania kredytów - PKD 64.92 Z. Pozycja ta obejmuje w szczególności: udzielanie kredytów konsumpcyjnych, finansowanie handlu międzynarodowego, zapewnienie długoterminowego finansowania działalności przemysłowej, pożyczki pieniężne poza systemem bankowym, udzielanie kredytów mieszkaniowych przez specjalistyczne instytucje, nieprzyjmujące depozytów, udzielanie pożyczek pod zastaw (np. działalność lombardów).

Spółka jako pożyczkodawca, będzie zawierać umowy pożyczek pieniężnych w rozumieniu art. 720 kodeksu cywilnego. Pożyczki będą udzielane na rzecz innych osób prawnych, w szczególności ma zostać udzielona pożyczka w stosunku do podmiotu, który jest podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 32 ust. 2 ustawy VAT. W Umowie pożyczki przewidziane będzie należne Spółce wynagrodzenie za udzielenie pożyczki. Wynagrodzeniem tym będą należne Spółce odsetki, do których zapłaty na rzecz Spółki zobowiązany ma być pożyczkobiorca. Celem udzielanej przez Spółkę pożyczki będzie czerpanie zysku z działalności gospodarczej, w postaci otrzymanych odsetek. Czynność udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę ma być więc działaniem, które będzie generować Spółce przychody. Z uwagi jednak na to, że pożyczka ma być udzielona do podmiotu powiązanego Wnioskodawca nie będzie pobierał dodatkowych opłat z tytułu udzielenia pożyczki, np. opłat przygotowawczych, opłat za rozpatrzenie wniosku, etc. Pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę nie będzie zabezpieczona. Kolejne planowane pożyczki będą udzielane przez Spółkę na analogicznych zasadach (odpłatnie). Spółka będzie osiągała korzyść poprzez wykorzystanie majątku (pieniędzy) w celu uzyskania dochodu, co stanowi zyskowny i umiarkowanie bezpieczny sposób inwestowania środków finansowych. Obciążenie odsetkami w momencie ich wymagalności Spółka będzie dokumentowała stosownym dokumentem księgowym. W zależności od sytuacji pożyczkobiorcy odsetki będą płacone w uzgodnionych terminach, ewentualnie mogą one podlegać kapitalizacji do kwoty głównej pożyczki. Pożyczki udzielane będą w sytuacji posiadania przez Spółkę nadwyżek środków pieniężnych, a otrzymywane z ich tytułu wynagrodzenie w postaci odsetek przeznaczane będzie na finansowanie bieżącego funkcjonowania Spółki. W każdym przypadku udzielanie przez Spółkę pożyczek na rzecz pożyczkobiorców będzie miało charakter odpłatny, ponieważ z tytułu udzielenia pożyczki Spółce będzie przysługiwało wynagrodzenie w postaci odsetek. Wszystkie pożyczki, których w przyszłości udzieli Spółka na rzecz pożyczkobiorcy finansowane będą ze środków własnych Spółki. Wnioskodawca nie zamierza rezygnować ze statusu czynnego podatnika VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy czynność udzielenia pożyczki, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że opisana we wniosku czynność polegająca na udzieleniu oprocentowanej pożyczki, spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług, spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu środków finansowych na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji, czynność udzielenia oprocentowanej pożyczki na rzecz pożyczkobiorcy, stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Przy czym zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zatem skoro z powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych, to należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz innych osób prawnych, w tym podmiotu powiązanego, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W konsekwencji w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz innych osób prawnych, w tym podmiotu powiązanego, jako odpłatne świadczenie usługi zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednak z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należy uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.