Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.122.2021.2.JK
z 10 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2021 r. (data wpływu 29 stycznia 2021 r.), uzupełnionym w dniu 14 kwietnia 2021 r. oraz w dniu 4 maja 2021 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży samochodu:

• w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w drodze darowizny od córki – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży samochodu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest wdową po zmarłym A. Wnioskodawczyni z mężem była małżeństwem od 1982 r. W małżeństwie panował ustrój wspólności majątkowej.

W styczniu 2018 r. małżonkowie kupili wspólnie samochód marki (…) – rocznik 2017.

Mąż Zainteresowanej zmarł xx marca 2020 r. nie zostawiając testamentu.

W dniu 13 sierpnia 2020 r. aktem notarialnym (…) prawnymi spadkobiercami zostały: Wnioskodawczyni oraz pełnoletnia córka.

W wyniku ww. aktu z 1/2 własności samochodu męża Zainteresowanej i córce przypadło po 1/4 samochodu.

W dniu 14 sierpnia 2020 r. Wnioskodawczyni sporządziła z córką umowę darowizny, w której to córka darowała Zainteresowanej swoją odziedziczoną część samochodu.

W dniu 1 października 2020 r. Wnioskodawczyni sprzedała samochód.

Część odziedziczona (Zainteresowanej i córki) wynosi razem 20 tys. złotych, a część darowana przez córkę 10 tys. złotych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek dochodowy od części odziedziczonej lub/i darowanej przez córkę po sprzedaży samochodu?

Zdaniem Wnioskodawczyni – z uwzględnieniem uwag zawartych w uzupełnieniu wniosku – nie powinna zapłacić z odziedziczonej całości, w tym 1/4 części samochodu darowanej od córki, która była częścią masy spadkowej po zmarłym mężu.

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstała między nami z mocy prawa (ustawy) wspólność majątkowa. Dlatego Zainteresowana uważa, że jako datę nabycia przez nią części samochodu należy uznać styczeń 2018 r., a nie sierpień 2020 r. Wnioskodawczyni jest na nauczycielskiej emeryturze, po śmierci męża sprzedała ten samochód, ponieważ nie posiada prawa jazdy, a koszty utrzymania tego samochodu byłyby dla niej zbyt wysokie. Zainteresowana sprzedała samochód za dużo niższą kwotę niż go kupiła z mężem, więc nie ma mowy o wzbogaceniu się, lecz o dużej stracie.

Po śmierci męża znacznie pogorszył się status materialny Zainteresowanej i córka chciała Wnioskodawczynię w ten sposób wspomóc darując jej swoją część.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego:

• w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w drodze darowizny od córki – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.
  
  

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.): opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. przez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów, z których dochody podlegają opodatkowaniu.

Jednym ze źródeł przychodów jest wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z powołanych przepisów wynika, że w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie rzeczy, do których zaliczyć należy również rzeczy ruchome (samochód). Jednakże podlegający opodatkowaniu przychód powstaje wyłącznie, jeśli zbycie następuje w okresie krótszym niż pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpił zakup. Wobec tego, jeżeli sprzedaż następuje po upływie półrocznego okresu, wówczas przychód osiągnięty z tej sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem czynność ta nie stanowi źródła przychodu dla celów tego podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycia”. Zatem, mając na uwadze jego znaczenie językowe, należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu: z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.

Wskazać należy, że w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Z uwagi na fakt, że art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera podobne regulacje w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych oraz odpłatnego zbycia innych rzeczy, a jedyną różnicą jest okres posiadania, po upływie którego przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości, praw majątkowych oraz innych rzeczy nie powstaje, stwierdzić należy, że argumentacja zawarta w ww. uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego, odnosząca się do majątku dorobkowego małżonków (całego, bezudziałowego majątku), ma zastosowanie również do odpłatnego zbycia rzeczy.

Zatem za datę nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w samochodzie po śmierci męża w drodze dziedziczenia, należy uznać datę nabycia samochodu do majątku wspólnego małżonków, tj. styczeń 2018 r.

W konsekwencji odpłatne zbycie samochodu w dniu 1 października 2020 r., w części nabytej przez Wnioskodawczynię w styczniu 2018 r. (do majątku wspólnego oraz w drodze dziedziczenia po mężu), nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem odpłatne zbycie miało miejsce po upływie okresu, tj. pół roku, o którym mowa w tym przepisie.

Jednak należy podkreślić, że Wnioskodawczyni nabyła także udział w samochodzie w drodze darowizny od córki w dniu 14 sierpnia 2020 r.

Przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w ustawie Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 888 § 1 tej ustawy: przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna zgodnie z przepisami ustawy Kodeks cywilny, jest umową, a nie jednostronną czynnością prawną. Istotą jej jest zatem bezpłatne świadczenie, które darczyńca wykonuje ze swego majątku na rzecz innej osoby. Immanentną cechą tak rozumianej darowizny jest więc brak gospodarczego ekwiwalentu. Umowa darowizny prowadzi do przesunięcia określonego dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku osoby obdarowanej. Samo zaś przesunięcie następuje zawsze pod tytułem darmym i podyktowane jest chęcią wzbogacenia obdarowanego.

Cytowana wcześniej uchwała NSA odnosi się do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia – wskazuje zatem na konkretny tytuł nabycia jakim jest dziedziczenie.

Nie jest zatem zasadne rozszerzenie stosowania ww. uchwały na sytuację, w której nabycie np. udziału w samochodzie następuje w drodze darowizny.

Zatem przychód ze sprzedaży udziału w samochodzie (nabytego w drodze darowizny od córki) stanowi źródło przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zbycie samochodu nastąpiło przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie tych udziałów (darowizna udziałów miała miejsce w sierpniu 2020 r., a sprzedaż nastąpiła 1 października 2020 r.).

Z przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 19 ust. 3 ww. ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

W myśl art. 24 ust. 6 ustawy, dochodem z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, jeżeli przychód z odpłatnego zbycia nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia rzeczy a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy.

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1 cyt. ustawy).

Stosownie do art. 45 ust. 4 pkt 1 cyt. ustawy, przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania podatnicy są obowiązani wpłacić: różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania, o którym mowa w ust. 1, a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników.

Reasumując – sprzedaż samochodu w części odpowiadającej udziałom nabytym przez Wnioskodawczynię w trakcie trwania małżeńskiej wspólności majątkowej oraz w drodze dziedziczenia po mężu nie stanowi źródła przychodu, w podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast sprzedaż samochodu w części odpowiadającej udziałom nabytym w drodze darowizny od córki powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że sprzedaż ta nastąpiła przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (w formie darowizny) tych udziałów. Zatem od tej części dochodu uzyskanego ze sprzedaży samochodu Zainteresowana winna zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych według zasad wskazanych powyżej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.