Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT1-1.4012.383.2021.2.ŻR
z 3 sierpnia 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 maja 2021 r. (data wpływu 1 czerwca 2021 r.), uzupełnionym pismem z 5 lipca 2021 r. (data wpływu 12 lipca 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z utworzeniem Dziennego Domu Pobytu,
  • zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy usług zapewnienia opieki (usług opiekuńczych) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu

-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

1 czerwca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z utworzeniem Dziennego Domu Pobytu,
  • zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy usług zapewnienia opieki (usług opiekuńczych) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu.

Wniosek uzupełniono 12 lipca 2021 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz uiszczenie dodatkowej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Lokalna Grupa Działania … jest Stowarzyszeniem gmin oraz osób fizycznych działającym non-profit, a ewentualne zyski przeznaczone są na działalność statutową. Od dnia 07.04.2014r. Stowarzyszenie zostało wpisane do rejestru czynnych podatników VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania jako Organizacja Pożytku Publicznego realizuje działalność pożytku publicznego, czyli działalność społecznie użyteczną prowadzoną przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U.2020.0.1057 t.j. - ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie). Status organizacji pożytku publicznego Stowarzyszenie uzyskało w dniu 09.09.2016r. Realizowane zadania ze strefy zadań publicznych, Stowarzyszenie uwzględniło w swoim statucie.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania działa w oparciu o ustawę z dnia 7 kwietnia 1989r. Prawo o Stowarzyszeniach (t.j.Dz.U.2020.0.2261), ustawę z 7 marca 2007 o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.205, str. 1 z poźn. zm.)

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania jako podmiot ekonomii społecznej realizuje usługi reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich otoczenia, poprzez swoją jednostkę organizacyjną Centrum Integracji Społecznej (CIS).

W ramach działalności Centrum Integracji Społecznej Stowarzyszenie realizuje następujące projekty ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa … na lata 2014-2020, oś priorytetowa 06. Integracja, w ramach działania 06.01 Aktywna Integracja, poddziałanie 06.01.02 Aktywizacja społeczno-zawodowa:

  • … - aktywizacja społeczno-zawodowa
  • Aktywny Powiat … etap II (partner) aktywizacja społeczno-zawodowa
  • … - etap II aktywizacja społeczno-zawodowa osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.

Projekty te mają na celu zwiększenie możliwości zatrudnienia osób zamieszkujących na obszarze Gminy oraz Powiatu, zagrożonych wykluczeniem społecznym, zarejestrowanych i korzystających z pomocy społecznej w OPS poprzez zmianę ich postaw, poszerzenia kompetencji, zwiększenia integracji ze środowiskiem lokalnym, a w konsekwencji poprawę funkcjonowania społecznego.

Ponadto Centrum Integracji Społecznej jest partnerem przy realizacji projektu ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa … na lata 2014-2020, oś priorytetowa 06. Integracja, w ramach działania 06.02 Usługi społeczne, poddziałanie 06.02.01 Rozwój usług społecznych - System aktywizacji społeczno-zawodowej w Powiecie … - … Etap II.

Projekt ten ma na celu zwiększenie usług społecznych świadczonych w lokalnej społeczności skierowanych do osób o różnym stopniu niesamodzielności w tym do seniorów osób z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi i ich opiekunów. Projekt ukierunkowany jest na zwiększenie dostępu do zdeinstytucjonalizowanych i zintegrowanych usług społecznych w zakresie wsparcia rodziny (w tym rodziny wielodzietnej) i pieczy zastępczej. Projekt ten skierowany jest dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich rodzin.

Działania na rzecz osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, w tym bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo obejmują: doradztwo zawodowe, psychologiczne i prawno-obywatelskie, szkolenie i kursy zawodowe dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, organizacja staży zawodowych, pośrednictwo pracy.

Powyższe projekty są niedochodowe i realizowane w jego ramach działania są z zasady niedochodowe, czyli nie generują nadwyżki finansowej. Otrzymywane są środki finansowe tylko do wysokości poniesionych kosztów. Stowarzyszenie nie odlicza podatku VAT naliczonego od kupowanych towarów i usług w ramach powyższych działań i projektów. W związku z tym podatek VAT jest kosztem kwalifikowanym w ramach projektu i podlega pełnej refundacji ze środków publicznych. Podatek VAT jest kosztem kwalifikowanym, tylko kiedy nie ma możliwości jego uzyskania.

W 2020r. Stowarzyszenie złożyło Wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach działania 06.02 Usługi Społeczne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 pod nazwą "… …” Oś Priorytetowa 6 Integracja, Działanie 6 2 Usługi społeczne, Poddziałanie 6.2.2 Rozwój usług społecznych.

W związku z otrzymanym dofinansowaniem oraz podpisaną umową, o którym mowa wyżej, w 2021r. Stowarzyszenie będzie realizować kolejny projekt ukierunkowany na zwiększenie dostępu do usług społecznych świadczonych w lokalnej społeczności skierowanych do osób o różnym stopniu niesamodzielności, w tym do seniorów, osób z niepełnosprawnościami i z chorobami przewlekłymi oraz ich opiekunów, a także na zwiększenie dostępu do zdeinstytucjonalizowanych i zintegrowanych usług społecznych w zakresie wsparcia rodziny (w tym rodziny wielodzietnej) i pieczy zastępczej.

Projekt ten będzie realizowany w partnerstwie z:

  • Jednostką samorządu terytorialnego - Gmina (realizacja zadań z zakresu wsparcia specjalistów i trenerów udzielanego opiekunom osób niesamodzielnych oraz ich rodzinom),
  • Jednostką pozarządową - Podmiotem ekonomii społecznej - Fundacja (realizacja zadań związanych ze świadczeniem usług opiekuńczych, opieką wytchnieniową, animacja środowiskowa oraz zorganizowania wypożyczalni sprzętu niezbędnego do sprawowania opieki nad osobą zależną, np. łóżka rehabilitacyjne, wózki inwalidzkie, materace).

Celem głównym projektu jest zwiększenie dostępu do zdeinstytucjonalizowanych, spersonalizowanych i zintegrowanych usług społecznych świadczonych w lokalnej społeczności, skierowanych do osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, w szczególności do seniorów, osób z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi oraz ich opiekunów.

Ostatecznymi odbiorcami wsparcia będą osoby zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich rodziny, w tym przede wszystkim: seniorzy, osoby z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi dzieci i młodzieży, opiekunowie osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, kandydaci oraz osoby sprawujące rodzinną pieczę zastępczą, usamodzielniani wychowankowie pieczy zastępczej.

Projekt ten jest komplementarny z pozostałymi działaniami Stowarzyszenia, jednak nie będzie prowadzony przez jednostkę organizacyjną Stowarzyszenia Centrum Integracji Społecznej.

W ramach projektu powstanie i funkcjonować będzie Dzienny Dom Pobytu, jako środowiskowa forma pomocy półstacjonarnej, służąca utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i przeciwdziałaniu instytucjonalizacji. Taką formę pomocy półstacjonarnej stanowić będzie Ośrodek Wsparcia.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, Instytucjami pomocy społecznej są:

  • regionalne ośrodki polityki społecznej,
  • powiatowe centra pomocy rodzinie,
  • ośrodki pomocy społecznej,
  • domy pomocy społecznej,
  • placówki specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego,
  • ośrodki wsparcia,
  • ośrodki interwencji kryzysowej.

Zgodnie z art. 51 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej (Dz.U.2020.0.1876 t. j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej), Ośrodek wsparcia jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej - dziennego pobytu.

Zgodnie z art. 51 ust. 1, Ośrodek wsparcia ustawa o pomocy społecznej (Dz.U.2020.0.1876 t. j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r o pomocy społecznej), osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia.

Utworzenie i funkcjonowanie Dziennego Domu Pobytu pozwoli na realizację założeń projektu poprzez zwiększenie liczby trwałych miejsc świadczenia usług społecznych na terenie gminy. Głównym celem funkcjonowania Dziennego Domu Pobytu jest zapewnienie wsparcia jego odbiorcom poprzez umożliwienie korzystania z oferty na rzecz społecznej aktywizacji, w tym oferty prozdrowotnej obejmującej także usługi w zakresie aktywności ruchowej, a także oferty rekreacyjno-kulturalnej, edukacyjnej oraz opiekuńczej, w zależności od potrzeb stwierdzonych w środowisku lokalnym. Stworzona zostanie infrastruktura pozwalająca na aktywne spędzanie czasu wolnego, a także zaktywizowanie i zaangażowanie uczestników projektu w działania na rzecz środowiska lokalnego. Na wyżej wymienione usługi składać się będą między innymi: zapewnienie dziennego pobytu i wyżywienia, opieka, wypełnienie czasu wolnego, zajęcia podtrzymujące sprawność psychofizyczną, zajęcia kulturalno-oświatowe, zajęcia aktywizujące społecznie. Usługi Dziennego Domu Pobytu nie będą miały charakteru komercyjnego, tj. nie mają na celu osiągnięcia zysku.

W ramach zadania - utworzenia Dziennego Domu Pobytu, Stowarzyszenie poniesie koszty związane z adaptacją budynku na DDP (prace budowlano-remontowe, przeróbki, malowanie, adaptacja łazienek) oraz koszty na zakup mebli i wyposażenia.

W ramach zadania - funkcjonowania Dziennego Domu Pobytu Stowarzyszenie poniesie koszty związane z zapewnieniem pobytu przez 8 godzin dziennie (od poniedziałku do piątku) oraz koszty wyżywienia uczestników (dwa posiłki dziennie).

Dzienny Dom Pobytu nie będzie wpisany do rejestru prowadzonego przez Wojewodę i nie będzie uzyskiwać zezwolenia Wojewody na prowadzenie swej działalności.

Uczestnicy Dziennego Domu Pobytu będą ponosić jedynie częściowe opłaty za wyżywienie. Zaplanowany w projekcie poziom opłat nie będzie stanowił bariery finansowej dla uczestników. Całość opłat będzie przekazywana na poczet wkładu własnego i nie przekroczy jego wysokości. Opłaty będą pobierane do wysokości sfinansowania wkładu własnego przez Stowarzyszenie, wobec czego nie będzie generował dochodu (opłata stanowi 37% wartości wyżywienia). Usługi zapewnienia pobytu i wyżywienia będzie realizować Stowarzyszenie przez jednostkę organizacyjną Dzienny Dom Pobytu. Usługi zapewnienia pobytu i wyżywienia świadczone będą bezpośrednio na rzecz odbiorcy pomocy.

Wskutek częściowego obciążenia za wyżywienie uczestników Dziennego Domu Pobytu w Stowarzyszeniu wystąpi odpłatna działalność pożytku publicznego (bowiem nie wystąpi zysk).

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania …., poprzez usługi zapewnienia opieki (usług opiekuńczych) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu realizuje usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004r., (j.t. z 2020 poz. 876 z późn. zm.) - dalej jako uops, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, bezpośrednio na rzecz beneficjenta tej pomocy, działając jako podmiot uprawniony w rozumieniu upos, prowadząc - Ośrodek wsparcia, który jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej.

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej - pomoc społeczna polega w szczególności na przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, pracy socjalnej, prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych oraz rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

W art. 36 uops, określającym katalog świadczeń z pomocy społecznej, wymienione zostały świadczenia pomocy społecznej w formie pieniężnej (art. 36 pkt 1 lit. a-h) oraz niepieniężnej (art. 36 pkt 2 lit. a -r ).

Zgodnie z art. 36 pkt 2 lit. 1 uops, do katalogu świadczeń niepieniężnych zaliczono również - usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy. Zapewnienie wyżywienia jest ściśle związane z usługą zapewnienia opieki (usługą opiekuńczą) w Dziennym Domu Pobytu (Ośrodku wsparcia).

Zgodnie definicją zawartą w art. 6 pkt 5 uops, wśród jednostek organizacyjnych pomocy społecznej znajdują się Ośrodki wsparcia, które z zgodnie z art. 51 i 51a ustawy o pomocy społecznej, są jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej przeznaczonymi dla osób wymagających częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych.

Ustawa o pomocy społecznej przewiduje, że Ośrodki wsparcia mogą być prowadzone przez organizacje pozarządowe, w tym stowarzyszenia. W tym zakresie organy administracji rządowej i samorządowej mogą zlecać realizację zadań z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3. ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2020r. poz. 1057 z późn. zm.) oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej.

Lokalna Grupa Działania … jest organizacją pozarządową (Stowarzyszeniem) o których mowa z art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2020r. poz. 1057 z późn. zm.) i realizuje działalność pożytku publicznego, czyli działalność społecznie użyteczną prowadzoną przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie art. 4 uopp. Status organizacji pożytku publicznego Stowarzyszenie uzyskało w dniu 09.09.2016r. Realizowane zadania ze strefy zadań publicznych, Stowarzyszenie uwzględniło w swoim statucie.

Wśród realizowanych zadań ze strefy zadań publicznych znajduje się prowadzenie Centrum Integracji Społecznej, którego głównym celem jest aktywizacja społeczno-zawodowa osób bezrobotnych oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym w powiecie (osoby długotrwale bezrobotne, uzależnione od alkoholu, narkotyków, osoby bezdomne, niepełnosprawne, znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej, mieszkające na terenie powiatu …). Misją Centrum Integracji Społecznej jest odbudowanie i podtrzymanie u osób wykluczonych społecznie zdolności do samodzielnego i efektywnego pełnienia ról społecznych oraz samodzielnego poruszania się po rynku pracy, prowadzącego do zatrudnienia u pracodawców na własny rachunek lub w spółdzielni socjalnej. Zadania te realizowane są w oparciu o realizację projektów mających na celu aktywizację społeczno-zawodową.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działanie … złożyło wniosek w drodze konkursu do Urzędu … i otrzymało dofinansowanie na realizację projektu w ramach działania 06.02 Usługi Społeczne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa … na lata 2014-2020 pod nazwą „… ....” Oś Priorytetowa 6 Integracja, Działanie 6.2 Usługi społeczne, Poddziałanie 6.2.2 Rozwój usług społecznych. Projekt ten ukierunkowany jest na zwiększenie dostępu do usług społecznych świadczonych w lokalnej społeczności skierowanych do osób o różnym stopniu niesamodzielności w tym do seniorów, osób z niepełnosprawnościami i z chorobami przewlekłymi oraz ich opiekunów.

W ramach realizacji ww. projektu, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania … utworzy i prowadzić będzie Dzienny Dom Pobytu, który zgodnie ustawą o pomocy społecznej stanowi Ośrodek wsparcia (jednostkę organizacyjną pomocy społecznej).

Zgodnie z art. 25 ust. 4 uops (Zlecenie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej), zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert.

Utworzony przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania … Dom Dziennego Pobytu jest miejscem dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich rodzin, w tym przede wszystkim osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi, dzieci, młodzież, opiekunowie osób potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Dom Dziennego Pobytu aktywizuje społecznie i indywidualnie.

Do zadań realizowanych w utworzonym Domu Dziennego Pobytu należą:

  • świadczenie usług opiekuńczych (usługi opiekuńcze będą obejmować pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem),
  • aktywizacja i integracja osób starszych,
  • tworzenie nowych więzi społecznych poprzez organizowanie wzajemnej pomocy,
  • budowanie więzi międzypokoleniowej poprzez zapobieganie rosnącej przepaści między seniorami a aktywnym młodym pokoleniem,
  • kształtowanie umiejętności w zakresie radzenia sobie z problemami życia codziennego,
  • kształtowanie umiejętności organizowania i zagospodarowania czasu wolnego z uwzględnieniem indywidualnych zainteresowań, możliwości oraz umiejętności uczestnika,
  • zapobieganiu wykluczeniu społecznemu,
  • twórcze przeżywanie okresu starości,
  • pogłębianie życia duchowego,
  • dbałość o kondycję fizyczną i intelektualną poprzez rehabilitację ruchową i terapię zajęciową,
  • zaspokajanie potrzeb bytowych, kulturalnych i towarzyskich.

Powyższe działania Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania poprzez Dzienny Dom Pobytu realizuje przez następujące zadania:

  • usługi opiekuńcze (usługi opiekuńcze będą obejmować pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem),
  • terapię zajęciową grupową i indywidualną dla podtrzymania kondycji psychofizycznej,
  • usługi rehabilitacyjne, usprawniające,
  • zapewnienie w ciągu dnia dwóch posiłków,
  • poradnictwo specjalistyczne (psycholog, terapeuta, pedagog specjalny),
  • zaspakajanie potrzeb towarzyskich, rekreacyjno-kulturalnych,
  • zajęcia terapeutyczne, plastyczne, muzyczne,
  • specjalistyczne wsparcie i dedykowane zajęcia dla opiekunów faktycznych uczestników DDP.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „…”, realizując usługi w ramach wskazanego wyżej projektu (06.02 Usługi Społeczne), tj. usługi polegające na zapewnieniu dziennego pobytu i wyżywienia, nie będzie działało jako:

  • wpisany do rejestru prowadzonego przez wojewodę: dom pomocy społecznej prowadzony przez podmiot posiadający zezwolenie wojewody oraz placówka opiekuńczo wychowawcza lub ośrodek adaptacyjno-opiekuńczy,
  • placówki specjalistycznego poradnictwa,
  • inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
  • specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Zgodnie z art. 22 uops, wojewoda nie posiada w swoich zadaniach wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie dziennych domów pobytu, nie prowadzi rejestru takich jednostek. Jednostka organizacyjna pomocy społecznej Dzienny Dom Pobytu prowadzona przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania … nie zostanie wpisana do rejestru prowadzonego przez Wojewodę i nie uzyska zezwolenia na prowadzenie działalności Dziennego Domu Pobytu.

Zgodnie z założeniami projektu („… ...” Oś Priorytetowa 6 Integracja, Działanie 6.2 Usługi społeczne Poddziałanie 6.2.2 Rozwój usług społecznych) usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub w podeszłym wieku realizowane są przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania … poprzez jednostkę organizacyjną Ośrodek wsparcia, w ramach zadania utworzenia i funkcjonowania Dziennego Domu Pobytu. Usługi opiekuńcze i asystenckie w miejscu zamieszkania świadczone dla osób niepełnosprawnych, seniorów, długotrwale chorych, będą realizowane przez partnera projektu - jednostkę pozarządową - Fundację. 

Celem usług pomocy społecznej - zapewnienia dziennego pobytu i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu nie jest osiąganie dodatkowych dochodów przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do innych podmiotów niekorzystających ze zwolnienia.

Efekty powstałe w związku z realizacją projektu (utworzenie i funkcjonowanie Dziennego Domu Pobytu - zakup towarów i usług w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji) nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Usługi z zakresu pomocy społecznej świadczone za pośrednictwem jednostki organizacyjnej pomocy społecznej - Ośrodka Wsparcia (Dzienny Dom Pobytu) są objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2014r.

Faktury dokumentujące wydatki ponoszone w związku z utworzeniem Dziennego Domu Pobytu wystawiane będą na Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania … . Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania … przez utworzenie Dziennego Domu Pobytu będzie realizowało zadania pomocy społecznej poprzez jednostkę organizacyjną - Ośrodek wsparcia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

  1. Czy Stowarzyszeniu w związku z realizacją projektu „… ...” będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrot podatku VAT wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu (utworzenie Dziennego Domu Pobytu)?
  2. Czy realizowane przez Stowarzyszenie usługi zapewnienia dziennego pobytu i wyżywienia (w Dziennym Domu Pobytu) podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust.1 pkt 22?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi zapewnienia pobytu i wyżywienia świadczone przez Stowarzyszenie za pomocą jednostki organizacyjnej Dzienny Dom Pobytu są usługami pomocy społecznej w rozumieniu ustawy ustawa o pomocy społecznej (Dz.U.2020.0.1876 t. j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej).

Zgodnie z art. 36 pkt 2 (ustawa o pomocy społecznej (Dz.U.2020.0.1876 t. j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej). Katalog usług społecznych - świadczeniami z pomocy społecznej są usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparciach oraz w rodzinnych domach pomocy.

Organizacje pozarządowe zajmujące się pomocą społeczną mogą również powadzić różne placówki z nią związane. Wśród nich są Dzienne Domy Pobytu. Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzaniu konkursu ofert.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 zlecenie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej ustawy o pomocy społecznej (Dz.U.2020.0.1876 t.j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej): „Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej „organami”, mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 działalność pożytku publicznego, organizacje pozarządowe, wyłączenie stosowania przepisów ustawy ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 działalność pożytku publicznego, organizacje pozarządowe, wyłączenie stosowania przepisów ustawy ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej „podmiotami uprawnionymi”.

Zgodnie z art. 25 ust. 4 zlecenie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej ustawy o pomocy społecznej (Dz.U.2020.0.1876 t. j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej): „Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert.”

Do zlecenia zadań, stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Zgodnie z artykułem 5 ust. 1, współpraca organów administracji publicznej z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U.2020.0.1057 t.j. - ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie).

„Organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, sfera zadań publicznych, we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 działalność pożytku publicznego, organizacje pozarządowe, wyłączenie stosowania przepisów ustawy ust. 3, prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 1, współpraca organów administracji publicznej z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U.2020.0.1057 t. j. - ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie): „Współpraca o której mowa w art. 5 ust 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie może odbywać się w formie:

  1. zlecania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 działalność pożytku publicznego, organizacje pozarządowe, wyłączenie stosowania przepisów ustawy ust. 3 realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie”.

Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U.2020.0.1057 t. j. - ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie): zlecenie realizacji zadań publicznych, o których mowa w ust 2 pkt 1, jako zadań zleconych może mieć dwie formy:

  1. powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji, lub
  2. wspierania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 oraz 1a ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U.2020 0.1057 t. j. - ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie): umowa o wsparcie realizacji lub o powierzenie realizacji zadania publicznego

    1. Organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 działalność pożytku publicznego, organizacje pozarządowe, wyłączenie stosowania przepisów ustawy ust. 3, przyjmując zlecenie realizacji zadania publicznego w trybach, o których mowa w art. 11 powierzanie zadań publicznych podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego ust. 2. zobowiązują się do wykonania zadania publicznego w zakresie i na zasadach określonych w umowie odpowiednio o wsparcie realizacji zadania publicznego lub o powierzenie realizacji zadania publicznego, sporządzonej z uwzględnieniem art. 151 umowa zlecająca realizację przez organizację pozarządową zadań dysponenta części budżetowej ust. 2 i art. 221 umowa jednostki samorządu terytorialnego o udzielenie dotacji celowej z budżetu jednostki ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz przepisów niniejszej ustawy, a organ administracji publicznej zobowiązuje się do przekazania dotacji na realizację zadania.
    1a. umowa, o której mowa w ust 1, dotycząca zadania realizowanego w sposób, o którym mowa w art. 16a zlecenie realizacji zadania publicznego, określa zasady i tryb przeprowadzenia konkursu na realizatorów projektów, w tym warunki i kryteria ich wyboru, oraz zasady i sposób monitorowania i oceny realizowanych przez nich projektów.

Stowarzyszenie jest podmiotem, któremu zlecono realizację zadań publicznych, poprzez wspieranie wykonywania działań zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji. Zgodnie z art. 25 ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. 2020.0.1876 t. j. - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej), Stowarzyszenie LGD, prowadząc usługi z zakresu pomocy społecznej, jest „Podmiotem uprawnionym”.

Zachodzi tu przesłanka podmiotowa i przedmiotowa wynikająca z art. 43 ust. 1 pkt 22, bowiem Stowarzyszenie LGD jako „Podmiot uprawniony” do realizacji zadań publicznych zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, będzie realizowało usługi pomocy społecznej, a także dostawę towarów i usług, ściśle z tymi usługami związane na rzecz beneficjenta tej pomocy poprzez prowadzenie Dziennego Domu Pobytu (Ośrodek wsparcia).

Wobec czego należy stwierdzić, że skoro usługi zapewnienia dziennego pobytu i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych są usługami pomocy społecznej w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej, a Stowarzyszenie świadczące ww. usługi z zakresu pomocy społecznej za pomocą swojej jednostki organizacyjnej Dzienny Dom Pobytu (Ośrodek wsparcia) jest podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT), to spełnione zostały warunki korzystania ze zwolnienia od podatku VAT określone w art. 43 ust.1 pkt 22 ustawy o VAT.

Sprzedaż posiłków będzie usługą zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

Efekty powstałe w wyniku realizacji projekt „… …” nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W odniesieniu do wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu „… …”, w ramach którego Stowarzyszenie utworzy (oraz świadczyć będzie usługi w ramach zapewnienia pobytu uczestnikom) Dzienny Dom Pobytu, nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Tym samym Stowarzyszenie nie będzie miało prawa do otrzymania z tego tytułu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Nie zostały spełnione wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. (Brak możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi).

Jednostka organizacyjna Stowarzyszenia - Dzienny Dom Pobytu jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy od towarów i usług. Wobec czego VAT w Projekcie jest kwalifikowalny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że w celu zachowania spójności rozstrzygnięcia, Organ udzielił odpowiedzi na pytania w odwrotnej kolejności niż wskazano we wniosku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z przywołanych przepisów jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są realizowane odpłatnie przez podatnika i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże, zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przy czym, zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

  1. regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
  2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:
    • domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
    • placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,
  3. placówki specjalistycznego poradnictwa,
  4. inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
  5. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Jak wynika z powyższego, zwolnieniem od podatku w oparciu o cytowany przepis objęte są – co do zasady – te usługi, które:

  • są usługami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, względnie usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (w tym przypadku nie są to usługi pomocy społecznej),
  • są świadczone na rzecz beneficjenta tej pomocy – oznacza to, że zwolnieniu podlegają jedynie te usługi, które są wykonywane na rzecz odbiorcy pomocy, usługi świadczone na rzecz, np. innego podmiotu, który następnie świadczy usługi na rzecz beneficjenta pomocy, nie będą w związku z tym objęte przedmiotowym zwolnieniem od podatku,
  • są świadczone przez podmioty wymienione w treści przepisu, w tym np. ośrodki wsparcia.

Jednocześnie, w myśl art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest spełnienie zarówno przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie bowiem chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Co istotne, zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, objęta jest także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle związanych z usługami pomocy społecznej oraz usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Przy czym, również w tym przypadku świadczenia te muszą być realizowane przez wskazany w przepisie podmiot i bezpośrednio na rzecz beneficjentów opieki społecznej. Co więcej, w odniesieniu do tych świadczeń nie mogą zaistnieć przesłanki wyłączające prawo do zwolnienia wskazane w art. 43 ust. 17 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie działania (usługi i dostawa towarów), które nie mają charakteru niezbędnego do świadczenia usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, nie mają charakteru czynności ściśle związanych z tymi usługami w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1876 z późn. zm.), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 powyższej ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.

Do zadań własnych gminy należy prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki (art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej).

Zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej lub centra usług społecznych, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (art. 110 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).

W myśl art. 25 ust. 1 ww. ustawy o pomocy społecznej, Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej "organami", mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej "podmiotami uprawnionymi".

Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert (art. 25 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej).

Organizacjami pozarządowymi, wymienionymi w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057 z późn. zm.) są:

  1. niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi,
  2. niedziałające w celu osiągnięcia zysku

-osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 48 ustawy o pomocy społecznej, osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona.

Jak stanowi art. 48a ust. 1 ww. ustawy o pomocy społecznej, udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi.

W myśl art. 48a ust. 11 ustawy o pomocy społecznej, Wojewoda prowadzi rejestr miejsc, w których gmina udziela tymczasowego schronienia w schroniskach dla osób bezdomnych, schroniskach dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi, noclegowniach oraz ogrzewalniach.

Na mocy art. 51 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia.

Ośrodek wsparcia jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej dziennego pobytu (ust. 2 ww. art. 51 ustawy o pomocy społecznej). W ośrodku wsparcia mogą być prowadzone miejsca całodobowe okresowego pobytu (ust. 3 ww. art. 51 ustawy o pomocy społecznej). Ośrodkiem wsparcia, o którym mowa w ust. 1-3, może być ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, dzienny dom pomocy, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi oraz klub samopomocy (ust. 4 ww. art. 51 ustawy o pomocy społecznej). Za ośrodek wsparcia uznaje się również schronisko dla osób bezdomnych pomimo nieświadczenia w nim usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych (art. 51 ust. 5 ww. art. 51 ustawy o pomocy społecznej).

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest Stowarzyszeniem gmin oraz osób fizycznych działającym non-profit, a ewentualne zyski przeznaczone są na działalność statutową. Od dnia 07.04.2014r. Stowarzyszenie zostało wpisane do rejestru czynnych podatników VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Stowarzyszenie realizuje działalność pożytku publicznego, czyli działalność społecznie użyteczną prowadzoną przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Stowarzyszenie działa w oparciu o ustawę z dnia 7 kwietnia 1989r. Prawo o Stowarzyszeniach, ustawę z 7 marca 2007 o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. W 2020 r. Stowarzyszenie złożyło wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach działania 06.02 Usługi Społeczne Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 pod nazwą „… …” Oś Priorytetowa 6 Integracja, Działanie 6 2 Usługi społeczne, Poddziałanie 6.2.2 Rozwój usług społecznych. Stowarzyszenie będzie realizować projekt ukierunkowany na zwiększenie dostępu do usług społecznych świadczonych w lokalnej społeczności skierowanych do osób o różnym stopniu niesamodzielności, w tym do seniorów, osób z niepełnosprawnościami i z chorobami przewlekłymi oraz ich opiekunów, a także na zwiększenie dostępu do zdeinstytucjonalizowanych i zintegrowanych usług społecznych w zakresie wsparcia rodziny (w tym rodziny wielodzietnej) i pieczy zastępczej. Stowarzyszenie, poprzez usługi zapewnienia opieki (usługi opiekuńcze) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu realizuje usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004r., a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, bezpośrednio na rzecz beneficjenta tej pomocy. W ramach realizacji ww. projektu Stowarzyszenie utworzy i prowadzić będzie Dzienny Dom Pobytu, który zgodnie ustawą o pomocy społecznej stanowi Ośrodek wsparcia (jednostkę organizacyjną pomocy społecznej).

Do zadań realizowanych w utworzonym Domu dziennego pobytu należą:

  • świadczenie usług opiekuńczych (usługi opiekuńcze będą obejmować pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem),
  • aktywizacja i integracja osób starszych,
  • tworzenie nowych więzi społecznych poprzez organizowanie wzajemnej pomocy,
  • budowanie więzi międzypokoleniowej poprzez zapobieganie rosnącej przepaści między seniorami a aktywnym młodym pokoleniem,
  • kształtowanie umiejętności w zakresie radzenia sobie z problemami życia codziennego,
  • kształtowanie umiejętności organizowania i zagospodarowania czasu wolnego z uwzględnieniem indywidualnych zainteresowań, możliwości oraz umiejętności uczestnika,
  • zapobieganiu wykluczeniu społecznemu,
  • twórcze przeżywanie okresu starości,
  • pogłębianie życia duchowego,
  • dbałość o kondycję fizyczną i intelektualną poprzez rehabilitację ruchową i terapię zajęciową,
  • zaspokajanie potrzeb bytowych, kulturalnych i towarzyskich.

Powyższe działania Stowarzyszenie poprzez Dzienny Dom Pobytu realizuje przez następujące zadania:

  • usługi opiekuńcze (usługi opiekuńcze będą obejmować pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem),
  • terapię zajęciową grupową i indywidualną dla podtrzymania kondycji psychofizycznej,
  • usługi rehabilitacyjne, usprawniające,
  • zapewnienie w ciągu dnia dwóch posiłków,
  • poradnictwo specjalistyczne (psycholog, terapeuta, pedagog specjalny),
  • zaspakajanie potrzeb towarzyskich, rekreacyjno-kulturalnych,
  • zajęcia terapeutyczne, plastyczne, muzyczne,
  • specjalistyczne wsparcie i dedykowane zajęcia dla opiekunów faktycznych uczestników DDP.

Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020r., poz. 2261), Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności.

Natomiast jak stanowi 10a ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, Stowarzyszenie może tworzyć terenowe jednostki organizacyjne. W takim przypadku statut stowarzyszenia określa:

  1. zasady tworzenia oraz rozwiązania terenowej jednostki organizacyjnej;
  2. strukturę organizacyjną terenowej jednostki organizacyjnej;
  3. organy terenowej jednostki organizacyjnej, w tym zarząd, oraz tryb dokonywania ich wyboru lub powoływania;
  4. możliwość otrzymywania przez członków zarządu terenowej jednostki organizacyjnej wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją, w przypadku gdy w statucie stowarzyszenia przewidziano możliwość otrzymywania takiego wynagrodzenia przez członków zarządu stowarzyszenia.

Terenowa jednostka organizacyjna prowadzi działalność na podstawie statutu stowarzyszenia. Na zasadach i w trybie określonym w statucie stowarzyszenia terenowa jednostka organizacyjna może przyjąć regulamin określający szczegółową jej organizację i sposób działania (art. 10a ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach).

W myśl art. 10a ust. 3 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, jeżeli statut stowarzyszenia tak stanowi, terenowa jednostka organizacyjna może uzyskać osobowość prawną. W takim przypadku statut stowarzyszenia określa:

  1. warunki, które muszą być spełnione, aby mogła ona uzyskać osobowość prawną;
  2. zasady gospodarowania majątkiem;
  3. sposób reprezentowania, w szczególności zaciągania zobowiązań majątkowych oraz zawierania umów z członkami jej zarządu;
  4. szczegółowe zasady likwidacji.

Zgodnie z art. 10a ust. 4 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, wniosek o wpis oraz wniosek o wykreślenie terenowej jednostki organizacyjnej, o której mowa w ust. 3, z Krajowego Rejestru Sądowego składa zarząd stowarzyszenia.

Terenowa jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 10a ust. 5 ustawy Prawo o stowarzyszeniach).

Zgodnie z art. 10a ust. 6 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, z chwilą wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego terenowej jednostki organizacyjnej z osobowością prawną traci ona osobowość prawną, a stowarzyszenie wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki tej jednostki.

Jak wyżej wskazano, zwolnienie uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy jest zwolnieniem o charakterze podmiotowo-przedmiotowym. Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Stowarzyszenie, poprzez usługi zapewnienia opieki (usługi opiekuńcze) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu realizuje usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej. Usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub w podeszłym wieku realizowane są przez Stowarzyszenie poprzez jednostkę organizacyjną Ośrodek wsparcia, w ramach zadania utworzenia i funkcjonowania Dziennego Domu Pobytu. Ponadto – jak wskazał Wnioskodawca – Dzienny Dom Pobytu stanowi zgodnie z ustawą o pomocy społecznej Ośrodek wsparcia (jednostkę organizacyjną pomocy społecznej).

Skoro zatem w analizowanej sprawie usługi zapewnienia opieki (usługi opiekuńcze) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu (Ośrodku wsparcia) stanowią usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej oraz świadczone będą przez jednostkę organizacyjną Wnioskodawcy – Ośrodek wsparcia (tj. podmiot wymieniony w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy), to w odniesieniu do opisanych we wniosku usług znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrot podatku VAT wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z utworzeniem Dziennego Domu Pobytu, wskazać należy, iż zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego nie jest spełniony. Z przedstawionych przez Wnioskodawcę okoliczności sprawy wynika, że efekty powstałe w związku z realizacją projektu (utworzenie i funkcjonowanie Dziennego Domu Pobytu - zakup towarów i usług w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji) nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jak już wcześniej rozstrzygnięto, usługi z zakresu pomocy społecznej, o których mowa we wniosku, świadczone przez Wnioskodawcę za pośrednictwem Dziennego Domu Pobytu (Ośrodka wsparcia) są objęte zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. projektu (utworzenia i funkcjonowania Dziennego Domu Pobytu). Tym samym Zainteresowanemu z tego tytułu nie przysługuje prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, Wnioskodawca nie ma również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 80). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. złożenie zgłoszenia rejestracyjnego, pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Wnioskodawca nie spełnia ww. warunku, nie ma zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku na podstawie przepisów rozdziału 4 ww. rozporządzenia.

Reasumując, Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z utworzeniem Dziennego Domu Pobytu, ponieważ ww. wydatki nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Okoliczność, że Stowarzyszenie, poprzez usługi zapewnienia opieki (usług opiekuńczych) i wyżywienia w Dziennym Domu Pobytu realizuje usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, bezpośrednio na rzecz beneficjenta tej pomocy, działając jako podmiot uprawniony w rozumieniu upos, prowadząc - Ośrodek wsparcia, który jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej, przyjęto jako element opisu stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Zauważyć należy, iż pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj