2021.08.12 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0111-KDIB1-1.4010.213.2021.4.ŚS

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-1.4010.213.2021.4.ŚS
z 12 sierpnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2021 r. (data wpływu 5 maja 2021 r.), uzupełnionym 22 i 23 lipca 2021 r. oraz 10 sierpnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kwotę wypłaconą Pracownikowi wynikającą z zatwierdzonej przez sąd ugody mediacyjnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2021 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kwotę wypłaconą Pracownikowi wynikającą z zatwierdzonej przez sąd ugody mediacyjnej.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 19 lipca 2021 r. Znak: 0111-KDIB1-1.4010.213.2021.1.ŚS oraz pismem z 9 sierpnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB1-1.4010.213.2021.3.ŚS wezwano do jego uzupełnienia, co też odpowiednio nastąpiło 22 i 23 lipca 2021 r. oraz 10 sierpnia 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

X sp. z o.o. (dalej jako „Spółka”, „Wnioskodawca”, „Pracodawca”) polski rezydent, podatnik podatku dochodowego od osób prawnych prowadzi działalność gospodarczą w zakresie m.in. sprzedaży oraz serwisu samochodów osobowych klasy premium. W związku z prowadzoną działalnością Spółka zatrudnia pracowników na podstawie umów o pracę. W dniu 30 grudnia 2019 r. Wnioskodawca na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wypowiedział umowę o pracę z jednym z zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracownikiem działu serwisowego - doradcą serwisowym (dalej zwanym także Pracownikiem), odpowiedzialnym za bezpośredni kontakt z klientem, opiekę klienta i zbieranie zamówień od klienta oraz nadzór nad realizacją zamówień klienta. Zgodnie z treścią wypowiedzenia, Spółka wypowiedziała stosunek pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia Pracodawca wskazał: negatywną ocenę pracy, niewykonywanie poleceń, utratę zaufania pracodawcy. Pracownik nie zgodził się z decyzją Wnioskodawcy i wniósł odwołanie do Sądu Pracy pierwszej instancji. W pozwie do Sądu wniósł o: odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę w kwocie sześciomiesięcznego wynagrodzenia. W uzasadnieniu odwołania przedstawił zarzuty przeciwko przyczynom wypowiedzenia. W wyniku mediacji w dniu 8 września 2020 r. została zawarta przed mediatorem ugoda mediacyjna, w której Wnioskodawca zobowiązuje się wypłacić zwolnionemu pracownikowi kwotę odszkodowania w wysokości 8 000 zł. W ugodzie nie stwierdzono winy pracodawcy, jedynie wskazano, że w ramach niniejszej ugody pracodawca dokona sprostowania treści świadectwa pracy pracownika w ten sposób, iż jako sposób rozwiązania umowy o pracę wskazane zostanie rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron. Ponadto pracownik oświadczył, że niniejsza ugoda wyczerpuje jego roszczenie o odszkodowanie związane z wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracodawcę, przewyższającego ugodzoną kwotę i w powyższym zakresie zrzeka się roszczenia z tego tytułu. Umowa pracy z pracownikiem została rozwiązana za porozumieniem stron. Sąd zatwierdził zawartą pomiędzy stronami ugodę, a koszty procesu zostały zniesione wzajemnie. Ustalona w ugodzie kwota została pracownikowi wypłacona.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 22 lipca 2021 r. Wnioskodawca wskazał, że wypłata odszkodowania pozwalała na usankcjonowanie skuteczności prawnej zakończenia umowy pracy z pracownikiem zatrudnionym na stanowisku doradcy serwisowego. Spółka dążyła do zakończenia tej umowy o pracę z tym pracownikiem ze względu na negatywną ocenę jego pracy, niewykonywanie poleceń służbowych oraz utratę zaufania pracodawcy. Należy podkreślić, że nieprofesjonalna obsługa klientów przez zwolnionego pracownika przekładała się na niezadowolenie klientów Spółki, co w efekcie mogło spowodować zakończenie przez nich współpracy z Wnioskodawcą z powodu złej obsługi i w konsekwencji utratę źródła przychodów. Ponadto, jak wskazano w treści wniosku o interpretację, Zarząd Spółki w celu ochrony dobrego wizerunku firmy i uniknięcia dalszych kosztów, biorąc pod uwagę związane z procesem wydatki na obsługę prawną oraz ewentualne ryzyko zasądzenia przez sąd odszkodowania w wyższej kwocie niż ugodzona, zdecydował się na podpisanie ugody ze zwolnionym pracownikiem i wypłacił ustaloną w ugodzie kwotę. Odnotować należy, że zwolniony pracownik wnosił w pozwie przeciwko Spółce o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę w kwocie sześciomiesięcznego wynagrodzenia w kwocie 32 511,72 zł. Na podstawie przedmiotowej ugody Spółka wypłaciła ww. pracownikowi odszkodowanie w wysokości 8 000 zł. Wypłata odszkodowania miała na celu zminimalizowania potencjalnych kosztów dalszego podstępowania sądowego.

Odszkodowanie zostało wypłacone zwolnionemu pracownikowi z tytułu rozwiązania umowy o pracę jak również pozwalało na zakończenie prowadzonego przed sądem pracy sporu z powództwa wniesionego przeciwko Spółce przez zwolnionego pracownika.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kwotę wypłaconą Pracownikowi wynikającą z zatwierdzonej przez sąd ugody mediacyjnej?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „updop”) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powołany przepis ma charakter ogólny z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej.

Kosztami uzyskania przychodów są wyłącznie takie koszty, które spełniają kumulatywnie warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 1, tj.:

zostały poniesione przez podatnika i są definitywne (bezzwrotne),
nie zostały wymienione w katalogu negatywnym, zawartym w art. 16 ust. 1 updop,
poniesione zostały w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Pierwsza z wymienionych przesłanek odnosi się do przypisania kosztu do podatnika. Kosztem uzyskania przychodu mogą być więc wyłącznie koszty obciążające samego podatnika - wartość ciężarów, jakie ponosi podatnik w toku prowadzenia działalności. Poniesienie kosztu jest, co do zasady, związane z faktycznym i definitywnym przesunięciem określonej wartości z majątku podatnika do majątku innego podmiotu. Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu. W związku z tym, kosztem uzyskania przychodów są też takie wydatki, które nie skutkują uzyskaniem czy też zwiększeniem przychodów podatnika, ale pozwalają podatnikowi na utrzymanie istniejącego źródła przychodów i uzyskiwanie z tego źródła przychodów na niezmienionym poziomie. Warto w tym miejscu podkreślić, że pracownik, który został zwolniony miał bezpośredni kontakt z klientami Wnioskodawcy. Był odpowiedzialny m.in. za obsługę klientów Spółki, których zamówienia stanowiły źródło przychodów. Utrata klienta, ze względu na brak profesjonalnej obsługi ze strony Pracownika, stanowiłoby dla Wnioskodawcy utratę źródła przychodu. Uzasadniając wypowiedzenie umowy o pracę Wnioskodawca podał jako przyczyny: negatywną ocenę pracy, niewykonywanie poleceń, utratę zaufania pracodawcy. Z treści uzasadnienia do wypowiedzenia należy wywnioskować, że intencją Wnioskodawcy było zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Poprzez wypowiedzenie umowy o pracę, pracownik przestał obsługiwać klientów Spółki. Nieprofesjonalna obsługa klienta przez Pracownika Wnioskodawcy, mogła spowodować utratę klienta przez Wnioskodawcę co z kolei przekładałoby się na utratę źródła przychodów. W związku z powyższym Spółka w celu ochrony swoich źródeł przychodów, na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wypowiedziała umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, minimalizując w ten sposób utratę klientów, z którymi współpracowała. Zarząd Spółki w celu ochrony dobrego wizerunku firmy i uniknięcia dalszych kosztów, biorąc pod uwagę związane z procesem wydatki na obsługę prawną oraz ewentualne ryzyko zasądzenia przez sąd odszkodowania w wyższej kwocie niż ugodzona, zdecydował się na podpisanie ugody ze zwolnionym pracownikiem i wypłacił ustaloną w ugodzie kwotę. W ocenie Spółki wypłacona kwota była następstwem działania mającego na celu ochronę przed utratą klientów i związanych ze współpracą z nimi przychodów Wnioskodawcy, czyli miało ścisły związek z zachowaniem lub też zabezpieczeniem źródła przychodów. Nieprofesjonalna obsługa klientów przez zwolnionego pracownika przekładała się na niezadowolenie klientów Spółki, co w efekcie mogło spowodować zakończenie przez nich współpracy z Wnioskodawcą z powodu złej obsługi i w konsekwencji utratę źródła przychodów. W literaturze podkreśla się, że w kwestii kosztów mających na celu zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, należy odnieść się do słownikowego znaczenia tych pojęć. W znaczeniu słownikowym "zachowanie" oznacza "pozostanie w posiadaniu czegoś" (zob. Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2007), "dochowanie czegoś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności". Z kolei "zabezpieczenie" to "zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym", "uczynienie bezpiecznym", "zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie". Pobieżna analiza obu pojęć wskazuje, że są to pojęcia w pewnym sensie zbieżne znaczeniowo. W konsekwencji należy wskazać, że kosztami poniesionymi w celu zachowania źródeł przychodów będą wszelkie koszty poniesione w celu pozostania w posiadaniu przychodów, dochowania status quo w przypadku otrzymywanych przychodów. Jednocześnie koszty poniesione w celu zabezpieczenia źródeł przychodów będą oznaczać wszelkie koszty, które podatnik poniósł w celu utrzymania przychodów i uchronienia ich przed utratą przez podatnika, (zob. A. Obońska, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. C.H. Beck, 2014).

Wnioskodawca jest zdania, że nie doszłoby do wypowiedzenia umowy o pracę i w jego następstwie wypłaty kwoty ustalonej w ugodzie, gdyby pracownik swoim postępowaniem dbał o interesy pracodawcy i obsługiwał klientów Spółki w sposób profesjonalny. Jeśli pracownik wykonywałby sumiennie swoje obowiązki, to nie byłoby zagrożenia zerwania współpracy z klientami, a co za tym idzie, pracodawca nie musiałby zabezpieczać swoich źródeł dochodów przez wypowiedzenie z pracownikiem umowy o pracę i w rezultacie wypłacać z tego tytułu środków pieniężnych na podstawie zawartej ugody. W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że wypłacona na podstawie zawartej ugody sądowej odszkodowanie za zwolnienie z pracy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ ma ścisły związek z zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów co stanowi wypełnienie dyspozycji art. 15 ust. 1 updop. Warto także przeanalizować argumenty wynikające z wykładni systemowej updop.

Artykuł 16 ust. 1 updop obejmuje katalog wydatków, które na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowią podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Oznacza to, że jeśli wydatek poniesiony przez podatnika zawarty jest w tym przepisie, to podatnik nie może uznać go jako koszt podatkowy. Jednocześnie oznacza to, że kategorie wydatków wymienione w art. 16 ust. 1 kwalifikują się jako koszty uzyskania przychodów na gruncie art. 15 ust. 1 updop tj zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (nie stanowią kup w wyniku zdyskwalifikowania ich przez ustawodawcę w art. 16 ust. 1 updop). W kontekście przedmiotowej sprawy na szczególną uwagę zasługują pkt 19 i 22 artykułu 16 ust. 1.

Ustawodawca wyłączył w nich możliwość uznania jako koszt uzyskania przychodu kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:

nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska,
niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 16 ust. 1 pkt 19 updop)

oraz kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług (art. 16 ust. 1 pkt 22 updop).

W myśl powyższego, ustawodawca wymienia szczegółowo, z jakiego tytułu kary, opłaty i odszkodowania oraz odsetki od tych zobowiązań nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na gruncie updop. Z ww. przepisów wynikają dwa wnioski. Po pierwsze, skoro wydatki ponoszone jako pewne kategorie odszkodowań są dyskwalifikowane jako kup na podstawie art. 16 ust. 1 to znaczy, że kwalifikują się jako kup na gruncie art. 15 ust. 1 updop (czyli że zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów) Prowadzi to do wniosku, że odszkodowania jako takie mogą stanowić kup na gruncie art. 15 updop, lecz poprzez interwencje ustawodawcy określone w art. 16 ust. 1 updop ich kategorie nie stanowią kup. Po drugie, znamiennym jest, że wśród szeregu kategorii odszkodowań wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawodawca nie wymienił odszkodowań dla byłych pracowników co wydaje się wskazywać, że nie było jego intencją zdyskwalifikowanie ich jako kosztów uzyskania przychodu. Reasumując, Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kwotę wypłaconą Pracownikowi wynikającą z zatwierdzonej przez sąd ugody mediacyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1406 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki wydatek, który spełnia łącznie następujące warunki:

został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
został właściwie udokumentowany,
nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Na mocy powołanej regulacji, podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 updop oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu. Przepis ten konstytuuje, więc zasadę, stosownie do której, pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,
„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Bliżej zasadę celowości opisuje wyrok NSA z dnia 16 października 2012 r. sygn. akt II FSK 430/11, w którym stwierdzono: „zwrot „w celu” oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku”.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz jego uzupełnienia wynika, że w związku z prowadzoną działalnością Spółka zatrudnia pracowników na podstawie umów o pracę. W dniu 30 grudnia 2019 r. Wnioskodawca na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wypowiedział umowę o pracę z jednym z zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracownikiem działu serwisowego - doradcą serwisowym (dalej zwanym także Pracownikiem), odpowiedzialnym za bezpośredni kontakt z klientem, opiekę klienta i zbieranie zamówień od klienta oraz nadzór nad realizacją zamówień klienta. Zgodnie z treścią wypowiedzenia, Spółka wypowiedziała stosunek pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia Pracodawca wskazał: negatywną ocenę pracy, niewykonywanie poleceń, utratę zaufania pracodawcy. Pracownik nie zgodził się z decyzją Wnioskodawcy i wniósł odwołanie do Sądu Pracy pierwszej instancji. W pozwie do Sądu wniósł o: odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę w kwocie sześciomiesięcznego wynagrodzenia. W uzasadnieniu odwołania przedstawił zarzuty przeciwko przyczynom wypowiedzenia. W wyniku mediacji w dniu 8 września 2020 r. została zawarta przed mediatorem ugoda mediacyjna, w której Wnioskodawca zobowiązuje się wypłacić zwolnionemu pracownikowi kwotę odszkodowania w wysokości 8 000 zł. W ugodzie nie stwierdzono winy pracodawcy, jedynie wskazano, że w ramach niniejszej ugody pracodawca dokona sprostowania treści świadectwa pracy pracownika w ten sposób, iż jako sposób rozwiązania umowy o pracę wskazane zostanie rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron. Ponadto pracownik oświadczył, że niniejsza ugoda wyczerpuje jego roszczenie o odszkodowanie związane z wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracodawcę, przewyższającego ugodzoną kwotę i w powyższym zakresie zrzeka się roszczenia z tego tytułu. Umowa pracy z pracownikiem została rozwiązana za porozumieniem stron. Sąd zatwierdził zawartą pomiędzy stronami ugodę, a koszty procesu zostały zniesione wzajemnie. Ustalona w ugodzie kwota została pracownikowi wypłacona.

Wypłata odszkodowania pozwalała na usankcjonowanie skuteczności prawnej zakończenia umowy pracy z pracownikiem zatrudnionym na stanowisku doradcy serwisowego. Spółka dążyła do zakończenia tej umowy o pracę z tym pracownikiem ze względu na negatywną ocenę jego pracy, niewykonywanie poleceń służbowych oraz utratę zaufania pracodawcy. Należy podkreślić, że nieprofesjonalna obsługa klientów przez zwolnionego pracownika przekładała się na niezadowolenie klientów Spółki, co w efekcie mogło spowodować zakończenie przez nich współpracy z Wnioskodawcą z powodu złej obsługi i w konsekwencji utratę źródła przychodów. Ponadto, jak wskazano w treści wniosku o interpretację, Zarząd Spółki w celu ochrony dobrego wizerunku firmy i uniknięcia dalszych kosztów, biorąc pod uwagę związane z procesem wydatki na obsługę prawną oraz ewentualne ryzyko zasądzenia przez sąd odszkodowania w wyższej kwocie niż ugodzona, zdecydował się na podpisanie ugody ze zwolnionym pracownikiem i wypłacił ustaloną w ugodzie kwotę. Odnotować należy, że zwolniony pracownik wnosił w pozwie przeciwko Spółce o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę w kwocie sześciomiesięcznego wynagrodzenia w kwocie 32 511,72 zł. Na podstawie przedmiotowej ugody Spółka wypłaciła ww. pracownikowi odszkodowanie w wysokości 8 000 zł. Wypłata odszkodowania miała na celu zminimalizowania potencjalnych kosztów dalszego podstępowania sądowego.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kwotę wypłaconą Pracownikowi wynikającą z zatwierdzonej przez sąd ugody mediacyjnej.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że celem poniesionego przez Spółkę wydatku na rzecz byłego już pracownika było zaspokojenie roszczenia w zakresie odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy, a nie uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. W rozpatrywanej sprawie odszkodowanie zostało wypłacone zwolnionemu pracownikowi z tytułu rozwiązania umowy o pracę, w ramach zakończonego polubownie sporu przed Sądem Pracy stanowi swoistą rekompensatę za rozwiązanie stosunku pracy, zatem ma charakter odszkodowawczy. Zgodnie bowiem z art. 45 § 1 Kodeksu pracy (Dz. U. 2020 r. poz. 1320 ze zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Charakteru odszkodowawczego wypłaconej byłemu pracownikowi należności nie zmienia przy tym fakt, że zobowiązanie do wypłaty kwoty w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zostało zawarte w porozumieniu mediacyjnym. To, że strony w drodze postępowania mediacyjnego dobrowolnie zakończyły spór miało znaczenie dla ekonomiki postępowania sądowego, bowiem skróciło czas procesu, obniżyło koszty postępowania i zakończyło polubownie spór. Należy jednak mieć na uwadze źródło konfliktu i jego charakter pracowniczy. Nie można przy tym uznać, że ww. należność w jakikolwiek sposób miała na celu zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów Spółki.

Celem dokonania opisanej we wniosku płatności (odszkodowania) na rzecz byłego pracownika było bowiem zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania, które nie przynosiło żadnego przychodu. Kwota wypłacona pracownikowi stanowi konsekwencję określonych decyzji i działań Spółki wobec przyjętych standardów obsługi Klienta przez osoby zatrudnione w Spółce w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca w ramach swobody kształtowania umów może decydować z kim nie chce współpracować, jednak nie powinien z tego tytułu wywodzić skutków podatkowych w postaci obniżenia podstawy opodatkowania.

Biorąc pod uwagę, że ww. wydatek dotyczy byłego pracownika podnieść należy, że nie wiąże się on z prowadzoną działalnością gospodarczą i oceniając charakter omawianego wydatku nie można wykazać związku przyczynowego pomiędzy jego poniesieniem a uzyskanym przez Wnioskodawcę przychodem, bowiem nie sposób nie zauważyć, że w odróżnieniu od pracowników, byli pracownicy Spółki nie są związani w jakimkolwiek stopniu, nawet pośrednio, z osiąganymi przez Spółkę przychodami.

W konsekwencji oznacza to, że Wnioskodawca poniósł ww. wydatek dotyczący byłego pracownika, który w żaden sposób nie przyczyni się do powstania po jej stronie przychodu czy zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, a tym samym wydatek nie został poniesiony w celu, który stanowi warunek uznania go za koszty podatkowe w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jako nie spełniający kryterium celowości, o którym mowa ww. tym przepisie - a zatem nie może on stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Z uwagi na to, że ugoda zawarta przed mediatorem po zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną ugody zawartej przed Sądem można wskazać, że pogląd prezentowany przez organ znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie, m.in. w wyroku NSA z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2704/12: „Określając charakter prawny wynagrodzenia za pracę, należy na gruncie rozpoznawanej sprawy skonfrontować go z charakterem prawnym odszkodowania należnego z tytułu nieprawidłowego rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę, bowiem w ten sposób będzie możliwe ustalenie, czy do ww. odszkodowania jest możliwie zastosowanie art. 15 ust. 4g u.p.d.o.p. Z przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) wynika, jak stwierdziła dogmatyka prawa pracy, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko świadczeniem odwzajemniającym pracę, ale także ekwiwalentnym względem pracy, będącym jej równowartością wyrażoną w pieniądzu. Powszechne i podstawowe kryteria jego ustalania stanowią: (a) rodzaj pracy i kwalifikacje wymagane przy jej wykonywaniu oraz (b) ilość i jakość świadczonej pracy. Z zasad wzajemności oraz ekwiwalentności wynagrodzenia i pracy wynika reguła, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Wyjątkowo, za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Nadto jest ono świadczeniem periodycznym "Okresowy jego charakter pozostaje w związku z ciągłym (trwałym) charakterem zobowiązania pracownika do świadczenia pracy. Podstawową funkcją wynagrodzenia jest funkcja alimentarna. Terminy jego wypłaty muszą więc być tak ustalone, by możliwe było wydatkowanie zarobku na zaspokojenie przede wszystkim bieżących potrzeb pracownika i jego rodziny" (w: R. Celeda, E. Chmielek-Łubióska, L. Florek, G. Goździewicz, A. Hintz, A. Kijowski, Ł. Pisarczyk, J. Skoczyński, B. Wagner, T. Zieliński, Kodeks pracy. Komentarz, Lex 2009).

(...) wypłata odszkodowania z tytułu rozwiązania stosunku pracy, nie spełnia powyższych warunków. W pierwszej kolejności należy wskazać, że jest ona dokonywana jednorazowo i następuje w związku z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę. Nadto, nie wiąże się z pracą wykonaną, a zatem nie odwzajemnienia świadczonej przez pracownika pracy, pozbawiona jest ekwiwalentu w postaci pracy wytwarzającej dobra, których ciągłe i zorganizowane zbywanie wytwarza źródło przychodu pracodawcy. Odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę rekompensuje jedynie ujemne następstwa zakończenia stosunku pracy w przypadku rozwiązania go przez pracodawcę. W rozpatrywanej sprawie wypłata tego rodzaju świadczenia stanowi więc dla pracodawcy dolegliwość, rodzaj sankcji za niezgodne z przepisami prawa pracy działanie, a pracownikowi zapewnia stosowną ochronę zatrudnienia. Nadto, jego wysokość w rozpoznawanej sprawie jest wynikiem ugody, do jakiej doszły skarżąca i były pracownik przed sądem. Trudno więc odnosić je wprost do rodzaju pracy i kwalifikacji wymaganych przy jej wykonywaniu oraz ilości i jakości świadczonej pracy. Tak skonkretyzowanego "odszkodowania", nie sposób więc uznać za jakiekolwiek ze wskazanych w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. świadczeń, a tym samym za wynagrodzenia, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. (...) Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej winien przewidywać i ponosić możliwe konsekwencje swoich działań, w tym związane z przyjmowaniem na siebie zobowiązań, z tytułu niewykonania czy też nienależytego wykonania postanowień umownych, i nie przerzucać tych skutków na budżet państwa, czy de facto ogół społeczeństwa".

Reasumując, z uwagi na opisany we wniosku stan faktyczny i przywołane przepisy prawa, w rozpatrywanej sprawie nie można uznać, że kwota wypłacona przez Spółkę byłemu pracownikowi wynikająca z zatwierdzonej przez Sąd ugody mediacyjnej, spełnia przesłankę celowości, której wystąpienie jest niezbędne dla uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów. Co zostało wykazane powyżej, celem dokonania opisanej we wniosku płatności na rzecz byłego pracownika było zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania, które nie przynosiło żadnego przychodu.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stanowisko organu znajduje potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 1629/14:

"W ocenie Sądu, uwzględniając powyższe kryteria nie można uznać wypłaconego przez Skarżącą odszkodowania za koszt uzyskania przychodu. Wypłatę odszkodowania w rozpoznawanej sprawie wiązać należy bowiem z faktem nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę oraz - jak wskazała Skarżąca - ochroną jej przed dodatkową stratą czasu, koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów procesu oraz ochroną wizerunku Spółki, która nawet gdy popełnia błędy, następnie je naprawia. Uwzględniając powyższe, nie sposób przyjąć, by działanie Spółki mogło zostać uznane za mające na celu uzyskanie przychodu. Świadczy jedynie o podjęciu decyzji, która ma zniwelować niekorzystne skutki dokonania niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. W ocenie Sądu z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie wynika również, by zapłata odszkodowania stanowiła wydatek poniesiony w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Jak słusznie wskazał organ, w realiach niniejszej sprawy, zapłata odszkodowania była koniecznością. Obowiązek poniesienia tego wydatku wynikał bowiem z faktu zawarcia ugody sądowej z pracownicą, z którą bezzasadnie rozwiązano umowę o pracę. Zatem tego rodzaju wydatek nie mógł pozostawać w jakimkolwiek związku z przesłankami działania, które można by uznać za ukierunkowane na osiągnięcie przychodów.

W rozpoznawanej sprawie, ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom Skarżącej, nie można racjonalne powiązać wydatków poniesionych na wypłatę odszkodowania z zachowaniem lub zabezpieczeniem przychodów. Rację ma bowiem Minister wskazując, że celem wypłaty odszkodowania, było zwolnienie się Spółki z ciążącego na niej zobowiązania, wynikającego z zawartej ugody. Nawet w przypadku, gdyby wypłata odszkodowania miała na celu zapobieżenie wystąpieniu straty związanej z dalszym długotrwałym procesem, bądź z uwagi na konieczność obniżenia kosztów działalności Spółki poprzez likwidację stanowiska pracy, w ocenie Sądu, nie zachodzi związek powyższego wydatku (odszkodowania) z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów i dlatego wypłacone z tego tytułu należności nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Kluczowe znaczenie ma cel, któremu służy poczyniony wydatek. W orzecznictwie wskazuje się, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło dalej istniało. Natomiast za koszty poniesione dla zabezpieczenia źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów tak, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1625/13). To ocena celowości wydatku pozwala na rozstrzygnięcie, czy w momencie jego ponoszenia istniał uchwytny związek między możliwym do osiągnięcia przyszłym przychodem lub zachowaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów".

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Wojewódzki Sąd Administracyjny za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz.U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin