Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.341.2021.2.IG
z 22 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 13 maja 2021 r. (data wpływu 21 maja 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy w ramach usługi sekurytyzacji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2021 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy w ramach usługi sekurytyzacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

A., (dalej: „A" lub „Wnioskodawca”) jest spółką utworzoną w Irlandii, zgodnie z przepisami prawa irlandzkiego. A jest spółką celową utworzoną dla potrzeb Transakcji (jak zdefiniowano poniżej) A jest irlandzkim rezydentem podatkowym, nie posiada w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiada również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. A jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w Irlandii. A nie jest zarejestrowana w Polsce dla celów podatku od towarów i usług.

A. (dalej: "Spółka") prowadzi działalność finansową, skupiającą się na zawieraniu umów leasingu oraz udzielaniu klientom pożyczek. Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: "Sekurytyzacja" lub „Transakcja”) lub wiele Transakcji w odniesieniu do wierzytelności wynikających z:

• umów leasingu („Umowy Leasingu") zawartych przez Spółkę (jako finansującego) z korzystającymi będącymi głównie podmiotami gospodarczymi (dalej: "Leasingobiorcy"), stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych i zapłatę ceny sprzedaży przedmiotu leasingu za cenę określoną w umowie leasingu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych umów leasingu (dalej łącznie: Wierzytelności Leasingowe),
  

• umów pożyczek („Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) z pożyczkobiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”) i stanowiących roszczenia w stosunku do Pożyczkobiorców o spłatę Pożyczek wraz z odsetkami (dalej łącznie: Wierzytelności Pożyczkowe)
  

(dalej łącznie ww. wierzytelności jako "Wierzytelności").

Transakcja może być początkiem programu, w ramach którego dojdzie do kolejnych Transakcji pomiędzy Spółką a A, które będą przebiegały w sposób przewidziany dla Transakcji opisanej w niniejszym wniosku.

Wierzytelności Leasingowe mogą obejmować potencjalne opłaty i kary, które Spółka ma prawo naliczać Leasingobiorcom oraz roszczenia Spółki wobec ubezpieczycieli o odszkodowanie, które w razie szkody całkowitej, w sensie ekonomicznym, pokrywa wartość początkową przedmiotu leasingu. Wierzytelności Leasingowe mogą również obejmować cenę sprzedaży przedmiotu leasingu na rzecz korzystającego po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu. Z perspektywy Spółki, jako leasingodawcy, raty leasingowe oraz wartość wykupu stanowią element tzw. harmonogramu opłat leasingowych, który obejmuje m in. opłatę wstępną, opłaty okresowe oraz tzw. ratę wykupu (z perspektywy ekonomicznej). Wszystkie te opłaty są od siebie współzależne, tj. są elementem kalkulacyjnym wynagrodzenia Spółki z tytułu zakupu przedmiotu leasingu oraz zawarcia umowy leasingu, wysokość rat okresowych zależy od wysokości opłaty wstępnej oraz wartości wykupu, gdyż opłata wstępna oraz cena wykupu tj. w leasingu jest to cena nabycia przedmiotu leasingu zapłacona przez finansującego) stanowią tzw. spłatę kapitału, przy czym opłata wstępna stanowi odpowiednik udziału własnego w transakcjach pożyczek oraz kredytów, a w leasingu jest w całości zaliczana na poczet spłaty tego kapitału, co oznacza że od tej wartości nie nalicza się tzw. części odsetkowej, gdyż opłata wstępna zasadniczo wpłacana jest przez korzystającego przed wydaniem przedmiotu leasingu i pomniejsza finansowany przez Spółkę kapitał. W konsekwencji im wyższa opłata wstępna tym niższe będą opłaty okresowe (ze względu na niższą część odsetkową i niższy kapitał finansowany przez finansującego). Odnośnie do ceny wykupu sytuacja jest odwrotna, im wyższy wykup tym wyższa jest wysokość tzw. części odsetkowej, gdyż finansujący otrzymuje tę wartość odpowiadającą spłacie kapitału dopiero po zakończeniu umowy.

Sprzedaży Wierzytelności nie będzie towarzyszyło przeniesienie własności przedmiotu leasingu. Podobnie Wierzytelności Pożyczkowe mogą obejmować opłaty i kary, które spółka może naliczać Pożyczkobiorcom.

Wierzytelności Leasingowe wynikają zarówno z umów leasingu operacyjnego, o których mowa w art. 17b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej "Umowy Leasingu Operacyjnego"), jak również z umów leasingu finansowego, o których mowa w art. 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej „Umowy Leasingu Finansowego"). Umowy Leasingu dotyczyć będą pojazdów (środków transportu) jak również innych maszyn i urządzeń. Zgodnie z Umowami Leasingu, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat leasingowych będzie wyliczana według zmiennej stopy procentowej lub stałej stopy procentowej. Oznacza to, że (dla części Umów Leasingu) zmiany rynkowych stóp procentowych mogą powodować zmiany harmonogramu spłat - zmiany wysokości pozostałych do spłaty rat leasingowych. Wierzytelności z Umów Leasingu będą wyrażone w PLN lub w EUR.

Wierzytelności nie obejmują podatku od towarów i usług (dalej: "VAT").

Wierzytelności Leasingowe, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi - takimi, które są przewidziane Umowami Leasingu, ale nie zostały jeszcze zafakturowane (w przypadku umów leasingu finansowego - nie wystawiono not dokumentujących dane wierzytelności). Również Wierzytelności Pożyczkowe, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi - takimi, których termin płatności jeszcze nie wystąpił.

Na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), na którą zostanie określony portfel Wierzytelności do sprzedaży, nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Wierzytelności, jak zostało wskazane powyżej, wynikają z Umów Leasingu oraz z Umów Pożyczek zawartych przez Spółkę. W przeszłości, Wierzytelności nie były przez Spółkę przelewane (sprzedawane). Według stanu na dzień przeprowadzenia Transakcji, Wierzytelności będą więc własnością Spółki niezmiennie od dnia ich powstania.

Planowana Sekurytyzacją zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności w drodze umowy sprzedaży przez Spółkę do Wnioskodawcy.

A nie jest powiązana kapitałowo lub personalnie ze Spółką. Spółka nie będzie miała żadnego wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez A w toku jej działalności, gdyż A będzie zarządzana przez zewnętrzny podmiot niepowiązany ze Spółką, a sposób przeprowadzenia Transakcji oraz późniejszego funkcjonowania A będzie wynikał z umów zawartych przez A. A nie będzie zatrudniała w Polsce pracowników. Przedmiotem działalności A będzie wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej lub zaciągnięcie pożyczek), a także wykonywanie czynności z tym związanych - A zostanie powołana i będzie istniała wyłącznie w celu przeprowadzenia i obsługi Transakcji (możliwe, że również przeprowadzenia i obsługi kolejnych analogicznych Transakcji) - nabycia Wierzytelności, emisji obligacji oraz innych czynności związanych z Transakcją.

Możliwe, że z uwagi na aspekty regulacyjne, A założy w Polsce rachunek bankowy niezbędny do obsługi Transakcji. Nie jest to jednak przesądzone na obecnym etapie.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę do A, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

1. zawarcie umowy przelewu (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółką i A,
2. zapewnienie finansowania A poprzez emisję przez A dłużnych papierów wartościowych ("Obligacje") do podmiotów niepowiązanych z A oraz Spółki lub uzyskanie finansowania od Spółki w formie bądź pożyczki bądź obligacji, które obejmie Spółka,
   
3. zawarcie umowy o administrowanie Wierzytelnościami (umowy o obsługę Wierzytelności), na mocy której Spółka będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz A, w tym w szczególności otrzymywać i przekazywać do A spłaty wynikające z Wierzytelności Leasingowych oraz Wierzytelności Pożyczkowych, dokonywane przez klientów,
   
4. zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość przeprowadzenia Transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi A).
   

Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji wskazany został poniżej:

• Na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności zawartej pomiędzy Spółką i A w ramach Sekurytyzacji, Spółka, jako tzw. inicjator Sekurytyzacji, dokona odpłatnego przelewu Wierzytelności na A. Przelew będzie wykonany poprzez sprzedaż w rozumieniu prawa cywilnego. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, przez określoną liczbę pierwszych okresów rozliczeniowych ustalonych przez strony Transakcji (tj. np. okresy miesięczne) określona transza Wierzytelności będzie sprzedawana przez Spółkę do A przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą wynikać z umów, które Leasingobiorcy lub Pożyczkobiorcy terminowo realizują). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i A, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. W okresie rewolwingowym (ustalona przez strony określona liczba początkowych okresów rozliczeniowych), kolejne nabycia Wierzytelności będą finansowane ze spłat uzyskanych przez A z wcześniej nabytych Wierzytelności.
  

• Niezależnie od nabyć Wierzytelności za środki uzyskane przez A z uzyskanych spłat wcześniej nabytych Wierzytelności, Spółka może w przyszłości zbyć do A kolejne pakiety Wierzytelności, które nie zostaną sfinansowane z wcześniej uzyskanych spłat Wierzytelności, lecz zostaną sfinansowane poprzez A w sposób analogiczny jak opisany powyżej (obligacje objęte przez niepowiązanych inwestorów oraz pożyczka lub obligacje udzielona/objęte przez Spółkę). Można więc wskazać, że Spółka i A dopuszczają zawieranie kolejnych analogicznych Transakcji w przyszłości, a przyszłe Transakcje będą wiązały się ze sprzedażą Wierzytelności do A, emisją przez A obligacji oraz udzieleniem przez Spółkę finansowania A.
  

• W zamian za nabyte Wierzytelności A zapłaci Spółce cenę. Cena za Wierzytelności będzie odpowiadała nominalnej wartości ich części kapitałowej.
  

• Cena sprzedaży, w odniesieniu do Wierzytelności Leasingowych, będzie więc niższa od łącznej wartości części kapitałowej oraz odsetkowej tych Wierzytelności będącej łączną kwotą zbywanych Wierzytelności. Tak określona cena zostanie zapłacona w dniu przelewu Wierzytelności lub wkrótce po nim.
  

• W ujęciu podatkowym, w odniesieniu do sprzedaży Wierzytelności Leasingowych, różnica między sumą Wierzytelności obejmujących raty kapitałowe i odsetkowe a ceną sprzedaży stanowić więc będzie dyskonto uzyskiwane przez A na nabyciu Wierzytelności, a wartość ta będzie wynagrodzeniem należnym A od Spółki w zamian za przystąpienie do Sekurytyzacji. Wierzytelności Leasingowe będą obejmowały również wszelkie kwoty należności dodatkowych wynikających z Umów Leasingu, takich jak opłaty, kary, itp., które zostaną naliczone po tzw. dacie granicznej.
  

• Wyżej określony sposób ustalania ceny za Wierzytelności oraz wskazany sposób określania, w ujęciu podatkowym, wynagrodzenia (dyskonta) należnego A z tytułu udziału w Sekurytyzacji stosowany będzie przy sprzedaży każdej transzy Wierzytelności w trakcie trwania okresu rewolwingowego (czyli w stosunku do Wierzytelności nabytych w pierwszym etapie Transakcji oraz Wierzytelności nabytych przez A od Spółki, których cena jest sfinansowana ze spłat wcześniej nabytych Wierzytelności).
  

• W odniesieniu do sprzedaży Wierzytelności Pożyczkowych, wynagrodzeniem należnym A od Spółki w zamian za przystąpienie do Sekurytyzacji będzie jednorazowa prowizja, którą Spółka zapłaci do A. Prowizja będzie stanowiła wynagrodzenie za zorganizowanie Transakcji [i zostanie pobrana w odniesieniu do każdego nabycia Wierzytelności, które wymaga pozyskania finansowania z zewnątrz].
  

• Wierzytelności Pożyczkowe sprzedawane przez Spółkę do A nie będą obejmować odsetek naliczonych przed datą ich sprzedaży. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do A będą obejmować kwotę główną pożyczek określonych na datę graniczną (cut-off date) oraz odsetki i inne należności uboczne (opłaty, kary, itp.) naliczone od daty ich sprzedaży;. W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej oraz odsetki i inne należności uboczne naliczone od daty sprzedaży będą przekazywane do A.
  

• Aby uzyskać środki na zakup Wierzytelności od Spółki, A będzie emitować dłużne papiery wartościowe - Obligacje, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. A nie wyklucza, że środki na nabycie Wierzytelności pozyska również poprzez zaciągnięcie pożyczki (kredytu) lub pożyczek (kredytów). A uzyska również od Spółki finansowanie w formie pożyczki udzielonej przez Spółkę lub obligacji objętych przez Spółkę. Spółka będzie więc wierzycielem A, przy czym zobowiązania wobec Spółki mogą mieć najniższy priorytet spłaty (tzn. będą spłacane dopiero po uregulowaniu wymagalnych zobowiązań Spółki o wyższym priorytecie spłaty). Taki mechanizm ma na celu zabezpieczenie interesu podmiotów trzecich, które obejmą obligacje A - dzięki niemu Spółka mimo Sprzedaży Wierzytelności będzie nadal ponosiła związane z nimi ryzyko (brak spłat Wierzytelności zagrozi odzyskaniu środków z pożyczki udzielonej A przez Spółkę). A będzie płaciła odsetki od wyemitowanych Obligacji oraz od uzyskanej pożyczki. Z uwagi na cel Transakcji, którym jest uzyskanie finansowania przez Spółkę, pożyczka uzyskana przez A od Spółki pokryje istotnie mniejszą część ceny niż środki z emisji obligacji.
  

• Po zbyciu Wierzytelności do A, Spółka będzie pełniła usługowo funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania tymi Wierzytelnościami i ściągania ich - Usługi świadczone przez Spółkę w oparciu o umowę o obsługę nabytych Wierzytelności będą obejmowały, w szczególności, monitorowanie należności od Leasingobiorców oraz Pożyczkobiorców, przyjmowanie płatności wynikających z Wierzytelności Leasingowych oraz z Wierzytelności Pożyczkowych, wysyłkę wezwań do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie rat, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Leasingobiorców i Pożyczkobiorców. Następnie, Spółka będzie przekazywała kwoty ściągniętych (jedynie faktycznie spłaconych przez Leasingobiorców/Pożyczkobiorców) Wierzytelności do A, jako prawowitego właściciela Wierzytelności. Jak wskazywano powyżej, w skład Wierzytelności mogą wchodzić także potencjalne roszczenia o wypłatę odszkodowań z ubezpieczeń, stąd też, Spółka może przekazywać do A kwoty wypłaconych odszkodowań. W zamian za świadczone usługi serwisowe Spółka otrzymywać będzie od A wynagrodzenie określone na zasadach rynkowych, które będzie wynikało z umowy.
  

• Podobnie jak w wielu innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie serwiser zastępczy (backup servicer) albo podmiot, który zaaranżuje wstąpienie serwisera zastępczego (backup servicer facilitator) w sytuacji, gdyby Spółka nie mogła pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Leasingobiorców oraz Pożyczkobiorców i przekazywania tych należności do A. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez A na zakup Wierzytelności.
  

• Możliwe jest wystąpienie sytuacji, w których wynagrodzenie należne Spółce z tytułu usług serwisowych nie będzie wypłacane jej w gotówce, a zostanie uregulowane poprzez potrącenie z roszczeniami A z tytułu spłat Wierzytelności otrzymanych przez Spółkę od Leasingobiorców oraz Pożyczkobiorców lub roszczeniami o wypłatę kwoty pożyczki.
  

• Jak wyżej wskazano, kwoty Wierzytelności przekazanych do A będą przeznaczane przez A na opłacenie kosztów funkcjonowania A, obsługę finansowania (kapitał oraz odsetki) zaciągniętego celem zakupu Wierzytelności lub na zakup kolejnych transz Wierzytelności.
  

• Obligacje mogą być notowane na irlandzkiej lub innej giełdzie papierów wartościowych.
  

• Przelew Wierzytelności do A nie będzie połączony z przeniesieniem na A własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na A, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu. Spółka pozostanie właścicielem przedmiotów leasingu (wyjątek stanowić może ewentualne przewłaszczenie przedmiotów leasingu na zabezpieczenie na rzecz A) oraz nadal wystawiać będzie faktury na Leasingobiorców na poszczególne raty leasingowe wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na A.
  

• Dla ochrony A przed ewentualnym ryzykiem upadłości Spółki, w ramach opisanej Transakcji, może być ustanowione odpowiednie zabezpieczenie na rzecz A przykładowo w formie przewłaszczenia przedmiotów leasingu na zabezpieczenie na rzecz A lub zastawu rejestrowego na zbiorze rzeczy i praw. Samo ustanowienie takiego zabezpieczenia nie będzie wpływać na zmianę stron Umowy Leasingu, w których finansującym (leasingodawcą) w dalszym ciągu pozostanie Spółka, ani nie będzie wpływać na prawa Leasingobiorców do korzystania z przedmiotów leasingu.
  

• Spółka i A mogą podjąć w przyszłości decyzję o wcześniejszym zakończeniu Transakcji poprzez odkup przez Spółkę części Wierzytelności pozostałych jeszcze do spłacenia (tzw. clean-up call). W szczególności, sytuacja taka może wystąpić po spłaceniu całości lub części finansowania zaciągniętego przez A na nabycie Wierzytelności. Odkup wierzytelności w ramach tzw. clean-up call jest standardowym elementem transakcji sekurytyzacyjnych, który umożliwia inicjatorowi sekurytyzacji (Spółce) zakończenie transakcji w przypadku, gdy ze względu na niewielką wartość wierzytelności pozostałych do spłaty oraz fakt całkowitego spłacenia inwestorów, utrzymywanie struktury przestaje być ekonomicznie uzasadnione.
  

• Umowa sprzedaży Wierzytelności pomiędzy Spółką a A może także przewidywać obowiązek lub możliwość odkupu Wierzytelności przez Spółkę od A, przykładowo w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie będzie spełniać wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją albo wówczas, gdy dana wierzytelność przestanie być spłacana.
  

• Opisane przepływy pieniężne A zostaną ustalone w taki sposób, by ewentualne nadwyżki finansowe A (po uregulowaniu pozostałych wydatków A i po ustanowieniu w A rezerwy środków, które będą zabezpieczeniem spłaty zobowiązań Spółki) były przekazywane do Spółki. Tytułem do wypłaty nadwyżek finansowych będą zmiany (zwiększenia) ceny sprzedaży Wierzytelności. Innymi słowy, opisana wcześniej cena Wierzytelności równa ich kwocie kapitału (bez części odsetkowej) będzie podwyższana tak, aby A generowała jedynie określoną z góry, niewielką nadwyżkę finansową, a pozostałe nadwyżki były „zwracane” do Spółki. Zwiększenia ceny będą ustalane w tym samym miesiącu, w którym nastąpi ich wypłata.
  

• A będzie generowała jedynie ograniczone i założone z góry zyski/ nadwyżki finansowe. Sekurytyzacja pozwala Spółce na uzyskanie finansowania od innych podmiotów, które nie byłyby skłonne udzielić takiego finansowania w inny sposób, co pozwala na dywersyfikację źródeł finansowania.
  
  
  

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej Sekurytyzacji, będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Poza sprzedażą i przelewem Wierzytelności do A, istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez A poprzez emisję Obligacji lub uzyskanie pożyczki oraz zagwarantowanie skutecznego administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalające na terminowe ściąganie ich kwot od Leasingobiorców oraz Pożyczkobiorców i w konsekwencji realizację zobowiązań A. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do A celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez A w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności.

Spółka prowadzi księgi rachunkowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Należy podkreślić, że rozliczenie Transakcji dla celów rachunkowych będzie istotnie inne od jej ujęcia podatkowego. Z uwagi na opisany powyżej mechanizm „zwrotu” przez A do Spółki swoich nadwyżek finansowych, uznaje się, że w związku z Transakcją nie ulega przeniesieniu do A ani ryzyko (ryzyko Spółki nadal będzie związane z udzieleniem do A pożyczki, której spłata nastąpi w razie wypełnienia przez A innych zobowiązań, w szczególności po spłacie obligacji), ani korzyści związane z Wierzytelnościami. Dlatego też, Spółka będzie rozpoznawać w księgach:

1. należności z tytułu rat leasingowych nadal jako aktywa Spółki (część tzw. odsetkowa rat leasingowych jest prezentowana w rachunku wyników),
2. koszty związane z Transakcją (w szczególności koszty związane z obsługą A inne niż płatne do Spółki i koszty odsetkowe płatne inwestorom innym niż Spółka) jako koszty finansowania.
   

W konsekwencji odmiennego traktowania, kwota dyskonta nie zostanie zaksięgowana bilansowo w momencie jego powstania i nie ma ona bezpośredniego odzwierciedlenia w księgach bilansowych Spółki, gdyż zarówno przychody z tytułu rat leasingowych (w części tzw. odsetkowej) jak i koszty obsługi Transakcji (w szczególności koszty związane z obsługą A inne niż płatne do Spółki i koszty odsetkowe płatne inwestorom innym niż Spółka) są rozpoznawane w wyniku dla celów rachunkowych.

Podsumowując, w związku z odmiennym traktowaniem Transakcji w ujęciu podatkowym i rachunkowym, kwota dyskonta nie będzie ujmowana w księgach rachunkowych Spółki w chwili, w której jest rozpoznana jako koszt dla celów podatkowych.

Spółka jest polskim rezydentem podatkowym, nie posiada w Irlandii (kraj rezydencji A) zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiada w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Należy podkreślić, że Transakcja nie ma na celu osiągnięcia korzyści podatkowych. W szczególności, celem Spółki jest uzyskanie finansowania w wyniku Transakcji. Celem Transakcji może być również uwolnienie kapitałów w odniesieniu do wymogów kapitałowych oraz ostrożnościowych nałożonych odpowiednimi regulacjami, w szczególności przez Rozporządzenie CRR Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 26 czerwca 2013 oraz Dyrektywę CRD IV Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 26 czerwca 2013. Spółka po dokonaniu sprzedaży Wierzytelności, będzie rozpoznawała poszczególne raty leasingowe w przychodach do opodatkowania (w przypadku umów leasingu finansowego w przychodach do opodatkowania Spółki będą rozpoznawane części odsetkowe rat leasingowych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej Transakcji, przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółkę do A będą wykonane w ramach świadczonej przez A na rzecz Spółki usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w odniesieniu do której podatnikiem dla celów polskiego podatku VAT będzie Spółka, przez co A nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej Transakcji dla celów polskiego podatku VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem A, przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółkę do A będą wykonane w ramach świadczonej przez A na rzecz Spółki usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w odniesieniu do której podatnikiem VAT będzie Spółka, a A nie będzie miała obowiązku rozliczenia tej usługi na potrzeby VAT w Polsce.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 uptu, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 uptu, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zgodnie z jednolitym stanowiskiem TSUE i polskich sądów administracyjnych, co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów podatku od towarów i usług są:

1. działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,
2. odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,
3. istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,
4. istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

W ocenie A, analiza opisanej powyżej Transakcji, w ramach której Spółka będzie przenosić do A Wierzytelności, a A będzie te Wierzytelności nabywać w zamian za wynagrodzenie, prowadzi do wniosku, iż wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do jej uznania za usługę świadczoną przez A na rzecz Spółki, będą spełnione.

Należy wskazać, że podmiotem świadczącym usługę sekurytyzacji będzie A - to ten podmiot będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W uproszczeniu należy stwierdzić, że usługa sekurytyzacji polega na zapewnieniu Spółce finansowania przez A. Istotnym celem planowanej Transakcji będzie bowiem uzyskanie przez Spółkę odpowiedniego finansowania przed wymagalnością Wierzytelności. Zgodnie z przedstawionym szczegółowym opisem Sekurytyzacji, celem Spółki, jako inicjatora sekurytyzacji, jest uzyskanie finansowania przed wymagalnością Wierzytelności (czyli rat leasingowych wynikających z zawartych Umów Leasingu). W tym też celu zorganizowane zostanie całe przedsięwzięcie obejmujące, między innymi, założenie spółki celowej A, której rolą będzie nabycie Wierzytelności od Spółki, emisja obligacji lub zaciągnięcie pożyczki na sfinansowanie zakupu Wierzytelności, a następnie obsługa zaciągniętego finansowania środkami pochodzącymi ze spłaty Wierzytelności przez Leasingobiorców oraz Pożyczkobiorców. Podmiotem odpowiedzialnym za dostarczenie środków finansowych będzie więc A. Konsumentem usługi sekurytyzacji będzie natomiast Spółka.

Odpłatnością (wynagrodzeniem dla A) za usługę finansowania w ramach Sekurytyzacji będzie kwota uzyskanego dyskonta/prowizji. Usługa Sekurytyzacji zostanie wyświadczona w związku z zawartą Transakcją, jej podstawą będą umowy szczegółowo regulujące cały proces Sekurytyzacji i wzajemne obowiązki stron umowy (tj. przede wszystkim Spółki i A). Wynagrodzeniem dla A - w odniesieniu do Wierzytelności Leasingowych - będzie dyskonto, którego wysokość będzie ustalana odrębnie dla każdej transzy sekurytyzowanych Wierzytelności Leasingowych. W odniesieniu do Wierzytelności Pożyczkowych, wynagrodzeniem A będzie jednorazowa prowizja płatna do A przez Spółkę.

Prawne traktowanie Sekurytyzacji:

• Trzonem usługi sekurytyzacji jest cesja (przelew) Wierzytelności. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.
• Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała, tak jak w opisanym zdarzeniu przyszłym, charakter odpłatny).
• Opisywana Transakcja nie polega jednak jedynie na cesji Wierzytelności, a jak wskazywano powyżej, składa się z wielu czynności, obejmujących nie tylko samo nabycie wierzytelności, ale i organizację finansowania tej transakcji oraz ewentualny odkup Wierzytelności.
• Istnieje wiele definicji „sekurytyzacji", zależnych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z aktywów danego podmiotu (tu: Spółki) zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (tu: A), która to spółka następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest więc pozyskanie kapitału na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój.
• Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy nie będzie miała miejsca wyłącznie cesja Wierzytelności - nabycie Wierzytelności przez A będzie stanowiło element świadczonej przez nią szerszej usługi pośrednictwa finansowego. A w celu realizacji zawartej ze Spółką umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez A mającą za cel zapewnienie Spółce wymaganego finansowania - tj. na usługę sekurytyzacji.

Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy zatem, iż A wyświadczy na rzecz Spółki usługę, polegającą na zapewnieniu jej środków finansowych jeszcze przez terminem wymagalności Wierzytelności. Za powyższą usługę A uzyska wynagrodzenie w kwocie dyskonta/prowizji. Zatem A wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 uptu.

A stoi na stanowisku, że to Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez A w zakresie nabywania Wierzytelności. W konsekwencji, to Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi sekurytyzacji nabywanej przez Spółkę od A konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi.

Stosownie do art. 28b ust. 1 uptu, co do zasady, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Za "podatnika" w rozumieniu powyższego przepisu uznaje się (zgodnie z art. 28a uptu), między innymi, podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 uptu.

Mając na uwadze, że Spółka jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a uptu i jednocześnie jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez A, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka ma siedzibę działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

(a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e uptu, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 uptu,

(b) usługobiorcą, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b uptu (co ma w tym przypadku miejsce), jest podatnik, o którym mowa w art. 15 uptu lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 uptu.

Wyżej wskazane warunki dla uznania Spółki za podatnika z tytułu usług świadczonych przez A będą spełnione w omawianej Transakcji. Spółka będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a A nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9 uptu, pod pojęciem "import usług" rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu. Zgodnie z art. 17 ust. 2 uptu, w przypadku wymienionym w wyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, usługi sekurytyzacji Wierzytelności nabywane przez Spółkę od A stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 uptu, których miejscem świadczenia jest Polska, a Spółka, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązana do ich rozliczenia dla celów VAT w Polsce. W konsekwencji, A nie będzie zobowiązana do rozpoznania przedmiotowej Transakcji dla celów polskiego podatku VAT.

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (znak ILPP4/443-185/13-4/EWW) oraz z dnia 24 stycznia 2014 r. (znak ILPP4/443-500/13-2/BA), jak również w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 stycznia 2015 r. (znak IPPP3/443-1099/14-2/JF), w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r. (znak IPPP3/443-1099/14-2/JF), z dnia 31 maja 2017 r. (znak 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), z 28 kwietnia 2017 r. (1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE) oraz z 25 października 2018 r. (0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK) oraz z 5 sierpnia 2019 r. (0114-KDIP1-2.4012.354.2019.3.IG). Interpretacje te dotyczyły analogicznych transakcji sekurytyzacyjnych, w których wierzytelności wynikające z umów leasingu były przenoszone do spółki celowej z siedzibą w Irlandii.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.