2021.07.26 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-1.4012.349.2021.1.SK
z 26 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 maja 2021 r. (data wpływu 31 maja 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania dokonanej sprzedaży przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania dokonanej sprzedaży przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) (dalej „Wnioskodawca” lub „Spółka") jest zarejestrowana w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług (dalej „VAT”).

Na mocy Umowy sprzedaży przedsiębiorstwa zawartej w dniu 13 maja 2021 r. (dalej „Umowa”), Wnioskodawca sprzedał na rzecz podmiotu trzeciego (dalej „Kupujący”) posiadane przedsiębiorstwo Spółki, przy pomocy którego prowadził działalność gospodarczą polegającą na wynajmie powierzchni komercyjnych.

Sprzedający oraz Kupujący nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.). Pomiędzy Sprzedającym i Kupującym nie zachodzą również powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy, o których mowa w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, dalej: „ustawa o VAT”).

Zgodnie z Umową, przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu Cywilnego, stanowiące zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, wykorzystywanych przez Sprzedającego do prowadzenia działalności gospodarczej związanej z posiadaniem i wynajmem nieruchomości, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (dalej „Przedsiębiorstwo”), składające się z:

nieruchomości położonej w województwie (...), w powiecie m. (...), w gminie (...), w miejscowości (...) IV (...), w dzielnicy (…), składającej się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych 7 i 5 obręb ewidencyjny numer ..., o obszarze 0,0259 ha, zabudowanej budynkiem trzykondygnacyjnym, o powierzchni zabudowy wynoszącej 223 m2, położonym przy ul. (…) w (...) oraz budowlą w postaci podwórka, dla której Sąd Rejonowy dla (…) w (...), IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer ... (dalej „Nieruchomość”),
praw wynikających z umowy najmu Nieruchomości z dnia 13 lutego 2013 r. (wraz z załącznikami i aneksami do niej), obowiązującą na dzień zawarcia Umowy, zawartą pomiędzy Sprzedającym a najemcą, zmienioną aneksem 1 z dnia 24 lutego 2020 r. (które zostały przeniesione w trybie art. 678 § 1 Kodeksu Cywilnego);
praw i roszczeń na podstawie Umowy o prace projektowe zawartej z (…), w tym praw autorskich wraz z własnością nośników, na których zostały zapisane;
środków pieniężnych;
scedowanych należności, stanowiących nierozliczone należności z tytułu (i) czynszu za miesiąc sprzedaży, należnego od najemcy oraz (ii) należność od najemcy z tytułu pokrycia kosztów umowy o świadczenie usług zawartej pomiędzy Sprzedającym a O. sp. z o.o. (dotyczącej serwisu windy w budynku);
wszelkiej dokumentacji prawnej, podatkowej, księgowej, finansowej, technicznej i projektowej dotyczącej Przedsiębiorstwa (w tym wydruki z ksiąg rachunkowych i dokumentów księgowych sprzedającego, a także kopie dokumentacji podatkowej, deklaracji podatkowych, faktur, rejestrów VAT, ewidencji środków trwałych oraz składników niematerialnych wraz z odpowiednimi dokumentami, ksiąg i rachunków Sprzedającego związanych z prowadzeniem Przedsiębiorstwa, w tym potwierdzeń złożenia odpowiednich dokumentów do właściwych organów, w tym plików JPK (m.in. VAT i księgi przychodów i rozchodów), a także wszelkich innych dokumentów, na których oparte są odpowiednie zapisy w rejestrach i aktach z lat obrotowych 2020 i 2021;
praw wynikających z umowy o otwarcie i prowadzenie rachunków bankowych zawartej pomiędzy Sprzedającym a bankiem z dnia 12 grudnia 2013 r. w zakresie dwóch rachunków bankowych: rachunku bankowego, na który wpływały należności wynikające z umowy najmu opisanej w punkcie b) oraz z którego pobierane były przez bank należne raty kredytu hipotecznego oraz rachunku bankowego, na którym znajdował się depozyt wpłacony przez najemcę — w zakresie opisanych rachunków bankowych przeniesienie stanie się skuteczne w dniu udzielenia przez bank zgody na cesję ww. rachunków bankowych;
praw wynikających z umowy o świadczenie usług zawartej z O. sp. z o.o.

Równocześnie w związku z nabyciem Przedsiębiorstwa od Sprzedającego, Kupujący przejął na siebie zobowiązanie Sprzedającego (jako wynajmującego), do zwrotu kwoty depozytu wpłaconego przez najemcę, po upływie lub wygaśnięciu umowy najmu.

Ponadto, w związku z nabyciem Przedsiębiorstwa Kupujący dokonał w ramach przekazu spłaty istniejącego kredytu udzielonego Sprzedającemu przez bank.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku oraz na dzień zawarcia Umowy Sprzedający nie zatrudniał pracowników z uwagi na brak takiej potrzeby.

Wynajem Nieruchomości był jedyną działalnością prowadzoną przez Spółkę.

Kupujący, w celu kontynuowania prowadzenia działalności gospodarczej przy wykorzystaniu Przedsiębiorstwa nie będzie musiał podejmować jakichkolwiek dodatkowych działań i działa z zamiarem kontynuowania działalności Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przedmiotem sprzedaży na podstawie zawartej Umowy jest przedsiębiorstwo, a w rezultacie dokonana sprzedaż jest wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotem sprzedaży na podstawie zawartej Umowy jest przedsiębiorstwo, a w rezultacie dokonana sprzedaż jest wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1) ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji legalnej przedsiębiorstwa. Jednak zarówno w doktrynie prawa podatkowego, jak i w orzecznictwie organów podatkowych (por. np. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 listopada 2018 r., sygn. 0114-KDlP4.4012.646.2018.1.KM, czy z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-1.401218.2019.2.AM) oraz orzecznictwie sądów administracyjnych (por. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2006 r., sygn. I FSK 267/06 oraz z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. II FSK 1662/10, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 września 2017 r., sygn. III SA/Wa 2260/16, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. I SA/Gd 1225/17 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 14 marca 2019 r., sygn. I SA/Ke 482/18) powszechnie akceptowane jest stanowisko, że pojęcie przedsiębiorstwa dla potrzeb VAT powinno być rozumiane zgodnie z jego definicją zawartą w art. 55(1) Kodeksu cywilnego.

Zgodnie ze wskazanym przepisem Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
koncesje, licencje i zezwolenia,
patenty i inne prawa własności przemysłowej,
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
tajemnice przedsiębiorstwa,
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Stosownie do dyspozycji art. 55(2) Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych. W konsekwencji, przeniesienie przedsiębiorstwa ma miejsce co do zasady wtedy, gdy wszystkie elementy wymienione w art. 55(2) Kodeksu cywilnego (o ile występują w danym stanie faktycznym) zostaną przekazane nabywcy.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, transakcja zrealizowana na podstawie Umowy dotyczącej sprzedaży Przedsiębiorstwa Spółki obejmowała wszystkie kluczowe (konstytutywne) składniki przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, lista składników majątku Sprzedającego podlegających przeniesieniu na rzecz Kupującego objęła następujące kategorie aktywów:

prawo własności Nieruchomości (w tym posadowionego na niej budynku i budowli w postaci podwórka);
prawa wynikające z umowy najmu z najemcą;
praw wynikających z umowy o świadczenie usług zawartej z Otis sp. z o.o.,
praw i roszczeń na podstawie umowy o prace projektowe;
scedowanych należności;
środków pieniężnych;
wszelkiej dokumentacji prawnej, podatkowej, księgowej, finansowej, technicznej i projektowej dotyczącej Przedsiębiorstwa;
praw wynikających z umowy rachunków bankowych.

Mając na uwadze zakres przenoszonych w ramach Umowy składników majątkowych, zdaniem Spółki, nie powinno budzić wątpliwości, że przedmiotem zawartej Umowy sprzedaży Przedsiębiorstwa jest zespół składników materialnych i niematerialnych, umożliwiających Kupującemu prowadzenie (kontynuowanie) działalności gospodarczej, tj. przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Do dnia zawarcia Umowy, zbyte przez Sprzedającego składniki tworzące Przedsiębiorstwo służyły do wykonywania przez Sprzedającego działalności gospodarczej polegającej na wynajmie powierzchni biurowych na rzecz najemcy, działalność ta była wykonywana przy pomocy składników majątkowych sprzedanych Kupującemu, który zamierza kontynuować wykonywanie działalności gospodarczej w tym zakresie.

W przypadku Spółki, przeniesiony zespół składników ma charakter stosunkowo ograniczony, jednak składa się ze wszystkich elementów koniecznych dla wykonywania działalności polegającej na wynajmie nieruchomości komercyjnych, która jest jedynym źródłem przychodów osiąganych przez Spółkę. Spółka prowadziła do dnia sprzedaży tę działalność za pośrednictwem Przedsiębiorstwa, posługując się w razie potrzeby zewnętrznym wsparciem w zakresie usług prawnych czy księgowych. Powyższe nie powinno mieć jednak wpływu na kwalifikację przenoszonego w ramach Umowy zespołu składników jako przedsiębiorstwa. Jak bowiem wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE” lub „Trybunał”) z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Christel Schriever, ocena, jakie dobra — ruchome lub nieruchome — są niezbędne do utworzenia przedsiębiorstwa, musi być dokonywana „(...) z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej”.

Dodatkowo w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01 Zita Modes, TSUE uznał, że: „Z art. 5 VI Dyrektywy, a także z wynikającej z niego interpretacji pojęcia zbycia całości aktywów lub ich części, czy to za wynagrodzeniem, czy bez wynagrodzenia, lub w charakterze aportu do spółki, określonej w pkt 40 niniejszego wyroku wynika, iż transakcje zbycia (o których mowa w tym przepisie) to transakcje, w których nabywca zamierza prowadzić w dalszym ciągu działalność nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie tylko niezwłocznie zlikwidować daną działalność oraz sprzedać ewentualne zapasy.

Z drugiej jednak strony, art. 5 VI Dyrektywy nie wymaga, by nabywca prowadził przed transakcją tego samego rodzaju działalność co zbywca.

W ocenie Spółki, sytuacja opisana w cytowanym wyżej wyroku TSUE ma miejsce w przypadku transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa, w ramach której Kupująca ma zamiar kontynuacji działalności prowadzonej przez Spółkę.

W kontekście kwalifikacji sprzedanego przez Sprzedającego Przedsiębiorstwa jako przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o VAT, Wnioskodawca pragnie wskazać na treść objaśnień podatkowych Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2018 r., dotyczących opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia nieruchomości komercyjnych (dalej: „Objaśnienia”).

Z treści Objaśnień wynika, że przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za (i) przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT czy też (ii) zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT uwzględnić należy następujące okoliczności:

zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Co do oceny spełnienia pierwszego warunku/okoliczności, Objaśnienia wskazują, że w tym względzie należy uwzględnić całokształt okoliczności związanych z transakcją ocenianych na moment zawarcia transakcji, a w szczególności podjęcie przez nabywcę działań potwierdzających jego zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę. Zatem w celu stwierdzenia zamiaru kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę konieczne jest istnienie dowodów potwierdzających istnienie na moment transakcji takiego zamiaru po stronie nabywcy (np. w formie korespondencji elektronicznej / mailowej).

W przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym, zgodnie z najlepszą wiedzą Sprzedającego, zamiarem Kupującego jest kontynuowanie działalności polegającej na wynajmie nieruchomości na rzecz najemcy. Kupujący, działając w celach inwestycyjnych, dokonał zakupu Przedsiębiorstwa z zamiarem kontynuowania w niezmienionym kształcie prowadzenia działalności postaci wynajmu powierzchni i uzyskiwania w rezultacie zwrotu z dokonanej inwestycji.

Na zamiar Kupującego kontynuowania działalności Wnioskodawcy przez Kupującego, wskazuje całokształt korespondencji towarzyszącej transakcji oraz ustaleń biznesowych podjętych w trakcie negocjacji Umowy. Kupujący był w szczególności zainteresowany przejęciem kontraktu najmu z najemcą, a jako podmiot inwestycyjny nie jest zainteresowany zmianą profilu wykonywanej w ramach Przedsiębiorstwa działalności.

Co do drugiego warunku, tj. warunku faktycznej możliwości kontynuowania działalności przy wykorzystaniu nabytych składników majątkowych Wnioskodawca wskazuje, że składniki majątku tworzące sprzedane przez Spółkę Przedsiębiorstwo faktycznie umożliwiają kontynuowanie tej działalności bez konieczności podejmowania dodatkowych działań ze strony Kupującego.

Na gruncie Objaśnień, dla przesądzenia tego kryterium należy ocenić czy zespół składników majątkowych stanowiący przedsiębiorstwo lub ZCP zawiera składniki majątkowe pozwalające na kontynuowanie działalności gospodarczej realizowanej uprzednio przez zbywcę bez konieczności: angażowania przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki.

Zbywany przez Wnioskodawcę zespół składników majątkowych pozwalał mu na efektywne prowadzenie działalności gospodarczej. W związku z tym również Kupujący nie będzie musiał angażować dodatkowych zasobów w celu kontynuowania wykonywania tej działalności gospodarczej.

Ze względu na fakt, że opisane w stanie faktycznym elementy konstytutywne przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1 )Kodeksu cywilnego przeszły na Kupującego w wyniku dokonanej transakcji, w ocenie Spółki, przedmiot transakcji stanowił masę majątkową, pozwalającą na samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej, będącej całością pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. W efekcie, w ramach przeprowadzonej transakcji doszło do przeniesienia minimum środków, wystarczających do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, a w celu jej prowadzenia Kupujący nie będzie musiał podejmować dalszych działań, aby zapewnić ewentualne brakujące elementy.

Z treści Objaśnień wynika ponadto, że: „Dodatkowo za okoliczność wykluczającą możliwość stwierdzenia, że przenoszony na nabywcę zespół składników umożliwia kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę, należy uznać sytuację, w której konieczne jest podejmowanie dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku, w którym nabywca sam zawarł lub zawiera umowy o zarządzanie nieruchomością i zarządzanie aktywami, nawet z tymi samymi podmiotami, które świadczyły ww. usługi zarządzania na rzecz zbywcy. W takim przypadku bowiem nabywca podejmuje dodatkowe działania w celu kontynuowania działalności gospodarczej zbywcy”.

Z uwagi na szczegółowo wskazany w opisie stanu faktycznego zakres składników majątkowych przenoszonych na podstawie Umowy, prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej przy wykorzystaniu Przedsiębiorstwa będzie możliwe bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki majątku Przedsiębiorstwa. Kupujący nabył zaś Przedsiębiorstwo z zamiarem kontynuowania jego działalności, która dotychczas była prowadzona przez Wnioskodawcę — potwierdzeniem istnienia takiego zamiaru jest całokształt okoliczności towarzyszących transakcji.

W efekcie, zdaniem Sprzedającego nie powinno budzić wątpliwości, ze przedmiotem dokonanej przez Sprzedającego na rzecz Kupującego transakcji na podstawie Umowy jest przedsiębiorstwo a nie zespół niepowiązanych ze sobą składników majątkowych. W rezultacie sprzedaż Przedsiębiorstwa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1) ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55(1 )ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Powyższy katalog wskazuje najistotniejsze elementy przedsiębiorstwa, jednak nie jest to zamknięta lista składników tworzących zorganizowaną masę majątkową, której można nadać miano przedsiębiorstwa. Ponadto, przedsiębiorstwo może funkcjonować bez niektórych ze składników wskazanych w art. 55(1 )Kodeksu cywilnego. Dlatego też, każdorazowo zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na zorganizowaną masę należy analizować pod kątem ich funkcjonalnego połączenia, tj. przeznaczenia do wykonywania określonych zadań gospodarczych, specyficznych dla danego rodzaju działalności (por. K. Pietrzykowski (red.) - Kodeks cywilny. Komentarz do art. 55(1), Legalis, dostęp: 21 czerwca 2018; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt II CKS 2015/09).

Podobne reguły interpretacyjne należy odnieść do definicji przedsiębiorstwa jako przedmiotu czynności prawnej. Zgodnie z art. 55(2) Kodeksu cywilnego, „Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych”.

Powyższy przepis ma charakter dyspozytywny i wprost dopuszcza wyłączenie przez strony pewnych składników przedsiębiorstwa przy jego zbyciu, bez naruszenia istoty danej czynności prawnej, jako mającej za przedmiot przeniesienie przedsiębiorstwa. Teza ta potwierdzona jest w bogatym orzecznictwie sądów powszechnych i administracyjnych, jak też w praktyce organów podatkowych. W szczególności wskazuje się, że zbycie przedsiębiorstwa oznacza przekazanie podstawowych jego składników, które umożliwiają nabywcy kontynuowanie dotychczasowej działalności. Składniki wymienione w art. 55(1)Kodeksu cywilnego zostały wskazane jedynie w sposób przykładowy, a nie enumeratywny. Aby zatem uznać, że przedmiotem transakcji jest całe przedsiębiorstwo, przekazywane składniki majątku muszą stanowić zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia danej działalności. Istnieje zatem możliwość wyłączenia w ramach konkretnej czynności prawnej określonych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, bez naruszenia statusu tego przedsiębiorstwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 1062/1).

Jak słusznie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 kwietnia 2012 r., sygn. akt I FSK 1039/11, przedmiotem transakcji objęte musi być pewne minimum, bez którego przedsiębiorstwo w zależności od konkretnych okoliczności faktycznych nie mogłoby realizować swoich działań gospodarczych (podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 688/07). Kwestię prawnych konsekwencji wyłączenia składników przedsiębiorstwa z transakcji mającej owo przedsiębiorstwo za przedmiot rozważał także Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 8 kwietnia 2003 r., sygn. akt IV CKN 51/01 Sąd zauważył, że nawet wyłączenie niektórych składników nie uniemożliwia przyjęcia, że doszło do zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1 )Kodeksu cywilnego, jeśli na nabywcę przeszło to minimum dóbr materialnych i niematerialnych oraz środków i sposobów, jakie konieczne są do podjęcia przez niego takiej działalności gospodarczej, jaką prowadził zbywca. Na funkcjonalną cechę przedsiębiorstwa, powiązaną z przydatnością przenoszonych składników majątku do prowadzenia działalności gospodarczej przez nabywcę, wskazał także Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita Modes Sari, C-497/01,Trybunał stwierdził, że: „pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”.

Podobnie w orzeczeniu z sprawie C-444/10 TSUE stwierdził, że obecny art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Podsumowując tę część rozważań należy wskazać, że w świetle poglądów doktryny i orzecznictwa, przy definiowaniu przedmiotu zbycia jako przedsiębiorstwa najistotniejsze jest ustalenie, czy zespół przenoszonych składników majątkowych umożliwia nabywcy samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej z ich wykorzystaniem, a w przypadku wyłączenia z transakcji niektórych aktywów wchodzących uprzednio w skład przedsiębiorstwa, czy takie wyłączenie ma wpływ na funkcjonowanie pozostałych składników objętych transakcją jako przedsiębiorstwo.

Z opisu sprawy wynika, że W. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest zarejestrowana w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług.

Na mocy Umowy sprzedaży przedsiębiorstwa Wnioskodawca sprzedał na rzecz podmiotu trzeciego posiadane przedsiębiorstwo Spółki, przy pomocy którego prowadził działalność gospodarczą polegającą na wynajmie powierzchni komercyjnych.

Sprzedający oraz Kupujący nie są podmiotami powiązanymi. Pomiędzy Sprzedającym i Kupującym nie zachodzą również powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy.

Zgodnie z Umową, przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo, stanowiące zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, wykorzystywanych przez Sprzedającego do prowadzenia działalności gospodarczej związanej z posiadaniem i wynajmem nieruchomości, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, składające się z:

nieruchomości zabudowanej budynkiem trzykondygnacyjnym, o powierzchni zabudowy wynoszącej 223 m2,
praw wynikających z umowy najmu Nieruchomości z dnia 13 lutego 2013 r. (wraz z załącznikami i aneksami do niej), obowiązującą na dzień zawarcia Umowy, zawartą pomiędzy Sprzedającym a najemcą, zmienioną aneksem 1 z dnia 24 lutego 2020 r. (które zostały przeniesione w trybie art. 678 § 1 Kodeksu Cywilnego);
praw i roszczeń na podstawie Umowy o prace projektowe zawartej z (…), w tym praw autorskich wraz z własnością nośników, na których zostały zapisane;
środków pieniężnych;
scedowanych należności, stanowiących nierozliczone należności z tytułu (i) czynszu za miesiąc sprzedaży, należnego od najemcy oraz (ii) należność od najemcy z tytułu pokrycia kosztów umowy o świadczenie usług zawartej pomiędzy Sprzedającym a O. sp. z o.o. (dotyczącej serwisu windy w budynku);
wszelkiej dokumentacji prawnej, podatkowej, księgowej, finansowej, technicznej i projektowej dotyczącej Przedsiębiorstwa (w tym wydruki z ksiąg rachunkowych i dokumentów księgowych sprzedającego, a także kopie dokumentacji podatkowej, deklaracji podatkowych, faktur, rejestrów VAT, ewidencji środków trwałych oraz składników niematerialnych wraz z odpowiednimi dokumentami, ksiąg i rachunków Sprzedającego związanych z prowadzeniem Przedsiębiorstwa, w tym potwierdzeń złożenia odpowiednich dokumentów do właściwych organów, w tym plików JPK (m.in. VAT i księgi przychodów i rozchodów), a także wszelkich innych dokumentów, na których oparte są odpowiednie zapisy w rejestrach i aktach z lat obrotowych 2020 i 2021;
praw wynikających z umowy o otwarcie i prowadzenie rachunków bankowych zawartej pomiędzy Sprzedającym a bankiem z dnia 12 grudnia 2013 r. w zakresie dwóch rachunków bankowych: rachunku bankowego, na który wpływały należności wynikające z umowy najmu opisanej w punkcie b) oraz z którego pobierane były przez bank należne raty kredytu hipotecznego oraz rachunku bankowego, na którym znajdował się depozyt wpłacony przez najemcę — w zakresie opisanych rachunków bankowych przeniesienie stanie się skuteczne w dniu udzielanie przez bank zgody na cesję ww. rachunków bankowych;
praw wynikających z umowy o świadczenie usług zawartej z O. sp. z o.o.

Ponadto, w związku z nabyciem Przedsiębiorstwa Kupujący dokonał w ramach przekazu spłaty istniejącego kredytu udzielonego Sprzedającemu przez bank.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku oraz na dzień zawarcia Umowy Sprzedający nie zatrudniał pracowników z uwagi na brak takiej potrzeby.

Wynajem Nieruchomości był jedyną działalnością prowadzoną przez Spółkę.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo, a w rezultacie czy dokonana sprzedaż jest wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1) ustawy o VAT.

Zbycie przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa. O tym, czy doszło do wyodrębnienia i zbycia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań; wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Z analizy przedstawionego opisu sprawy wynika, że Kupujący będzie kontynuował działalność prowadzoną przez Wnioskodawcę, przy wykorzystaniu majątku stanowiącego przedmiot umowy sprzedaży. Kupujący nie będzie musiał dokonywać żadnych dodatkowych nakładów, aby prowadzić działalność w takim samym zakresie, jak dotychczas prowadził ją Wnioskodawca. Zatem składniki majątkowe i niemajątkowe, które stanowią przedmiot transakcji mają charakter wyodrębniony i zorganizowany.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, że opisane przez Wnioskodawcę składniki materialne i niematerialne, które służą Kupującemu do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie, w jakim prowadziła ją Spółka, bez angażowania dodatkowych składników majątkowych, stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1)Kodeksu cywilnego. W związku z tym ich zbycie jest czynnością wyłączoną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin