2021.08.20 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0113-KDIPT1-3.4012.195.2021.2.ALN

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT1-3.4012.195.2021.2.ALN
z 20 sierpnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 marca 2021 r. (data wpływu), uzupełnionym pismami z 12 marca 2021 r. (data wpływu) i 23 marca 2021 r. (data wpływu), oraz pismem z 1 czerwca 2021 r. (data wpływu 8 czerwca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

ustalenia czy wypłata odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe

momentu wystawienia faktury za poszczególne części Odszkodowania - jest prawidłowe

prawa do odliczenia VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A faktur wystawionych przez Spółkę Z – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

12 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej od towarów i usług w zakresie:

ustalenia czy wypłata odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

momentu wystawienia faktury za poszczególne części Odszkodowania,

prawa do odliczenia VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A faktur wystawionych przez Spółkę Z.

W ww. wniosek został uzupełniony pismami z 12 marca 2021 r. (data wpływu) i 23 marca 2021 r. (data wpływu) o załącznik ORD-WS/B, PPS-1 oraz opłaty od pełnomocnictw oraz pismem z 1 czerwca 2021 r. (data wpływu 8 czerwca 2021 r.) o uzupełnienie opisu sprawy, podpis pod oświadczeniem i pełnomocnictwo.

We wniosku złożonym przez:

Zainteresowanego będącą stroną postępowania: (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania: (...) Spółka Akcyjna

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

„(...)” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji (dalej „Spółka Z”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. (...) Spółka Akcyjna (dalej „Spółka A”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Spółka A jest częścią funkcjonującej w wielu krajach korporacji zajmującej się produkcją części dla przemysłu samochodowego. Spółka Z jest producentem części samochodowych (instalacji elektrycznych). Spółka A od wielu lat współpracowała ze Spółka Z. Współpraca polegała na świadczeniu przez Spółkę Z na rzecz Spółki A usług montażowych części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów. W tym zakresie między Spółką A a Spółką Z obowiązywała umowa (dalej: „Umowa”) zawarta w 2008 r., która obowiązywała od 31 maja 2011. Zgodnie z postanowieniami Umowy jeżeli nie zostałaby wcześniej rozwiązana z przyczyn określonych w Umowie mogła być przedłużona o kolejne 3 lata. Do umowy zawierane były kolejne aneksy. W dwóch ostatnich aneksach (dalej „Aneksy”) wskazano, że: - Spółka A jest zainteresowana przedłużeniem współpracy z Wykonawcą w ramach Umowy o świadczenie usług montażowych do 31 grudnia 2022 r. z zastrzeżeniem, że wcześniej współpraca może być systematycznie ograniczana przez Spółkę A. - Spółka Z jest gotowa do współpracy ze Spółką A do 31 grudnia 2022 r. na podstawie Umowy, mając na uwadze jej definitywne wygaśnięcie w podanym terminie - ze względu na ewentualne systematyczne ograniczanie współpracy przez Spółkę A przed 31 grudnia 2022 r., Spółka Z może ponieść pewne koszty wynikające z wcześniejszego zakończenia współpracy, - Spółka jest gotowa zapłacić Spółce Z odszkodowanie (dalej „Odszkodowanie”) związane z ewentualnym wcześniejszym zakończeniem współpracy przez Spółkę A. W związku z powyższym w Aneksach Spółka A oraz Spółka Z (dalej zamiennie „Strony” lub „Wnioskodawcy”) uzgodniły, że w przypadku wypowiedzenia przez Spółkę A części lub całości Umowy ze skutkiem wcześniejszym niż 31 grudnia 2022 r. zgodnie z odpowiednim punktem Umowy Spółka A będzie zobowiązana do wypłaty Spółce Z odszkodowania za przedterminowe rozwiązanie Umowy. Strony ustaliły, że całkowita maksymalna kwota odszkodowania nie może przekroczyć kwoty x PLN netto („Całkowite Odszkodowanie”). Sformułowanie netto zawarto ze względu na to, że Strony z góry założyły złożenie wniosku o interpretację (o czym dalej). W Aneksach Spółka A wprost zobowiązała się do zapłaty na rzecz Spółki Z „Całkowitego Odszkodowania na pokrycie wszystkich kosztów oraz strat z tytułu przedterminowego rozwiązania części lub całości Umowy”. Strony ustaliły przy tym, że odszkodowanie będzie płatne w częściach uzależnionych od zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych, których w Spółce Z funkcjonuje ponad 20. W Aneksach Strony określiły kwotę odszkodowania za każdą zamkniętą linię produkcyjną. Jednocześnie zastrzeżono, że suma wszystkich płatności nie może przekroczyć Całkowitego Odszkodowania. Wstępnie Strony postanowiły, że każda płatność zostanie zrealizowana na podstawie wystawionej i dostarczonej noty debetowej. Spółka Z wystawi i dostarczy Spółce A każdą z not debetowych nie wcześniej niż 30 dni przed końcem okresu wypowiedzenia na adresy na wskazany adres e-mail. Nota debetowa będzie płatna przez Spółkę A w ciągu 30 dni od daty otrzymania każdej noty debetowej. Strony ustaliły jednocześnie, że złożą wspólny wniosek o interpretację podatkową w zakresie sposobu opodatkowania VAT uzgodnionego świadczenia i zastosują się w zakresie jego opodatkowania do wykładni organu skarbowego. Strony chcą być bowiem pewne, że prawidłowo udokumentowały i rozliczyły Odszkodowanie. Spółka Z dodatkowo informuje, że wynikające z Aneksów odszkodowanie w przeważającej części będzie przeznaczone na wypłatę odpraw dla zwalnianych pracowników. Spółka Z zatrudnia bowiem kilkaset osób. Rozwiązanie z nimi umów o pracę będzie wiązało się z poważnymi kosztami związanymi z koniecznością wypłaty odpraw (Spółka Z jest obecnie w likwidacji). Była to podstawowa przyczyna zawarcia Aneksów.

W uzupełnieniu wniosku z 1 czerwca 2021 r. wskazano:

Należy wskazać, czy odszkodowanie/wynagrodzenie jest/będzie wypłacane w związku z realizacją Umowy? Czy w umowie przed podpisaniem Aneksu do Umowy z którego wynika, że Strony ustaliły, że odszkodowanie będzie płatne w częściach uzależnionych od zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych, których w Spółce Z funkcjonuje ponad 20 oraz w którym Strony określiły kwotę odszkodowania za każdą zamkniętą linię produkcyjną, uregulowano kwestie zapłaty za wycofanie się Spółki A z umowy lub zakończeniem współpracy przez Spółkę A? Jeśli tak, należy opisać ww. uregulowania.

odszkodowania

Czy istotą wynikającą z Aneksu/Aneksów jest płatność za świadczenie będące przedmiotem Umowy?

Należy podać datę podpisania Aneksu do Umowy z którego wynika, że Strony ustaliły że odszkodowanie/wynagrodzenie będzie płatne w częściach uzależnionych od zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych, których w Spółce Z funkcjonuje ponad 20 oraz w którym Strony określiły kwotę odszkodowania za każdą zamkniętą linię produkcyjną.

odszkodowania

Należy wskazać czy zostały ustalone daty zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych. Jeżeli tak, to należy wskazać ww. daty dla poszczególnych linii produkcyjnych.

Jeżeli w Aneksie uzgodniono konkretne daty wypłat za zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych należy wskazać ww. daty.

Jak uregulowano w Umowach kwestię dostarczania przez Spółkę A materiałów do wytwarzania części przez Spółkę Z?

Czy bez dostarczenia materiałów przez Spółkę A, Spółka Z nie ma możliwości wywiązania się z umowy zawartej ze Spółką A?

Czy Spółka A zerwała współpracę ze Spółką Z? Czy też nastąpiło wspólne porozumienie o rozwiązaniu współpracy miedzy Spółką Z a Spółką A?

jest zainteresowana przedłużeniem współpracy z Wykonawcą w ramach Umowy o świadczenie usług montażowych do 31 grudnia 2022 r. z zastrzeżeniem, że wcześniej współpraca może być systematycznie ograniczana przez Spółkę A
Spółka A jest gotowa zapłacić Spółce Z odszkodowanie (dalej „Odszkodowanie") związane z ewentualnym wcześniejszym zakończeniem współpracy przez Spółkę A.

Czy Spółka Z i Spółka A prowadziły negocjacje w celu określenia wysokości odszkodowania/wynagrodzenia za czynności usługi montażu części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów za pozostały czas do zakończenia okresu umowy?

odszkodowania

Czy odszkodowanie/wynagrodzenie będzie stanowić równowartość wynagrodzenia za usługi montażu części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów które zostałyby wykonane do zakończenia okresu umowy tj. 31 grudnia 2022 r. Jeśli nie, należy wskazać, jaki procent ceny za usługę montażu części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów, które zostałyby wykonane do zakończenia okresu umowy tj. 31 grudnia 2022 r. będzie stanowić odszkodowanie/wynagrodzenie?

odszkodowania

Proszę podać przyczynę rozwiązania współpracy między Stronami.

Jakim dokumentem Spółka A dokumentowała dostawę Spółce Z materiałów na realizację umowy montażu?

Czy Spółka Z świadczyła/świadczy usługi dla innych Kontrahentów? Jeśli tak, to jaki udział w dochodach Spółki Z stanowiły/stanowią usługi montażowe części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów?

Czy Spółka Z i Spółka A są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Czy nabywane przez Spółkę A usługi świadczone przez Spółkę Z usługi montażu części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów był/są/będą przez Spółkę A wykorzystane czy do czynności:
- opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
- zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,
- niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Czy nabyte przez Spółkę A ww. usługi opisane we wniosku były/są/będą wykorzystywane przez Spółkę A do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług?

W sytuacji, gdy nabyte przez Spółkę A ww. usługi opisane we wniosku były/są/będą wykorzystywana przez Spółkę A zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, to czy istnieje możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Czy nabyte przez Spółkę A ww. usługi opisane we wniosku były/są/będą wykorzystywana przez Spółkę A zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT?

W przypadku, gdy w ramach działalności gospodarczej nabyte przez Spółkę A ww. usługi opisane we wniosku były/są/będą wykorzystywana przez Spółkę A zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to należy wskazać czy Wnioskodawca ma/będzie miał obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy wypłata odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów (dalej „VAT”)?
W przypadku uznania, że wypłata Odszkodowania podlega opodatkowaniu VAT: w jakim terminie Spółka Z powinna wystawić faktury (dalej „Faktury”) za poszczególne części Odszkodowania?
W przypadku uznania, że wypłata Odszkodowania podlega opodatkowaniu VAT: czy Spółka A ma prawo do odliczenia VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A Faktur wystawionych przez Spółkę Z?

Zdaniem Zainteresowanych:

Stanowisko Wnioskodawców

Wypłata odszkodowania nie podlega opodatkowaniu VAT.
W przypadku uznania, że wypłata Odszkodowania podlega opodatkowaniu VAT: Spółka Z powinna wystawić Fakturę za poszczególne części Odszkodowania do 15. dnia następnego miesiąca.
W przypadku uznania, że wypłata Odszkodowania podlega opodatkowaniu VAT: Spółka A ma prawo do odliczenia VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A Faktur wystawionych przez Spółkę Z.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. z 2020 poz. 106 ze zm. - dalej „Ustawa o VAT”): „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”. Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT: „Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...)”. Zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT: „Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o (...) towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii”. Nie ma wątpliwości, że Spółka Z, w zamian za otrzymane Odszkodowanie, nie przenosi na rzecz Spółki A prawa do rozporządzania towarem (rzeczą) jak właściciel. W związku z tym, Odszkodowania nie można traktować jak wynagrodzenia za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu Ustawy o VAT. Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT: „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”. W konsekwencji, w celu określenia czy Odszkodowanie, o którym mowa w Aneksach podlega VAT, należy ustalić, czy jest ono należne z tytułu czynności, które na gruncie Ustawy o VAT stanowią świadczenie usług. Z ugruntowanego orzecznictwa sądowego, w tym wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), wynika, że opodatkowaniu jako świadczenie usług podlegają czynności, o ile łącznie spełnione są następujące warunki: 1) czynność jest dokonywana przez świadczeniodawcę na podstawie łączącego go z odbiorcą stosunku prawnego, 2) za odpłatnością, przy czym pomiędzy wynagrodzeniem a świadczoną usługą zachodzi bezpośredni związek przyczynowo - skutkowy i występuje ekwiwalentność, 3) odbiorca usługi jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia (odnosi z niego korzyść). Zestawiając powyższe warunki z analizowaną sytuacją w ocenie Wnioskodawców należy uznać, że Spółka Z nie wykonuje w zamian za otrzymane Odszkodowanie na rzecz Spółki A żadnych czynności, które można by uznać za świadczenie usług. Pomiędzy Stronami występuje stosunek prawny, którego podstawę stanowi zawarta Umowa oraz Aneksy. Należy jednak zauważyć, że Odszkodowanie nie jest wypłacane w związku z realizacją Umowy. Wręcz przeciwnie, Odszkodowanie wypłacane jest w związku z zakończeniem współpracy i jego celem jest pokrycie powstałych w związku z tym dodatkowych kosztów (w szczególności odpraw pracowników). Podsumowując, wypłacając Odszkodowanie Spółka A nie może oczekiwać żadnego świadczenia wzajemnego. Pojęcie odszkodowania za szkodę nie zostało zdefiniowane na gruncie prawa podatkowego. Właściwe jest zatem odwołanie się do regulacji zawartych w innych gałęziach prawa, tj. w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, z późn. zm., dalej: „Kodeks Cywilny”). Na gruncie prawa cywilnego, odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego: „Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła”. Zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego: „W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono”. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy (art. 471 Kodeksu cywilnego) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego). Istotą wynikającego z Aneksów Odszkodowania nie jest płatność za świadczenie będące przedmiotem Umowy, lecz zadośćuczynienie za szkodę będącą konsekwencją zakończenia współpracy między Stronami. W tym przypadku, nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. Oznacza to, że otrzymane przez Spółkę Z Odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony Spółki Z na rzecz Spółki A. W szczególności, zapłata Odszkodowania nie jest związana ze zobowiązaniem się Spółki Z do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności czy też tolerowania czynności lub sytuacji. Istota analizowanej sytuacji polega na tym, że Strony w ramach negocjacji określiły wysokość szkody poniesionej przez Spółkę Z w związku z rozwiązaniem współpracy między Stronami. Jednocześnie Strony w Aneksach ustaliły zasady wypłaty odszkodowania za tę szkodę. W ten sposób Strony chciały zakończyć współpracę zgodnie z dobrymi praktykami handlowymi i uniknąć sporu sądowego o wysokość Odszkodowania. Nie bez znaczenia jest, że Odszkodowanie w przeważającej części zostanie przez Spółkę Z przeznaczone na odprawy dla pracowników. Ważne jest zatem pilne przekazanie tych środków Spółce Z (bez toczenia sporów o wysokość odszkodowania). Wskazane w zdarzeniu przyszłym okoliczności, z których zaistnieniem wiąże się powstanie po stronie Spółki Z roszczenia o zapłatę Odszkodowania wynika wyłącznie z powstania szkody po stronie Spółki Z. Należy również podkreślić, że powstanie roszczenia o zapłatę Odszkodowania nie leży w interesie Spółki Z. W jego interesie jest wręcz, aby Spółka A kontynuowała współpracę w dotychczasowym zakresie. Jest też oczywiste, że gdyby współpraca była kontynuowana, to Spółka Z nie otrzymałaby Odszkodowania (bo nie poniosłaby straty). Dana czynność podlega opodatkowaniu VAT, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (zwykle wynagrodzeniem pieniężnym). Wówczas otrzymana kwota stanowi rzeczywiste wynagrodzenie za konkretną, wyodrębnioną usługę, wykonywaną w ramach stosunku prawnego. W przypadku usług otrzymana zapłata powinna być zatem konsekwencją wykonania określonego świadczenia i być za nie należna. Otrzymanie przez Spółkę Z odszkodowania nie stanowi podstawy do uznania, że Spółka Z wykonała na rzecz Spółki A jakąkolwiek usługę. Odszkodowanie nie stanowi zatem wynagrodzenia za usługę, ale kwotę przekazaną na pokrycie straty, w szczególności wypłatę odpraw dla pracowników (co nie byłoby konieczne, gdyby współpraca była kontynuowana). W kwestii bezpośredniego związku przyczynowo - skutkowego wypowiedział się TSUE, w wyroku z 3 marca 1994 r. w sprawie R. J. Tolsma (C-16/93). TSUE podkreślił, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”. Warto również wskazać na wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council (C-102/86). TSUE uznał w nim, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT. W rezultacie, Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że Odszkodowanie przewidziane w Aneksach ma charakter odszkodowawczy i pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT, ponieważ: 1) w Spółce Z występuje realna szkoda, 2) płatność Odszkodowania nie ma na celu uzyskania przez Spółkę Z zysku, lecz ma za zadanie wyrównanie poniesionych straty związane nieplanowanym zakończeniem współpracy (podstawowym celem jest umożliwienie wypłacenia przez Spółkę Z odpraw dla zwalnianych pracowników), 3) Odszkodowanie ma charakter jednostronny - brak jest ekwiwalentności świadczeń (nie występuje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wypłatą Odszkodowania a zachowaniem Spółki Z). Stanowisko Wnioskodawców znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych na wnioski innych podatników. W interpretacji indywidualnej z 20 maja 2019 r. (0115-KDIT1-2.4012.176.2019.1.AJ), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej „Dyrektor KIS”) wskazał, że: „kara pieniężna, którą Spółka zamierza obciążać swoich klientów nie będzie miała bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego. Tak więc nie będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez klientów Spółki określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tych kwot będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że kwota kary pieniężnej nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem”. W interpretacji indywidualnej z 21 grudnia 2018 r. (0112-KDIL1-3.4012.665.2018.1.JN) Dyrektor KIS wskazał, że: „będą miały charakter czynności jednostronnej i nie będą wiązać się z otrzymaniem przez dostawcę od Wnioskodawcy świadczenia wzajemnego w postaci dostawy towarów czy świadczenia usługi. Tak więc nie będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez dostawcę określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tych kwot będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, przedmiotowe kary umowne z tytułu faktycznie wyrządzonej szkody (np. w postaci opóźnień w produkcji, anulowanych zamówień czy utraty wiarygodności Wnioskodawcy) nie będą stanowiły wynagrodzenia za dostawę towaru bądź świadczenie usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”. Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza również interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 11 stycznia 2021 r. (0114-KDIP4-1.4012.593.2020.1.BS). Końcowo należy wskazać, że w analizowanej sprawie nie można wskazać podmiotu, który w sposób bezpośredni odnosi korzyści, czyli nie występuje beneficjent usługi (co potwierdza, że nie ma usługi). Beneficjentem nie jest Spółka Z, która na podstawie Aneksów uzyska jedynie pokrycie strat związanych z zaprzestaniem współpracy między Stronami (w szczególności uzyska środki na niezaplanowane wcześniej odprawy dla pracowników). Tym bardziej beneficjentem nie jest Spółka A, ponieważ ona jedynie wypłaca odszkodowanie (nie uzyskując nic w zamian).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania 2

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie pytania 3

Na wstępie należy zaznaczyć, że w ocenie Stron w analizowanej sytuacji nie dochodzi do świadczenia usługi. W konsekwencji Spółka Z nie ma podstaw do wystawienia faktury. Podstawą rozliczeń powinna być np. nota księgowa (obciążeniowa) albo same postanowienia Umowy i Aneksów. W przypadku uznania przez Dyrektora KIS, że wypłata Odszkodowania podlega opodatkowaniu VAT: Spółka Z powinna wystawić Fakturę za poszczególne części Odszkodowania do 15. dnia następnego miesiąca z wykazaną kwotą podatku VAT. W takim przypadku należy uznać, że Spółka A ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z Faktur wystawionych przez Spółkę Z. Spełnione bowiem będą warunki odliczenia określone w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem: „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”. W przypadku uznania, że Odszkodowanie na pokrycie strat stanowi usługę będzie to oznaczać, że Spółka A nabyła i wykorzystała tę usługę do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli produkcji części motoryzacyjnych i ich sprzedaży. Taki był bowiem cel współpracy między Stronami na podstawie Umowy i aneksów. Zgodnie z art. 86 ust. 10 Ustawy o VAT: „Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy”. Zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 Ustawy o VAT: „Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w (...) ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny”. Zgodnie z art. 86 ust. 11 Ustawy o VAT: „Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych”.

Oznacza to, że Spółce A będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT z Faktur w terminach wynikających z w art. 86 ust. 10, art. 86 ust. 10b pkt 1 oraz art. 86 ust. 11 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

ustalenia czy wypłata odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe,

momentu wystawienia faktury za poszczególne części Odszkodowania - jest prawidłowe,

prawa do odliczenia VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A faktur wystawionych przez Spółkę Z – jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z kolei z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia. Dana usługa podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

W niniejszej sprawie Zainteresowany będący stroną postępowania jest producentem części samochodowych (instalacji elektrycznych). Spółka A od wielu lat współpracowała ze Spółką Z. Współpraca polegała na świadczeniu przez Spółkę Z na rzecz Spółki A usług montażowych części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów. W tym zakresie między Spółka A a Spółką Z obowiązywała umowa (dalej: „Umowa”) zawarta w 2008 r., która obowiązywała od 31 maja 2011. Zgodnie z postanowieniami Umowy jeżeli nie zostałaby wcześniej rozwiązana z przyczyn określonych w Umowie mogła być przedłużona o kolejne 3 lata. Do umowy zawierane były kolejne aneksy. W pierwotnym brzmieniu Umowa nie przewidywała wypłaty odszkodowania. W Aneksach Spółka A oraz Spółka Z uzgodniły, że w przypadku wypowiedzenia przez Spółkę A części lub całości Umowy ze skutkiem wcześniejszym niż 31 grudnia 2022 r. zgodnie z odpowiednim punktem Umowy Spółka A będzie zobowiązana do wypłaty Spółce Z odszkodowania za przedterminowe rozwiązanie Umowy.

W Aneksach Spółka A wprost zobowiązała się do zapłaty na rzecz Spółki Z „Całkowitego Odszkodowania na pokrycie wszystkich kosztów oraz strat z tytułu przedterminowego rozwiązania części lub całości Umowy”. Oznacza to, że strony podpisały porozumienie (nie doszło do jednostronnego zerwania współpracy między Spółką A a Spółką Z). W tym wspólnym porozumieniu Strony uzgodniły, że Spółka A zapłaci Spółce Z odszkodowanie w przypadku, gdy Spółka A na mocy jednostronnej decyzji będzie ograniczać zakres współpracy. Wnioskodawca wskazał, że strony prowadziły negocjacje - wysokość odszkodowania była określona przez Strony przede wszystkim na podstawie oszacowania dodatkowych kosztów związanych z zamykaniem linii produkcyjnych w Spółce Z na mocy jednostronnych decyzji Spółki A o zamykaniu linii produkcyjnych (dostosowaniem produkcji do potrzeb Spółki A). Zakończenie współpracy nastąpiło z inicjatywy Spółki A. Jest to element optymalizacji procesu produkcji przez Spółkę A. Bez dostarczenia materiałów przez Spółkę A, Spółka Z nie ma możliwości wywiązania się z umowy zawartej ze Spółką A. Za organizację produkcji odpowiada bowiem Spółka A, która jest międzynarodowym koncernem z branży motoryzacyjnej.

W Aneksie strony potwierdziły następujące motywy jego zawarcia:

„(...) jest zainteresowany przedłużeniem współpracy z Wykonawcą w ramach Umowy o świadczenie usług montażowych do 31 grudnia 2021 r. z zastrzeżeniem, że współpraca może być systematycznie ograniczana przez (...) w 2021 r.,

Wykonawca jest gotowy do współpracy z (...) do 31 grudnia 2021 r. na podstawie Umowy o świadczenie usług montażowych, mając na uwadze jej definitywne wygaśnięcie w podanym terminie, ze względu na ewentualne systematyczne ograniczanie współpracy przez (...) przed 31 grudnia 2021 r., Wykonawca może ponieść pewne koszty wynikające z wcześniejszego zakończenia współpracy w ww. terminie, (...) jest gotowy zapłacić Wykonawcy odszkodowanie związane z ewentualnym wcześniejszym zakończeniem współpracy przez (...)”.

Wysokość odszkodowania została ustalona przede wszystkim w oparciu o koszty odpraw dla pracowników zwalnianych podczas zamykania poszczególnych linii produkcyjnych.

W związku z powyższym opisem sprawy Zainteresowani powzięli wątpliwość, czy w związku z zawarciem Aneksu do umowy - porozumienia otrzymana przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania kwota podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wskazać, że przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Kwestie odszkodowań, jak i kar umownych z tytułu niewywiązania się z warunków umowy regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, z późn. zm.). Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy, lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata taka nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

TSUE w sprawie o sygnaturze C-277/05 Societe Thermale D`Eugenie - Les - Bains stwierdził, że: „Artykuły 2 ust. 1 i 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują przepisy Działu II „Skutki niewykonania zobowiązań” ustawy Kodeks cywilny.

I tak, zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Z cyt. wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań. Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne należy wskazać, że kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem w znaczeniu wyżej opisanym.

Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością, mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Odwołując się zatem do art. 361 i art. 471 Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie występuje świadczenie w zamian za wynagrodzenie, a zatem otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Także w przypadku, gdy odszkodowanie wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jego istota sprowadza się do naprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody. Innymi słowy, przesłanką odszkodowania przewidzianego w art. 471 Kodeksu cywilnego jest nie samo niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, a spowodowanie tym szkody w rozumieniu art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego.

Uwzględniając powyższe przepisy w kontekście okoliczności sprawy przedstawionych we wniosku stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące szkody czy kar umownych nie mają zastosowania, gdyż przepisy art. 361 Kodeksu cywilnego dotyczą szkody wyrządzonej na majątku, a art. 471 Kodeksu cywilnego dotyczy szkody z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy – a z takimi przypadkami nie mamy do czynienia w opisanej sytuacji.

Zainteresowany będący stroną postępowania jest producentem części samochodowych (instalacji elektrycznych) i zawarł umowę z Zainteresowanym niebędącym stroną postepowania. Współpraca polegała na świadczeniu przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania na rzecz Zainteresowanego niebędącego stroną postepowania usług montażowych części, czyli wytwarzania części ze stanowiących własność Spółki A materiałów.

W pierwotnym brzmieniu Umowa nie przewidywała wypłaty odszkodowania. Wnioskodawca wskazał, że strony prowadziły negocjacje - wysokość odszkodowania była określona przez Strony przede wszystkim na podstawie oszacowania dodatkowych kosztów związanych z zamykaniem linii produkcyjnych w Spółce Z na mocy jednostronnych decyzji Spółki A o zamykaniu linii produkcyjnych (dostosowaniem produkcji do potrzeb Spółki A). Strony porozumienia wyraziły obopólną zgodę na tego rodzaju modyfikację umowy. Zainteresowany będący stroną postępowania zawarł tym samym z Spółką A odrębną umowę – Aneks do umowy /porozumienie/ w zakresie kompensowania skutków niezrealizowania zapisów umowy. W związku z tym należy przyjąć, że zawierając Aneks do umowy Zainteresowany będący stroną postępowania oraz Spółka A, za przedterminowe rozwiązanie Umowy przewidzieli dodatkowe świadczenie pieniężne na rzecz Zainteresowanego będącego stroną postępowania, które nie było określone w umowie podstawowej. Z Aneksu do umowy wynika, że „Wykonawca jest gotowy do współpracy z (...) do 31 grudnia 2021 r. na podstawie Umowy o świadczenie usług montażowych, mając na uwadze jej definitywne wygaśnięcie w podanym terminie, ze względu na ewentualne systematyczne ograniczanie współpracy przez (...) przed 31 grudnia 2021 r., Wykonawca może ponieść pewne koszty wynikające z wcześniejszego zakończenia współpracy w ww. terminie, (...) jest gotowy zapłacić Wykonawcy odszkodowanie związane z ewentualnym wcześniejszym zakończeniem współpracy przez (...)”.

W niniejszej sprawie zapłata poszczególnych części odszkodowania wiąże się z wcześniejszym rozwiązaniem współpracy pomiędzy stronami. W zawartych do pierwotnej umowy aneksach kontrahent Wnioskodawcy zobowiązał się do zapłaty na jego rzecz „Całkowitego Odszkodowania na pokrycie wszystkich kosztów oraz strat z tytułu przedterminowego rozwiązania części lub całości Umowy”. Strony ustaliły przy tym, że przedmiotowe odszkodowanie będzie płatne w częściach, przy czym terminy wypłat uzależniono od terminów zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych, których w Spółce funkcjonuje ponad 20. W aneksach Strony określiły kwotę odszkodowania za każdą zamkniętą linię produkcyjną.

Należy więc uznać, że wypłacane odszkodowanie wynika ze stosunku prawnego istniejącego pomiędzy stronami, jakim są aneksy do umowy określające kwoty i zasady wypłaty poszczególnych części odszkodowania.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, iż w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie określone w odrębnej umowie – porozumieniu/Aneksie do umowy/. Jak stwierdzono wyżej, świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy.

Jak wynika z okoliczności sprawy, otrzymane kary stanowią należność wynikającą wprost z łączącego Zainteresowanego będącego stroną postępowania i Spółkę A stosunku zobowiązaniowego, w tym zwrot określonych kwot pieniężnych. Natomiast samo określenie przez Strony należnych należności jako odszkodowanie, kary umowne czy rekompensata nie zmienia faktycznego ich charakteru. Zatem, wypłatę określonej w umowie kwoty pieniężnej przez Spółkę A należy traktować jako zapłatę za wykonywane przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania świadczenie na rzecz drugiej strony, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Odszkodowanie zostało wypłacone Wnioskodawcy z zamian za konkretne i zindywidualizowane świadczenie jakim jest zgoda na wcześniejsze odstąpienie od umowy, co generowało po stronie Wnioskodawcy określone koszty związane z koniecznością zamknięcia części linii produkcyjnych. Powyższe powoduje, że można wskazać bezpośredniego beneficjenta czynności wykonywanej przez Wnioskodawcę (zgody na wcześniejsze odstąpienie od umowy), którym jest jego kontrahent.

Wysokość odszkodowania została ustalona przede wszystkim w oparciu o koszty odpraw dla pracowników zwalnianych podczas zamykania poszczególnych linii produkcyjnych, ale wliczone w nie są również ogólnie pojęte koszty zamykania poszczególnych linii produkcyjnych. W związku z powyższym należy uznać, że mamy do czynienia ze świadczeniem ekwiwalentnym.

Biorąc pod uwagę wskazane powyżej okoliczności badanej sprawy należy stwierdzić, że zostały spełnione przesłanki do uznania odszkodowania wypłacanego na rzecz Wnioskodawcy za zapłatę za konkretne czynności, a tym samy jego opodatkowania.

Zatem przedmiotowe wynagrodzenie wypłacone Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, wynikające wprost z zawartej między Stronami ugody - porozumienia.

Podsumowując, w analizowanej sprawie uregulowanie przez Spółkę A na rzecz Zainteresowanego będącego stroną postępowania kwoty opisanej powyżej w Aneksach do umowy nie spełnia funkcji odszkodowawczej i mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Zainteresowanych do pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do momentu powstania obowiązku podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2021 r.), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast zgodnie z art. 19a ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2021 r.), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7–11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 3 ustawy, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Z kolei na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze.

Stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4,a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, (w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2021 r.), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Z kolei w myśl art. 106b ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2021 r.), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2. czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
3. dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W świetle art. 106b ust. 3 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2021 r.), na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

-jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Według art. 106b ust. 3 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2021 r.), na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,
czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

W myśl art. 106i ust. 6 ustawy, w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 3, fakturę wystawia się:

zgodnie z ust. 1 i 2 – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty;
nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, o którym mowa w pkt 1.

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8 – art. 106i ust. 1 ustawy.

Według art. 106i ust. 2 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Na podstawie art. 106i ust. 7 ustawy, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy – art. 106i ust. 8 ustawy.

Przechodząc do dokumentowania otrzymanego wynagrodzenia, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z powyższych przepisów wynika, że faktury są dokumentami sformalizowanymi i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają znaczenie dowodowe.

W konsekwencji wcześniejszych rozważań i stwierdzenia, że otrzymane przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania wynagrodzenie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to należy wskazać, że Zainteresowany będący stroną postępowania jest zobowiązany do wstawienia faktury dokumentującej tą czynność, ponieważ – jak wynika z powołanego wyżej przepisu z art. 106b ust. 1 ustawy – faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż.

Natomiast, odnośnie kwestii momentu wystawienia faktury do kwot wynikających z Aneksu do umowy, należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 19a. ust. 1 ustawy.

Jak wskazano w opisie sprawy Strony ustaliły, że całkowita maksymalna kwota odszkodowania nie może przekroczyć kwoty x PLN netto. Strony ustaliły przy tym, że odszkodowanie będzie płatne w częściach uzależnionych od zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych, których w Spółce Z funkcjonuje ponad 20. W Aneksach Strony określiły kwotę odszkodowania za każdą zamkniętą linię produkcyjną. Jednocześnie zastrzeżono, że suma wszystkich płatności nie może przekroczyć Całkowitego Odszkodowania. Strony nie ustaliły konkretnych dat zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych - działania Stron będą uzgadniane na bieżąco biorąc pod uwagę w szczególności zapotrzebowanie na części przez Spółkę A. Aneksy zostały podpisane w następujących datach: a) Aneks Nr 17 z dnia 30.12.2020 r. (zawarto w nim kwotę odszkodowania z podziałem na poszczególne realizowane przez strony projekty) b) Aneks Nr 19 z dnia 01.03.2021 r. (skorygowano część ustaleń).

W odniesieniu do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących momentu wystawienia faktury za poszczególne części Odszkodowania, należy wskazać, że z opisu sprawy wynika jednoznacznie, że Aneks do umowy obejmuje pewne stałe pod względem czasowym i funkcjonalnym zachowania świadczeniodawcy wykonywane w ramach konkretnego zobowiązania wynikającego z Umowy. Z Aneksu wynika, że koniec świadczenia usługi w danej części, nastąpi w dacie zamknięcia poszczególnych linii produkcyjnych. Należy wskazać, że z dniem podpisania Aneksu przedmiotowa usługa nie została zakończona. Po podpisaniu Aneksu nadal występuje świadczenia usług ze strony Zainteresowanego będącego stroną postępowania. Bez znaczenia przy tym pozostaje kwestia dokonania zapłaty, którą w Aneksie w sposób szczególny uregulowano.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z usługami, o których mowa w art. 19a ust. 1 ustawy, dla których momentem powstania obowiązku podatkowego będzie zachowanie Wnioskodawcy polegające na rozwiązaniu umowy i zamknięciu części linii produkcyjnej w określonym terminie wynikającym z aneksu.

Zatem fakturę za usługi, dla których momentem powstania obowiązku podatkowego będzie zachowanie Wnioskodawcy polegające na rozwiązaniu umowy i zamknięciu części linii produkcyjnej w określonym terminie wynikającym z aneksu, Zainteresowany będący stroną postępowania wystawi nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę czyli, w którym rozwiązano umowę oraz zamknięto część linii produkcyjnej, z której wygaszeniem będzie związana wypłata określonej części odszkodowania, z zastrzeżeniem ust. 2-8 – art. 106i ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Zainteresowany niebędący stroną powziął również wątpliwość, czy ma prawo do odliczenia VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A faktur wystawionych przez Spółkę Z.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Należy wskazać, że ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a (art. 86 ust. 13 ustawy).

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Zainteresowany będący stroną postępowania jak i Zainteresowany niebędący stroną postepowania są czynnymi podatnikami VAT. W analizowanej sprawie uregulowanie przez Spółkę na rzecz Zainteresowanego kwoty opisanej powyżej w Aneksach do umowy nie spełnia funkcji odszkodowawczej i mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Nabywane przez Spółkę A usługi świadczone przez Spółkę Z były/są/będą wykorzystane czy do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi zatem na powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy należy stwierdzić, że Zainteresowany niebędący stroną postępowania, będzie miał prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z ww. faktury, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy o VAT.

Jednocześnie wskazać należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania, w terminie określonym w art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów i usług, jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym Zainteresowany niebędący stroną postępowania otrzyma stosowną fakturę.

Natomiast w sytuacji, gdy Zainteresowany niebędący stroną postępowania nie dokona odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze w ww. terminie, to wówczas będzie mógł – na podstawie art. 86 ust. 11 ustawy o VAT – zrealizować to prawo w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych.

W konsekwencji uznać należy, że Zainteresowany niebędący stroną postępowania będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A faktur wystawionych przez Spółkę Z. w dacie jej otrzymania lub trzech kolejnych okresach rozliczeniowych, zgodnie z przepisami art. 86 ust. 10, ust. 10b i ust. 11 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanych. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej– rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Jednocześnie należy wskazać, że publikator ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wskazany we wniosku przez Wnioskodawcę, tj. tekst jednolity Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm., jest nieaktualny. Obecnie tekst jednolity ww. ustawy opublikowany został w Dz. U. z 2021 r., poz. 685 z późn. zm.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin