Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.243.2021.2.KM
z 28 lipca 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 kwietnia 2021 r. (data wpływu 14 kwietnia 2021 r.), uzupełnionym pismem z 7 lipca 2021 r. (data wpływu 13 lipca 2021 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 24 czerwca 2021 r. (doręczone 30 czerwca 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że opisana transakcja stanowi dla Banku import usług zwolniony z opodatkowania – jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 14 kwietnia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w uznania, że opisana transakcja stanowi dla Banku import usług zwolniony z opodatkowania. Wniosek został uzupełniony pismem z 7 lipca 2021 r. (data wpływu 13 lipca 2021 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 24 czerwca 2021 r. (doręczone 30 czerwca 2021 r.).


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:


Wnioskodawca jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. Wnioskodawca posiada siedzibę w Polsce i jest polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT) w Polsce.

Wnioskodawca świadczy, w szczególności, usługi finansowe obejmujące, między innymi, udzielanie kredytów i pożyczek.

Wnioskodawca posiadał wierzytelności wymagalne z tytułu udzielonych, w ramach swojej działalności, spółce produkcyjnej A. sp. z o.o. z siedzibą w Polsce 2 kredytów inwestycyjnych oraz kredytu w ramach Limitu wierzytelności. Wierzytelności zabezpieczone zostały w zależności od umowy: sądowym zastawem rejestrowym na środkach trwałych, hipoteką, przelewem z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, w drodze poręczenia według prawa cywilnego oraz pełnomocnictwem do dysponowania środkami na rachunkach bankowych spółki A. sp. z o.o. prowadzonych w Banku.

Bank zawarł Warunkową umowę o przelew wierzytelności wynikających z wyżej wymienionych kredytów ze spółką B. z siedzibą w Niemczech - spółką produkcyjną działającą w tej samej branży co spółka A. sp. z o.o. (dalej: umowa). Na gruncie tej umowy Bank, jako Cedent, przeniósł, w rozumieniu art. 509 Kodeksu Cywilnego, na spółkę B., jako Cesjonariusza, wierzytelności wraz ze wszystkimi związanymi z nimi prawami ubocznymi i akcesoryjnymi oraz zabezpieczeniami, pod warunkiem zapłaty ceny przez Cesjonariusza. Cena za wierzytelności (niższa od nominalnej wartości wierzytelności jaka przysługiwała Bankowi od A. sp. z o.o.) została określona w wartości rynkowej i uwzględnia dyskonto związane z nabyciem wierzytelności odzwierciedlające rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności.

Wierzytelności będące podstawą cesji są wprawdzie wymagalne, lecz nie stanowią jednocześnie tzw. wierzytelności trudnych (tj. wierzytelności o jednoznacznie wątpliwej perspektywie spłaty).

Podstawowym celem umowy jest nabycie wierzytelności przez Cesjonariusza, w zamian za wynagrodzenie w postaci dyskonta. Z informacji jakie uzyskał Bank, nabycie przez Cesjonariusza wierzytelności od Banku związane jest ściśle z planami biznesowymi jakie Cesjonariusz posiada wobec spółki A. sp. z o.o. (obie spółki działają w tej samej branży produkcyjnej). Celem umowy nie jest dochodzenie roszczeń na rzecz Banku. Zawierając umowę Cesjonariusz nie będzie więc działał w celu ściągnięcia długu na rzecz Banku - wierzyciela, lecz sam stanie się wierzycielem spółki A. sp. z o.o. w ramach przyjętej przez siebie strategii rozwoju własnej działalności gospodarczej. Umowa nie przewiduje prawa regresu w stosunku do Banku w przypadku, gdyby A. sp. z o.o. nie wywiązywała się z płatności na rzecz Cesjonariusza.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że Nabywca wierzytelności B. z siedzibą w Niemczech posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (Polski).

Nabywca wierzytelności B. jest w Polsce zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Sprzedaż wierzytelności nie została dokonana na rzecz miejsca prowadzenia działalności gospodarczej B. w Polsce, lecz na rzecz B. z siedzibą w Niemczech.

Na moment dokonania przelewu istniały istotne wątpliwości co do tego czy Bank w pełni będzie w stanie zaspokoić przysługujące mu wierzytelności, niemniej, spłata zdecydowanej większości wartości wierzytelności wg wyliczeń Banku była zabezpieczona poszczególnymi ustanowionymi na ten cel zabezpieczeniami.

Pomiędzy Bankiem a B. nie zostały i nie zostaną zawarte umowy zawierające postanowienia zmieniające cenę wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytej wierzytelności.


Umowa przelewu wierzytelności nie nakłada na B. jakichkolwiek innych dodatkowych świadczeń na rzecz Banku.


B. nabył wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

Poza ceną przysługującą Bankowi od B. nie doszło i nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia w związku z przedmiotową transakcją (premia, prowizja, itp.)


W związku z nabyciem wierzytelności przez B. jakiekolwiek czynności związane z egzekwowaniem długu przez Bank byłyby bezprzedmiotowe, gdyż Bank z momentem zapłaty ceny przeniósł, w rozumieniu art. 509 Kodeksu Cywilnego, na B. wierzytelności wraz ze wszelkimi związanymi z nimi prawami ubocznymi i akcesoryjnymi oraz zabezpieczeniami.

B. nie otrzymuje od Banku wynagrodzenia, premii ani prowizji.
B. nie prowadzi działalności w zakresie obrotu wierzytelnościami.

W związku z nabyciem ww. wierzytelności Bank nie świadczy i nie będzie świadczyć usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. poz. 685 ze zm.), tj. czynności ściągania długów w tym factoringu; usług doradztwa ani usług w zakresie leasingu.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy transakcja opisana w stanie faktycznym stanowi dla Banku import usług zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?


Zdaniem Wnioskodawcy, opisana w stanie faktycznym transakcja stanowi dla Banku import usług zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, gdyż nie jest transakcją, której przedmiotem są czynnościami ściągania długów ani usługi w zakresie factoringu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT.

Z negatywnej definicji świadczenia usług na gruncie Ustawy o VAT wynika, że ustawodawca zdecydował, iż przez świadczenie usług powinno się rozumieć każdą transakcję, która nie może zostać uznana za dostawę towarów. Stąd dla celów VAT, każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zaś w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT tylko wtedy, gdy są one wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje stosunek prawny (umowa, która może zostać zawarta również w sposób dorozumiany), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Sprzedaż wierzytelności stanowi umowę zawieraną przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku sprzedaży wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie.

Czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

W takich przypadkach za podmiot świadczący usługę należy uznać nabywcę wierzytelności, zaś beneficjentem świadczenia jest zbywca. Uzasadnień ekonomicznych dla nabycia tego typu usługi może być szereg, a za najbardziej istotne należy wskazać przyspieszony zwrot udzielonego finansowania, co umożliwia zaangażowanie kapitału w ramach innej inwestycji oraz przejęcie ryzyka spłaty zadłużenia (co w przypadku wierzytelności kredytowych może mieć szczególne znaczenie, nawet jeśli przenoszona jest tzw. wierzytelność "zdrowa").

Dla uznania czy transakcja opisana w niniejszym wniosku stanowi usługę w rozumieniu ustawy o VAT, niezbędne pozostaje jeszcze ustalenie, czy świadczenie ma charakter odpłatny, a między wypłaconym wynagrodzeniem, a świadczeniem wzajemnym istnieje bezpośredni związek.

W kwestii skutków sprzedaży wierzytelności na gruncie VAT wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w orzeczeniu z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst v. GFKL Financial Services AG.

W przywoływanym orzeczeniu TSUE uznał, że "podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży". Powyższe orzeczenie w bezpośredni sposób nie odnosi się do sytuacji opisanej w niniejszym wniosku. Stało się jednak kanwą do wydania istotnej w realiach umowy uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2012 r., w sprawie o sygn. I FPS 5/11. W uchwale tej NSA uznał, że z perspektywy Ustawy o VAT uznanie transakcji przeniesienia wierzytelności za odpłatną usługę wyświadczoną przez jej nabywcę istotne jest istnienie elementu wynagrodzenia. Jak wskazał NSA, "podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę.

Plastyczniej rzecz ujmując, poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy - cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli płynącego odwrotnie niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia bowiem wymaga, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że dochodzi do świadczenia takiej usługi."

W ocenie Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym istnieje konkretne świadczenie ze strony Cesjonariusza na rzecz Banku oraz ekwiwalentne wynagrodzenie w postaci dyskonta. Czynność ta, polegająca na przejęciu praw i obowiązków z tytułu wierzytelności, powinna więc być uznana za odpłatne świadczenie usług przez Cesjonariusza na rzecz Banku, o którym mowa w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 28b Ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej z zastrzeżeniami wskazanymi w tym przepisie. W przypadku opisanym w stanie faktycznym, gdzie świadczącym jest podmiot niemiecki a nabywcą Bank, miejscem świadczenia usługi jest więc terytorium Polski, a opodatkowanie następuje na zasadach tzw. importu usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Zgodnie zaś z art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40 tego artykułu, nie ma zastosowania między innymi do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.


Usługa w zakresie długów nie została zdefiniowana w Ustawie o VAT. W tym przypadku, w celu prawidłowego zdekodowania normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 41 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, należy odnieść się do rozumienia pojęcia "dług" występującego w języku potocznym. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego (por. https://sjp.pwn.pl/szukaj/dług.html; dostęp na 31 sierpnia 2017 r.), dług to suma pieniędzy, którą ktoś pożyczył i musi zwrócić, czy też obowiązek dłużnika do spełnienia określonego świadczenia. Usługą w zakresie długu będzie więc usługa, której przedmiotem jest dług, a więc obowiązek dłużnika względem wierzyciela. W tak rozumianym pojęciu "usług w zakresie długów", w ocenie Wnioskodawcy, mieści się czynność polegająca na przeniesieniu wierzytelności opisana w stanie faktycznym.

Podkreślić należy, iż do przedmiotowej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, który wyłącza ze zwolnienia, o którym mowa, między innymi, czynności ściągania długów oraz factoringu. Cesjonariusz nie będzie bowiem zobowiązany do świadczenia na rzecz Banku usług dodatkowych związanych z wierzytelnościami, w tym usług windykacyjnych. Umowa ma charakter jednorazowy i dotyczy wyłącznie nabycia określonych wierzytelności za wynagrodzeniem w postaci dyskonta.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 3 września 2008 r. o sygn. akt III SA/Wa 783/08, wyjaśnił, że usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję polegającą na tym, że Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. W dalszej części wyroku WSA wskazuje, że z chwilą nabycia we własnym imieniu i na własny rachunek cudzej wierzytelność za własne środki finansowe cesjonariusz wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela i jednocześnie wykonana zostaje transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Ewentualne podjęcie przez nabywcę wierzytelności działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu. Niewykluczone, że decydując się na takie kroki podatnik zawrze kolejną transakcję z innym podmiotem, który zobowiąże się do ściągnięcia długu na rzecz podatnika (aktualnego wierzyciela), ale wtedy będzie to inna transakcja, a wykonawcą usługi ściągania długu (usługodawcą) będzie ten inny podmiot, zobowiązany do opodatkowania świadczonej usługi.

Także w stanie faktycznym opisanym we wniosku dalsze losy wierzytelności - potencjalne przekształcenie długu na kapitał, ich egzekucja przez nabywcę, dalsza odsprzedaż czy inne kroki nabywcy pozostają poza zakresem przedmiotowej transakcji. Podkreślić przy tym jeszcze raz należy, że celem nabycia przez Cesjonariusza przedmiotowych wierzytelności jest realizacja własnych strategicznych w zakresie rozwoju biznesu produkcyjnego Cesjonariusza i nie jest nim ściąganie długów na rzecz Banku. Fakt, iż na skutek przeniesienia wierzytelności Bank zostanie od długu uwolniony nie jest tożsame z usługą ściągania długów, lecz z drugiej strony nie wyklucza także, że jest to innego rodzaju - niż „ściągnie długów” - usługa „w zakresie długu”.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że pojęcie "usługi w zakresie długów" jest pojęciem szerszym od "usługi ściągania długów". Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 22 października 2020 r. (sygn. III SA/Wa 2677/19) „ Art. 43 ust. 1 pkt 40 u.p.t.u. stanowi, że zwalnia się od podatku m.in. usługi w zakresie długów. Z kolei art. 43 ust. 15 pkt 1 u.p.t.u. wyłącza z tego zwolnienia usługi ściągania długów, w tym factoringu. Z treści tych przepisów wynika więc, że nie wszystkie usługi w zakresie długów korzystają ze zwolnienia, ale też że istnieją takie usługi dotyczące długów, które ze zwolnienia będą korzystać. Z przepisów tych nie wynika, że ustawodawca miał na celu wyłączenie z zakresu zwolnienia z VAT wskazanego w art. 43 ust. 1

pkt 40 u.p.t.u. wszystkich transakcji odpłatnego nabycia wierzytelności, gdyż nie dał temu wyrazu bezpośrednio w art. 43 ust. 15 u.p.t.u. Ze zwolnienia korzystać będą takie usługi dotyczące długów, których istotą nie jest ich ściąganie. Cesja wierzytelności w rozumieniu art. 509 K.c. prowadzi na nabycia prawa majątkowego, ale jego istotą nie jest windykacja (ścignięcie długu), lecz możliwość uzyskania dobrowolnego świadczenia pieniężnego od dłużnika nabytej wierzytelności. Dopiero w razie niespełnienia tego świadczenia, gdy stanie się ono wymagalne, nabywca wierzytelności może realizować swoje uprawnienia windykacyjne”.

Podsumowując, Bank stoi na stanowisku, że opisana w stanie faktycznym transakcja stanowi dla Banku tzw. import usług (tj. usługę świadczoną przez podmiot zagraniczny opodatkowaną w Polsce przez Bank jako nabywcę usługi) zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT jako transakcja w zakresie długów, gdyż jej przedmiotem nie są czynności ściągania długów ani usługi w zakresie factoringu wymienione w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.


Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska w sprawie.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.


Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wyjaśnić należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.


W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.


Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu – dostawy towaru lub świadczenia usługi.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. Wnioskodawca posiada siedzibę w Polsce i jest polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT) w Polsce.

Wnioskodawca świadczy, w szczególności, usługi finansowe obejmujące, między innymi, udzielanie kredytów i pożyczek.

Wnioskodawca posiadał wierzytelności wymagalne z tytułu udzielonych, w ramach swojej działalności, spółce produkcyjnej A. sp. z o.o. z siedzibą w Polsce 2 kredytów inwestycyjnych oraz kredytu w ramach Limitu wierzytelności. Wierzytelności zabezpieczone zostały w zależności od umowy: sądowym zastawem rejestrowym na środkach trwałych, hipoteką, przelewem z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, w drodze poręczenia według prawa cywilnego oraz pełnomocnictwem do dysponowania środami na rachunkach bankowych spółki A. sp. z o.o. prowadzonych w Banku.

Bank zawarł Warunkową umowę o przelew wierzytelności wynikających z wyżej wymienionych kredytów ze spółką B. z siedzibą w Niemczech - spółką produkcyjną działającą w tej samej branży co spółka A. sp. z o.o. (umowa). Na gruncie tej umowy Bank, jako Cedent, przeniósł, w rozumieniu art. 509 Kodeksu Cywilnego, na spółkę B., jako Cesjonariusza, wierzytelności wraz ze wszystkimi związanymi z nimi prawami ubocznymi i akcesoryjnymi oraz zabezpieczeniami, pod warunkiem zapłaty ceny przez Cesjonariusza. Cena za wierzytelności (niższa od nominalnej wartości wierzytelności jaka przysługiwała Bankowi od A. sp. z o.o.) została określona w wartości rynkowej i uwzględnia dyskonto związane z nabyciem wierzytelności odzwierciedlające rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności.

Wierzytelności będące podstawą cesji są wprawdzie wymagalne, lecz nie stanowią jednocześnie tzw. wierzytelności trudnych (tj. wierzytelności o jednoznacznie wątpliwej perspektywie spłaty).

Podstawowym celem umowy jest nabycie wierzytelności przez Cesjonariusza, w zamian za wynagrodzenie w postaci dyskonta. Z informacji jakie uzyskał Bank, nabycie przez Cesjonariusza wierzytelności od Banku związane jest ściśle z planami biznesowymi jakie Cesjonariusz posiada wobec spółki A. sp. z o.o. (obie spółki działają w tej samej branży produkcyjnej). Celem umowy nie jest dochodzenie roszczeń na rzecz Banku. Zawierając umowę Cesjonariusz nie będzie więc działał w celu ściągnięcia długu na rzecz Banku - wierzyciela, lecz sam stanie się wierzycielem spółki A. sp. z o.o. w ramach przyjętej przez siebie strategii rozwoju własnej działalności gospodarczej. Umowa nie przewiduje prawa regresu w stosunku do Banku w przypadku, gdyby A. sp. z o.o. nie wywiązywała się z płatności na rzecz Cesjonariusza.


Wnioskodawca wskazał, że Nabywca wierzytelności B. z siedzibą w Niemczech posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (Polski).


Nabywca wierzytelności B. jest w Polsce zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.


Sprzedaż wierzytelności nie została dokonana na rzecz miejsca prowadzenia działalności gospodarczej B. w Polsce, lecz na rzecz B. z siedzibą w Niemczech.

Na moment dokonania przelewu istniały istotne wątpliwości co do tego czy Bank w pełni będzie w stanie zaspokoić przysługujące mu wierzytelności, niemniej, spłata zdecydowanej większości wartości wierzytelności wg wyliczeń Banku była zabezpieczona poszczególnymi ustanowionymi na ten cel zabezpieczeniami.


Pomiędzy Bankiem a B. nie zostały i nie zostaną zawarte umowy zawierające postanowienia zmieniające cenę wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytej wierzytelności.


Umowa przelewu wierzytelności nie nakłada na B. jakichkolwiek innych dodatkowych świadczeń na rzecz Banku.


B. nabył wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

Poza ceną przysługującą Bankowi od B. nie doszło i nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia w związku z przedmiotową transakcją (premia, prowizja, itp.)


W związku z nabyciem wierzytelności przez B. jakiekolwiek czynności związane z egzekwowaniem długu przez Bank byłyby bezprzedmiotowe, gdyż Bank z momentem zapłaty ceny przeniósł, w rozumieniu art. 509 Kodeksu Cywilnego, na B. wierzytelności wraz ze wszelkimi związanymi z nimi prawami ubocznymi i akcesoryjnymi oraz zabezpieczeniami.

B. nie otrzymuje od Banku wynagrodzenia, premii ani prowizji.
B. nie prowadzi działalności w zakresie obrotu wierzytelnościami.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą określenia, czy opisana transakcja stanowi dla Banku import usług zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że, co do zasady, zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. W analizowanym przypadku Nabywca, tj. B. nabył wierzytelności od Wnioskodawcy. Ponadto wskazano, że B. uzyska wynagrodzenie w kwocie dyskonta.

Zatem, mając na uwadze wskazane przez Wnioskodawcę informacje należy stwierdzić, że skoro w analizowanym przypadku na podstawie umowy doszło do odpłatnego przelewu wierzytelności przez Wnioskodawcę bezpośrednio do B., nabycie tych wierzytelności od Wnioskodawcy wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy. W przedstawionych we wniosku okolicznościach czynność nabycia wierzytelności przez B. od Wnioskodawcy stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy przez B. na rzecz Wnioskodawcy, tj. stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy, przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.


I tak, stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

  1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
    1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
    2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
  2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.


Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy – działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Wnioskodawca spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy – miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Od powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Wnioskodawca wskazał, że co prawda spółka B. posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej i jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT czynnym, jednak sprzedaż wierzytelności nie została dokonana na rzecz miejsca prowadzenia działalności gospodarczej B. w Polsce, lecz na rzecz B. z siedzibą w Niemczech. Zatem miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania wskazanych usług świadczonych przez B. na rzecz Wnioskodawcy – stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy – jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy – przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.


Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy – podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
  2. usługobiorcą jest:
    • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
    • w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
    • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Jak stanowi art. 17 ust. 2 ustawy – w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.


Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28b ustawy jest, aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Natomiast usługobiorcą był m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nabył usługi od B. z siedzibą w Niemczech. W opisie sprawy wprost wskazano, że pomimo tego, że B. posiada w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, to sprzedaż wierzytelności nie została dokonana na rzecz miejsca prowadzenia działalności gospodarczej B. w Polsce, tylko na rzecz B. z siedzibą w Niemczech. W związku z tym, Wnioskodawca winien rozpoznać import usług i jako podatnik, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązany był do opodatkowania nabywanych usług, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Ustawodawca przewidział obniżone stawki oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów i świadczenia niektórych usług oraz określił warunki stosowania obniżonych stawek i zwolnień.


Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług świadczenia usług zostały określone w art. 43 ustawy o VAT.


Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.


Z powołanych przepisów wynika, że usługi w zakresie długów, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Jednakże w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. m.in. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym factoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, powinny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Wspomnieć należy również, że stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczony przepis Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Zaznacza się, że dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu. W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W tym miejscu należy wskazać, że ustawa nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast istota rozróżnienia usług obrotu wierzytelnościami oraz factoringu sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować, także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Jak wynika z opisu sprawy, pomiędzy Bankiem a B. nie zostały i nie zostaną zawarte umowy zawierające postanowienia zmieniające cenę wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzającej do wyegzekwowania nabytej wierzytelności. Umowa przelewu wierzytelności nie nakłada na B. jakichkolwiek innych dodatkowych świadczeń na rzecz Banku. Jak wynika z okoliczności sprawy, B. nabył wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz własne ryzyko.

Umowa cesji nie zawierała również prawa regresu w stosunku do Banku w przypadku, gdyby A. Sp. z o.o. nie wywiązywała się z płatności na rzecz Cesjonariusza. Poza ceną przysługującą Bankowi od B. nie doszło i nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia w związku z przedmiotową transakcją (premia, prowizja, itp.). Ponadto jak wynika z okoliczności sprawy, nie są i nie będą świadczone usługi, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. czynności ściągania długów w tym factoringu, usługi doradztwa ani usługi w zakresie leasingu.

Zatem, stwierdzić należy, że usługa cesji wierzytelności będzie stanowić import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy i Wnioskodawca będzie podatnikiem w odniesieniu do ww. usługi. W konsekwencji Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania tej transakcji dla celów podatku VAT w Polsce, jako import usług zwolnionych od tego podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, że nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego stanu faktycznego

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o opis sprawy, w tym w szczególności o informacje, że: „Celem umowy nie jest dochodzenie roszczeń na rzecz Banku. Zawierając umowę Cesjonariusz nie będzie więc działał w celu ściągnięcia długu na rzecz Banku – wierzyciela (…)”, „Umowa przelewu wierzytelności nie nakłada na B. jakichkolwiek innych dodatkowych świadczeń na rzecz Banku”, „Poza ceną przysługującą Bankowi od B. nie doszło i nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia w związku z przedmiotową transakcją (premia, prowizja, itp.)”, „B. nie otrzymuje od Banku wynagrodzenia, premii ani prowizji”. Powyższe zostało przyjęte jako element przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego i nie było przedmiotem oceny. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.


Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.


Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj