2021.07.30 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-2.4012.254.2021.2.KS
z 30 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 w związku z art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym 30 kwietnia 2021 r. (data wpływu 30 kwietnia 2021 r.) uzupełnionym pismem z 1 lipca 2021 r. (data wpływu 1 lipca 2021 r.) na wezwanie tut. Organu z 29 czerwca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

uznania wypłaty udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT – jest prawidłowe,

obowiązku wystawienia faktury przez Partnera z tytułu udziału w zysku we wspólnym przedsięwzięciu zawierającej kwotę podatku – jest prawidłowe,

prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Lidera z tytułu wypłaty udziału w zysku należnemu Partnerowi – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

30 kwietnia 2021 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania wypłaty udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, obowiązku wystawienia faktury przez Partnera z tytułu udziału w zysku we wspólnym przedsięwzięciu zawierającej kwotę podatku, prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Lidera z tytułu wypłaty udziału w zysku należnemu Partnerowi.

Złożony wniosek został uzupełniony pismem z 1 lipca 2021 r. (data wpływu 1 lipca 2021 r.) na wezwanie tut. Organu z 29 czerwca 2021 r.

We wniosku wspólnym złożonym przez:

Zainteresowanego będącego stroną postępowania:
A.
Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:
B.

przedstawiono następujący stan faktyczny:

A. (dalej: Wnioskodawca, Lider), prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (…). Przedmiotem prowadzonej działalności jest doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. Wnioskodawca jest podatnikiem od towarów i usług, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. B. (dalej: Uczestnik, Partner), prowadzi działalność gospodarczą pod własnym nazwiskiem. Działalność prowadzona jest w zakresie wykonywania pozostałych robót wykończeniowych. Partner jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Wnioskodawca oraz Partner nie są podmiotami powiązanymi, o których mowa w art. 32 ust. 2 u.p.t.u. W związku z faktem, że zarówno Wnioskodawca, jak i Uczestnik, w związku z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą, często wchodzą w informację na temat korzystnych możliwości nabycia nieruchomości mieszkalnych na terenie Polski, postanowili wykorzystać posiadane dane oraz doświadczenie zawodowe do wspólnego przedsięwzięcia.

W dniu 15 stycznia 2017 r. Wnioskodawca i Uczestnik zawarli umowę, mającą na celu uregulowanie obowiązków obu stron przy realizacji wspólnych przedsięwzięć (dalej: Umowa Konsorcjum).

Celem stron Umowy Konsorcjum było realizowanie wspólnych przedsięwzięć, mających na celu zakup przez Wnioskodawcę (pełniącego w Konsorcjum funkcję Lidera), określonej wspólnie przez strony nieruchomości, następnie podwyższenie ich wartości rynkowej poprzez wykonanie wyspecjalizowanych prac remontowych przez Uczestnika (pełniącego w Konsorcjum funkcję Partnera) oraz sprzedaży przez Wnioskodawcę tak wyremontowanej nieruchomości po najkorzystniejszej cenie.

W myśl postanowień Umowy Konsorcjum:

Lider zobowiązany został do:
1. nabycia nieruchomości oraz sfinansowania wskazanej transakcji z własnych środków;
2. wsparcia Partnera przy określeniu zakresu prac remontowych;
3. przeprowadzenia procesu sprzedaży wyremontowanych nieruchomości, dążąc do uzyskania możliwie najkorzystniejszej ceny;
4. Kalkulacji zysku oraz jego podziału według ustalonych zasad;
Partner zobowiązany został do realizacji, według swojej najlepszej wiedzy i doświadczenia, wyspecjalizowanych prac remontowych mających na celu podwyższenie standardu oraz wartości Nieruchomości.

Strony Umowy Konsorcjum postanowiły, że po wykonaniu prac, o których mowa w pkt 2 powyżej, Partner wystawi na Lidera odpowiednią fakturę, z tytułu wykonanych prac remontowych, płatną w terminie 14 dni od jej doręczenia.

Wnioskodawca zaznacza, że nieruchomości nabywane w trakcie realizacji Umowy Konsorcjum spełniały warunki do uznania za nieruchomości (lokale mieszkalne) objęte społecznym programem mieszkaniowym, o którym mowa w art. 41 ust. 12a i 12n u.p.t.u.

Transakcje nabycia nieruchomości przez Lidera nie były dokumentowane fakturami (sprzedawcy bądź to nie prowadzili działalności jako podatnicy VAT, bądź też realizowana przez nich dostawa nieruchomości korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług). Dodatkowo, zakres prac realizowanych przez Partnera nie przekraczał 30% wartości nabywanej nieruchomości.

W rezultacie więc, dokonywana finalnie sprzedaż (dostawa) wyremontowanej nieruchomości również korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, natomiast Lider nie był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Partnera z tytułu wykonanych prac remontowych.

W myśl postanowień Umowy Konsorcjum, w ustalonym terminie po sprzedaży nieruchomości, Lider zobowiązany został do przedstawienia kalkulacji zysku osiągniętego na realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Zysk obliczony miał zostać jako różnica pomiędzy ceną sprzedaży nieruchomości przez Lidera, a sumą kosztów w postaci:

kosztów nabycia nieruchomości poniesionych przez Lidera, w tym cena nabycia, koszty notarialne oraz ewentualne inne koszty związane z nabyciem, wcześniej ustalone z Partnerem;
kosztów usług prac remontowych wykonanych przez Partnera wraz z podatkiem od towarów i usług;
kosztów związanych ze sprzedażą nieruchomości, w tym kosztów ogłoszeń, kosztów administracyjnych oraz innych kosztów wcześniej ustalonych przez strony.

Po zaakceptowaniu kalkulacji przez Partnera, strony Umowy Konsorcjum postanowiły podzielić się kwotą osiągniętego zysku w proporcji 50/50, a Wnioskodawca zobowiązany został do wypłaty Uczestnikowi jego udziału w zysku w ustalonym w Umowie Konsorcjum terminie.

Po zrealizowaniu wspólnego przedsięwzięcia na podstawie Umowy Konsorcjum z dnia 15 stycznia 2017 r. Lider i Partner zawierali analogiczne umowy do realizacji kolejnych przedsięwzięć, których postanowienia nie odbiegały od tych, które przyjęte zostały w Umowie Konsorcjum.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (pytanie nr 3 ostatecznie sformułowano w uzupełnieniu wniosku):

Czy wypłata przez Wnioskodawcę udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające podatkowi od towarów i usług?
Czy z tytułu osiągniętego udziału w zysku we wspólnym przedsięwzięciu, Partner winien wystawić na Lidera fakturę, zawierającą kwotę podatku od towarów i usług?
Czy wypłata udziału w zysku należnego Zainteresowanemu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w rezultacie, Wnioskodawcy nie przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z ewentualnych faktur wystawionych przez Zainteresowanego z tytułu otrzymania ww. udziału w zysku?

Zdaniem Wnioskodawcy wypłata przez Wnioskodawcę udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum nie stanowi wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wypłata udziału w zysku należnego Partnerowi winna być udokumentowana innym dowodem księgowym, na przykład notą księgową wystawioną przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanych dalej podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju". W myśl art. 8 ust. 1 u.p.t.u., „przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

Dychotomiczny podział na gruncie u.p.t.u. na świadczenie usług i dostawę towarów nie oznacza, że wypełnia on wszelkie przejawy bogatej aktywności podmiotów gospodarczych, a każdy przepływ środków finansowych, odbywający się w ramach relacji pomiędzy podatnikami VAT, musi być przyporządkowany świadczeniu usług lub dostawie towarów. Takiego przyporządkowania nie determinuje okoliczność, że każdy podmiot będący uczestnikiem Konsorcjum jest odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z powyższych uregulowań u.p.tu. wynika bowiem, że usługą jest co do zasady każde świadczenie, które nie jest dostawą i które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (będący konsumentem danej usługi) odnosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. W szeregu orzeczeń (np. C-498/99, C-16/93, C-89/81, C-154/80, publ. www.curia.europa.pl) istnych z punktu widzenia spornej w tej sprawie kwestii Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wyraził pogląd, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Tymczasem takich elementów, typowych dla świadczenia usług za wynagrodzeniem nie można dostrzec w ramach wewnętrznych rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą a Uczestnikiem, opisanych w części dotyczącej stanu faktycznego sprawy. Do podobnych wniosków doszedł m. in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 31 lipca 2017 r., znak 011-KDIP1-2.4012.213.2017.1.JŻ oraz w interpretacji z dnia 7 listopada 2018 r., znak 0111-KDIB3-2.4012.595.2018.1.AZ.

Zaznaczyć przy tym należy, że - jak wskazano w opisie stanu faktycznego, zobowiązanie Partnera ograniczone zostało w Umowie Konsorcjum do świadczenia usług remontowych zakupionej nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy, jedynie tej części świadczenia wypłacanego przez Lidera przypisać można charakter wynagrodzenia z tytułu wykonania usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W zakresie transferu części zysku należnego Partnerowi, brak jest związku wypłacanych kwot z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, stąd też, wypłata należnej części zysku nie może być uznana za wynagrodzenie, za opodatkowane świadczenie usług. W ten sam sposób argumentował swoje rozstrzygnięcie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 11 grudnia 2020 r., znak 0111-KDIB3.2.4012.734.2020.1.MGO.

W związku z uznaniem, że wypłata udziału w zysku należnego Partnerowi nie stanowiła wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, Lider powinien udokumentować wypłatę udziału w zysku należnego Partnerowi innym dokumentem księgowym, na przykład notą księgową. Analogicznie uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 30 grudnia 2019 r., znak 0114-KDIP1-2.4012.506.2019.3.RM.

W opinii Wnioskodawcy i Zainteresowanego, dokonana wypłata nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co w rezultacie oznacza, że Zainteresowany nie powinien dokumentować jej poprzez wystawienie faktury.

Tak przedstawione stanowisko Wnioskodawcy i Zainteresowanego, obejmuje skutki podatkowe dla obu stron umowy o wspólnym przedsięwzięciu. Uznając bowiem, że wypłata dokonana przez Wnioskodawcę nie podlega opodatkowaniu VAT, jasnym będzie, że Wnioskodawca nie może odliczyć VAT na fakturach, które wystawiłby Zainteresowany. Idąc dalej, uznając, że wypłaty udziału w zysku, opisane we wniosku, nie podlegają opodatkowaniu VAT, tut. Organ udzieliłby odpowiedzi, że Zainteresowany nie jest obowiązany do wystawienia faktury dokumentującej otrzymanie ww. wypłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

uznania wypłaty udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT – jest prawidłowe,
obowiązku wystawienia faktury przez Partnera z tytułu udziału w zysku we wspólnym przedsięwzięciu zawierającej kwotę podatku – jest prawidłowe,
prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Lidera z tytułu wypłaty udziału w zysku należnemu Partnerowi – jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi zaś art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Należy podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednocześnie, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych – art. 15 ust. 2 ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca (Lider) prowadzi działalność gospodarczą jako zarejestrowany podatnik VAT czynny. Uczestnik (Partner), prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania pozostałych robót wykończeniowych. Partner jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

W dniu 15 stycznia 2017 r. Wnioskodawca i Uczestnik zawarli umowę, mającą na celu uregulowanie obowiązków obu stron przy realizacji wspólnych przedsięwzięć (dalej: Umowa Konsorcjum). Celem stron Umowy Konsorcjum było realizowanie wspólnych przedsięwzięć, mających na celu zakup przez Wnioskodawcę (pełniącego w Konsorcjum funkcję Lidera), określonej wspólnie przez strony nieruchomości, następnie podwyższenie ich wartości rynkowej poprzez wykonanie wyspecjalizowanych prac remontowych przez Uczestnika (pełniącego w Konsorcjum funkcję Partnera) oraz sprzedaży przez Wnioskodawcę tak wyremontowanej nieruchomości po najkorzystniejszej cenie. W myśl postanowień Umowy Konsorcjum:

Lider zobowiązany został do:
1. nabycia nieruchomości oraz sfinansowania wskazanej transakcji z własnych środków;
2. wsparcia Partnera przy określeniu zakresu prac remontowych;
3. przeprowadzenia procesu sprzedaży wyremontowanych nieruchomości, dążąc do uzyskania możliwie najkorzystniejszej ceny;
4. Kalkulacji zysku oraz jego podziału według ustalonych zasad;
Partner zobowiązany został do realizacji, według swojej najlepszej wiedzy i doświadczenia, wyspecjalizowanych prac remontowych mających na celu podwyższenie standardu oraz wartości Nieruchomości.

kosztów nabycia nieruchomości poniesionych przez Lidera, w tym cena nabycia, koszty notarialne oraz ewentualne inne koszty związane z nabyciem, wcześniej ustalone z Partnerem;
kosztów usług prac remontowych wykonanych przez Partnera wraz z podatkiem od towarów i usług;
kosztów związanych ze sprzedażą nieruchomości, w tym kosztów ogłoszeń, kosztów administracyjnych oraz innych kosztów wcześniej ustalonych przez strony.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Zainteresowani powzięli w pierwszej kolejności wątpliwość, czy wypłata przez Wnioskodawcę (Lidera) udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że ani w prawie podatkowym, ani w prawie cywilnym nie występuje definicja pojęcia „konsorcjum”, jednakże przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji, strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Należy dodać, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym, po konsultacji z komitetem doradczym ds. podatku od wartości dodanej (zwanym dalej „Komitetem ds. VAT”), każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

W rozpatrywanej sprawie, celem ustanowienia konsorcjum pomiędzy Zainteresowanymi było realizowanie wspólnych przedsięwzięć, mających na celu zakup przez Wnioskodawcę (pełniącego w Konsorcjum funkcję Lidera), określonej wspólnie przez strony nieruchomości, następnie podwyższenie ich wartości rynkowej poprzez wykonanie wyspecjalizowanych prac remontowych przez Uczestnika (pełniącego w Konsorcjum funkcję Partnera) oraz sprzedaży przez Wnioskodawcę tak wyremontowanej nieruchomości po najkorzystniejszej cenie.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że to strony konsorcjum określają w umowie konsorcjum sposób rozliczeń między sobą, tj. sposób wystawiania faktur, należnego wynagrodzenia, terminów wykonania prac oraz kwestii odpowiedzialności za przydzielone im zadania. W praktyce w umowie konsorcjum strony mogą wyznaczyć lidera Konsorcjum (który m.in. pełni funkcję reprezentacyjną oraz prowadzi rozliczenia), ale także mogą ustanowić, że każdy z nich jest, tzw. uczestnikiem konsorcjum i świadczy usługi w ramach konsorcjum.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji Lider Konsorcjum – Partner Konsorcjum stwierdzić należy, że uczestnicy Konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia w ramach konsorcjum.

Z okoliczności sprawy wyraźnie wynika, że po wykonaniu wyspecjalizowanych prac remontowych mających na celu podwyższenie standardu oraz wartości Nieruchomości, Partner wystawi na Lidera fakturę z tytułu wykonanych prac remontowych, płatną w terminie 14 dni od jej doręczenia.

Ponadto w myśl postanowień Umowy Konsorcjum, po sprzedaży nieruchomości, Lider zobowiązany został do przedstawienia kalkulacji zysku osiągniętego na realizacji wspólnego przedsięwzięcia, który stanowi różnicę pomiędzy ceną sprzedaży nieruchomości przez Lidera, a sumą kosztów w postaci:

kosztów nabycia nieruchomości poniesionych przez Lidera, w tym cena nabycia, koszty notarialne oraz ewentualne inne koszty związane z nabyciem, wcześniej ustalone z Partnerem;
kosztów usług prac remontowych wykonanych przez Partnera wraz z podatkiem od towarów i usług;
kosztów związanych ze sprzedażą nieruchomości, w tym kosztów ogłoszeń, kosztów administracyjnych oraz innych kosztów wcześniej ustalonych przez strony.

W świetle powyższego wypłata przez Wnioskodawcę (Lidera) udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym przypadku nie dojdzie bowiem do przeniesienia władztwa ekonomicznego nad towarami, ani do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Nie można zidentyfikować korzyści o charakterze majątkowym, jakie w związku z takim rozliczeniem uzyskuje konsorcjant.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez Lidera na rzecz Partnera konsorcjum polegającej na wypłacie udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia Lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne Lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem Partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (por. wyrok NSA z dnia 10 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1418/13).

W tym miejscu należy raz jeszcze podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Podsumowując, kwota będąca podziałem zysku pomiędzy konsorcjantami, otrzymana przez Partnera od Lidera Konsorcjum, nieodnosząca się do żadnych wykonanych przez Partnera usług lub dostawy towarów, pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie uznania wypłaty udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jest prawidłowe.

Wątpliwości Zainteresowanych sformułowane w pytaniu nr 2 dotyczą tego, czy z tytułu osiągniętego udziału w zysku we wspólnym przedsięwzięciu, Partner winien wystawić na Lidera fakturę, zawierającą kwotę podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2. czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
3. dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Jak wskazano uprzednio wypłata przez Wnioskodawcę (Lidera) udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum nie będzie stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy uznać, że skoro wypłata przez Wnioskodawcę (Lidera) udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tym samym czynność ta nie powinna być dokumentowana fakturą zawierającą kwotę podatku, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Wątpliwość Zainteresowanych budzi także kwestia, dotycząca tego czy Wnioskodawcy (Liderowi) przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z ewentualnych faktur wystawionych przez Partnera z tytułu otrzymania udziału w zysku.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak stanowi ust. 2 pkt 1 lit. a) przywołanego artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych regulacji prawnych wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Mając na uwadze powołane regulacje prawne oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawcy (Liderowi) jako podatnikowi VAT czynnemu, nie będzie przysługiwało - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wypłatą wynagrodzenia z tytułu udziału w zysku należnego Partnerowi we wspólnym przedsięwzięciu określonym w Umowie Konsorcjum, ponieważ w analizowanej sprawie została spełniona wskazana w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy przesłanka wykluczająca możliwość skorzystania z takiego odliczenia. Wypłata przez Wnioskodawcę (Lidera) udziału w zysku należnego Partnerowi z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia określonego w Umowie Konsorcjum nie będzie stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W takim przypadku Wnioskodawca (Lider) nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu.

Tym samym stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 3 jest również prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin