Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.147.2021.3.MZ
z 25 sierpnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 maja 2021 r. (data wpływu 18 maja 2021 r.), uzupełnionym 18 i 24 maja 2021 r. oraz 12 sierpnia 2021 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości. Wniosek uzupełniono 18 i 24 maja 2021 r.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 3 sierpnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.59.2021.2.MZ, 0111-KDIB2-2.4014.147.2021.2.MZ, 0112-KDIL2-1.4011.541.2021.3.TR wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 12 sierpnia 2021 r.

We wniosku (po jego uzupełnieniu) przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z małżonką są współwłaścicielami A – na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej udziału wynoszącego ½ prawa własności nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie działki i drugie małżeństwo także na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej są współwłaścicielami B udziału wynoszącego ½ prawa własności nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie działki:

• Działka nr (…) o powierzchni 0,2667 ha (zakup 06.2018 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2524 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0143 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,2381 ha (zakup 08.2017 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2133 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0248 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,2078 ha (zakup 08.2017 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,1820 ha, działkę nr (…) o powierzchni 0,0231 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0027 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,3541 ha (zakup 08.2013 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,3060 ha (podzielona także w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2491 ha, działkę nr (…) o powierzchni 0,0569 ha), działkę nr (…) o powierzchni 0,0267 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0214 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,1239 ha (zakup 12.2014 r.), podzielona w 2019 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,1145 ha (podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,1038 ha, działkę nr (…) o powierzchni 0,0107 ha) i działkę nr (…) o powierzchni 0,0094 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,2225 ha (zakup 12.2014 r.), podzielona w 2019 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2169 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0056 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,1552 ha (zakup 02.2016 r.).
  
  

W rezultacie współwłaściciele A mają udział wynoszący ½ prawa własności ww. nieruchomości oraz współwłaściciele B mają udział wynoszący ½ prawa własności ww. nieruchomości.

Należy nadmienić, iż zgodnie z prawem z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, chyba że w umowie majątkowej małżeńskiej postanowią inaczej. Co ważne takich umów u małżonków – zarówno współwłaścicieli A, jak i u współwłaścicieli B nie było. Wobec czego ma tutaj zastosowanie art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówiący: „Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.”

Część przywołanych działek została podzielona w 2020 r. na mniejsze działki wyodrębnione geodezyjnie:

1. Działka nr (…) o powierzchni 0,2524 ha i wartości 295 863 zł,
   
2. Działka nr (…) o powierzchni 0,0143 ha i wartości 15 543 zł,
   
3. Działka nr (…) o powierzchni 0,2133 ha i wartości 237 595 zł,
   
4. Działka nr (…) o powierzchni 0,0248 ha i wartości 25 511 zł,
   
5. Działka nr (…) o powierzchni 0,1552 ha i wartości 181 925 zł,
   
6. Działka nr (…) o powierzchni 0,0231 i wartości 23 763 zł,
   
7. Działka nr (…) o powierzchni 0,0027 ha i wartości 3 326 zł,
   
8. Działka nr (…) o powierzchni 0,0569 ha i wartości 58 533 zł,
   
9. Działka nr (…) o powierzchni 0,2169 ha i wartości 311 252 zł,
   
10. Działka nr (…) o powierzchni 0,1820 ha i wartości 223 933 zł,
    
11. Działka nr (…) o powierzchni 0,2491 ha i wartości 306 493 zł.
    
    

Wartości przedmiotowych nieruchomości ustalono na podstawie operatu szacunkowego z 10 maja 2021 r. sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. W chwili obecnej Współwłaściciele A i Współwłaściciele B zamierzają dokonać umownego zniesienia współwłasności przedmiotowych nieruchomości w ten sposób, że:

1. Na wyłączną własność współwłaścicieli A zostaną im przekazane następujące działki:
   
   1. Działka nr (…) o powierzchni 0,2169 ha i wartości 311 252 zł,
   2. Działka nr (…) o powierzchni 0,1820 ha i wartości 223 933 zł,
   3. Działka nr (…) o powierzchni 0,2491 ha i wartości 306 493 zł.
2. Na wyłączną własność współwłaścicieli B zostaną im przekazane następujące działki:
   
   1. Działka nr (…) o powierzchni 0,2524 ha i wartości 295 863 zł,
   2. Działka nr (…) o powierzchni 0,0143 ha i wartości 15 543 zł,
   3. Działka nr (…) o powierzchni 0,2133 ha i wartości 237 595 zł,
   4. Działka nr (…) o powierzchni 0,0248 ha i wartości 25 511 zł,
   5. Działka nr (…) o powierzchni 0,1552 ha i wartości 181 925 zł,
   6. Działka nr (…) o powierzchni 0,0231 i wartości 23 763 zł,
   7. Działka nr (…) o powierzchni 0,0027 ha i wartości 3 326 zł,
   8. Działka nr (…) o powierzchni 0,0569 ha i wartości 58 533 zł.
   
   
   
   
   

Pozostałe działki niewskazane powyżej nadal byłyby objęte współwłasnością Współwłaścicieli A i B w równych udziałach.

Część nieruchomości została zakupiona przez Współwłaścicieli A i B w okresie krótszym niż 5 lat wstecz (w latach 2014-2018, następnie została podzielona geodezyjnie w 2019 i 2020 r.), a więc planowe zniesienie współwłasności odbyłoby się przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie owych nieruchomości. Przedmiotowe zniesienie współwłasności będzie nieodpłatne i nie będą dokonywane żadne spłaty i dopłaty. Współwłaściciele A i B dzielą działki według ich wartości. Wartość udziału w nieruchomościach nie zmieni się, nadal będzie wynosić po ½ ich wartości. Zmieni się powierzchnia posiadanych działek. Współwłaściciele B będą mieli działki o łącznej powierzchni 0,7427 ha i wartości ok. 842 059 zł. Współwłaściciele A będą mieli działki o łącznej powierzchni 0,6480 ha i wartości ok. 841 678 zł. Planowane zniesienie współwłasności nie będzie wiązało się ze zmianą wartości posiadanego udziału we współwłasności.

Planowane zniesienie współwłasności nie będzie wiązało się ze zmianą wartości posiadanego udziału we współwłasności przez Współwłaścicieli A i B. W związku z czym wartość posiadanego udziału we współwłasności Wnioskodawcy także nie ulegnie zmianie.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku i oznaczone nr 2):

Czy w przypadku dokonania nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości przez Współwłaścicieli A i Współwłaścicieli B w drodze umowy zawartej przez Współwłaścicieli A i Współwłaścicieli B przed notariuszem lub też ugody sądowej (bez spłat i dopłat), Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy (sformułowanym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku),

Na wstępie należy podkreślić, iż sam fakt podziału lub połączenia gruntów jest nieistotny z punktu widzenia prawa własności. W konsekwencji, jeżeli właściciel dokonuje podziału/scalenia nieruchomości, nie mamy do czynienia z żadnym nowym nabyciem, cały czas chodzi tutaj bowiem o tę samą nieruchomość, której właścicielem jest ta sama osoba. Trzeba zauważyć, że na skutek dokonania takich działań nie zmienia się struktura własności gruntów. Scalenie lub podział są wyłącznie czynnościami technicznymi regulowanymi przez prawo geodezyjne, w związku z czym okoliczność ta pozostaje bez znaczenia, gdyż przepisy ustawy uzależniają skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości od daty jej nabycia, a nie od daty podziału bądź scalenia. Potwierdzają to liczne interpretacje organów podatkowych. Przykładowo pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 września 2017 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.138.2017.2.ZK, informuje: „Zainteresowani podali, iż w 2016 roku sprzedali działki nr 124/18 i 124/19 powstałe na skutek podziału działki 124/1 nabytej przez nich w 1993 roku. Zatem pięcioletni termin określony przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy podatkowej upłynął w rozpatrywanej sprawie w dniu 31 grudnia 2008 roku. Fakt dokonania podziału działki nr 124/1 na działki o nr 124/18 i 124/19 nie ma w rozpatrywanej sprawie znaczenia, gdyż w jego wyniku nie zmienił się zakres władztwa Zainteresowanych nad działkami.”.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 815) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy). Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z treści art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika zasada, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne tam wymienione. Czynności te, stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obejmują również zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Powołane powyżej przepisy regulują opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie takich umów o zniesienie współwłasności (czy też orzeczeń sądowych dotyczących zniesienia współwłasności), z którymi związane są spłaty lub dopłaty.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w przepisach ustawy z dnia 23kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380, ze zm.). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia Sądu. W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planowane przez Współwłaścicieli A i Współwłaścicieli B zniesienie współwłasności będzie zgodne i nastąpi bez spłat i dopłat. W związku z czym Wnioskodawca także nie będzie obowiązany do żadnych spłat i dopłat.

Warto w tym miejscu powołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 18 grudnia 2019 r. sygn. akt I SA/Bd 601/19 podający: „Jak stwierdził sąd, z regulacji zawartej w u.p.c.c. wynika, że zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych tylko wówczas, gdy ustalono dopłatę lub spłatę. Zatem w przypadku braku dopłaty lub spłaty zniesienie współwłasności nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Potwierdza to także orzecznictwo sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku z dnia 3 grudnia 2013 r., II FSK 20/12 NSA stwierdził, że czynność działu spadku lub zniesienia współwłasności podlega opodatkowaniu tylko dlatego, że ustalono spłatę lub dopłatę. Gdyby tej spłaty lub dopłaty nie ustalono, czynność taka nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem. Podobny pogląd jest prezentowany w piśmiennictwie (por. H. Filipczyk, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, Lex 2015. Komentarz do art. 1, pkt 18). Nie budzi przy tym wątpliwości, że z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f i art. 6 ust. 1 pkt 5 u.p.c.c. wynika, że podstawą opodatkowania przy umowie zniesienia współwłasności jest wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności, a nie wartość samej spłaty (por. wyrok NSA z dnia 1 marca 2018 r., II FSK 437/16). WSA podkreślił, że z postanowień sądów nie wynika, aby kwota drugiemu spadkobiercy obejmowała spłatę z tytułu wyrównania wartości udziału nabytego ponad wartość udziału we współwłasności. Powtórzyć trzeba więc, że celem zawartego w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) u.p.c.c. określenia "w części dotyczącej spłat lub dopłat" było objęcie opodatkowaniem wyłącznie umów (orzeczeń) o zniesieniu współwłasności, które skutkują odpłatnymi przysporzeniami majątkowymi dla przynajmniej jednej ze stron. "A contrario", zapis ten skutkuje tym, że poza zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych znajdują się te umowy (orzeczenia) o zniesieniu współwłasności, w ramach których takich spłat lub dopłat nie przewidziano. Czynność nieprzewidująca zatem dopłat ani spłat nie podlega opodatkowaniu powyższym podatkiem.”.

W innym miejscu w uzasadnieniu wyroku z 22 marca 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 844/18, LEX nr 2651927) stwierdził, że czynność działu spadku lub zniesienia współwłasności podlega opodatkowaniu tylko dlatego, iż ustalono w umowie spłatę lub dopłatę. Zatem ilekroć w treści danej umowy działu spadku lub zniesienia współwłasności pojawia się dopłata lub spłata, tylekroć należy rozpatrywać opodatkowanie takiej czynności PCC. Natomiast problem pojawia się w kontekście ustalenia relacji pomiędzy wysokością danej spłaty i dopłaty, a wartością rynkową rzeczy lub prawa nabytych ponad wartość udziału we współwłasności lub w spadku, przysługujących uczestnikowi działu lub zniesienia przed ich dokonaniem. Odpowiedzi na to pytanie udzielił NSA w uzasadnieniu wyroku z 1 marca 2018 r. (sygn. akt II FSK 437/16, LEX nr 2467934), stwierdzając, iż: „Z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f i art. 6 ust. 1 pkt 5 u.p.c.c. wynika, że podstawą opodatkowania przy umowie zniesienia współwłasności jest wysokość spłaty, określana jako wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności, a nie wartość spłaty, określona przez strony w umowie zniesienia współwłasności. Byłaby to bowiem subiektywnie - a nie obiektywnie - określona przez przepisy prawa podstawa opodatkowania” (wyrok NSA z 12 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2718/14, POP 2016, nr 6, s. 577-578). „Nie budzi także wątpliwości to, że celem zawartego w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f u.p.c.c. doprecyzowania »w części dotyczącej spłat lub dopłat« było objęcie opodatkowaniem wyłącznie umów zniesienia współwłasności (o dział spadku), które skutkują odpłatnymi przysporzeniami majątkowymi dla przynajmniej jednej ze stron. A contrario zapis ten skutkuje tym, że poza zakresem u.p.c.c. znajdują się te umowy zniesienia współwłasności, w ramach których takich spłat lub dopłat nie przewidziano. Osobno zatem, a nie zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f u.p.c.c. należy ustalać podstawę opodatkowania PCC odpłatnego zniesienia współwłasności” (wyrok WSA w Gdańsku z 26 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Gd 449/13, LEX nr 1368553)”.

Nieodpłatne zniesienie współwłasności oraz nieodpłatny dział spadku mają miejsce w przypadku ich dokonania, jednakże bez wyrównywania ewentualnego ubytku mogącego powstać w majątku którejkolwiek ze stron; mamy wówczas do czynienia z czynnością nieodpłatną, do której nie są stosowane przepisy u.p.c.c. Natomiast rozwinięcie definicji odpłatności w ramach dyskutowanych umów można znaleźć w uzasadnieniu ww. wyroku WSA w Gdańsku z 26 czerwca 2013 r., zgodnie z którym: „Zdaniem Sądu umowa zniesienia współwłasności może mieć również charakter nieodpłatny. Przede wszystkim podkreślić bowiem należy, że odpłatność czynności cywilnoprawnej związana jest z uzyskaniem przez jedną ze stron stosunku prawnego pewnego ekwiwalentu w związku z dokonanym przez nią świadczeniem. Istotny jest zatem element wzajemności, swego rodzaju odpłaty. Ekwiwalent ten, jak słusznie podniesiono w skardze, wcale nie musi być wyrażony w pieniądzu. [...] W konsekwencji, gdy strony dokonują zniesienia współwłasności bez wyrównywania ewentualnego ubytku mogącego powstać w majątku którejkolwiek z nich, mamy do czynienia z czynnością nieodpłatną, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy”.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że skoro w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie miało miejsce zniesienie współwłasności nieruchomości bez spłat i dopłat, to czynność ta, jako niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec czego czynność ta nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, zostały/zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – przepisy ustawy o:

1. umowie spółki i jej zmianie – stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
   
2. czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3;
   
3. umowie o dziale spadku oraz umowie o zniesieniu współwłasności – stosuje się odpowiednio do:
   
   1. nabycia własności rzeczy wspólnej lub wspólnego prawa majątkowego albo ich części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność – w części spłat lub dopłat,
   2. odpłatnego wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
   
   
   
   

Należy wskazać, że art. 1 ust. 1 i 2, określający zakres przedmiotowy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powodować będzie powstanie obowiązku podatkowego. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione.

Zatem czynności cywilnoprawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obejmują również zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. Tym samym, powołane powyżej przepisy regulują opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie takich umów o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty.

W przypadku, gdy zostaną zawarte umowy o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty, to stosownie do art. 4 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego – własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego – współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Z sytuacji przedstawionej we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonką są współwłaścicielami A – na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej udziału wynoszącego ½ prawa własności nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie działki Drugie małżeństwo także na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej są współwłaścicielami B udziału wynoszącego ½ prawa własności nieruchomości stanowiącej wyodrębnione geodezyjnie te same działki. Do działek, będących przedmiotem współwłasności należą:

• Działka nr (…) o powierzchni 0,2667 ha (zakup 06.2018 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2524 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0143 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,2381 ha (zakup 08.2017 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2133 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0248 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,2078 ha (zakup 08.2017 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,1820 ha, działkę nr (…) o powierzchni 0,0231 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0027 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,3541 ha (zakup 08.2013 r.), podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,3060 ha (podzielona także w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2491 ha, działkę nr (…) o powierzchni 0,0569 ha), działkę nr (…) o powierzchni 0,0267 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0214 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,1239 ha (zakup 12.2014 r.), podzielona w 2019 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,1145 ha (podzielona w 2020 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,1038 ha, działkę nr (…) o powierzchni 0,0107 ha) i działkę nr (…) o powierzchni 0,0094 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,2225 ha (zakup 12.2014 r.), podzielona w 2019 r. na działkę nr (…) o powierzchni 0,2169 ha i działkę nr (…) o powierzchni 0,0056 ha;
• Działka nr (…) o powierzchni 0,1552 ha (zakup 02.2016 r.).
  
  

Część przywołanych działek została podzielona w 2020 r. na mniejsze działki wyodrębnione geodezyjnie:

1. Działka nr (…) o powierzchni 0,2524 ha i wartości 295 863 zł,
   
2. Działka nr (…) o powierzchni 0,0143 ha i wartości 15 543 zł,
   
3. Działka nr (…) o powierzchni 0,2133 ha i wartości 237 595 zł,
   
4. Działka nr (…) o powierzchni 0,0248 ha i wartości 25 511 zł,
   
5. Działka nr (…) o powierzchni 0,1552 ha i wartości 181 925 zł,
   
6. Działka nr (…) o powierzchni 0,0231 i wartości 23 763 zł,
   
7. Działka nr (…) o powierzchni 0,0027 ha i wartości 3 326 zł,
   
8. Działka nr (…) o powierzchni 0,0569 ha i wartości 58 533 zł,
   
9. Działka nr (…) o powierzchni 0,2169 ha i wartości 311 252 zł,
   
10. Działka nr (…) o powierzchni 0,1820 ha i wartości 223 933 zł,
    
11. Działka nr (…) o powierzchni 0,2491 ha i wartości 306 493 zł.
    
    

W chwili obecnej Wnioskodawca i jego żona oraz współwłaściciele B zamierzają dokonać umownego zniesienia współwłasności przedmiotowych nieruchomości w ten sposób, że:

1. Na wyłączną własność współwłaścicieli A zostaną im przekazane następujące działki:
   
   1. Działka nr (…) o powierzchni 0,2169 ha i wartości 311 252 zł,
   2. Działka nr (…) o powierzchni 0,1820 ha i wartości 223 933 zł,
   3. Działka nr (…) o powierzchni 0,2491 ha i wartości 306 493 zł.
2. Na wyłączną własność współwłaścicieli B zostaną im przekazane następujące działki:
   
   1. Działka nr (…) o powierzchni 0,2524 ha i wartości 295 863 zł,
   2. Działka nr (…) o powierzchni 0,0143 ha i wartości 15 543 zł,
   3. Działka nr (…) o powierzchni 0,2133 ha i wartości 237 595 zł,
   4. Działka nr (…) o powierzchni 0,0248 ha i wartości 25 511 zł,
   5. Działka nr (…) o powierzchni 0,1552 ha i wartości 181 925 zł,
   6. Działka nr (…) o powierzchni 0,0231 i wartości 23 763 zł,
   7. Działka nr (…) o powierzchni 0,0027 ha i wartości 3 326 zł,
   8. Działka nr (…) o powierzchni 0,0569 ha i wartości 58 533 zł.
   
   
   

Pozostałe działki niewskazane powyżej nadal byłyby objęte współwłasnością Współwłaścicieli A i B w równych udziałach. Przedmiotowe zniesienie współwłasności będzie nieodpłatne i nie będą dokonywane żadne spłaty i dopłaty. Wartość udziału w nieruchomościach nie zmieni się i nadal będzie wynosić po ½ ich wartości. Zmieni się powierzchnia posiadanych działek. Współwłaściciele B będą mieli działki o łącznej powierzchni 0,7427 ha i wartości ok. 842 059 zł. Współwłaściciele A (Wnioskodawca i jego żona) będą mieli działki o łącznej powierzchni 0,6480 ha i wartości ok. 841 678 zł.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawione we wniosku oraz jego uzupełnieniach zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko takie umowy o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty. Skoro w przedmiotowej sprawie będzie miała miejsce czynność zniesienia współwłasności ww. nieruchomości pomiędzy dotychczasowymi współwłaścicielami (w tym Wnioskodawcą), bez spłat i dopłat, to przedmiotowa czynność zniesienia współwłasności, jako niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu dokonania tej czynności.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem, została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem tylko Wnioskodawca może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.