Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.409.2021.4.SR
z 3 września 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 maja 2021 r. (data wpływu 31 maja 2021 r.), uzupełnionym pismem z 10 sierpnia 2021 r. (data wpływu 13 sierpnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych przez wynajmujących z tytułu odszkodowania związanego z rozwiązaniem umowy najmu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

31 maja 2021 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych przez wynajmujących z tytułu odszkodowania związanego z rozwiązaniem umowy najmu. Wniosek został uzupełniony pismem z 10 sierpnia 2021 r. (data wpływu 13 sierpnia 2021 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 29 lipca 2021 r. znak: 0111-KDIB1-1.4010.257.2021.2.ŚS, 0111-KDIB3-2.4012.409.2021.3.SR.

We wniosku, uzupełnionym pismem z 10 sierpnia 2021 r. przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca: X. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w … jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a także podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych – opodatkowanym od całości swoich dochodów w Polsce i niekorzystającym ze zwolnienia podmiotowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Wnioskodawca w dniu 23 listopada 2018 r. zawarł umowę najmu lokali użytkowych na czas określony z terminem obowiązywania do dnia 23 listopada 2023 r., przy czym umowa ta została podpisana z Wnioskodawcą działającym wówczas pod firmą: „Y. Sp. z o.o.”

Wnioskodawca w związku z dynamicznym rozwojem i rozszerzeniem działalności gospodarczej, podjął decyzję o zmianie lokalizacji swojej siedziby i zwiększeniu dostępnej powierzchni użytkowej, umożliwiającej m.in. zatrudnienie większej ilości pracowników. Rozwiązanie obecnej umowy najmu i wybranie nowej lokalizacji wpłynie u Wnioskodawcy w przyszłości na zwiększenie przychodów i rozszerzenie prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze względu na powyższe, Wnioskodawca zdecydował się rozwiązać umowę z dnia 23 listopada 2018 r. dotyczącą najmu lokali użytkowych.

Zgodnie z treścią zawartego porozumienia w dniu 10 marca 2021 r. Wnioskodawca zdecydował się wypłacić wynajmującym odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu z dnia 23 listopada 2018 r. w ten sposób, że Wnioskodawca zapłaci kwotę:

• … zł (…. złotych) plus VAT 23% na rzecz A.; oraz
• … zł (… złotych) plus VAT 23% na rzecz B.
  
  

Pod warunkiem zapłaty odszkodowania, o którym mowa powyżej, wynajmujący oświadczyli, że zapłata kwoty odszkodowania w całości wyczerpuje wszelkie jego roszczenia względem Wnioskodawcy, a tym samym wynajmujący zrzeka się w stosunku do Wnioskodawcy wszelkich innych roszczeń obecnych i przyszłych z tytułu rozwiązania umowy najmu z dnia 23 listopada 2018 r.

Wnioskodawca zmierza do rozszerzenia swojej działalności gospodarczej (zatrudnienia większej ilości pracowników), co natomiast pozwoli na generowanie i uzyskiwanie większych zysków. Z tego względu wynajmowany lokal nie byłby adekwatny do rozmiaru i zakresu działalności, którą zamierza prowadzić Wnioskodawca.

W piśmie z 10 sierpnia 2021 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, wskazano że rozwiązanie umowy najmu lokali użytkowych zawartej w dniu 23 listopada 2018 r. miało związek wyłącznie z działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca jest podatnikiem VAT czynnym i świadczy głównie usługi na rzecz spółki - matki, których miejscem opodatkowania zgodnie z art. 28b ustawy o VAT jest terytorium USA. Rozwiązanie umowy najmu ma ścisły związek ze świadczonymi przez Wnioskodawcę usługami.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, iż przedstawione powyżej doprecyzowanie stanu faktycznego nie wpływa na ocenę prawną stanowiska Wnioskodawcy. Zaznaczyć należy, iż zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2. jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenie usług za granicą przez podatnika, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, które zakłada, iż będzie uprawniony do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikającego z faktur wystawionych przez wynajmujących z tytułu odszkodowania związanego z rozwiązaniem umowy najmu, tj. zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie on uprawniony do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikającego z faktur wystawionych przez wynajmujących z tytułu odstępnego (nazwanego odszkodowaniem) związanego z rozwiązaniem umowy najmu tj. na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Wskazać należy, iż usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów. W tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że kwota uiszczana wynajmującemu przez najemcę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu, stanowi wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. i z tego względu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2018 r. I FSK 794/16).

Wnioskodawca nabył zatem od wynajmujących odpłatną usługę opodatkowaną VAT.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest również akceptowane przez organy podatkowe, przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 czerwca 2015 roku, sygn. akt IBPP2/4512-302/15/ICz, DIS uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, który to podjął decyzję o zakończeniu współpracy z kontrahentem i wynajęciu pomieszczeń innemu podmiotowi. Decyzja ta została podjęta przez podatnika w związku z tym, że nawiązanie współpracy z nowym najemcą (na podstawie umowy na czas nieokreślony) w ocenie podatnika będzie gwarantowało długofalową, bardziej rentowną współpracę, niż ta która była prowadzona z kontrahentem. W ocenie organu – zważywszy na fakt, iż podatnik prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, a umowy najmu lokalu użytkowego służyły wykonywaniu czynności opodatkowanych – zaś rozwiązanie umów oraz zawarcie nowej umowy z innym kontrahentem zmierzało do osiągnięcia większych zysków z tytułu wykonywanej działalności opodatkowanej w postaci najmu i dzierżawy nieruchomości, toteż w tymże stanie faktycznym, spełnione zostały przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury VAT dokumentującej nabycie opisanej we wniosku usługi.

NSA w wyroku z 7 lipca 2016 r., sygn. akt I FSK 226/15, dokonał szczegółowej analizy pod kątem VAT charakteru kwoty wypłaconej wynajmującemu za wcześniejsze rozwiązanie umowy. Sąd wyjaśnił, że odszkodowanie służy naprawieniu szkody, a wcześniejsze rozwiązanie umowy nie stanowi podstawy do stwierdzenia, że takowa wystąpiła. Nawet gdy z umowy najmu nie wynika możliwość wcześniejszego rozwiązania, nie jest to niemożliwe biorąc pod uwagę swobodę kontraktową, dopuszczającą np. zawarcie porozumienia rozwiązującego umowę najmu. Podobne zdanie wyraził NSA w wyroku z 21 czerwca 2017 r., sygn. akt I FSK 1868/15, uznając, że samo rozwiązanie umowy nie rodzi obowiązku zapłaty odszkodowania. Na gruncie ustawy o VAT kwota wypłacana z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu stanowi rozliczenie z tytułu tej umowy, rodzaj odstępnego, zapłatę za prawo wcześniejszego wycofania się z kontraktu, nie stanowiąc odszkodowania, jest ono przedmiotem opodatkowania VAT i powinno być udokumentowane fakturą. Najemca godząc się na wcześniejsze rozwiązanie umowy otrzymuje w zamian stosowne wynagrodzenie, dokonuje świadczenia usługi w formie określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, będzie on uprawniony do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikającego z faktur wystawionych przez wynajmujących z tytułu odstępnego (nazwanego odszkodowaniem) związanego z rozwiązaniem umowy najmu, tj. na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści cytowanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podatnik w momencie nabycia towarów lub usług powinien dokonać ich kwalifikacji do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi zakupy te są związane. Najistotniejszym bowiem warunkiem, umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zaznaczyć jednak należy, że ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Zatem niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim działalność podatnika daje to prawo. Aby odliczenie podatku było dopuszczalne, transakcja powodująca naliczenie podatku winna pozostawać w ścisłym związku z transakcjami, które rodzą prawo do odliczenia. W ten sposób prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług zakłada, że poczynione wydatki stanowią element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzącym prawo do jego odliczenia.

Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Rozpatrując kwestię prawa do odliczenia w opisanej sytuacji, należy zatem w pierwszej kolejności rozstrzygnąć kwestię dotyczącą opodatkowania czynności (wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu) dokonanych na podstawie zawartego przez Wnioskodawcę z Wynajmującymi porozumienia.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym uznać należy, że pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.

Przy definiowaniu „świadczenia” należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) K.c., świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, że czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE wyrażonym w szeregu orzeczeń (por. C-16/93, C-89/81,

C-154/80, C-498/99) za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu uważane mogą być takie sytuacje, w których istnieje bezpośredni związek pomiędzy daną czynnością a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem.

W orzeczeniu C-154/80 Trybunał stwierdził, że podstawą opodatkowania z tytułu wykonania usługi „jest wszystko, co stanowi wynagrodzenie za usługę i że usługa jest tym samym opodatkowana tylko, jeżeli istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem”. Do uznania danej czynności za usługę konieczne jest istnienie zidentyfikowanego odbiorcy usługi, beneficjenta danej czynności, przy czym aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności w zamian za wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy ta czynność skutkuje uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towaru i usług. Wnioskodawca w dniu 23 listopada 2018 r. zawarł umowę najmu lokali użytkowych na czas określony z terminem obowiązywania do dnia 23 listopada 2023 r. Wnioskodawca w związku z dynamicznym rozwojem i rozszerzeniem działalności gospodarczej, podjął decyzję o zmianie lokalizacji swojej siedziby i zwiększeniu dostępnej powierzchni użytkowej, umożliwiającej m.in. zatrudnienie większej ilości pracowników. Rozwiązanie obecnej umowy najmu i wybranie nowej lokalizacji wpłynie u Wnioskodawcy w przyszłości na zwiększenie przychodów i rozszerzenie prowadzonej działalności gospodarczej. Ze względu na powyższe, Wnioskodawca zdecydował się rozwiązać umowę z dnia 23 listopada 2018 r. dotyczącą najmu lokali użytkowych. Zgodnie z treścią zawartego porozumienia w dniu 10 marca 2021 r. Wnioskodawca zdecydował się wypłacić wynajmującym odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu z dnia 23 listopada 2018 r.

W analizowanej sprawie podstawowym zagadnieniem wymagającym interpretacji jest ustalenie czy zapłata kwoty pieniężnej wypłaconej z tytułu przedwczesnego rozwiązania tej umowy związana będzie z zaistnieniem czynności podlegającej opodatkowaniu jako usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, czy będzie stanowić rodzaj odszkodowania.

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego w myśl ustawy Kodeks cywilny.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności:

• kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kc, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi) oraz
• deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kc, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia).
  
  

Biorąc pod uwagę wyżej przytoczone przepisy, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanego wynagrodzenia, jako podlegającego bądź niepodlegającego opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Nie istotna jest nazwa świadczenia, lecz jego rzeczywisty charakter.

Ponadto należy wskazać na orzeczenie NSA z dnia 7 lutego 2014 r. sygn. akt I FSK 1664/12, w którym to wyroku Sąd powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r. sygn. akt III CZP 39/12, cytując ww. uchwałę: ,,kara umowna jest związana z odpowiedzialnością odszkodowawczą za szkodę spowodowaną niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania niepieniężnego (poszczególnymi przejawami nienależytego wykonania zobowiązania). Odstąpienie od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania, lecz wykonaniem przez jedną ze stron stosunku obligacyjnego uprawnienia prawnokształtującego, realizowanego na podstawie postanowienia zawartego w umowie wzajemnej (art. 395 § 1 i art. 492 k.c.), albo wynikającego z przepisów ustawy”.

Odnosząc przepisy prawa do opisu sprawy, należy wskazać, że skoro:

• wcześniejsze rozwiązanie umowy łączącej Strony nastąpiło w związku z zamiarem rozszerzenia przez Wnioskodawcę swojej działalności gospodarczej (zatrudnienia większej ilości pracowników), co spowodowało, że wynajmowany lokal nie byłby adekwatny do rozmiaru i zakresu działalności, którą zamierza prowadzić Wnioskodawca,
• wcześniejsze rozwiązanie umowy łączącej Strony nastąpiło za zgodą obu stron, ponieważ w dniu 10 marca 2021 r. zawarto porozumienie, zgodnie z którym Wnioskodawca miał wypłacić wynajmującym odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu,

to w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie.

Jak stwierdzono wyżej świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy. Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony.

Wynagrodzenie, które wypłacił Wnioskodawca na rzecz Wynajmujących nie wiąże się z niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Zatem wypłatę kwoty pieniężnej zgodnie z treścią zawartego porozumienia na rzecz Wynajmujących należy traktować jako świadczenie ekwiwalentne, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania tego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Porozumienie łączące Wnioskodawcę z Wynajmującymi ma niewątpliwie charakter zobowiązaniowy. Bowiem druga strona zgadza się na zakończenie umowy najmu w zamian za otrzymane od Wnioskodawcy wynagrodzenie.

Przedmiotowe wynagrodzenie, które otrzymali Wynajmujący na podstawie zapisów porozumienia stanowi zatem formę wynagrodzenia za umownie uzgodnione działania. W analizowanym przypadku istnieć więc będzie bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem.

Zatem wynagrodzenie, które jest należne Wynajmującym na podstawie zawartego porozumienia stanowić będzie wynagrodzenie za konkretne świadczenie usług, które wypełnia definicję usługi wskazaną w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Reasumując zapłata przez Wnioskodawcę kwoty wynikającej z zawartego pomiędzy stronami porozumienia jest zatem zapłatą wynagrodzenia za wykonanie usługi na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że ani w treści ustawy o podatku od towarów i usług, ani w przepisach wykonawczych do niej nie przewidziano zwolnień od podatku mogących mieć zastosowanie względem świadczonej przez wyjmującego usługi. W konsekwencji przedmiotowa usługa podlega opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT.

Przechodząc do wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawionych przez Wynajmujących z tytułu wypłaty kwoty pieniężnej za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu, należy jeszcze raz podkreślić, że z cytowanych powyżej przepisów art. 86 wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi.

Jak wskazano w opisie sprawy, Wnioskodawca zmierza do rozszerzenia swojej działalności gospodarczej (zatrudnienia większej ilości pracowników), co natomiast pozwoli na generowanie i uzyskiwanie większych zysków. Z tego względu wynajmowany lokal nie byłby adekwatny do rozmiaru i zakresu działalności, którą zamierza prowadzić Wnioskodawca. W związku z powyższym Wnioskodawca podjął decyzję o zmianie lokalizacji swojej siedziby i zwiększeniu dostępnej powierzchni użytkowej, umożliwiającej m.in. zatrudnienie większej ilości pracowników. Jak podał Wnioskodawca rozwiązanie umowy najmu lokali użytkowych zawartej w dniu 23 listopada 2018 r. miało związek wyłącznie z działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

W świetle przedstawionego opisu sprawy i powołanych przepisów, Wnioskodawcy, który jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT – przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez Wynajmujących z tytułu wypłaty kwoty pieniężnej za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu.

Spełniona bowiem zostanie podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT jaką jest związek dokonanego nabycia z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.