Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.571.2021.2.KK
z 30 sierpnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2021 r. (data wpływu 10 maja 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 sierpnia 2021 r. (data wpływu 17 sierpnia 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2021 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540), w związku z powyższym pismem z dnia 28 lipca 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.571.2021.1.KK, wezwano Wnioskodawczynię na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 28 lipca 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 4 sierpnia 2021 r.), zaś w dniu 17 sierpnia 2021 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku z dnia 10 sierpnia 2021 r. (data nadania 10 sierpnia 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 22 stycznia 2013 r. mama Wnioskodawczyni otrzymała zwrot udziału w budynku mieszkalnym. Nieruchomość ta stanowiła jej własność od II Wojny Światowej, ale na mocy Dekretu z dnia 21 listopada 1945 r. (art. 1) przeszła na własność (…). Mama już od lat dziewięćdziesiątych starała się o zwrot jej udziału w budynku, ale bezskutecznie. W międzyczasie miasto (…) sprzedało 6 mieszkań, a 7 zostało nadal własnością Miasta. Wkrótce po otrzymaniu aktu notarialnego Wspólnota Mieszkaniowa upomniała się o comiesięczne opłacanie czynszu za zarządzanie i utrzymanie nieruchomości. Każdy z członków Wspólnoty miał wyodrębniony lokal, a mama musiała płacić za udziały, nie korzystając z żadnego lokalu. W związku z powyższym, mama złożyła wniosek do Miasta o wyodrebnienie dwóch lokali i zniesienie współwłasności. Mama myślała o swoich dzieciach, a szczególnie o swojej niepełnosprawnej wnuczce (córe Wnioskodawczyni). Niestety Miasto odmówiło i mama złożyła sprawę do sądu. Sprawa w sądzie trwała od 2013 r. do 2021 r. Korzystnego dla siebie wyroku mama nie doczekała, bo zmarła w dniu 17 kwietnia 2017 r. Po śmierci mamy, Wnioskodawczyni wraz z bratem, na mocy poświadzenia dziedziczenia, odziedziczyła udziały po 1/2 części w budynku mieszkalnym. W ustawowym czasie Wnioskodawczyni złożyła stosowny wniosek SD-Z2. Dopiero w dniu 26 lutego 2021 r., postanowieniem Sądu Okręgowego, Wnioskodawczyni wraz z bratem, na mocy zniesienia współwłasności z Miastem, otrzymali lokale nr 5 i nr 8. Lokale są bardzo zniszczone, a koszty remontu bardzo wysokie. Wnioskodawczyni planuje, po dokonaniu działu spadku z bratem, sprzedać swój lokal mieszkalny nr 8. Wnioskodawczyni podkreśla, że jest to cały czas ta sama substancja mieszkaniowa – nieruchomość. Jedynie zostały z niej wyodrębnione dla spadkobierców 2 lokale mieszkalne. Pięć lokali mieszkalnych jest nadal własnością Miasta.

Wnioskodawczyni nadmienia, że od 37 lat wychowuje głeboko niepełnosprawną córkę i dochody Jej rodziny są skrajnie niskie (co wykazuje w PIT-37). Zapłata podatku stanowiłaby duży uszczerbek finansowy na rehabilitację Jej dziecka.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w 2013 r. matka nabyła prawo do gruntu – użytkowanie wieczyste, a w 2021 r. pełną własność. Aktem notarialnym i wyrokiem Sądu Miasto zwróciło udział 0,101 części w nieruchomości. Sąd stwierdził rażące naruszenie prawa i nakazał zwrot udziałów przez Miasto. Przedmiotem zniesienia współwłasności w dniu 26 lutego 2021 r. było wyłącznie wydzielenie lokali nr 5 i nr 8 w budynku. Wartość nabytych przez Wnioskodawczynię rzeczy i praw majątkowych w wyniku zniesienia współwłasności nie zwiekszyła się.

Działu spadku i zniesienia współwłasności z bratem Wnioskodwczyni planuje dokonać w I kwartale 2022 r. Spadek nie dotyczył rzeczy, a jedynie mieszkań.

Dział spadku ma zostać dokonany w następujący sposób:

• lokal nr 8 o powierzchni 30,31 m² ma nabyć Wnioskodawczyni (II pietro),
  

• lokal nr 5 o powierzchni 29,51 m² ma nabyć brat Wnioskodawczyni (I pietro).
  
  

Podział lokali będzie za pełną zgodą obu stron (bez jakiejkolwiek spłaty). Lokale nieznacznie różnią się wielkością metrażu, ale mniejsze jest położone na niższym pietrze.

Wnioskodawczyni nie prowadzi i nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej, a sprzedaży lokalu mieszkalnego planuje dokonać wkrótce po dziale spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Kiedy Wnioskodawczyni może sprzedać mieszkanie nie płacąc 19% podatku dochodowego?
2. Czy pięć lat liczy się od 2013 r., czy od śmierci mamy Wnioskodawczyni w 2017 r., czy dopiero od 2021 r.?
3. Czy wysokość podatku, który ma zapłacić Wnioskodawczyni będzie uzależniona od różnicy metrażu (0,8 m²<) pomiędzy mieszkaniem Wnioskodawczyni, a mieszkaniem Jej brata, nabytych w wyniku działu spadku?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że odpłatne zbycie nieruchomości nie podlega podatkowi, jeżeli od końca roku, w którym spadkodawca wybudował lub nabył nieruchomość upłynęło 5 lat. Ponadto, nie podlega podatkowi nabycie, jeżeli w drodze działu spadku podatnik nabędzie nieruchomości do wysokości jego udziału nabytego w spadku.

W 2013 r. matka Wnioskodawczyni nabyła udział 0,101 części w gruncie, na którym posadowiona jest kamienica.

W 2017 r. mama Wnioskodawczyni zmarła i Wnioskodawczyni wraz z bratem nabyli udziały po 1/2 części w nieruchomości, na której posadowiona jest kamienica.

W lutym 2021 r. Sąd Okręgowy dokonał zniesienia współwłasności w taki sposób, że przyznał Wnioskodawczyni i bratu dwa mieszkania o powierzchni 29,51 m² i 30,31 m², po 1/2 udziału w każdym mieszkaniu.

Zgodnie z art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku okres pięciu lat liczy się od końca roku kalendarzowego,w którym nastąpiło zbycie nieruchomości przez spadkodawcę. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstaje w ciągu pięciu lat nie od nabycia w drodze spadku, ale w ciągu pięciu lat od nabycia prawa przez matkę Wnioskodawczyni, tj. od końca 2013 r. Wnioskodawczyni wskazuje, że jak wynika z interpretacji dokonanej przez Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 20 września 2020 r., zniesienie współwłasności jest formą nabycia tylko wówczas, gdy w jego wyniku podatnik otrzymuje nieruchomość, która przekracza udział jaki pierwotnie jemu przysługiwał. W związku z tym, że Wnioskodawczyni w wyniku działu spadku nabyła większe mieszkanie, zapłaci podatek od 1% wartości mieszkania. Zakładając, że mieszkanie jest warte 350 000 zł, to 1 % stanowi kwotę 3 500 zł. W związku z tym, Wnioskodawczyni zapłaci podatek w wysokości 665 zł (3 500 zł x 19%).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy, nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 22 stycznia 2013 r. mama Wnioskodawczyni otrzymała zwrot udziału w budynku mieszkalnym. Nieruchomość ta stanowiła jej własność od II Wojny Światowej, ale na mocy Dekretu z dnia 21 listopada 1945 r. (art. 1) przeszła na własność Miasta. Mama już od lat dziewięćdziesiątych starała się o zwrot jej udziału w budynku, ale bezskutecznie. W międzyczasie Miasto sprzedało 6 mieszkań, a 7 zostało nadal własnością Miasta. Wkrótce po otrzymaniu aktu notarialnego Wspólnota Mieszkaniowa upomniała się o comiesięczne opłacanie czynszu za zarządzanie i utrzymanie nieruchomości. Każdy z członków Wspólnoty miał wyodrębniony lokal, a mama musiała płacić za udziały, nie korzystając z żadnego lokalu. W związku z powyższym, mama złożyła wniosek do Miasta o wyodrebnienie dwóch lokali i zniesienie współwłasności. Niestety Miasto odmówiło i mama złożyła sprawę do sądu. Sprawa w sądzie trwała od 2013 r. do 2021 r. Korzystnego dla siebie wyroku mama nie doczekała, bo zmarła w dniu 17 kwietnia 2017 r. Po śmierci mamy, Wnioskodawczyni wraz z bratem, na mocy poświadzenia dziedziczenia, odziedziczyła udziały po 1/2 części w budynku mieszkalnym. Dopiero w dniu 26 lutego 2021 r., postanowieniem Sądu Okręgowego, Wnioskodawczyni wraz z bratem, na mocy zniesienia współwłasności z Miastem, otrzymali lokale nr 5 i nr 8. Lokale są bardzo zniszczone, a koszty remontu bardzo wysokie. Wnioskodawczyni planuje, po dokonaniu działu spadku z bratem, sprzedać swój lokal mieszkalny nr 8. Wnioskodawczyni podkreśla, że jest to cały czas ta sama substancja mieszkaniowa – nieruchomość. Jedynie zostały z niej wyodrębnione dla spadkobierców 2 lokale mieszkalne. Pięć lokali mieszkalnych jest nadal własnością Miasta.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w 2013 r. matka nabyła prawo do gruntu – użytkowanie wieczyste, a w 2021 r. pełną własność. Aktem notarialnym i wyrokiem Sądu Miasto zwróciło udział 0,101 części w nieruchomości. Sąd stwierdził rażące naruszenie prawa (…) i nakazał zwrot udziałów przez .... Przedmiotem zniesienia współwłasności w dniu 26 lutego 2021 r. było wyłącznie wydzielenie lokali nr 5 i nr 8 w budynku. Wartość nabytych przez Wnioskodawczynię rzeczy i praw majątkowych w wyniku zniesienia współwłasności nie zwiekszyła się.

Działu spadku i zniesienia współwłasności z bratem Wnioskodwczyni planuje dokonać w I kwartale 2022 r. Spadek nie dotyczył rzeczy, a jedynie mieszkań.

Dział spadku ma zostać dokonany w następujący sposób:

• lokal nr 8 o powierzchni 30,31 m² ma nabyć Wnioskodawczyni (II pietro),
  

• lokal nr 5 o powierzchni 29,51 m² ma nabyć brat Wnioskodawczyni (I pietro).
  
  

Podział lokali będzie za pełną zgodą obu stron (bez jakiejkolwiek spłaty). Lokale nieznacznie różnią się wielkością metrażu, ale mniejsze jest położone na niższym pietrze.

Wnioskodawczyni nie prowadzi i nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej, a sprzedaży lokalu mieszkalnego planuje dokonać wkrótce po dziale spadku.

Skoro zatem spadkodawca (matka Wnioskodawczyni) nabył prawo użytkowanie wieczyste nieruchomości w 2013 r., należy uznać, że termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkujący powstanie źródła przychodu z planowanego odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego (udziału w nieruchomości) w części dotyczącej udziału nabytego w spadku, upłynął w dniu 31 grudnia 2018 r., gdyż przy obliczaniu pięcioletniego okresu należy uwzględnić moment nabycia nieruchomości przez spadkodawcę.

Z treści wniosku wynika, że prawo użytkowania wieczystego nabyte przez matkę Wnioskodawczyni w 2013 r. zostało później przekształcone w prawo własności nieruchomości.

Pojęcie użytkowania wieczystego zawarte zostało w art. 232 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), który stanowi, że grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym. W myśl art. 235 § 1 ww. ustawy, budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Stosownie, natomiast do art. 235 § 2 Kodeksu cywilnego, przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. Z treści tych przepisów wynika, że użytkowanie wieczyste dotyczy gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, gminy lub związku międzygminnego, oddanych w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym lub prawnym, oraz że odrębną własność stanowią budynki wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gminy przez wieczystego użytkownika. Zauważyć jednak należy, że możliwe jest przekształcenie prawa użytkowania wieczystego, przysługującego osobom fizycznym będącym dotychczasowymi użytkownikami wieczystymi, w prawo własności. W przypadku przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności za datę nabycia nieruchomości, od której upływa pięcioletni termin określony w przywołanym powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można uznać momentu przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności na podstawie aktu administracyjnego, jakim jest decyzja administracyjna. Jest to bowiem tylko zmiana formy prawnej faktycznego prawa do nieruchomości. Natomiast nabycie prawa do nieruchomości następuje w chwili zawarcia umowy o ustanowieniu (nabyciu) prawa wieczystego użytkowania. Wobec powyższego, ww. przekształcenie nie jest zdarzeniem prawnopodatkowym, które należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z wniosku wynika, że w dniu 26 lutego 2021 r. zostało dokonane zniesienia współwłasności pomiędzy Miastem, a Wnioskodawczynią i Jej bratem. W wyniku tego zniesienia nastąpiło wydzielenie lokali nr 5 oraz nr 8 i wartość nabytych przez Wnioskodawczynię rzeczy i praw majątkowych w wyniku zniesienia współwłasności nie zwiekszyła się.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Stosownie do art. 196 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W świetle art. 210 § 1 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Na mocy art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast, mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  

• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy mieści się w ramach posiadanego dotychczas udziału.
  
  

Zatem zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Za datę nabycia nieruchomości – w przypadku jej sprzedaży, która przypadła danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę jej pierwotnego nabycia, ale tylko wówczas gdy wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej przed dokonaniem tej czynności oraz zniesienie współwłasności nastąpiło bez spłat i dopłat. Natomiast, jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby na rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość, po dokonanym podziale, przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

W przedmiotowej sprawie, jak wskazała Wnioskodawczyni, wartość otrzymanych nieruchomości w wyniku zniesienia współwłasności w 2021 r. nie przekroczyła wartości udziałów jakie przysługiwały Jej przed zniesieniem współwłasności. W związku z tym, na skutek zniesienia współwłasności Wnioskodawczyni nie nabyła nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W celu ustalenia, czy w wyniku planowanego w 2022 r. działu spadku Wnioskodawczyni nabędzie udział w nieruchomości i odpłatne zbycie przez Nią tego udziału podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów Kodeksu cywilnego.

Stosownie do art. 922 ustawy Kodeks cywilny, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 i art. 925 ustawy Kodeks cywilny, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku. Przy czym mówiąc o powiększeniu udziału należy mieć na uwadze wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy, a nie wielkość czy ilość rzeczy jakie przypadną danej osobie w wyniku działu spadku.

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni wskazała, że planowany dział spadku nastąpi bez spłat i dopłat. Na skutek działu spadku Wnioskodawczyni nabędzie mieszkanie nr 8, które ma powierzchnię o 0,8 m² większą niż mieszkanie, które nabędzie brat Wnioskodawczyni. W związku z tym, zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie tej powierzchni mieszkania będzie podlegało podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Wyjaśnić należy, że nabycie na podstawie działu spadku następuję w sytuacji, gdy wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu spadku przekroczyła wartości nieruchomości jakie przysługiwały przed działem spadku. Zatem, porównanie wartości nieruchomości stanowi podstawę do ustalenia, czy nastąpiło ich nabycie przez daną osobę. Fakt, że Wnioskodawczyni w wyniku działu spadku nabyła mieszkanie o powierzchni o 0,8 m² większe, nie oznacza, że nabyła nieruchomość o większej wartości niż wartość Jej udziałów w nieruchomości przed działem spadku.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że planowane przez Wnioskodawczynię odpłatne zbycie lokalu mieszalnego, w części odpowiadającej udziałowi w nieruchomości nabytemu w spadku po zmarłej matce, nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ terminu, o którym mowa w tym przepisie i tym samym nie będzie skutkowało obowiązkiem uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednocześnie nabycie przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości (lokalu mieszkalnym) w wyniku zniesienia współwłasności w 2021 r., w części nieprzekraczającej wartości udziałów w nieruchomościach nabytych przez Wnioskodawczynię w spadku, nie stanowi nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, jeśli w wyniku planowanego przez Wnioskodawczynię w 2022 r. działu spadku, nabędzie Ona udział w nieruchomości (lokalu mieszkalnym) przekraczający wartości udziału jaki przysługiwał Jej przed tym działem, nabycie to spełnia przesłanki, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zbycie tego udziału w nieruchomości (lokalu mieszkalnym) dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, będzie stanowiło źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe, gdyż stwierdziła Ona, że planowane odpłatne zbycie udziału w nieruchomości (lokalu mieszkalnego) będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że w wyniku zniesienia współwłasności w 2022 r. nabędzie Ona lokal mieszkalny większy o 0,8 m².

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, Organ podatkowy nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do weryfikacji i oceny dokumentów załączonych do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem w sprawie oceny prawnej tego zdarzenia.

Końcowo wyjaśnić należy, że pytanie zadane w postępowaniu dotyczącym wydania interpretacji indywidualnej nie może dotyczyć wyliczenia kwoty przychodu lub podatku. Zgodnie bowiem z obowiązującą w polskim systemie podatkowym zasadą samoopodatkowania, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, ponieważ prawidłowość rozliczenia podatków podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z tym, Organ wydający interpretację nie zajął stanowiska w sprawie wyliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych zawartego we wniosku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.