Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-1.4010.249.2021.2.AT
z 15 września 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1540), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 maja 2021 r. (data wpływu: 2 czerwca 2021 r.), uzupełnionym 13 września 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie:

• braku konieczności opodatkowania odszkodowania wypłaconego Spółce z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości zajętych pod drogi publiczne - jest prawidłowe,
• podstawy prawnej braku konieczności opodatkowania ww. odszkodowania - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 2 czerwca 2021 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie braku konieczności opodatkowania odszkodowania wypłaconego Spółce z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości zajętych pod drogi publiczne.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 30 sierpnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.249.2021.1.AT, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 13 września 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Decyzją Burmistrza Miasta X, wydaną na wniosek Spółki Dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej w X (dalej: „Spółka”), dokonano podziału nieruchomości położonej w X przy ulicy Y stanowiącej wspólnotę gruntową.

Na mocy ww. decyzji Burmistrza Miasta X działki oznaczone nr …/…, …/…, …/…, …/…, …/…, …/…, …/…, …/… przeszły z mocy prawa, tj. art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami na Gminę Miasto X jako działki wydzielone pod drogi publiczne.

Decyzją Starosty X z dnia 24 października 2019 r. znak: (…) ustalono wysokość odszkodowania na rzecz Spółki za ww. działki przejęte pod drogi publiczne w wysokości … zł (słownie zł: …).

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 8 września 2021 r. wskazano, że powstanie, organizację i funkcjonowanie wspólnoty gruntowej oraz spółki powołanej do jej zarządzania regulują przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnoty gruntowej (winno być: o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych) (Dz.U z 2016 r. poz. 703).

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że rejestrem urzędowym zawierającym dane dotyczące wspólnoty gruntowej oraz spółki powołanej dla jej zarządzania jest ewidencja gruntów, co wynika wprost z art. 18 ust. 2 ustawy, a spółka posiada osobowość prawną z mocy art. 15 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie wypłacone Spółce z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości zajętych pod drogi publiczne jest przedmiotem opodatkowania?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie wypłacone za nieruchomości zajęte pod drogi publiczne nie podlega opodatkowaniu.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż wywłaszczenie nieruchomości jest zbyciem ale nie dochodzi do niego w przypadku zgodnego oświadczenia woli zbywcy i nabywcy nieruchomości. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości mamy do czynienia z jednostronnym aktem administracyjnym, który dokonuje przeniesienia własności bez woli zbywcy a nawet wbrew jego woli. W przypadku przejścia własności nieruchomości w trybie art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami mamy do czynienia z przymusowym pozbawieniem własności i nie następuje ono ani z woli organu administracji publicznej ani z woli zbywcy ale z mocy prawa. Trudno więc w tym przypadku uznać, że Spółka (zbywca) dąży do osiągnięcia dochodu ze zbycia nieruchomości. Zbycie nieruchomości, a precyzyjnie utrata własności, jest już samo w sobie dolegliwością o charakterze majątkowym przewidzianą w przepisach prawa administracyjnego. Zwrócić należy również uwagę, iż za utratę prawa własności zbywcy przysługuje nie wynagrodzenie a odszkodowanie, co wynika wprost z art. 98 ust. 3 ustawy. Tym samym w ocenie Spółki odszkodowania nie można traktować jako dochodu a jako świadczenia stanowiące ekwiwalent pozbawienia własności. Przysporzenia majątkowego po stronie Spółki więc nie ma. W ocenie spółki nie można więc przyjąć, iż odszkodowanie nie jest przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Odszkodowanie to szczególny rodzaj świadczenia, którego celem jest naprawienie szkody. Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Oznacza to, że w tym zakresie należy posiłkować się przepisami Kodeksu cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody.

W przedmiotowej sprawie zdarzeniem, z którym związane jest odszkodowanie jest wywłaszczenie. Wywłaszczenie polega na pozbawieniu lub ograniczeniu służącego określonej osobie prawa rzeczowego do oznaczonej rzeczy na mocy indywidualnego aktu prawa.

Trudno więc uznać, że przymusowe pozbawienie prawa własności i otrzymanie z tego tytułu odszkodowania odpowiadającego wartości utraconego prawa rodzi po stronie zbywcy obowiązek dodatkowej dolegliwości w postaci swoistego podzielenia się otrzymanym ekwiwalentem ze Skarbem Państwa. Zbywca więc w dwojaki sposób zostaje poszkodowany: po pierwsze odebraniem prawa własności nieruchomości wbrew jego woli i po drugie - obniżeniem odszkodowania poprzez obowiązek podatkowy. Opodatkowanie otrzymanego odszkodowania oznaczałoby, że świadczenie otrzymane za utratę prawa własności nie odpowiada wyrządzonej szkodzie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest częściowo prawidłowe, a częściowo nieprawidłowe.

Wspólnoty gruntowe to podmioty o swoistym statusie prawnym opartym na uregulowaniach zawartych w ustawie z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 703). Z definicji zawartej w tej ustawie wynika, że wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne – o określonych przymiotach. Uprawnionymi do udziału we wspólnocie gruntowej są osoby fizyczne lub prawne posiadające gospodarstwa rolne, jeżeli w ciągu ostatniego roku przed dniem wejścia w życie ustawy faktycznie korzystały z tej wspólnoty (art. 6 ust. 1 ww. ustawy). Udziały poszczególnych uprawnionych we wspólnocie gruntowej określa się w idealnych (ułamkowych) częściach w sposób wymieniony w art. 9 tej ustawy. Zgodnie z art. 14 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty. Natomiast, z art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1406 ze zm. dalej: „updop”), ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji. Przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 1 i 3.

Stosownie do art. 1 ust. 3 przepisy ustawy mają również zastosowanie do:

1) spółek komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

1a) spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży:

1. przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji, według ustalonego wzoru, o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, o którym mowa odpowiednio w art. 5 ust. 1 albo o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.), lub
2. aktualizacji informacji, o której mowa w lit. a, w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników

-do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki;

2) spółek niemających osobowości prawnej mających siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Stosownie do art. 3 ust. 1 updop, podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wspólnota Gruntowa nie jest osobą prawną, a stanowi zespół nieruchomości, nad którymi zarząd sprawuje Spółka, utworzona specjalnie w tym celu przez osoby uprawnione do udziału, dlatego też Wspólnota nie będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu wynikającemu z przepisów updop. Osobą prawną w rozumieniu updop jest Spółka powołana dla zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej. Spółka ta, aczkolwiek posiada osobowość prawną, nie jest właścicielem majątku lub odrębnym od współużytkowników przedsiębiorcą. Zauważyć należy, że Spółka w momencie jej powołania nie staje się właścicielem majątku Wspólnoty, lecz pełni funkcje zarządcze. Majątek ten stanowi w dalszym ciągu przedmiot własności osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej. Oznacza to, że przychód z tytułu uzyskanego odszkodowania nie będzie podlegał w Spółce opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wspólnota Gruntowa, aczkolwiek zbliża się do współwłasności, stanowi jednak współwłasność o szczególnych cechach, niepodlegającą podziałowi, rządzącą się odrębnymi zasadami. Istotą współwłasności jest uprawnienie do udziału we wspólnocie gruntowej w postaci korzystania z objętych nią gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem, które przysługuje osobom fizycznym lub prawnym posiadającym gospodarstwa rolne.

Przychody, które Spółka dla zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej uzyskuje jako zarządca majątku Wspólnoty, po ich pomniejszeniu o koszty zarządu Spółki, stanowią dochód, będący dochodem osób uprawnionych do udziału we Wspólnocie Gruntowej.

Podsumowując, z uwagi na fakt, że Spółka nie jest właścicielem majątku Wspólnoty lecz pełni tylko funkcje zarządcze, jako administrator aktywów, które nie są jej własnością, dochód uzyskany z odszkodowania nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, jako dochód Spółki dla zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej. W konsekwencji brak opodatkowania wskazanego we wniosku dochodu nie jest następstwem zastosowania do Wnioskodawcy wskazanych we wniosku przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, lecz okoliczności wskazanych powyżej.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

• braku konieczności opodatkowania odszkodowania wypłaconego Spółce z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości zajętych pod drogi publiczne - jest prawidłowe,
• podstawy prawnej braku konieczności opodatkowania ww. odszkodowania - jest nieprawidłowe.
  
  

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.