Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDWPT.4011.214.2021.3.DS
z 15 września 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 14 czerwca 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 czerwca 2021 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni była właścicielem udziału wynoszącego 1/2 nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w którym znajdowały się lokale na wynajem przy ulicy … w …. Wobec orzeczenia nakazu opróżnienia lokalu wobec jednego z lokatorów z orzeczeniem o prawie do lokalu socjalnego i niedostarczeniem lokalu socjalnego przez obowiązaną do tego Gminę Miasta … Wnioskodawczyni wraz z drugim współwłaścicielem wytoczyli powództwo o zapłatę odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego uprawnionemu do tego lokatorowi. Nastąpiło to jeszcze przed sprzedażą nieruchomość.

Postępowanie zakończyło się zawarciem ugody, na podstawie której pozwana zapłaciła na rzecz byłych właścicieli odszkodowanie. Jednakże, przed zawarciem ugody Wnioskodawczyni i drugi współwłaściciel zbyli na rzecz spółki z o.o. własność nieruchomości, następnie doszło do wydania nieruchomości.

Zgodnie z art. 548 § 1 k.c. z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

Nadto, aby uniknąć wątpliwość strony umowy sprzedaży nieruchomości zawarły porozumienie, na podstawie którego „Nabywcy przysługują również odszkodowania jakie wpłynęły na rachunek bankowy Zbywcy (Wnioskodawców) z zakończonych ugodą postępowań sądowych toczących się przed Sądem Rejonowym dla … w …. za sygn. …oraz sygn. … .

Zgodnie z porozumieniem, otrzymana przez Zbywców (w tym Wnioskodawczynię) kwota odszkodowania została przekazana na rachunek bankowy Nabywcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego wypłacona przez właściwą miejscowo gminę stanowi przychód Wnioskodawczyni w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli na mocy przepisów Kodeksu Cywilnego, jak również porozumienia z Nabywcą przekazała ona kwotę odszkodowania Nabywcy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, odszkodowanie wypłacone przez pozwaną Gminę nie stanowi Jej przychodu, bowiem nie doszło do trwałego przysporzenia po Jej stronie. Po sprzedaży udziału w nieruchomości przekazała Ona otrzymaną od Gminy-Miasto … kwotę odszkodowania na rzecz Nabywcy.

Przychodami zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych są, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Środki otrzymane przez Wnioskodawczynię nie stanowiły trwałego przychodu po stronie Wnioskodawczyni. Na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego, jak również porozumienia z Nabywcą nieruchomość, kwota odszkodowania została przekazana Nabywcy.

Należność została wpłacona na rachunek bankowy Wnioskodawczyni ze względów technicznych - ponieważ pozwany dysponował numerem rachunku bankowego Wnioskodawczyni, jednak w rzeczywistości, po sprzedaży nieruchomości to na Kupującego przeszły korzyści związane z nieruchomością - w tym również wypłacone odszkodowanie. Dlatego następnie kwota odszkodowania została przekazana Nabywcy.

Nadmienić należy, że przeciwna interpretacja prowadziłaby do sytuacji, w której Nabywca pozbawiony jest prawa do korzyści z nabytej nieruchomości, mimo, że Kodeks cywilny, jak również porozumienie stron wyraźnie regulują tę kwestię stwierdzając, że korzyści takie przypadają nabywcy.

Zgodnie z pojęciem przychodu określonym w doktrynie „świadczenia o charakterze zwrotnym, czasowym czy jako zwrot wydatków nie wygenerują przychodu podatkowego” tak m.in. Komentarz do art. 11 ustawy o PIT autorstwa R. Kowalskiego, PIT. Komentarz do wybranych przepisów, Opublikowano: LEX/el. 2020. Zdaniem Wnioskodawczyni potwierdza to Jej stanowisko.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na gruncie wskazanej ustawy, poza enumeratywnie w niej wymienionymi przypadkami, za moment uzyskania przychodu (będący momentem powstania obowiązku podatkowego) uważa się moment faktycznego otrzymania przez podatnika lub postawienia do jego dyspozycji przysporzenia majątkowego o charakterze bezzwrotnym.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 wskazanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przy czym przez pojęcie „otrzymane” - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika.

Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Katalog źródeł przychodów został uregulowany w art. 10 ust. 1 ww. ustawy. W myśl pkt 9 tego artykułu, do źródeł przychodów zalicza się przychody z innych źródeł.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 611, ze zm.), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

W myśl art. 18 ust. 2 ww. ustawy, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Stosownie do art. 18 ust. 5 ww. ustawy, jeżeli osobie uprawnionej do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu na mocy wyroku gmina nie dostarczyła lokalu, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495).

W myśl art. 548 § 1 Kodeksu cywilnego z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

Jak wskazano w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 października 2018 r., sygn. akt V ACa 737/17, utrwalone w orzecznictwie jest stanowisko, że przejście korzyści i ciężarów w przypadku zbycia nieruchomości odnosi się do tych tylko ciężarów i korzyści, jakie powstały po wydaniu rzeczy. Jeżeli chodzi o odszkodowanie dotyczące zbytej nieruchomości przypadające za okres wcześniejszy to mogłoby ono przejść na nabywcę tylko na podstawie szczególnej umowy. Nie zmienia sytuacji okoliczność, że w myśl art. 43 i 45 prawa górniczego (Dz. U. z 1961 r. Nr 23, poz. 113) naprawienie szkody górniczej polega przede wszystkim na przywróceniu nieruchomości do stanu poprzedniego a dopiero w dalszej kolejności na zapłacie odszkodowania pieniężnego. Przepisy te nie zmieniają bowiem fundamentalnej zasady prawa cywilnego, że odszkodowanie przysługuje poszkodowanemu a poszkodowaną była poprzedniczka prawna powódki jako właścicielka nieruchomości w chwili powstania szkód górniczych, (por. wyrok SN z dnia 14 kwietnia 1971 r., sygn. akt III CRN 56/71). Wyrok ten odwołuje się, co prawda, do przepisów nieobowiązującego już prawa górniczego z 1961 r. jednak co do skutków przejścia ciężarów i korzyści w przypadku zbycia nieruchomości zachowuje swoją aktualność.

Stosownie do art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 417 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z drugim współwłaścicielem nieruchomości, wytoczyli Gminie Miasto … powództwo o zapłatę odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego uprawnionemu do tego lokatorowi. Postępowanie zakończyło się zawarciem ugody, na podstawie której Gmina zapłaciła na rzecz byłych właścicieli odszkodowanie. Jednakże przed zawarciem ugody, Wnioskodawczyni i drugi współwłaściciel zbyli na rzecz spółki własność nieruchomości, następnie doszło do jej wydania. Ponadto strony umowy sprzedaży nieruchomości zawarły porozumienie, na podstawie którego „Nabywcy przysługują również odszkodowania jakie wpłynęły na rachunek bankowy Zbywcy (Wnioskodawców) z zakończonych ugodą postępowań sądowych toczących się przed Sądem Rejonowym dla … w … za sygn. … oraz sygn. … .

Zgodnie z porozumieniem, otrzymana przez Zbywców (w tym Wnioskodawczynię) kwota odszkodowania została przekazana na rachunek bankowy Nabywcy.

Jak wynika z treści wniosku przedmiotem wątpliwości Wnioskodawczyni jest kwestia powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że skoro z powództwem o zapłatę odszkodowania za niedostarczenie lokalu, wystąpiła Wnioskodawczyni, bowiem to Ona – jako współwłaścicielka nieruchomości była do tego uprawniona – to przedmiotowe odszkodowanie stanowi dla Wnioskodawczyni przychód w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia w tej sprawie pozostaje dalsze przekazanie odszkodowania nabywcy nieruchomości – spółce z o.o., bowiem to Wnioskodawczyni otrzymała na swoje konto wartość odszkodowania, i to Wnioskodawczyni zostało ono pozostawione do dyspozycji. Okoliczność przekazania otrzymanej kwoty spółce, stanowiła niewątpliwie rozdysponowanie należnej Wnioskodawczyni kwoty odszkodowania. Fakt, iż obowiązek ten wynikał z zawartego porozumienia, nie może oznaczać, iż Wnioskodawczyni nie otrzymała konkretnego przysporzenia, gdyby bowiem nie fakt jego zawarcia, Wnioskodawczyni miałaby do wyłącznej dyspozycji pełną kwotę odszkodowania.

Zatem, fakt zadysponowania należnym i otrzymanym przychodem z określonego tytułu (podobnie jak np. z tytułu wynagrodzenia za pracę) należy odróżniać od sytuacji, kiedy faktycznie po stronie podatnika nie następuje trwały przyrost majątkowy, jak np. w przypadku kwot otrzymywanych tytułem zwrotnym, takich jak pożyczki, kaucje, itp.

W efekcie, odszkodowanie za niedostarczenie lokalu wypłacone przez Gminę, stanowi przychód Wnioskodawczyni, nawet – jeśli na mocy wskazanego porozumienia – przekazała je nabywcy nieruchomości.

Reasumując, stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie stanowi przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni uznane zostało za nieprawidłowe.

Końcowo należy zaznaczyć, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnić od stanu, który wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia dla przedstawionego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.