Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.771.2018.2.AM
z 30 stycznia 2019 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2018 r. (data wpływu 11 grudnia 2018 r.), uzupełnionym pismem Strony z dnia 14 stycznia 2019 r. (data wpływu 22 stycznia 2019 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 3 stycznia 2019 r. znak sprawy 0114 KDIP1 1.4012.771.2018.1.AM (skutecznie doręczone 7 stycznia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłaty należnej za bezumowne korzystanie ze stacji pasażerskich – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłaty należnej za bezumowne korzystanie ze stacji pasażerskich.

Niniejszy wniosek został uzupełniony pismem Strony z dnia 14 stycznia 2019 r. (data wpływu 22 stycznia 2019 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 3 stycznia 2019 r. znak sprawy 0114 KDIP1 1.4012.771.2018.1.AM (skutecznie doręczone 7 stycznia 2019 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (Wnioskodawca), jest spółką akcyjną opodatkowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Rok podatkowy Spółki jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Spółka jest zarejestrowanym polskim podatnikiem VAT czynnym. Spółka powstała w 2001 r. w ramach restrukturyzacji. Spółka odgrywa dominującą rolę w Grupie poprzez nadzorowanie i koordynowanie działań pozostałych spółek, tj. prowadzi działalność m.in. w zakresie zarządzania posiadanym majątkiem.


Wnioskodawca zarządza i administruje kilkudziesięcioma tysiącami nieruchomości mieszkalnych i niemieszkalnych oraz jest właścicielem ogromnej bazy nieruchomości na terenie kraju.


Od stycznia 2017 r. obowiązują nowe przepisy wynikające z tzw. „dużej nowelizacji” ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2003 r., Nr 86 poz. 789 z późn. zm.) - dalej Ustawa o TK, dostosowujące polskie ustawodawstwo do europejskich standardów dotyczących transportu kolejowego poprzez wdrożenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego. Nowelizacja Ustawy o TK wprowadza do stosowania od grudnia 2017 r. szereg nowych pojęć, regulacji i obowiązków, w tym dotyczących udostępniania stacji pasażerskich (Dz. U. 1923 z 2016 r.).


Spółka jako zarządzający dworcem kolejowym lub peronem jest operatorem obiektów infrastruktury usługowej - stacji pasażerskich.


W myśl Ustawy o TK, stacja pasażerska to „obiekt infrastruktury usługowej obejmujący dworzec kolejowy lub perony wraz z infrastrukturą umożliwiającą pasażerom dotarcie do peronów, pieszo lub pojazdem, z drogi publicznej lub dworca kolejowego”.


Wnioskodawca jako operator stacji pasażerskiej pobiera od przewoźników opłaty za dostęp do stacji pasażerskiej. Udostępnianie stacji pasażerskiej - zgodnie z art. 36j Ustawy o TK polega na:

  1. umożliwieniu korzystania przez podróżnych ze stacji pasażerskiej;
  2. udostępnianiu przewoźnikom kolejowym:
    1. powierzchni przeznaczonej do odprawy podróżnych lub umieszczenia dodatkowych informacji handlowych lub
    2. systemu sprzedaży biletów obsługiwanego przez operatora stacji pasażerskiej.


Opłata pobierana jest od przewoźników kolejowych (przedsiębiorców, którzy na podstawie licencji wykonują pasażerskie przewozy kolejowe) za dostęp do powierzchni służącej do odprawy podróżnych. Opłaty nie przekraczają kosztów udostępniania obiektu ponoszonych przez Wnioskodawcę powiększonych o rozsądny zysk.


Powierzchnia służąca odprawie podróżnych to powierzchnia niewynajęta komercyjnie (na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy najmu, dzierżawy), udostępniana podróżnym bez dodatkowych opłat, obejmująca wszystkie usługi pasażerskie świadczone przez Wnioskodawcę, wyznaczona w ramach stacji pasażerskich zarządzanych przez Spółkę, w tym m.in.:

  • poczekalnia, hol dworcowy, antresola, toalety, prysznice, punkty informacyjne, pomieszczenia dla matek z dziećmi, kaplice,
  • piesze ciągi komunikacyjne wewnątrz budynku dworca (umożliwiające korzystanie z usług pasażerskich na dworcu) i na zewnątrz, w tym chodniki, ścieżki, przejścia podziemne, nadziemne i w poziomie szyn, trawniki, tereny zielone, plac przydworcowy,
  • jezdnie, miejsca parkingowe i postojowe dla pojazdów służące pasażerom w dotarciu do stacji pasażerskiej, postój taxi, komunikacja miejska (przystanki autobusowe, tramwajowe, zatoczki),
  • powierzchnie peronów zarządzanych przez Wnioskodawcę w czynnych dworcach.


Warunkiem uzyskania przez przewoźnika dostępu do stacji pasażerskiej jest złożenie wniosku o dostęp.


Na podstawie złożonego wniosku, przewoźnikowi i jego pasażerom przysługuje prawo do korzystania z powierzchni służącej do odprawy podróżnych oraz umieszczenia informacji dotyczących praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym.


Szczegółowe zasady korzystania z powierzchni służącej do odprawy podróżnych oraz umieszczenia informacji odnośnie praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym określa umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a przewoźnikiem. Przewoźnik kolejowy nabywa prawo do korzystania z usług świadczonych w obiekcie po zawarciu z operatorem umowy określającej w szczególności prawa i obowiązki operatora i przewoźnika kolejowego związane ze świadczonymi usługami.

Opłaty za korzystanie przez przewoźnika z powierzchni służącej odprawie podróżnych ustalane są na podstawie „Cennika stawek jednostkowych opłaty podstawowej za korzystanie z obiektów infrastruktury usługowej zarządzanej przez Wnioskodawcę”, stanowiący załącznik nr 4 do Regulaminu dostępu przez licencjonowanych przewoźników kolejowych do obiektu infrastruktury usługowej, który określa zasady i warunki odpłatnego udostępniania stacji pasażerskich licencjonowanym przewoźnikom pasażerskim, zgodnie z ustawą o UTK oraz przepisami wykonawczymi wydanymi na podstawie Ustawy o UTK - dalej zwanego Regulaminem.


Regulamin określa w szczególności:

  1. obiekty, których dotyczy i ich rodzaje;
  2. zakres udostępniania obiektów, za który operator jest odpowiedzialny;
  3. procedurę udostępniania obiektów, w tym termin składania oraz zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek o dostęp;
  4. szczegółowe warunki techniczne dostępu do obiektów;
  5. wysokość opłat.

Opłata za dostęp do stacji pasażerskiej stanowi iloczyn zatrzymań pociągu pasażerskiego, uwzględniając typ ruchu pociągu (regionalny, dalekobieżny) oraz stawki jednostkowej opłaty za dostęp, określonej dla odpowiedniej kategorii obiektu infrastruktury usługowej (stacji pasażerskiej) oraz województwa, na którym się znajduje.


Wnioskodawca w ramach pobieranej opłaty:

  1. udostępnia stacje pasażerskie pasażerom przewoźników oraz przewoźnikom, którzy złożyli wniosek,
  2. ponosi odpowiedzialność za stan i sprawność elementów udostępnianych stacji pasażerskich, w tym np.:
    • utrzymuje w porządku i czystości powierzchnie służące odprawie podróżnych,
    • utrzymuje w sprawności technicznej urządzenia i instalacje, w które wyposażony jest obiekt dworcowy,
    • zapewnia bezpieczeństwo na stacji,
  3. zapewnia niezbędną powierzchnię do umieszczenia przez przewoźnika minimalnego zakresu informacji wynikających z przepisów o prawach i obowiązkach pasażerów,
  4. umożliwia wstęp na obszar udostępnianych stacji pasażerskich pracownikom przewoźnika,
  5. ma prawo do dokonywania kontroli przestrzegania przez przewoźnika przepisów porządkowych na stacjach pasażerskich.


Do opłaty za dostęp doliczany jest podatek od towarów i usług w stawce 23%. Opłaty są dokumentowane fakturami VAT oraz rozliczane zarówno w okresach rozliczeniowych, jak również w odniesieniu do konkretnego przypadku dostępu - w sytuacji gdy dotyczą korzystania o charakterze jednorazowym.

Zgodnie z przyjętym przez Wnioskodawcę Regulaminem, w przypadku niezłożenia przez przewoźnika wniosku o dostęp do którejkolwiek stacji pasażerskiej, z której przewoźnik faktycznie korzysta, operatorowi stacji pasażerskiej przysługuje prawo do odszkodowania za bezumowne korzystanie z tej stacji pasażerskiej, w wysokości ustalonej według obowiązującego cennika dostępu do obiektu infrastruktury usługowej (stacji pasażerskiej).

W przedmiotowej sprawie niektórzy przewoźnicy nie złożyli wniosków o dostęp do infrastruktury i nie zawarli z Wnioskodawcą umów na dostęp do stacji pasażerskich, pomimo faktu, iż pociągi obsługiwane przez te podmioty zatrzymują się na stacjach, których zarządcą jest Spółka, a ich pasażerowie mogą korzystać z obiektów infrastruktury.

Wnioskodawca nie ma zarówno prawnych jak i faktycznych możliwości zablokowania możliwości korzystania przez pasażerów przewoźnika, który nie złożył wniosku o dostęp i nie podpisał z Wnioskodawcą umowy dotyczącej dostępu do obiektów infrastruktury zarządzanych przez Spółkę.


Spółka, prowadzi cały czas negocjacje z przewoźnikami, którzy nie podpisali umów w związku z czym niewykluczone jest iż umowy takie zostaną zawarte w przyszłości.


W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie skutków podatkowych pobierania przez Spółkę odszkodowań za bezumowne korzystanie z tej stacji pasażerskiej w sytuacji niezłożenia przez przewoźnika wniosku o dostęp do stacji pasażerskiej i nie zawarcia umowy.


Ponadto w piśmie z dnia 14 stycznia 2019 r., Wnioskodawca uzupełnił informacje zawarte we wniosku wskazując że:

  1. Na pytania Organu: „Czy odszkodowanie należne Wnioskodawcy z tytułu bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich, w sytuacji gdy przewoźnik nie złożył wniosku o dostęp i nie zawarł stosowanej umowy jest kalkulowane w taki sam sposób jak opłata za dostęp do stacji pasażerskich, dla których na podstawie złożonych wniosków o dostęp zawarto stosowne umowy?”
    Wnioskodawca odpowiedział: „Kwota należna Wnioskodawcy z tytułu bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich jest kalkulowana w taki sam sposób jak opłata za dostęp do stacji pasażerskich dla przekaźników, którzy złożyli wniosek o dostęp i stanowi iloczyn liczby zatrzymań pociągów pasażerskich i jednostkowej stawki opłaty za dostęp, zgodnie z Cennikami dostępu do obiektów infrastruktury usługowej - stacji pasażerskich obowiązującymi w danym okresie.”
  2. Na pytanie Organu: „Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest negatywna proszę o wskazanie w jaki sposób ww. odszkodowanie jest kalkulowane?”
    Wnioskodawca odpowiedział: „Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie 1, nie ma różnic w sposobie kalkulacji stawek.”
  3. Na pytanie Organu: „W jaki sposób Wnioskodawca identyfikuje przewoźników korzystających ze stacji pasażerskich bezumownie?”
    Wnioskodawca odpowiedział: „Spółka identyfikuje przewoźników na podstawie wykazu przekazanego przez spółkę L. S. A. zawierającego liczbę zatrzymań przewoźników kolejowych na stacjach pasażerskich.”
  4. Na pytanie Organu: „Jakie czynności podejmuje Wnioskodawca, aby przewoźnicy (w tym ich pasażerowie) nie korzystali bezumownie ze stacji pasażerskich zarządzanych przez Wnioskodawcę?”
    Wnioskodawca odpowiedział: „Zgodnie z art. 36k ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (j.t. Dz. U. z 2017 r. poz. 2117 z późn. zm.) stacje pasażerskie są udostępniane dla pasażerów nieodpłatnie i Wnioskodawca nie przewiduje żadnej formy limitowania, czy priorytetyzacji dostępu do stacji pasażerskich dla klientów przewoźników kolejowych. Wnioskodawca nie wprowadzi mechanizmów ograniczających dostęp dla pasażerów przewoźników kolejowych, którzy nie złożyli wniosków o dostęp do stacji pasażerskich kierując się dobrem społecznym. Spółka nie stosuje mechanizmów uniemożliwiających dostęp do stacji konkretnemu przewoźnikowi oraz jego pasażerom.”

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

  1. Czy odszkodowanie należne Wnioskodawcy z tytułu bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich zarządzanych przez Spółkę w sytuacji, gdy przewoźnik nie złożył wniosku o dostęp/nie zawarł umowy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
  2. W przypadku udzielenia odpowiedzi na pierwsze pytanie, iż odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy w przypadku obciążenia przewoźnika odszkodowaniem i następnie złożenia przez niego stosownego wniosku i zawarcia umowy za okres objęty odszkodowaniem, okoliczność ta ma wpływ na opodatkowanie podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Odszkodowanie należne Wnioskodawcy z tytułu korzystania ze stacji pasażerskich zarządzanych przez Spółkę, bez złożenia wniosku o dostęp i zawarcia umowy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.


W sytuacji gdy po dokonaniu obciążenia przewoźnik złoży stosowny wniosek i zawrze z Wnioskodawcą umowę za okres objęty odszkodowaniem okoliczność ta skutkuje zmianą charakteru świadczenia otrzymywanego przez Wnioskodawcę oraz koniecznością korekty noty odszkodowawczej i wystawieniem faktury VAT ze stawką 23%.


Uzasadnienie

Zgodne z art. 5 ust. l pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W przedmiotowej sprawie ustawodawca nałożył na Spółkę obowiązek zapewnienia przewoźnikom dostępu do stacji pasażerskiej. Warunkiem rozpoczęcia świadczenia tej usługi przez Wnioskodawcę zgodnie z intencją ustawodawcy było złożenie stosownego wniosku oraz zawarcie umowy pomiędzy operatorem stacji a przewoźnikiem.


Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy VAT, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zdaniem Spółki w przedstawionym stanie faktycznym tj. w sytuacji gdy przewoźnik nie złożył wniosku o dostęp i nie zawarł Wnioskodawcę stosownej umowy nie dochodzi do świadczenia usługi przez Wnioskodawcę na rzecz przewoźnika.


Stanowisko Wnioskodawcy wynika ze specyficznej formy uregulowania obowiązku ponoszenia opłat za dostęp do obiektów (regulacje ustawowe) oraz z faktu, iż przewoźnik kolejowy nabywa prawo do korzystania z usług świadczonych w obiekcie po zawarciu z operatorem umowy określającej w szczególności prawa i obowiązki operatora i przewoźnika kolejowego związane ze świadczonymi usługami. Oznacza, to iż w przypadku nie zawarcia umowy przewoźnik nie korzysta z usług świadczonych przez Wnioskodawcę w ramach danego obiektu, gdyż nie został wskazany ich zakres oraz nie określono praw i obowiązków stron transakcji. Sytuacja ta ulega zmianie dopiero po zawarciu umowy.

Do czasu zawarcia umowy przewoźnik (w tym a de facto pasażerowie przewoźnika) korzysta z obiektów stacji pasażerskich bez zgody Wnioskodawcy i właściwie bezprawnie. Jednocześnie z uwagi na uwarunkowania prawne i techniczne Spółka nie ma możliwości zarówno zakazywania postojów przewoźnika na danej stacji, blokowania korzystania przez pasażerów konkretnego przewoźnika z danej stacji (wstęp na stacje jest wolny), jak też przenoszenia opłaty na inne podmioty (zgodnie z art. 36k Ustawy o TK stacje pasażerskie są udostępniane podróżnym nieodpłatnie).

Jedyną możliwością zrekompensowania strat wynikających z nie zawarcia umowy oraz uzyskania środków na pokrycie kosztów utrzymania stacji jest w takiej sytuacji obciążenie przewoźnika kwotą odszkodowania za wykorzystywanie danego obiektu pomimo braku prawa do tego. Należy przy tym zwrócić uwagę, iż odszkodowanie należne Wnioskodawcy ustalone jest w równowartości opłaty za dostęp, a opłata za odstęp jest zgodnie z art. 36e ust. 2 Ustawy o UTK ustalana w oparciu o koszty udostępniania obiektu ponoszone przez operatora powiększone o rozsądny zysk.

Reasumując otrzymywane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie podlega VAT, natomiast w sytuacji zawarcia umowy, o której mowa w art. 36c ust. l Ustawy o TK za okres objęty odszkodowaniem, otrzymane kwoty są zaliczane na poczet należnych Wnioskodawcy opłat za dostęp, o których mowa w art. 36e Ustawy o TK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.


Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.


Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.


Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.


Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Jak wskazuje art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm), zwanej dalej k.c., świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Co się zaś tyczy odpłatności za ww. świadczenie to ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.


Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.


Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.


Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.


W wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem).

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.”

Wobec powyższego należy wskazać, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zauważyć należy, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 k.c., dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.


Przepisy Kodeksu cywilnego regulują również kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy.


Zgodnie z art. 222 § 1 i § 2 k.c., właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Na podstawie art. 224 § 1 k.c., samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

W oparciu natomiast o art. 225 k.c., obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z ww. regulacji wynika, że w sytuacji wytoczenia powództwa – przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze – jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz jest odpowiedzialny za jej stan. Ponadto spoczywa na nim obowiązek zwrotu pobranych od powyższej chwili pożytków, których nie zużył, jak również winny jest uiścić wartość tych, które zużył.


Zgodnie z dyspozycją art. 230 k.c., przepisy normujące stosunki między właścicielem rzeczy a posiadaczem samoistnym (art. 224-229 k.c.) znajdują odpowiednie zastosowanie do stosunków między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym.


W myśl powołanego wyżej art. 230 k.c. przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

Stosownie do art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).


O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, decydować muszą w każdym przypadku konkretne okoliczności.


Zauważyć należy, że z cytowanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Analiza ww. przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymaną zapłatą. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest ustalenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami.


W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.


Kluczowym elementem dla rozstrzygnięcia, czy czynność bezumownego korzystania z nieruchomości podlega opodatkowaniu, jest istnienie zgody, chociażby nieformalnej, na korzystanie z przedmiotu, bądź wystąpienie przez jego właściciela na drogę sądową.


Świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym na istnienie obowiązku świadczenia usługi oraz wysokości wynagrodzenia – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą) płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację, kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że decydujące znaczenie dla opodatkowania lub nieopodatkowania bezumownego korzystania z nieruchomości bez zawiązywania stosunku zobowiązaniowego mają okoliczności faktyczne. Co do zasady, sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumianą, milczącą zgodę właściciela nieruchomości na jej użytkowanie przez dotychczasowego użytkownika – czynność ta podlega opodatkowaniu jako świadczenie usług.


Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółka) odgrywa dominującą rolę w Grupie poprzez nadzorowanie i koordynowanie działań pozostałych spółek, tj. prowadzi działalność m.in. w zakresie zarządzania posiadanym majątkiem.


Wnioskodawca zarządza i administruje kilkudziesięcioma tysiącami nieruchomości mieszkalnych i niemieszkalnych oraz jest właścicielem ogromnej bazy nieruchomości na terenie kraju.


Od stycznia 2017 r. obowiązują nowe przepisy wynikające z tzw. „dużej nowelizacji” ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2003 r., Nr 86 poz. 789 z późn. zm., Ustawa o TK.


Spółka jako zarządzający dworcem kolejowym lub peronem jest operatorem obiektów infrastruktury usługowej - stacji pasażerskich.


W myśl Ustawy o TK, stacja pasażerska to „obiekt infrastruktury usługowej obejmujący dworzec kolejowy lub perony wraz z infrastrukturą umożliwiającą pasażerom dotarcie do peronów, pieszo lub pojazdem, z drogi publicznej lub dworca kolejowego”.

Wnioskodawca jako operator stacji pasażerskiej pobiera od przewoźników opłaty za dostęp do stacji pasażerskiej (art. 36e Ustawy o TK). Udostępnianie stacji pasażerskiej - zgodnie z art. 36j Ustawy o TK polega na:

  1. umożliwieniu korzystania przez podróżnych ze stacji pasażerskiej;
  2. udostępnianiu przewoźnikom kolejowym:
    1. powierzchni przeznaczonej do odprawy podróżnych lub umieszczenia dodatkowych informacji handlowych lub
    2. systemu sprzedaży biletów obsługiwanego przez operatora stacji pasażerskiej.


Opłata pobierana jest od przewoźników kolejowych (przedsiębiorców, którzy na podstawie licencji wykonują pasażerskie przewozy kolejowe) za dostęp do powierzchni służącej do odprawy podróżnych. Opłaty nie przekraczają kosztów udostępniania obiektu ponoszonych przez Wnioskodawcę powiększonych o rozsądny zysk.

Powierzchnia służąca odprawie podróżnych to powierzchnia niewynajęta komercyjnie (na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy najmu, dzierżawy), udostępniana podróżnym bez dodatkowych opłat, obejmująca wszystkie usługi pasażerskie świadczone przez Wnioskodawcę, wyznaczona w ramach stacji pasażerskich zarządzanych przez Spółkę.


Warunkiem uzyskania przez przewoźnika dostępu do stacji pasażerskiej jest złożenie wniosku o dostęp.


Na podstawie złożonego wniosku, przewoźnikowi i jego pasażerom przysługuje prawo do korzystania z powierzchni służącej do odprawy podróżnych oraz umieszczenia informacji dotyczących praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym.


Szczegółowe zasady korzystania z powierzchni służącej do odprawy podróżnych oraz umieszczenia informacji odnośnie praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym określa umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą, a przewoźnikiem. Przewoźnik kolejowy nabywa prawo do korzystania z usług świadczonych w obiekcie po zawarciu z operatorem umowy określającej w szczególności prawa i obowiązki operatora i przewoźnika kolejowego związane ze świadczonymi usługami.

Opłaty za korzystanie przez przewoźnika z powierzchni służącej odprawie podróżnych ustalane są na podstawie „Cennika stawek jednostkowych opłaty podstawowej za korzystanie z obiektów infrastruktury usługowej zarządzanej przez Wnioskodawcę.” stanowiący załącznik nr 4 do Regulaminu dostępu przez licencjonowanych przewoźników kolejowych do obiektu infrastruktury usługowej, który określa zasady i warunki odpłatnego udostępniania stacji pasażerskich licencjonowanym przewoźnikom pasażerskim, zgodnie z ustawą o UTK oraz przepisami wykonawczymi wydanymi na podstawie Ustawy o UTK - dalej zwanego Regulaminem.

Regulamin określa w szczególności:

  1. obiekty, których dotyczy, i ich rodzaje;
  2. zakres udostępniania obiektów, za który operator jest odpowiedzialny;
  3. procedurę udostępniania obiektów, w tym termin składania oraz zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek o dostęp;
  4. szczegółowe warunki techniczne dostępu do obiektów;
  5. wysokość opłat.

Opłata za dostęp do stacji pasażerskiej stanowi iloczyn zatrzymań pociągu pasażerskiego, uwzględniając typ ruchu pociągu (regionalny, dalekobieżny) oraz stawki jednostkowej opłaty za dostęp określonej dla odpowiedniej kategorii obiektu infrastruktury usługowej (stacji pasażerskiej) oraz województwa, na którym się znajduje.

Wnioskodawca w ramach pobieranej opłaty:

  • udostępnia stacje pasażerskie pasażerom przewoźników oraz przewoźnikom, którzy złożyli wniosek,
  • ponosi odpowiedzialność za stan i sprawność elementów udostępnianych stacji pasażerskich, w tym np.:
  • utrzymuje w porządku i czystości powierzchnie służące odprawie podróżnych,
  • utrzymuje w sprawności technicznej urządzenia i instalacje, w które wyposażony jest obiekt dworcowy,
  • zapewnia bezpieczeństwo na stacji,
  • zapewnia niezbędną powierzchnię do umieszczenia przez przewoźnika minimalnego zakresu informacji wynikających z przepisów o prawach i obowiązkach pasażerów,
  • umożliwia wstęp na obszar udostępnianych stacji pasażerskich pracownikom przewoźnika,
  • ma prawo do dokonywania kontroli przestrzegania przez przewoźnika przepisów porządkowych na stacjach pasażerskich.


Do opłaty za dostęp doliczany jest podatek od towarów i usług w stawce 23%. Opłaty są dokumentowane fakturami VAT oraz rozliczane zarówno w okresach rozliczeniowych, jak również w odniesieniu do konkretnego przypadku dostępu - w sytuacji gdy dotyczą korzystania o charakterze jednorazowym.

Zgodnie z przyjętym przez Wnioskodawcę Regulaminem, w przypadku niezłożenia przez przewoźnika wniosku o dostęp do którejkolwiek stacji pasażerskiej, z której przewoźnik faktycznie korzysta, operatorowi stacji pasażerskiej przysługuje prawo do odszkodowania za bezumowne korzystanie z tej stacji pasażerskiej, w wysokości ustalonej według obowiązującego cennika dostępu do obiektu infrastruktury usługowej (stacji pasażerskiej).

W przedmiotowej sprawie niektórzy przewoźnicy nie złożyli wniosków o dostęp do infrastruktury i nie zawarli z Wnioskodawcą umów na dostęp do stacji pasażerskich, pomimo faktu, iż pociągi obsługiwane przez te podmioty zatrzymują się na stacjach, których zarządcą jest Spółka, a ich pasażerowie mogą korzystać z obiektów infrastruktury.


Spółka, prowadzi cały czas negocjacje z przewoźnikami, którzy nie podpisali umów w związku z czym niewykluczone jest iż umowy takie zostaną zawarte w przyszłości.


Kwota należna Wnioskodawcy z tytułu bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich jest kalkulowana w taki sam sposób jak opłata za dostęp do stacji pasażerskich dla przekaźników, którzy złożyli wniosek o dostęp i stanowi iloczyn liczby zatrzymań pociągów pasażerskich i jednostkowej stawki opłaty za dostęp, zgodnie z Cennikami dostępu do obiektów infrastruktury usługowej - stacji pasażerskich obowiązującymi w danym okresie.


Wnioskodawca identyfikuje przewoźników na podstawie wykazu przekazanego przez spółkę L. S.A. zawierającego liczbę zatrzymań przewoźników kolejowych na stacjach pasażerskich.


Zgodnie z art. 36k ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym stacje pasażerskie są udostępniane dla pasażerów nieodpłatnie i Wnioskodawca nie przewiduje żadnej formy limitowania, czy priorytetyzacji dostępu do stacji pasażerskich dla klientów przewoźników kolejowych. Wnioskodawca nie wprowadzi mechanizmów ograniczających dostęp dla pasażerów przewoźników kolejowych, którzy nie złożyli wniosków o dostęp do stacji pasażerskich kierując się dobrem społecznym. Spółka nie stosuje mechanizmów uniemożliwiających dostęp do stacji konkretnemu przewoźnikowi oraz jego pasażerom.


Ad 1


Wnioskodawca ma wątpliwości, czy odszkodowanie należne Spółce z tytułu bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich zarządzanych przez Spółkę w sytuacji, gdy przewoźnik nie złożył wniosku o dostęp/nie zawarł umowy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowej sprawie nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że w przypadku nie zawarcia umowy pisemnej ze Spółką, przewoźnik nie korzysta z usług świadczonych przez Spółkę, w ramach danego obiektu, gdyż nie został wskazany ich zakres i sytuacja ta ulega zmianie dopiero po zawarciu umowy. Nie można również zgodzić się z Wnioskodawcą, że otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie należne od przewoźników, którzy nie złożyli wniosku o dostęp i nie podpisali pisemnej umowy w zakresie korzystania ze stacji pasażerskich nie stanowi wynagrodzenia za usługę.

Należy zauważyć, że w rozpatrywanym przypadku, pomimo że brak jest przewidzianej przez Wnioskodawcę dokumentacji w postaci złożonego wniosku o dostęp do infrastruktury i nie zawarto przewidzianych przez Wnioskodawcę umów na dostęp do stacji pasażerskich pomiędzy przewoźnikami korzystającymi ze stacji pasażerskich a Wnioskodawcą, przewoźnicy Ci nadal mogą korzystać z tych stacji w sposób nie odbiegający od tego w jakim korzystają przewoźnicy, którzy złożyli wnioski oraz zawarli stosowane pisemne umowy ze Spółką.

Wnioskodawca posiada również wiedzę na temat przewoźników, którzy zatrzymują się i korzystają ze stacji pasażerskich bez zawartej umowy i ilości tych zatrzymań. Jak wskazał Wnioskodawca identyfikuje przewoźników na podstawie wykazu przekazanego przez spółkę L. S.A. zawierającego liczbę zatrzymań przewoźników kolejowych na stacjach pasażerskich.

Ponadto, kwota należna Wnioskodawcy z tytułu bezumownego korzystania ze stacji pasażerskich, przez przewoźników, którzy nie zawarli z Wnioskodawcą umów w formie pisemnej jest kalkulowana w taki sam sposób jak opłata za dostęp do stacji pasażerskich dla przewoźników, którzy złożyli wniosek o dostęp i podpisali pisemne umowy (kwota należna za korzystanie ze stacji pasażerskich stanowi iloczyn liczby zatrzymań pociągów pasażerskich i jednostkowej stawki opłaty za dostęp, zgodnie z cennikami dostępu do obiektów infrastruktury usługowej - stacji pasażerskich obowiązującymi w danym okresie).

W związku z powyższym należy zauważyć, że w rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca posiada wiedzę o bezumownym korzystaniu przez przewoźników ze stacji pasażerskich, o liczbie zatrzymań i potrafi precyzyjnie ustalić wysokość należnego z tego tytułu wynagrodzenia, którego kalkulacja nie różni się niczym od należności jakimi obciąża przewoźników, którzy złożyli wnioski i zawarli umowy z Wnioskodawcą.

Pomimo faktu, że przewoźnicy korzystają ze stacji pasażerskich bezumownie, Wnioskodawca nie podjął czynności prowadzących do wyeliminowania tego zjawiska. Jak wskazał Wnioskodawca, Spółka nie stosuje mechanizmów uniemożliwiających dostęp do stacji konkretnemu przewoźnikowi oraz jego pasażerom.

Tym, samym z opisu sprawy wynika, że zasady korzystania ze stacji pasażerskich przez przewoźników, którzy zawarli pisemne umowy i którzy takich umów nie zawarli z Wnioskodawcą praktycznie nie różnią się od siebie i na takich samych zasadach określono wynagrodzenie za tego rodzaju usługi, a pasażerowie tych przewoźników mogą korzystać z infrastruktury Wnioskodawcy w takim samym zakresie jak pasażerowie przewoźników, którzy dopełnili formalności z Wnioskodawcą.

W konsekwencji należy uznać, że w przedmiotowej sprawie korzystanie przez przewoźników ze stacji pasażerskich odbywa się za zgodą Wnioskodawcy. Wnioskodawca toleruje bowiem sytuację bezumowanego korzystania ze stacji pasażerskich. Jak wskazał Wnioskodawca „(…) nie wprowadzi mechanizmów ograniczających dostęp dla pasażerów przewoźników kolejowych, którzy nie złożyli wniosków o dostęp do stacji pasażerskich kierując się dobrem społecznym. Spółka nie stosuje mechanizmów uniemożliwiających dostęp do stacji konkretnemu przewoźnikowi oraz jego pasażerom”.


Zatem, w przedmiotowej sprawie nie można stwierdzić, że Wnioskodawca nie wyraża zgody na korzystanie przez przewoźników kolejowych ze stacji pasażerskich oraz nie świadczy wobec nich usług udostępniania stacji pasażerskich.


Pomimo wiedzy o korzystaniu ze stacji pasażerskich przez przewoźników bez pisemnej umowy, Wnioskodawca nie podjął kroków ograniczających lub eliminujących takie korzystanie ze stacji. Również wynagrodzenie w tym zakresie kalkulowane jest na takich samych zasadach jak wynagrodzenie należne Spółce, wynikające z umowy pisemnej zawartej z przewoźnikami.

Zatem, stacje pasażerskie nawet w przypadku kiedy korzystają z nich przewoźnicy, którzy nie złożyli formalnego wniosku i nie podpisali pisemnej umowy są wykorzystywane do celów zarobkowych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.


W konsekwencji, także pozwolenie na korzystanie ze stacji pasażerskich przewoźnikom, którzy nie złożyli formalnego wniosku i nie podpisali pisemnej umowy, spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.


Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.


Ad 2


Wnioskodawca ma także wątpliwości, czy w przypadku udzielenia odpowiedzi na pierwsze pytanie, iż odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy w przypadku obciążenia przewoźnika odszkodowaniem i następnie złożenia przez niego stosownego wniosku i zawarcia umowy za okres objęty odszkodowaniem, okoliczność ta ma wpływ na opodatkowanie podatkiem VAT.

Z uwagi na uznanie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego we wniosku pytania nr 1 za nieprawidłowe, Organ odstąpił od udzielenia odpowiedzi na pytanie nr 2, gdyż Wnioskodawca oczekiwał na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 za prawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu zawartego w opisie sprawy przedstawionym we wniosku, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).


Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowanego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj