Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.435.2018.1.MD
z 1 lutego 2019 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 listopada 2018 r. (data wpływu – 5 grudnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długów – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 5 grudnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długów.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca jest komandytariuszem spółki komandytowej. Spółka komandytowa, w związku z niewywiązaniem się z obowiązku wypłaty zysku na rzecz komandytariusza, na podstawie zwołanego posiedzenia wspólników – podjęła uchwałę.
W obecności wszystkich wspólników Spółki podjęto uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na przeniesienie na rzecz komandytariusza – Wnioskodawcy – prawa własności niżej wymienionych nieruchomości – tytułem zwolnienia Spółki z długu, tj. obowiązku wypłaty z tytułu niewypłaconego zysku.
Zgoda dotyczyła:
- udziału w działce nr 2698/4 o powierzchni 0,4466 ha objętej księgą wieczystą,
- udziału w działce nr 2699/5 o powierzchni 0,1395 ha objętej księgą wieczystą,
- udziału w działce nr. 2699/9 o powierzchni 0,2330 ha objętej księgą wieczystą, wraz z budynkami,
- udziału w działce nr 2013 o powierzchni 0,0490 ha objętej księgą wieczystą.
Wyżej wymienione nieruchomości stanowiące majątek Spółki, zgodnie z podjętą uchwałą zostały przekazane celem uregulowania długu jaki Spółka posiada wobec Wnioskodawcy – komandytariusza – z tytułu niewypłaconego w postaci środków pieniężnych udziału w zysku wypracowanego przez Spółkę.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przeniesienie własności nieruchomości oznaczonych w zaistniałym stanie faktycznym w zamian za zwolnienie z długów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesienie własności nieruchomości oznaczonych w stanie faktycznym w zamian za zwolnienie z długów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zdaniem Wnioskodawcy, skoro art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymienia jako czynności opodatkowanej tym podatkiem umowy opisanej w art. 453 Kodeksu cywilnego, polegającej na zwolnieniu się ze zobowiązania poprzez przeniesienie własności nieruchomości, tym samym transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części w jakiej nastąpiło zwolnienie z długu.
Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera w art. 1 ust. 1 zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. Opodatkowaniu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
- (uchylona),
- umowa darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki.
Czynności, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zostały określone w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Katalog czynności zawarty w tym przepisie ma charakter zamknięty, co zdaniem Wnioskodawcy powoduje, że nie można go rozszerzyć o inne niewymienione w nim czynności. Jako że ustawodawca nie zawarł w tym katalogu umowy zwolnienia z długu, to przeniesienie własności nieruchomości w wykonaniu jej postanowień nie powinno powodować konieczności uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.
Natomiast art. 453 Kodeksu cywilnego stanowi, że: „jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa”.
Istotą zwolnienia z długu w zamian za wykonanie innego świadczenia jest zatem wygaśnięcie (wykonanie) istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Chociaż pierwotnie strony umówiły się, iż wypłata zysku na rzecz komandytariusza nastąpi w formie pieniężnej, to z uwagi na zaistniałą sytuację finansową dłużnika (Spółki komandytowej), Strony wykorzystały w praktyce możliwość rozliczenia tego długu w formie rzeczowej – przeniesienia własności nieruchomości, celem zwolnienia dłużnika ze zobowiązania. W zaistniałym stanie faktycznym dłużnik, czyli Spółka komandytowa, jest zobowiązany do zapłaty na rzecz komandytariusza (Wnioskodawcy) środków pieniężnych w postaci niewypłaconego zysku Spółki. Umowa przeniesienia nieruchomości będących własnością dłużnika będzie zatem wykonaniem innego, opisanego wyżej świadczenia w miejsce pierwotnie przewidzianego (wypłaty zysku). Zobowiązanie wówczas wygaśnie tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie. Wskazana czynność cywilnoprawna nie ma więc na celu w pierwszym rzędzie sprzedaży nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy, a jest ona dokonywana celem umorzenia istniejącego długu. Na gruncie przepisów prawa cywilnego nie ma zatem przeszkód, aby w zamian za zwolnienie z długu Spółki Wnioskodawca stał się właścicielem niniejszych nieruchomości. Ponieważ w zaistniałym zdarzeniu faktycznym przedmiotem tej czynności jest nieruchomość, niezbędne jest dokonanie jej w formie aktu notarialnego.
Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – notariusz jest płatnikiem podatku od czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego, konieczne staje się wiążące wyjaśnienie, czy obowiązek podatkowy dotyczy również nabycia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.
Cytowany wyżej art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewiduje ww. czynności jako stanowiących podstawę nałożenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, wszelkie umowy jako niewymienione w dyspozycji art. 1 wyżej wymienionej ustawy nie będą podlegały temu podatkowi.
Reasumując należy stwierdzić, iż przeniesienie własności nieruchomości na skutek umowy zwolnienia z długu nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.
Na potwierdzenie stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualne.
W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z tym przepisem podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
- (uchylona),
- umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3).
Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.
Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest komandytariuszem spółki komandytowej. Spółka komandytowa, w związku z niewywiązaniem się z obowiązku wypłaty zysku na rzecz komandytariusza, na podstawie zwołanego posiedzenia wspólników – podjęła uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na przeniesienie na rzecz komandytariusza – Wnioskodawcy – prawa własności wymienionych nieruchomości tytułem zwolnienia Spółki z długu, tj. obowiązku wypłaty z tytułu niewypłaconego zysku. Nieruchomości stanowiące majątek Spółki, zgodnie z podjętą uchwałą zostały przekazane celem uregulowania długu jaki Spółka posiada wobec Wnioskodawcy – komandytariusza – z tytułu niewypłaconego w postaci środków pieniężnych udziału w zysku wypracowanego przez Spółkę.
Umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) – określana również jako świadczenie w miejsce wypełnienia – jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.). Zgodnie z tym przepisem (zdanie pierwsze), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.
Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika.
Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przed dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego.
W świetle powyższego zgodzić się należy ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż zawarta pomiędzy spółką komandytową a jej komandytariuszem (Wnioskodawcą) umowa dotycząca przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Jak powyżej zostało wskazane, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. W rezultacie więc na Wnioskodawcy nie będzie ciążył z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.