Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.563.2018.2.MS2
z 8 lutego 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2018 r. (data wpływu 29 listopada 2018 r.), uzupełnione pismem z dnia 24 stycznia 2019 r. (data nadania 24 stycznia 2019 r., data wpływu 28 stycznia 2019 r.), na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.563.2018.1.MS2 z dnia 16 stycznia 2019 r. (data nadania 16 stycznia 2019 r., data doręczenia 17 stycznia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 16 stycznia 2018 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.563.2018.1.MS2 (data nadania 16 stycznia 2019 r., data doręczenia 17 stycznia 2019 r.), wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 24 stycznia 2019 r. (data nadania 24 stycznia 2019 r., data wpływu 28 stycznia 2019 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie umowy darowizny z dnia 16 lutego 2015 r. Wnioskodawczyni urodzona w dniu 18 czerwca 2002 r. oraz siostra Wnioskodawczyni, urodzona w dniu 23 marca 2006 r., otrzymały od swojego ojca (byłego męża matki – przedstawicielki ustawowej) po 2/10 części lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwały wraz z matką od 2007 r., a którego pozostałych 6/10 części właścicielem była matka Wnioskodawczyni. W 2016 r. matka Wnioskodawczyni (przedstawicielka ustawowa) zakupiła działkę budowlaną i rozpoczęła budowę domu jednorodzinnego. Na powyższy cel (budowę domu jednorodzinnego) zaciągnęła kredyt - (kredytobiorcą była matka Wnioskodawczyni). W dniu 28 grudnia 2017 r. Wnioskodawczyni (reprezentowana przez swoją matkę) oraz pozostałe właścicielki, w tym siostra Wnioskodawczyni i ich matka (przedstawicielka ustawowa), dokonały sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego. Przy niniejszej czynności prawnej, przedstawicielka ustawowa (matka Wnioskodawczyni) działała na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 11 lipca 2017 r., z którego wynika zgoda dla Niej, jako przedstawiciela ustawowego małoletnich dzieci (w tym Wnioskodawczyni), na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem, polegającej na sprzedaży w ich imieniu (a więc w imieniu Wnioskodawczyni) udziału (2/10 każda) w nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego, za kwotę nie mniejszą niż 520.000 złotych za całą nieruchomość. Jednocześnie, w punkcie II ww. Postanowienia, Sąd zobowiązał przedstawicielkę ustawową do przeznaczenia środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży opisanej nieruchomości na spłatę kredytu budowlano-hipotecznego zaciągniętego przez przedstawicielkę ustawową na budowę domu jednorodzinnego, w którym przedstawicielka ustawowa z małoletnimi córkami (Wnioskodawczynią i jej siostrą) zamieszkują od grudnia 2017 r. Zgodnie z Postanowieniem Sądu, matka Wnioskodawczyni dokonała spłaty ww. kredytu, a w Urzędzie Skarbowym złożyła w imieniu małoletnich dzieci stosowny PIT. Obecnie Wnioskodawczyni nie jest właścicielką ww. nieruchomości, na której zbudowano dom, na którego budowę został zaciągnięty przez przedstawicielkę ustawową ww. kredyt, a własność przysługuje przedstawicielce ustawowej.

Zgodnie z ww. prawomocnym Postanowieniem Sądu, przedstawicielka ustawowa Wnioskodawczyni prawnie zobowiązana jest do spłaty ww. kredytu (kredytobiorcą jest przedstawicielka ustawowa) środkami pozyskanymi przez Wnioskodawczynię z tytułu sprzedaży jej udziałów w ww. nieruchomości lokalowej. W ocenie i zamyśle Sądu, ma to na celu zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni.

Od 2017 r. do chwili obecnej, Wnioskodawczyni wraz z siostrą i przedstawicielką ustawową zamieszkują na przedmiotowej nieruchomości i na tej nieruchomości Wnioskodawczyni realizuje własne cele mieszkaniowe.

Wnioskodawczyni rozważa także nabycie udziału we własności przedmiotowej nieruchomości w terminie po dokonaniu spłaty przez przedstawicielkę ustawową ww. kredytu z ceny (przychodu) Wnioskodawczyni z uzyskanej ze sprzedaży z dnia 28 grudnia 2017 r., ale przed upływem terminu 2 lat od daty tej transakcji (tj. w terminie, o którym mowa w art. 21 ust 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.). Rozważane jest nabycie udziału w formie umowy darowizny, sprzedaży albo dożywocia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy dokonana przez Wnioskodawczynię (za którą działa przedstawicielka ustawowa) spłata ww. kredytu budowlano - hipotecznego środkami pozyskanymi ze sprzedaży udziału 2/10 nieruchomości lokalowej (data sprzedaży 28 grudnia 2017 r.), zgodna z prawomocnym postanowieniem sądu z dnia 11 lipca 2017 r., stanowi w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatek na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni, których potrzeby mieszkaniowe są zaspakajane w nieruchomości, na którą został zaciągnięty kredyt będzie korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Ewentualnie, czy spłata kredytu (zaciągniętego na budowę domu jednorodzinnego na przedmiotowej nieruchomości) dokonana w okresie przed nabyciem przez Wnioskodawczynię udziału w tej nieruchomości (obecnie stanowiącej własność przedstawicielki ustawowej Wnioskodawczyni), np. tytułem darowizny, sprzedaży lub dożywocia, które to nabycie nastąpiło w okresie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy, będzie traktowana jako wydatkowanie środków (przychodu)na własne potrzeby mieszkaniowe i będzie korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w zw. z ust. 25 i nast.?
3. Czy od rodzaju/sposobu nabycia własności/współwłasności (udziału) w ww. nieruchomości przez Wnioskodawczynię (darowizna, sprzedaż, dożywocie) uzależnione jest zwolnienie podatkowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z ust. 26 ustawy?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione od podatków są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

W art. 21 ust. 25 i nast. ww. ustawy ustawodawca wyjaśnił, co należy rozumieć pod pojęciem wydatkowania na własne cele mieszkaniowe, i m.in. wymienia spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie lub budowę nieruchomości (domu jednorodzinnego - o taki kredyt w niniejszej sprawie chodzi).

NSA w wielu orzeczeniach przypomina, że „tak jak zakazana jest wykładnia rozszerzająca wyjątków, tak też niedopuszczalna jest wykładnia zawężająca. Pamiętać należy, że zwolnienia i ulgi wprowadzone do ustawy podatkowej, służą realizacji określonego, preferowanego przez ustawodawcę celu. Zatem wykładnia przepisu statuującego ulgę, powinna być dokonywana w taki sposób, aby z jednej strony faktycznie nie dochodziło do rozszerzenia zakresu wykładanego przepisu, z drugiej jednak strony należy mieć na uwadze, aby w każdym przypadku faktyczny cel ulgi mógł zostać zrealizowany. W doktrynie wyrażany jest pogląd akceptowany w orzecznictwie, że zwolnienie od podatku dochodowego dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości mieszkalnej, jest normą celu społecznego (socjalnego), która w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych obywateli. Zadaniem, jakie ma spełnić ta norma, jest rozwój określonej dziedziny życia gospodarczego i społecznego (R. Mastalski, Wprowadzenie do prawa podatkowego, Warszawa, 1995 r., str. 113-114). Celem wprowadzenia tego przepisu było preferowanie przeznaczenia przez podatników środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (wyrok WSA w Łodzi z dnia 25 listopada 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 969/15, wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 października 2015 r., sygn. akt I SA/Ol 555/15). (...)

Zatem niedopuszczalne jest zbyt wąskie ujmowanie realizacji własnych celów mieszkaniowych (wyrok NSA z dnia 4 lipca 2018 r., II FSK 1935/16 - Wyrok NSA).

Jak wynika z przepisów, przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Sposób postępowania Wnioskodawczyni z uzyskaną ceną ze sprzedaży udziału w ww. nieruchomości (przychodem) prawnie wiążąco erga omnes, także i dla organów podatkowych określił Sąd Rejonowy w ww. postanowieniu z dnia 11 lipca 2017 r. i konieczność jego wykonywania wynika z art. 365 i 366 k.p.c., art. 583 k.p.c., art. przepisów k.r.o.

Zgodnie z treścią art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (§ 1). Nie mogą oni jednak bez zezwolenia sądu opiekuńczego, dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko (§ 3). Jak słusznie podniósł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 1982 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I CR 234/82, Lex nr 8486, reprezentacja rodzica w sprawach majątkowych dziecka, jeśli obejmuje czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, wymaga umocowania udzielonego przez Sąd opiekuńczy (art. 101 § 3 k.r.o.). Takie umocowanie wynikało z ww. postanowienia.

Ad. pyt. 1

Mając więc na uwadze powyższe przepisy i ich cel, w tym także treść wiążącego strony i inne organy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 11 lipca 2017 r. nakazującego przeznaczenie środków (przychodu) na spłatę przedmiotowego kredytu, dokonanie spłaty ww. kredytu ze środków pochodzących ze sprzedaży z dnia 28 grudnia 2017 r. w terminie 2 lat od dokonania tej sprzedaży, następuje na warunkach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i korzysta ze zwolnienia.

Ad. pyt. 2

Mając więc na uwadze powyższe przepisy i ich cel, w tym także treść wiążącego strony i inne organy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 11 lipca 2017 r. nakazującego przeznaczenie środków (przychodu) na spłatę przedmiotowego kredytu, dokonanie spłaty tego kredytu ze środków pochodzących ze sprzedaży z dnia 28 grudnia 2017 r. w terminie 2 lat od dokonania tej sprzedaży, ale przed datą nabycia (w drodze darowizny, sprzedaży, dożywocia) przez Wnioskodawczynię prawa własności (udziału we własności) nieruchomości, na którą zaciągnięty był ww. kredyt (na budowę domu jednorodzinnego), o ile to nabycie własności lub udziału nastąpi w terminie określonym w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, następuje na warunkach określonych w art. 21 ust 1 pkt 131 ustawy i korzysta ze zwolnienia.

Ad. pyt. 3

Rodzaj/sposób nabycia własności/współwłasności (udziału) w ww. nieruchomości przez Wnioskodawczynię (darowizna, sprzedaż, dożywocie), nie ma znaczenia dla spełnienia warunków zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z ust. 26 zd. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem warunkiem jest nabycie w dowolnej formie własności/udziału w nieruchomości i w terminie określonym w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu, ma moment ich nabycia.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni na podstawie umowy darowizny z dnia 16 lutego 2015 r. otrzymała od swojego ojca 2/10 części lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwała wraz z matką od 2007 r. W 2016 r. matka Wnioskodawczyni (przedstawicielka ustawowa) zakupiła działkę budowlaną i rozpoczęła budowę domu jednorodzinnego. Na powyższy cel (budowę domu jednorodzinnego) zaciągnęła kredyt (kredytobiorcą była matka Wnioskodawczyni). W dniu 28 grudnia 2017 r. Wnioskodawczyni (reprezentowana przez swoją matkę) oraz pozostałe właścicielki, w tym siostra Wnioskodawczyni i ich matka, dokonały sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego. Sąd zobowiązał przedstawicielkę ustawową (matkę Wnioskodawczyni) do przeznaczenia środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży opisanej nieruchomości na spłatę kredytu budowlano-hipotecznego zaciągniętego przez matkę Wnioskodawczyni na budowę domu jednorodzinnego, w którym przedstawicielka ustawowa z małoletnimi córkami (Wnioskodawczynią i jej siostrą) zamieszkują od grudnia 2017 r. Zgodnie z Postanowieniem Sądu, matka Wnioskodawczyni dokonała spłaty ww. kredytu i złożyła w imieniu małoletnich dzieci stosowny PIT.

W tym miejscu należy wskazać, że kluczowe dla rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawie jest ustalenie, czy uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód ze sprzedaży nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu, a więc w pierwszej kolejności należy ustalić datę nabycia przez Wnioskodawczynię przedmiotowej nieruchomości.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.), umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły. Należy zatem wskazać, że nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny, czy nieodpłatny.

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że udział w przedmiotowym lokalu mieszkalnym został nabyty przez małoletnią Wnioskodawczynię w dniu 16 lutego 2015 w drodze darowizny od swojego ojca. W dniu 28 grudnia 2017 roku matka małoletniej Wnioskodawczyni – mając na uwadze zezwolenie Sądu Rodzinnego – sprzedała ww. lokal mieszkalny. Pomiędzy nabyciem udziału w tej nieruchomości (końcem roku kalendarzowego nabycia), a zbyciem nieruchomości, nie minął okres 5 lat, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem dla Wnioskodawczyni sprzedaż nieruchomości jest źródłem przychodu, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym według zasad obowiązujących od 1 stycznia 2009 r.

Jak wynika ze stanu faktycznego, Wnioskodawczyni jest osobą małoletnią. Matka Wnioskodawczyni (przedstawicielka ustawowa) po uzyskaniu zgody od sądu, dokonała sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

W myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.), rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.

Zgodnie z art. 101 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka, ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku (§ 2).

Stosownie do art. 101 § 3 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Zgodnie z art. 156 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że opieka rodziców nad dzieckiem obejmuje nie tylko jego osobę, ale i majątek. Zarządzanie majątkiem dziecka wymaga podejmowania różnych decyzji. W tej mierze Kodeks rodzinny i opiekuńczy rozróżnia czynności dokonywane w ramach zwykłego zarządu oraz czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu. Na zwykły zarząd składają się działania służące prowadzeniu bieżących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów należących do majątku dziecka.

Działaniem przekraczającym zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka będzie m.in. sprzedaż nieruchomości lub zniesienie współwłasności, odpłatne nabycie przez dziecko składnika majątkowego o znacznej wartości, zrzeczenie się własności bardziej wartościowej rzeczy, zaciągnięcie pożyczki w kwocie przekraczającej bieżące potrzeby, zawarcie ugody w sprawie o dział spadku.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

• dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
  

• dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
  
  
  

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.

Natomiast stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 cyt. ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy tym, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie. Należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością), np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

W myśl art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Stosownie natomiast do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 cytowanej ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1. wydatki poniesione na:
   1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
      
   2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
      
   3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
      
   4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
      
   5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2. wydatki poniesione na:
   1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,
      
   2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),
      
   3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)

– w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

Z kolei w art. 21 ust. 26 ustawy podatkowej wskazano, że przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

W związku z tym, tylko wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości – w terminie i na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131, a szczegółowo określone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Z istoty rozwiązania zawartego w zacytowanym art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że podstawową okolicznością decydującą o możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i określonych praw majątkowych począwszy od daty sprzedaży nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym została ona dokonana, na wskazane w art. 21 ust. 25 ww. ustawy cele mieszkaniowe.

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Wątpliwość Wnioskodawczyni budzi kwestia, czy dokonana spłata kredytu budowlano -hipotecznego zaciągniętego przez matkę Wnioskodawczyni środkami pozyskanymi ze sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym, stanowi wydatek na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni, korzystający ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy.

W tym miejscu zauważyć należy, że wydatkowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości na spłatę kredytu zaciągniętego przed dniem uzyskania przychodu, może być uznane za wydatkowanie tego przychodu na własne cele mieszkaniowe, jednakże pod pewnymi warunkami.

Spłacony kredyt nie ma być jakimkolwiek kredytem, lecz musi spełniać ściśle określone ustawą wymagania. Musi to być bowiem kredyt – co wynika literalnie z art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy, zaciągnięty przez podatnika na jego własne cele mieszkaniowe – cele określone w pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym podatnikiem jest osoba, u której powstaje obowiązek podatkowy, a więc osoba, która dokonuje odpłatnego zbycia nieruchomości. W konsekwencji tylko, jeżeli podatnik zaciągnął kredyt na cele wskazane w ustawie i ten sam podatnik spłaca taki kredyt środkami ze sprzedaży nieruchomości, to spłata takiego kredytu jest wydatkowaniem, o jakim mowa w rzeczonym przepisie. Celem powyższej regulacji nie było zwolnienie z opodatkowania środków ze sprzedaży nieruchomości, a wydatkowanych na spłatę kredytu zaciągniętych przez inne osoby niż te, które uzyskują ze sprzedaży przychód i ze zwolnienia chcą skorzystać, bez względu na to kim są te osoby dla podatnika.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne wskazać należy, że ustawodawca uzależnia skorzystanie ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od wydatkowania przez podatnika w ściśle określonym czasie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) na realizację własnego celu mieszkaniowego.

Z istoty rozwiązania zawartego w ww. przepisach wynika, że aby kwota uzyskana z odpłatnego zbycia mogła korzystać z omawianego zwolnienia, podatnik winien przeznaczyć ją, np. na spłatę kredytu zaciągniętego przez siebie na zakup własnego lokalu mieszkalnego lub na remont własnego lokalu mieszkalnego, do którego podatnikowi przysługuje tytuł własności. Warunek ten nierozerwalnie związany jest ze stwierdzeniem zawartym w zacytowanym art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) oraz pkt 2 lit. a) w związku z art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że dochód pochodzący ze sprzedaży udziału Wnioskodawczyni w lokalu mieszkalnym, w części wydatkowanej na spłatę kredytu zaciągniętego przez Jej matkę na budowę domu jednorodzinnego, w którym Wnioskodawczyni mieszka, nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć bowiem należy, że kredyt na spłatę którego przeznaczono środki pochodzące ze sprzedaży lokalu mieszkalnego, nie spełnia jednej z przesłanek wskazanych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkujących omawiane zwolnienie, a mianowicie – kredyt ten nie został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię, a przez matkę Wnioskodawczyni. Mimo, że pieniądze uzyskane ze sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym należącego do Wnioskodawczyni, zostały wydatkowane na jeden z celów wymienionych w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Wnioskodawczyni faktycznie w wybudowanym domu jednorodzinnym mieszka – to nie były to jednak cele mieszkaniowe Wnioskodawczyni w rozumieniu przepisu ww. art. 21 ust. 25 cyt. ustawy.

Zauważyć należy, że to matka Wnioskodawczyni zaciągnęła kredyt i to ona, a nie Wnioskodawczyni posiada tytuł prawny do domu jednorodzinnego, w którym Wnioskodawczyni zamieszkuje. Powyższe oznacza, że w żadnej mierze nie można pogodzić tak przedstawionego stanu faktycznego z przesłanką wynikającą z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy.

Tym samym – w myśl cytowanych przepisów – to matka Wnioskodawczyni, a nie małoletnia Wnioskodawczyni realizuje własne cele mieszkaniowe, w konsekwencji czego po stronie Wnioskodawczyni nie zachodzą przesłanki umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że sposób nabycia własności/współwłasności udziału w nieruchomości przez Wnioskodawczynię, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bowiem Wnioskodawczyni i tak nie przysługuje zwolnienie przedmiotowe, z powodów wskazanych powyżej. To, że Wnioskodawczyni stanie się w przyszłości właścicielem/współwłaścicielem tej nieruchomości, nie zmieni faktu, że nie zaciągnęła Ona kredytu na budowę tej nieruchomości. Kredyt na budowę domu jednorodzinnego, zaciągnęła matka Wnioskodawczyni. Spłaty tego kredytu nie można uznać za wydatek na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy, pomimo, że w domu tym Wnioskodawczyni realizuje własne cele mieszkaniowe, tj. mieszka tam.

Zatem dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód ten nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, z uwagi na fakt przeznaczenia uzyskanego przychodu na spłatę kredytu, który nie był kredytem zaciągniętym przez Wnioskodawczynię na Jej własne potrzeby mieszkaniowe.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe postępowanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.