Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.276.2018.2.HS
z 14 lutego 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 16 listopada 2018 r. (data wpływu 4 grudnia 2018 r.), uzupełnionym 5 lutego 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości w zamian za wierzytelność – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości w zamian za wierzytelność.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 22 stycznia 2019 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4014.276.2018.1.HS wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 5 lutego 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest wierzycielem na podstawie umowy pożyczki zawartej w formie aktu notarialnego 8 czerwca 2017 r. w kwocie 41.240,00 zł wraz z odsetkami, która to wierzytelność została zabezpieczona hipoteką do sumy 50.000,00 zł na podstawie oświadczenia o ustanowieniu hipoteki umownej z 8 sierpnia 2017 r. na nieruchomości zabudowanej nr geod. 1/7 o powierzchni 0,1223 ha. Wobec niespłacenia wierzytelności Wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu Rejonowego o przeprowadzenie licytacji powyższej nieruchomości.

Odbyły się dwie licytacje, które nie doszły do skutku. Wówczas Wnioskodawczyni złożyła wniosek o przejęcie nieruchomości w zamian za wymagalne zadłużenie wobec niej.

Kwota długu podstawowego wynosi 41.240 zł, do tego dojdą odsetki od przekroczonego terminu zapłaty pożyczki i koszty związane z licytacjami.

Powyższą nieruchomość Wnioskodawczyni przejmuje za dług wraz z odsetkami dopłacając różnicę za nieruchomość – według wyceny biegłego 2/3 ceny nieruchomości wynosi 78.800 zł i od tej kwoty będzie wyliczona różnica do zapłaty.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że przejęcie przez nią nieruchomości zabudowanej nastąpi w trybie art. 984 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1360 ze zm.), a postanowienie w tej sprawie jeszcze nie zapadło.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przejęcie powyższej nieruchomości za dług prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego wraz z dopłatą różnicy do kwoty przysądzonej przez sąd zostanie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli tak to z jaką chwilą uaktywni się obowiązek podatkowy, jaka kwota stanowić będzie podstawę opodatkowania, według jakiej stawki nastąpi opodatkowanie oraz do kiedy trzeba zapłacić?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie postanowieniem o przysądzeniu własności nieruchomości w zamian za wierzytelność nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie wywołuje ono skutków prawnych tożsamych do czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie dochodzi bowiem do sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, lecz do jej przejęcia przez Wnioskodawczynię jako wierzyciela z uwagi na bezskuteczne licytacje. Tym samym, w związku z przysądzeniem własności nieruchomości, nie powinien na Wnioskodawczyni ciążyć obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż opisane wyżej nabycie nie będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j Dz.U. z 2017 r., poz. 1150 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy). Podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione pkt 1 i 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Zauważyć należy, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W kontekście tych rozważań, aby orzeczenie Sądu podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych musi wywołać taki skutek jak czynności wymienione w katalogu określonym w pkt 1 ust. 1 analizowanego artykułu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest wierzycielem na podstawie umowy pożyczki zawartej w formie aktu notarialnego 8 czerwca 2017 r. w kwocie 41.240,00 zł wraz z odsetkami, która to wierzytelność została zabezpieczona hipoteką do sumy 50.000,00 zł na podstawie oświadczenia o ustanowieniu hipoteki umownej z 8 sierpnia 2017 r. na nieruchomości zabudowanej nr geod. 1/7 o powierzchni 0,1223 ha. Wobec niespłacenia wierzytelności Wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu Rejonowego o przeprowadzenie licytacji powyższej nieruchomości. Odbyły się dwie licytacje, które nie doszły do skutku. Wówczas Wnioskodawczyni złożyła wniosek o przejęcie nieruchomości w zamian za wymagalne zadłużenie wobec niej. Przejęcie przez Wnioskodawczynię nieruchomości zabudowanej nastąpi w trybie art. 984 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1360 ze zm.), a postanowienie w tej sprawie jeszcze nie zapadło.

Zgodnie z art. 952 Kodeksu postępowania cywilnego – zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Natomiast art. 972 ww. ustawy określa, że licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.

Na podstawie art. 983 Kodeksu postępowania cywilnego – jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęcie nieruchomości w myśl artykułu poprzedzającego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość.

W myśl art. 984 § 1 Kodeksu postepowania cywilnego – jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, stosuje się art. 982 z wynikającą z niniejszego przepisu zmianą co do ceny przejęcia. W wypadku gdy osoby określone w art. 982 nie skorzystają z prawa przejęcia nieruchomości rolnej, prawo to przysługuje także wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu. Natomiast zgodnie z art. 984 § 2 ww. ustawy, wniosek o przejęcie nieruchomości wierzyciel powinien złożyć sądowi w ciągu tygodnia po licytacji, składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia.

W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy – prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Jak wskazano powyżej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni, na mocy orzeczenia Sądu, wydanego w postępowaniu egzekucyjnym, może nabyć własność nieruchomości na skutek jej przysądzenia w zamian za wierzytelność, która jej przysługuje (oraz dopłatę pieniężną). W rezultacie zatem, wskazane we wniosku orzeczenie Sądu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie wywoła ono skutków prawnych tożsamych do czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W opisanym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie bowiem do sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, lecz do przysądzenia własności nieruchomości w związku z bezskuteczną licytacją, w zamian za przysługującą wierzytelność. Wskutek tego przysądzenia Wnioskodawczyni odzyska przysługującą jej wierzytelność.

Na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył więc obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż opisane we wniosku nabycie nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ..., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.