Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.590.2018.2.JR
z 11 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2018 r. (data wpływu 31 grudnia 2018 r.), uzupełnionym pismem złożonym w dniu 12 lutego 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń z umowy ubezpieczenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 grudnia 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 21 stycznia 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.560.2018.1.JR, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 21 stycznia 2019 r. (data doręczenia 7 lutego 2019 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem złożonym w dniu 11 lutego 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny, ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną zatrudnioną w firmie … z siedzibą w …. W październiku 2018 r. zapadła na nagłą, ciężką chorobę z powikłaniami, która skutkowała pobytem w szpitalu i długim zwolnieniem lekarskim. Na ponad cztery miesiące przed chorobą (7 czerwca 2018 r.) Wnioskodawczyni złożyła deklarację przystąpienia do ubezpieczenia grupowego (…) dofinansowywanego przez pracodawcę i skorzystała z możliwości rozszerzenia tej umowy zawierając „Umowę Dodatkową”. Wnioskodawczyni dochowała wyznaczonego terminu 20 czerwca 2018 r. (dotyczącego również zwolnienia z karencji), aby zostać ubezpieczoną z dniem 1 lipca 2018 r. Jednak z nieznanej Jej przyczyny (pomimo podjętych prób wyjaśnień ze strony Wnioskodawczyni) została ubezpieczona z dniem 1 sierpnia 2018 r. zamiast z dniem 1 lipca 2018 r. Miesiąc przesunięcia zadecydował o tym, że zgodnie z ogólnymi warunkami umowy weszła w 6-cio miesięczny okres karencji (którego by uniknęła przystępując do ubezpieczenia z dniem 1 lipca 2018 r.) i na tej podstawie ubezpieczyciel odmówił Jej wypłaty roszczenia z polisy za przebycie ciężkiej choroby i pobyt w szpitalu. Po odwołaniu się, jak również interwencji pracodawcy i brokera (pośrednik), T.U. zgodziło się wypłacić świadczenie uzasadniając jak poniżej (pismo z dnia … grudnia 2018 r., do nr sprawy „A”): cyt. „Odpowiadając na Pani pismo, skierowane do … T. U. … w przedmiocie wniosku o wypłatę świadczenia z tytułu Umowy Dodatkowej dotyczącej poważnego zachorowania, zgodnie z zapisami Ogólnych Warunków Ubezpieczenia informujemy co następuje: Po ponownej analizie dokumentacji zgromadzonej w toku postępowania likwidacyjnego stwierdzono, że zgodnie z art. … ust. … Ogólnych Warunków …., brak jest podstaw do wypłaty świadczenia w ramach zawartej umowy ubezpieczenia. Jednakże mając na uwadze dotychczasowy przebieg ubezpieczenia oraz pragnąc podkreślić proklienckie nastawienie naszego Towarzystwa zawiadamiamy, iż w drodze wyjątku przyznano kwotę (...)” Kwota, o której mowa, to kilkadziesiąt tysięcy złotych naliczona według warunków wynikających z zawartej umowy ubezpieczenia. Pismo zostało podpisane przez dwóch członków zarządu. Tytuł przelewu bankowego to „A świadczenie A. W.”. Przywołany numer w tytule przelewu to numer Wnioskodawczyni sprawy/roszczenia. Roszczenie za przebycie ciężkiej choroby i pobyt w szpitalu wynikało z Umowy Dodatkowej. Umowa Podstawowa obejmuje tylko zgon ubezpieczonego z różnych przyczyn. Przedmiot i zakres Umowy może zostać rozszerzony o Umowy Dodatkowe na zasadach określonych w Ogólnych Warunkach Umowy. Umowa Dodatkowa nie jest odrębną umową, tylko rozszerzeniem pakietu świadczeń i zakresu ubezpieczenia z Umowy Podstawowej o inne zdarzenia niż śmierć. Zakres ubezpieczenia w ramach Umów Dodatkowych w przypadku Wnioskodawczyni objął ciężkie zachorowanie i pobyt w szpitalu. Zawarcie Umowy Podstawowej i rozszerzenie o Dodatkową z większym pakietem świadczeń potwierdza jedna polisa/certyfikat o numerze B. Z informacji uzyskanych od brokera, który interweniował w sprawie Wnioskodawczyni wynika, że T. U. … traktuje ww. kwotę jako kulancję (świadczenie - „ex gratia”). Co oznaczałoby, że jest to dla Wnioskodawczyni kwota wolna od podatku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane świadczenie ex gratia (kulancja) z tytułu umowy ubezpieczenia podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPDOF lub PIT), w konsekwencji czego podatnik - osoba fizyczna otrzymująca świadczenie, nie jest zobowiązana do odprowadzenia podatku dochodowego od kwoty świadczenia?

Zdaniem Wnioskodawczyni, za zwolnieniem od podatku dochodowego wyżej wymienionej kwoty przemawia kilka aspektów potwierdzonych interpretacjami indywidualnymi. Jedna z interpretacji indywidualnych w podobnej sprawie (nr IPPB2/415-1023/14-2/MK), mówi o zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 UPDOF. Wnioskodawca (Towarzystwo prowadzące działalność ubezpieczeniową) pisze w niej: „(...) W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Towarzystwo zawiera umowy ubezpieczeniowe, z tytułu których wypłaca m.in. świadczenia ex gratia (dalej: „świadczenie ex gratia”), inaczej kulancje. Kulancja - to sytuacja spełnienia przez ubezpieczyciela świadczenia (wypłaty odszkodowania), kiedy nie ma on pewności co do swojej odpowiedzialności za szkodę lub istnieją wątpliwości faktyczne albo formalne co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej na gruncie zawartej umowy ubezpieczenia. Wypłata świadczenia kulancyjnego dokonywana jest zazwyczaj, w oparciu o przesłanki uznaniowe, celem uniknięcia kosztów procesu sądowego, który przesądzałby o zakresie odpowiedzialności. Świadczenie takie wypłacane jest także w celu uniknięcia strat wizerunkowych związanych z odmową uznania roszczenia (w tym późniejszym ewentualnie przegranym procesem) (...)”

Wnioskodawczyni wskazała, że analogicznie można uznać, że decyzja T. U. o wypłacie świadczenia, w Jej przypadku, jest decyzją uznaniową, w drodze wyjątku. Wnioskodawczyni nie udało się wyjaśnić dlaczego Jej przystąpienie do ubezpieczenia nastąpiło formalnie miesiąc później niż wynikałoby to z prawidłowo złożonego wniosku. Brak formalny, czyli nieprawidłowa data wejścia w życie umowy, nie zmienia faktu, że umowa ubezpieczeniowa została zawarta i jest ona podstawą do wypłaty świadczenia. Można wnioskować, że decyzja zatwierdzona przez Zarząd T. U. …, która bezpośrednio odnosi się do „proklienckiego nastawienia” jest podyktowana obawą strat wizerunkowych związanych z odmową wypłaty świadczenia oraz obawą przed ewentualnym procesem sądowym w przypadku gdy ubezpieczony dochował wszystkich obowiązków wynikających z zasad przystąpienia do ubezpieczenia i wynikających z zawartej umowy ubezpieczenia.

Należy też podkreślić, że otrzymane przez Wnioskodawczynię świadczenie nie zalicza się do wyjątków nie objętych zwolnieniem z podatku dochodowego w myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, a okoliczności wypłaty (samoistne) nie mają wpływu na zastosowanie zwolnienia.

Wnioskodawczyni podała, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, zwalnia się od podatku kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych za wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c;
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
   
   

Cytując inną interpretację, która mówi o zwolnieniu kulancji od podatku dochodowego (nr IPPB2/415-768/13-27/MK) wnioskodawca pisze „(...) Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c;
  

• dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.
  
  

Jak wskazano powyżej ustawa ściśle wylicza jakiego rodzaju kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych wyłączone są z przewidzianego w niej zwolnienia. Z uwagi na powyższe należy podkreślić, że ustawodawca nie objął tym wyliczeniem świadczenia ex gratia, co jednocześnie skutkuje zastosowaniem zwolnienia dla tego rodzaju świadczenia. Ponadto świadczenie ex gratia bezsprzecznie wynika z uprzednio zawartej przez ubezpieczonego umowy ubezpieczenia, gdyż bez zawarcia takowej wypłata kulancji nie byłaby w ogóle możliwa. Jednocześnie potwierdza to, że świadczenie ex gratia należy traktować jako kwotę otrzymaną z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. Świadczenia ex gratia, podlega powyższemu zwolnieniu również niezależnie od okoliczności w jakich jest ono wypłacane, tj. niezależnie czy jest ono świadczeniem samoistnym wypłacanym przez Spółkę, czy też jest ono uiszczone obok świadczenia w pełnej wysokość z umowy ubezpieczenia, którego to wypłata podyktowana jest prawomocnym wyrokiem sądu. Są to bowiem okoliczności, które nie mają wpływu na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia. (…)”

Wnioskodawczyni wskazała, że swojej decyzji ubezpieczyciel w uzasadnieniu używa stwierdzenia, iż świadczenie wypłacane jest „w drodze wyjątku”. Jako że, ani Kodeks cywilny ani przepisy prawa ubezpieczeniowego ani ustawa o podatku dochodowym dla osób prawnych nie zawierają legalnej definicji kulancja („świadczenia ex gratia”) utarło się w praktyce ubezpieczeniowej, że instytucje ubezpieczeniowe wypłacają takie świadczenie uznaniowo w drodze wyjątku, w ramach istniejącego prawa, na podstawie własnych zarządzeń wewnętrznych. W odniesieniu do sytuacji Wnioskodawczyni, ubezpieczyciel używa sformułowania „w drodze wyjątku”, podkreślając w ten sposób charakter świadczenia, a samo świadczenie jest wypłacane uznaniowo - jak w przypadku Wnioskodawczyni - decyzją zarządu.

Dodatkowym argumentem jest fakt, że wypłacając kulancję instytucje ubezpieczeniowe nie są zobligowane do wystawienia PIT-8C, gdyż podlega ona zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie zakładu ubezpieczeń.

Wnioskodawczyni wskazała, że ma potwierdzenie swojego stanowiska w licznych interpretacjach indywidualnych wymienionych poniżej, tj. nr: IPPB4/4511-1281/15-5/IM, IPPB4/4511-1282/15-4/IM, IPPB4/4511-1282/15-5/IM, 0114-KDIP3-3.4011.3.2017.1.JK3. Inna interpretacja indywidualna, która potwierdza zwolnienie kulancji z podatku dochodowego od osób fizycznych to nr 0114-KDIP3-3.4011.471.2017.1.MS2.

Niezależenie od powyższych argumentów Wnioskodawczyni podała, że istnieje odrębny przepis określony w art. 2a ustawy Ordynacja podatkowa, z którego wynika „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.”

Wnioskodawczyni wskazała, że w świetle przytoczonych argumentów wypłacone świadczenie (kulancja) w Jej przypadku powinno być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Jednocześnie zauważyć należy, że niniejsza interpretacja oparta została na przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.).

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.