Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.68.2019.1.MKA
z 13 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2019 r. (data wpływu 19 lutego 2019 r.), uzupełnionego w dniu 8 marca 2019 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest ojcem dwunastoletniego syna, osobą rozwiedzioną, samotną, niepozostającą w żadnym związku, osiągającą w 2018 r. dochody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm., zwaną dalej: PDoFizU).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego z związek małżeński zawarty w dniu (...) został rozwiązany przez rozwód bez orzekania o winie. Sąd pozostawił wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem stron urodzonym 25 maja 2007 r. obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dziecka w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Sąd obciążył kosztami utrzymania małoletniego dziecka stron - oboje rodziców, ustalając udział ojca na kwotę 1 000 zł miesięcznie, płatną do rąk matki oraz nie orzekł o kontaktach ojca z małoletnim synem.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że w pierwszym kwartale 2017 r. Zainteresowany z matką dziecka przeprowadzili postępowanie mediacyjne, w którym ustalono min. warunki opieki nad małoletnim synem. Ustalenia mediacyjne zostały dołączone do pozwu rozwodowego, stanowiły bowiem odzwierciedlenie wspólnej woli stron wyrażonej na mediacji. W trakcie procesu rozwodowego warunki zostały doprecyzowane co wyrażone zostało w wyroku rozwodowym. Zainteresowany opiekuje się synem zgodnie z ustalonym z matką dziecka planem tj. co najmniej dwa weekendy w miesiącu od piątku po szkole do poniedziałku do szkoły, w jeden dzień w tygodniu, w połowę dni wolnych od szkoły w tym połowę wakacji, ferii zimowych, przerw świątecznych, przez co Wnioskodawca czynnie uczestniczy w jego wychowaniu pomagając mu decydować lub współdecydować o ważnych dla niego bieżących sprawach, takich jak wybór szkoły, czy też zajęć pozalekcyjnych.

Syn jest uczniem (…) Szkoły Podstawowej (…). Uczęszcza do klasy sportowej o profilu piłka nożna. Jest to decyzja, którą zaproponował Wnioskodawca, aby syn mógł rozwijać swoją pasję do gry w piłkę nożną. Od kilku lat syn uczęszcza na pozalekcyjne treningi piłki nożnej. Obecnie od trzech lat jest reprezentantem (…) klubu sportowego. W miarę możliwości Wnioskodawca dowozi go i odbiera naprzemiennie z matką oraz ojcem kolegi z klasy, z którym uczęszcza na treningi. Syn w ramach klubu uczestniczy w rozgrywkach Ligi. Mecze są rozgrywane w rundach wiosennych i jesiennych w wybrane dni w każdy weekend. Zainteresowany aktywnie uczestniczy w jego meczach ligowych. Dowozi go każdorazowo na nie w (…) i okolicach. Stara się również uczestniczyć w miarę posiadania wolnego czasu w jego treningach na tygodniu.

Syn przebywa u Wnioskodawcy kilka - kilkanaście dni w miesiącu. Podział z reguły jest taki, że w tygodniu syn przebywa u matki, a od piątku do poniedziałku przebywa u Zainteresowanego. W razie nagłej potrzeby (poza ustalonym planem) Wnioskodawca zajmuje się sam swoim małoletnim synem. Ważnym aspektem, jest również, że obecnie Wnioskodawca zamieszkuje blisko szkoły, do której uczęszcza syn, po to aby syn mógł przychodzić po szkole i korzystać z komputera i Internetu w celu odrabiania lekcji jak i rozrywkowym. Syn posiada klucz od mieszkania Wnioskodawcy. W miejscu zamieszkania Wnioskodawcy syn spożywa posiłki, ma swoje ubrania, książki i inne rzeczy jak i wykonuje powierzone przez Zainteresowanego obowiązki.

Zainteresowany poświęca synowi maksymalną ilość czasu, dzięki czemu wydaje się, że zaspokaja jego potrzeby psychiczne. Stara się rozwijać zainteresowania dziecka, jak i chęć poznawania innych miejsc, środowisk i kultur i w tym celu spędza z nim połowę wakacji, połowę ferii oraz organizuje wyjazdy weekendowe. Poza tym bierze aktywny udział w edukacji syna, pomaga w odrabianiu lekcji, kontroluje zeszyty i w razie potrzeby kontaktuję się z nauczycielami. Z trenerem klubu, do którego syn uczęszcza pozalekcyjnie Zainteresowany kontaktuje się w spawach postępów, wyjazdów syna na turnieje jak też współorganizowania turniejów, w których syn bierze udziały. Poza tym uczestniczy w zebraniach szkolnych. Zawozi i odbiera dziecko z zajęć pozalekcyjnych. Uczestniczy w zawodach sportowych, w których syn bierze udział. Podczas wspólnie spędzanego czasu zaspokaja wszystkie potrzeby materialne dziecka, dobrowolnie (poza alimentami) ponosi koszty zakupu odzieży, sprzętu sportowego i pomocy szkolnych, jak i koszty wyposażenia i utrzymania części mieszkania związanego z jego pobytem. Pokrywa także koszty dentystycznego leczenia dziecka oraz zawozi syna na umawiane wizyty lekarskie (w tym obowiązkowe badania i wizyty w przychodni sportowej). Pokrywa również dodatkowo koszty wyjazdów syna na turnieje piłkarskie w ciągu roku szkolnego, jak również zimowe i letnie obozy sportowe. Zainteresowany nadmienia, że w czasie kiedy zajmuje się synem robi to samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Tym samym Wnioskodawca uważa, że pełni rolę rodzica opiekującego się oraz wychowującego swoje dziecko.

Pomimo ustalonego rodzicielskiego planu wychowawczego syn zamieszkuje u Wnioskodawcy kiedy o to się zwróci i nie ma z tym problemu. Będąc osobą rozwiedzioną, przez nieomal 30% każdego roku, sprawuje opiekę nad małoletnim synem samodzielnie, w innym czasie i w innym miejscu niż matka dziecka, w tym czasie samotnie go wychowując. Zdaniem Wnioskodawcy spełnia wszystkie warunki przewidziane do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci (art. 6 ust. 4 PDoFizU).

Ponadto Zainteresowany wskazał, że złożył do Urzędu Skarbowego oświadczenie o wyborze formy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych dochodu/przychodu z najmu oraz sposobu wpłacania zaliczek na 2018 r., a w dniu 14 stycznia 2019 r. opłacił zryczałtowany podatek od najmu mieszkania za grudzień 2018 r. W związku z (…) i uzyskiwaniem dochodu z tego tytułu (także w 2018 r.) Zainteresowany podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.). Jedynie natomiast część dochodu otrzymywanego prze Wnioskodawcę, tj. z tytułu najmu nieruchomości, podlegała opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 43).

W kontekście powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (tj. osób osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej), niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Powyższe oznacza, że w danym stanie faktycznym (w sprawie Wnioskodawcy) przepis art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miał zastosowania. Wnioskodawca nie prowadzę bowiem pozarolniczej działalności gospodarczej, a zatem i umowa najmu nie mogła w ramach takiej działalności być zawarta. Nie bez znaczenia dla przedmiotowej sprawy pozostaje także okoliczność, że de facto obowiązek podatkowy z tytułu najmu nieruchomości powstał dopiero w 2019 r.

Wnioskodawca oświadcza, że opisywana sprawa nie jest przedmiotem postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2018 r. stanu prawnego oraz wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą we Wrocławiu z dnia 16 lutego 2018 r. I SA/Wr 1234/17 Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4 PDoFizU przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dzieci, a w konsekwencji czy przysługuje Zainteresowanemu prawo do preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2017 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmiany w prawie podatkowym jako osobie samotnie wychowującej dziecko?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 6 ust. 4 POoFizU, od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci m.in. małoletnie, podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Jak stanowi przepis art. 6 ust. 8 PDoFizU, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wnioskodawca wskazuje również, że w przypadku Zainteresowanego nie mają zastosowania zapisy art. 6 ust. 8 PDoFizU dotyczące podlegania zapisom art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r, o podatku tonażowym.

Z tak brzmiącego przepisu wynika, że ustawodawca uzależnił prawo określonej w art. 6 ust. 4 PDoFizU kategorii osób, w tym rozwiedzionego rodzica, do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego między innymi od tego, czy osoba ta w roku podatkowym samotnie wychowywała małoletnie dzieci. Istotne jest przy tym to, że ustawodawca nie uzależnił prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku.

Podkreślić należy, że w wyżej opisanym stanie faktycznym, nie budzi wątpliwości, że Wnioskodawca jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 PDoFizU: jest osobą rozwiedzioną, posiada małoletnie dziecko, wobec którego wykonuje władzę rodzicielską, opiekując się nim naprzemiennie z byłą małżonką w ciągu roku podatkowego. Ponadto, oprócz partycypowania w kosztach utrzymania dziecka w postaci płacenia alimentów, czynnie uczestniczy w opiece i wychowaniu syna, a ponadto pomimo ustalonego rodzicielskiego planu wychowawczego syn czasami zamieszkuje z zainteresowanym poza wyznaczonymi dniami, natomiast w pozostałym czasie syn przebywa z matką.

Ze stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca będąc osobą rozwiedzioną, wychowuje syna samotnie w czasie, kiedy z nim przebywa. Analizując przepis art. 6 ust. 4 PDoFizU zaznaczyć należy, że w wyniku nowelizacji przepisów od dnia 1 stycznia 2011 r. nie tylko zmienione zostało literalne brzmienie art. 6 ust. 4 PDOFizU, ale ponadto ustawodawca, uchylając art. 6 ust. 5 PDoFizU zrezygnował z legalnej definicji „osoby samotnie wychowującej dzieci”.

Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z tą definicją, za osobę samotnie wychowującą dzieci uważało się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Stąd w stanie prawnym obowiązującym do końca 2010 r. uzasadniony byłby wniosek, że status osoby samotnie wychowującej dzieci przysługiwać może tylko jednemu z rodziców spełniających powyższe kryteria co do jego stanu cywilnego lub sytuacji prawnej bądź faktycznej. Obecne, zacytowane wcześniej, brzmienie art. 6 ust. 4 PDoFizU nie zawiera natomiast zastrzeżenia, że chodzi wyłącznie o jednego z rodziców, stąd też status taki może mieć każde z rodziców rozwiedzionych spełniających pozostałe wymagania określone w tym przepisie. Aktualnie treść tego przepisu wskazuje zatem na to, że każdy z rodziców rozwiedzionych, chcąc skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów, musi w roku podatkowym faktycznie samotnie wychowywać dzieci m.in. małoletnie i nie może realizować przesłanki negatywnej określonej w ust. 8 PDoFizU.

Co bardzo istotne, skoro przepis ten nie stawia wymogu, aby dany rodzic był osobą samotnie wychowującą dzieci przez cały rok podatkowy, możliwe jest uznanie za osoby samotnie wychowujące dzieci każdego z rodziców, którzy wychowują dzieci w systemie naprzemiennym, tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie. Taki kierunek zauważalny jest również w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki: WSA we Wrocławiu z dnia 9 października 2014 r. w sprawie I SA/Wr 1917/14, WSA w Warszawie z dnia 12 września 2017 r. w sprawie III SA/Wa 2835/16, NSA z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie II FSK 573/15 oraz WSA we Wrocławiu w sprawie I SA/Wr 1234/17 z dnia 16 lutego 2018 r., wszystkie orzeczenia dostępne na stronie www.orzeczenia.nsa.gov.pl.

W wyrokach tych podkreślono, że proces wychowywania dzieci jest realizowany samotnie przez każdego z rodziców w sytuacji, w której rodzice nie wychowują i nie opiekują się dziećmi wspólnie, lecz każdy z nich oddzielnie, w innym miejscu, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego. W tej sytuacji prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wynikającego z art. 6 ust. 4 PDoFizU może mieć de facto każde z rodziców uczestniczących w takim naprzemiennym systemie „wychowania dziecka”.

Podzielając stanowisko wyrażone w przywołanych wyżej wyrokach sądów administracyjnych, Zainteresowany pragnie zwrócić uwagę, że - jak wskazał WSA we Wrocławiu w prawomocnym wyroku w sprawie I SA/Wr 1917/14, argumentem za przyjęciem rozumienia analizowanego przepisu jest również fakt, że przeciwieństwem pojęcia „samotnie” jest pojęcie „wspólnie”.

Skoro zatem nie budzi wątpliwości, że Zainteresowany nie wychowuje i nie opiekuje się dzieckiem „wspólnie” (tj. w tym samym czasie i miejscu), ale każde z rodziców odrębnie, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców, to przyjąć należy, że proces wychowywania dziecka realizowany jest przez każdego z rodziców „samotnie”. Zaznaczyć należy, że z punktu widzenia treści obecnie obowiązującego przepisu art. 6 ust. 4 PDoFizU liczy się zatem status osoby rodzica określony w tym przepisie (tj. jej stan cywilny lub określona tam sytuacja prawna lub faktyczna) oraz samotne podejmowanie czynności wychowawczych w stosunku do dziecka w ciągu roku podatkowego.

W takim stanie rzeczy, z uwagi na to, że stan faktyczny podany powyżej wskazuje na spełnienie przez Wnioskodawcę wszystkich kryteriów, Zainteresowany uprzejmie prosi o indywidualną interpretację podatkową celem preferencyjnego opodatkowania dochodów na podstawie art. 6 ust. 4 PD0FizU.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509 ze zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

− podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Natomiast stosownie do art. 6 ust. 9 cyt. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ponadto z art. 6 ust. 10 powołanej ustawy obowiązującego do dnia 31 grudnia 2018 r., wynika, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego przewidzianych dla osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

oraz - w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. - wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Jednak przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowująca dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi zaś, iż ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji „wychowywać”, należy odwołać się do definicji słownikowych tego pojęcia.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowującej dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest ojcem dwunastoletniego syna. Jest osobą rozwiedzioną, samotną, nie pozostaje w żadnym związku. Zgodnie z orzeczeniem sądu władza rodzicielska nad małoletnim synem została powierzona obojgu rodzicom. Sąd ustalił miejsce zamieszkania dziecka w każdorazowym miejscu zamieszkania matki dziecka. Sąd obciążył oboje rodziców kosztami utrzymania dziecka oraz ustalił udział ojca na kwotę 1 000 zł miesięcznie. Warunki opieki nad synem były przedmiotem ustaleń mediacyjnych. W trakcie procesu rozwodowego warunki zostały doprecyzowane co wyrażone zostało w wyroku rozwodowym. Zainteresowany opiekuje się synem zgodnie z ustalonym z matką dziecka planem tj. co najmniej dwa weekendy w miesiącu od piątku po szkole do poniedziałku do szkoły, w jeden dzień w tygodniu, w połowę dni wolnych od szkoły w tym połowę wakacji, ferii zimowych, przerw świątecznych, przez co Wnioskodawca czynnie uczestniczy w jego wychowaniu pomagając mu decydować lub współdecydować o ważnych dla niego bieżących sprawach, takich jak wybór szkoły, czy też zajęć pozalekcyjnych. Syn przebywa u Wnioskodawcy kilka - kilkanaście dni w miesiącu. Wnioskodawca zajmuje się sam swoim małoletnim synem również w razie nagłej potrzeby. Syn posiada klucz od mieszkania Wnioskodawcy. W miejscu zamieszkania Wnioskodawcy syn spożywa posiłki, ma swoje ubrania, książki i inne rzeczy jak i wykonuje powierzone przez Zainteresowanego obowiązki. Zainteresowany uczestniczy w rozwijaniu pasji syna jaką jest piłka nożna, bierze aktywny udział w edukacji dziecka: pomaga w odrabianiu lekcji, kontaktuje się ze szkołą, uczestniczy w zebraniach szkolnych. Wnioskodawca zawozi i odbiera syna z zajęć pozalekcyjnych. Zainteresowany poświęca synowi maksymalną ilość czasu, zaspokaja jego potrzeby psychiczne, rozwija zainteresowania oraz podczas wspólnie spędzanego czasu zaspokaja wszystkie potrzeby materialne dziecka, dobrowolnie (poza alimentami) ponosi koszty zakupu odzieży, sprzętu sportowego i pomocy szkolnych, jak i koszty wyposażenia i utrzymania części mieszkania związanego z jego pobytem. Pokrywa także koszty dentystycznego leczenia dziecka oraz zawozi syna na umawiane wizyty lekarskie. Ponosi też koszty wyjazdów syna na turnieje piłkarskie w ciągu roku szkolnego, jak również zimowe i letnie obozy sportowe. Pomimo ustalonego rodzicielskiego planu wychowawczego syn zamieszkuje u Wnioskodawcy kiedy o to się zwróci. Zainteresowany przez niemal 30% każdego roku, sprawuje opiekę nad małoletnim synem samodzielnie, w innym czasie i w innym miejscu niż matka dziecka, w tym czasie samotnie go wychowując.

Wskazać należy, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej dany przepis prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Podkreślenia wymaga fakt, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób. Używając określeń „rodzic albo opiekun prawny” ustawodawca przesądził bowiem, że możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów rodzica w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje tylko temu z rodzicowi, który faktycznie wychowuje dziecko.

Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Natomiast w tym konkretnym przypadku każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka, co oznacza, że dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka, gdy dziecko u niej zamieszkuje, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dziecko przebywa z ojcem. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz opisany we wniosku stan faktyczny, nie kwestionując faktu, że Wnioskodawca – jako osoba rozwiedziona – bierze udział w wychowywaniu swojego dziecka – nie sposób stwierdzić, że Zainteresowany spełnia wszystkie warunki uprawniające do opodatkowania jako osoby samotnie wychowującej dziecko. Jak wskazał Zainteresowany władza rodzicielska nad małoletnich synem została powierzona przez Sąd obojgu rodzicom i wszelkie obowiązki związane z wychowywaniem i opieką nad dzieckiem rodzice dzielą między siebie. Wobec powyższego bezsprzecznym pozostaje fakt, że część danego roku syn przebywa pod opieką matki i to ona wówczas go wychowuje, zatem Wnioskodawca w roku podatkowym nie wychowuje syna samotnie, tzn. bez udziału drugiego z rodziców.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że okoliczność, że dwie osoby wychowują to samo dziecko wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko samotnie. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym dziecko jest wychowywane przez oboje rodziców.

Reasumując, Wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego Zainteresowanemu nie przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2017 r. jak również za lata następne, jeżeli nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych, wskazać należy, że stanowisko przyjęte w tych orzeczeniach nie może stanowić samodzielnej podstawy prawnej stanowiska tut. Organu. Powyższe wynika przede wszystkim z przeszkód natury formalnoprawnej. Zgodnie bowiem z art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.