Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.40.2019.2.MS
z 5 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2019 r. (data wpływu 1 lutego 2019 r.) i jego uzupełnieniu z dnia 4 marca 2019 r. (data wpływu 6 marca 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lutego 2019 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Wniosek uzupełniono w dniu 6 marca 2019 r.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 19 grudnia 2016 r. Wnioskodawczyni jako osoba fizyczna dokonała sprzedaży domu za kwotę 400.000 zł. W dniu 26 kwietnia 2017 r. złożyła do Urzędu Skarbowego PIT-39 za 2016 r.

Po sprzedaży wyniknął problem czy Wnioskodawczyni w swojej sytuacji powinna zapłacić podatek i od jakiej kwoty. Złożyła PIT-39 ponieważ miała zamiar przeznaczyć uzyskane środki na zakup mieszkania. W PIT-39 Wnioskodawczyni wykazała połowę kwoty ze sprzedaży domu, tj. 200.000 zł, bo taką informację uzyskała w Urzędzie Skarbowym – iż jest zobowiązana zapłacić podatek od połowy kwoty uzyskanej ze sprzedaży czyli od połowy domu, którą podarował jej mąż.

W dniu 23 września 1986 r. wraz z mężem Wnioskodawczyni otrzymała działkę na której wybudowali wspólnie dom, oddany do użytku w dniu 3 marca 1998 r. Nieruchomość ta stanowiła wspólny majątek małżeński i od dnia odebrania domu w 1998 r. Wnioskodawczyni razem z mężem zamieszkiwali wybudowany dom.

Sytuacja skomplikowała się w 2011 r., kiedy okazało się, że mąż ma kochankę. Wówczas mąż w ramach podziału wspólnego majątku w dniu 15 września 2011 r. aktem notarialnym dokonał darowizny na rzecz Wnioskodawczyni w postaci swojego udziału w domu, w efekcie czego cała nieruchomość stała się jej własnością. Natomiast w ramach podziału majątku Wnioskodawczyni notarialnie darowała mężowi ich wspólną działkę budowlaną, którą posiadali w C., gdyż tak umówili się odnośnie podziału wspólnego majątku.

Ponadto wkrótce okazało się, że kochanka męża jest w ciąży i urodziło się dziecko, wobec czego w dniu 27 kwietnia 2012 r. notarialnie Wnioskodawczyni i małżonek ustanowili rozdzielność majątkową. Jednocześnie po urodzeniu się dziecka mąż w sierpniu 2012 r. wyprowadził się do kochanki i na wniosek Wnioskodawczyni decyzją z dnia 28 lutego 2013 r., utrzymaną w mocy przez Wojewodę decyzją (…) z dnia 16 kwietnia 2013 r. – Prezydent Miasta administracyjnie wymeldował męża z miejsca pobytu stałego.

Obecnie w Sądzie Okręgowym na wniosek męża Wnioskodawczyni toczy się sprawa rozwodowa. W dniu 20 listopada 2018 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwód z wyłącznej winy męża – wyrok jest nieprawomocny, złożona została przez Wnioskodawczynię apelacja o zawieszenie postępowania męża i sądowne ustalenie ojcostwa dziecka skierowany do Prokuratora Generalnego. Prokuratora Rejonowa wszczęła postępowanie w grudniu 2018 r., tj. po przekazaniu wniosku przez Prokuraturę Krajową.

W podobnej sprawie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 22 listopada 2018 r. nr 0115-KDIT2-3.4011.320.2018.1.KP uznał, że sprzedaż nieruchomości, którą wnioskodawca nabył do majątku wspólnego małżeńskiego, a która to następnie wskutek podziału tego majątku przeszła na jego wyłączną własność, nie będzie opodatkowana podatkiem dochodowym.

W uzasadnieniu tej interpretacji podano, że: w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Skoro z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej. Mając powyższe na uwadze w przedmiotowej sprawie za datę nabycia nieruchomości należy uznać datę jej nabycia do ustawowej wspólności majątkowej.

W konsekwencji planowane zbycie przez wnioskodawcę nieruchomości – z zastrzeżeniem, że nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej – nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc uzyskany z tej sprzedaży przychód nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z ww. tytułu.

Zatem biorąc pod uwagę powyższe w przypadku Wnioskodawczyni za datę nabycia nieruchomości należałoby uznać datę jej nabycia do ustawowej wspólności majątkowej tj. 23 września 1986 r., a więc podatek od jej zbycia przez Wnioskodawczynię, jako osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej nie powinien być należny.

Takiej interpretacji nie było wówczas, gdy Wnioskodawczyni składała PIT-39 za 2016 rok – ta interpretacja indywidualna została wydana 22 listopada 2018 r. i wtedy przy składaniu PIT-39 był już problem, od jakiej kwoty miałby być podatek płacony, co było konsultowane przez Wnioskodawczynię z Urzędem Skarbowym – pismo powinno być w dokumentacji Urzędu Skarbowego w ….

Zgodnie ze złożonym przez Wnioskodawczynię PIT-39 za rok 2016 do końca roku 2018 kwotę 200.000 zł powinna była wydatkować na cele mieszkaniowe. Jednakże z powodu zaistniałych okoliczności nie była w stanie tego zrealizować, gdyż z uwagi na sytuację, którą stworzył mąż oraz rozsiewane plotki przez przeszło 5 lat nie mogła sprzedać domu, gdyż nikt nie chciał go kupić.

W efekcie doprowadziło to do rosnącego zadłużenia, którego mimo sprzedaży domu Wnioskodawczyni nie była w stanie spłacić w całości i do upadłości konsumenckiej, którą Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2018 r. orzekł Sąd Rejonowy, ogłoszoną w Monitorze Sądowym i Gospodarczym z dnia (…).

Obecnie Wnioskodawczyni jest na emeryturze i nie posiada majątku. W Postanowieniu o jej upadłości został wyznaczony syndyk masy upadłości Pani B.P. W związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym Pani Syndyk 31 lipca 2018 r. skierowała pismo do Naczelnika Urzędu Skarbowego w ....

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w świetle powyżej przedstawionego stanu faktycznego podatek dochodowy z tytułu odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię w dniu 19 grudnia 2016 r. nieruchomości jest należny czy jest nienależny, a jeżeli tak to od jakiej kwoty i w jakiej wysokości?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w jej przypadku za datę nabycia nieruchomości należałoby uznać datę jej nabycia do ustawowej wspólności majątkowej, tj. 23 września 1986 r., a więc podatek od jej zbycia przez Wnioskodawczynię, jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nie jest należny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów jest określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych istotne jest ustalenie daty ich nabycia.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem do majątku wspólnego działkę budowlaną w 1986 r., na której w dniu 3 marca 1998 r. został oddany do użytkowania dom. Nieruchomość ta była objęta wspólnością małżeńską do dnia 15 września 2011 r., kiedy mąż Wnioskodawczyni dokonał darowizny swojego udziału w domu na rzecz Wnioskodawczyni. W dniu 19 grudnia 2016 r. Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Okoliczności sprawy wskazują, że sprzedaż ta nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r., Nr 9, poz. 59, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe – zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której wskazano, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez małżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w ww. uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w prawie do nieruchomości dojdzie w efekcie ustania wspólności w wyniku innych zdarzeń niż śmierć małżonka. Zarówno w wyniku ustania wspólności ustawowej (np. poprzez rozwód) jak i w wyniku podziału tzw. majątku dorobkowego następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego wcześniej nabytego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia tych składników w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy w świetle uchwały należy uznać datę nabycia do ustawowej wspólności małżeńskiej. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Zatem, w przedmiotowej sprawie za datę nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię należy uznać datę nabycia tej nieruchomości do ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, tj. 1986 r. Tym samym, 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z dniem 31 grudnia 1991 r. W związku z tym prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, że dokonana w 2016 r. sprzedaż tej nieruchomości nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, ponieważ nie jest źródłem przychodu w rozumieniu powołanego wyżej przepisu.

Ponieważ w opisanym stanie faktycznym nie powstało zobowiązanie podatkowe, Wnioskodawczyni nie ma obowiązku składania zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże kwestia skorygowania zeznania podatkowego nie jest uregulowana przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie może więc stanowić przedmiotu niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.