Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.264.2019.1.LZ
z 17 czerwca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 900), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2019 r. (data wpływu 30 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w związku z podziałem majątku wspólnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego w zakresie skutków podatkowych wypłaty środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w związku z podziałem majątku wspólnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca był uczestnikiem postępowania sądowego w przedmiocie podziału majątku wspólnego, które zostało zakończone wydaniem przez sąd postanowienia w przedmiocie podziału majątku wspólnego. W trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej współmałżonka Wnioskodawcy gromadziła na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego środki, których wartość na dzień ustania wspólności ustawowej sąd ustalił na potrzeby podziału majątku, wskazując, że zgodnie z dyspozycją art. 31 § 2 ust. 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy niewątpliwie stanowią one składnik majątku dorobkowego byłych małżonków i podlegają podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Równocześnie sąd w toku procedowania ustalił, że 51,5% wartości jednostek uczestnictwa byłej małżonki Wnioskodawcy w OFE została zaewidencjonowana na subkoncie w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zarządzanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (na skutek zmiany przepisów dotyczących OFE). Wnioskodawca w dacie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie o podział majątku wspólnego korzystał z zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych - a zatem nie pobierał świadczenia z ZUS ani z KRUS. W orzeczeniu kończącym przedmiotowe postępowanie o podział majątku wspólnego sąd przyznał na rzecz Wnioskodawcy wartość połowy jednostek uczestnictwa w Otwartym Funduszu Emerytalnym, które zostały zgromadzone na rachunku OFE byłej małżonki Wnioskodawcy (drugiego uczestnika postępowania) według stanu, (tj. w kwocie ustalonej na dzień ustania wspólności ustawowej) - zgodnie z dyspozycją art. 31 § 2 ust. 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Sąd uzasadniając wydane orzeczenie o podział majątku wspólnego podniósł, że rozliczenie tego składnika majątku wspólnego nie następuje kwotowo i powołał się w tym zakresie na treść art. 126 w zw. z art. 128 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 870) oraz art. 40e ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1778). W dalszej części uzasadnienia orzeczenia sąd wskazał, że w podziale składnika majątku wspólnego jakim są jednostki uczestnictwa w OFE mocą przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zostały zaliczone przez ustawodawcę do kategorii typowego składnika majątku podlegającego podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego (dorobkowego). Dalej sąd wskazał, że regulacja ta nie znajduje wyłączenia nawet w sytuacji, gdy drugi z uczestników postępowania nie jest członkiem OFE (tak jak w przedmiotowej sprawie), a taką sytuację przepisy wyraźnie regulują. Skoro Wnioskodawcy, na rzecz którego orzeczeniem sądowym o podziale majątku wspólnego przyznano wartość połowy jednostek uczestnictwa w OFE byłego współmałżonka, Wnioskodawca korzystał już z zaopatrzenia emerytalnego, tj. spełniał przesłanki określone w art. 129a ust. 1 pkt 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2018, poz. 1906), zgodnie z obowiązującymi przepisami przysługiwała Wnioskodawcy wypłata kwoty odpowiadającej wartości jednostek uczestnictwa, które zostały Mu przyznane w orzeczeniu sądowym o podział majątku wspólnego. Wnioskodawca po uprawomocnieniu się orzeczenia o podziale majątku wspólnego wystąpił do OFE i ZUS-u o wypłatę przyznanych Mu tym orzeczeniem środków stanowiących składnik majątku wspólnego i wypłatę taką otrzymał zarówno z OFE (na podstawie art. 129a ust. 1 pkt 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych jak i z ZUS - na podstawie art. 40e ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) w 2018 r. Następnie Wnioskodawca otrzymał z OFE informację, że zgodnie ze złożonym wnioskiem nastąpi na jego rzecz wypłata środków zgodnie z przedstawionym postanowieniem o podziale majątku dorobkowego, OFE powiadomi ZUS, że Wnioskodawca jest osobą na rzecz której zostanie dokonana jednorazowa wypłata środków zaewidencjonowanych na specjalnie do tego celu utworzonym rachunku w OFE (na podstawie art. 129a ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych) oraz wystawiona zostanie deklaracja PIT-8C. W dalszej kolejności Wnioskodawca otrzymał pismo z ZUS, który poinformował Wnioskodawcę, że otrzymał zawiadomienie z OFE, dokona na rzecz Wnioskodawcy jednorazowej wypłaty środków zaewidencjonowanych na subkoncie oraz wystawi deklarację PIT-8C, tj. deklaracji przedstawiającej inne przychody z tytułu których wypłacający nie pobiera zaliczki na podatek (zwolnionych z podatku). W pierwszym kwartale roku 2019 Wnioskodawca otrzymał zarówno z OFE jak i z ZUS deklaracje PIT-11 (informacja o przychodach z innych źródeł oraz dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2018), zamiast zapowiadanych przez ZUS i OFE PIT-8C. Nadesłanie tych deklaracji - zamiast deklaracji PIT-8C zarówno OFE jak i ZUS argumentowały zmianą przepisów, tj. wejściem w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2018 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2237). W obu nadesłanych Wnioskodawcy deklaracjach PIT-11 (z ZUS i z OFE) uzupełniona została część F, rubryka 75 o treści: wypłata z subkonta/wypłata środków z OFE - art. 129A ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, w rubryce 76 wskazano kwoty zrealizowanej wypłaty. Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (na podstawie którego wypełnieniu podlega część F deklaracji PIT - 11). Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z kolei art. 42a ww. ustawy wskazuje, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Z kolei w katalogu zwolnień przedmiotowych wymienionych w art. 21 ww. ustawy jako wolne od podatku dochodowego są - pkt 59), wypłaty środków z otwartego funduszu emerytalnego na rzecz byłego współmałżonka członka tego funduszu, przekazane na rachunek tego współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym; pkt 59b), kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778, z późn. zm. 93), członka otwartego funduszu emerytalnego przekazane na rzecz byłego współmałżonka na subkonto, o którym mowa w art. 40e tej ustawy. W katalogu zwolnień przedmiotowych wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest informacji o tym, że wolne są od podatku także wypłata środków z OFE i wypłata wartości składek zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS, które trafiają do podatnika nie będącego ani członkiem OFE ani nie podlegającego powszechnemu systemowi ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca powinien być obciążony podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu kwot wypłat, które otrzymał z OFE i ZUS na mocy sądowego postanowienia o podziale majątku wspólnego i uwzględnić otrzymane kwoty w rozliczeniu rocznym o wysokości osiągniętego dochodu za 2018 r. (PIT - 37)?
2. Czy Wnioskodawca powinien/nie powinien uwzględniać otrzymanych kwot w zeznaniu rocznym?
3. Czy dochodzi do nierównego traktowania Wnioskodawcy względem innych podatników, którzy otrzymali spłatę lub dopisano do ich rachunków w OFE i ZUS w ramach transferu wartość jednostek uczestnictwa w OFE byłego współmałżonka?
4. Czy w sytuacji, gdy Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty przedmiotowego podatku powstanie roszczenie względem byłego współmałżonka o zwrot 50% tego podatku bowiem negatywne konsekwencje wykonania postanowienia o podziale majątku dorobkowego, które są niezależne od Wnioskodawcy powinny obciążać także drugiego uczestnika postępowania? I czy w tej sytuacji będzie to przedmiotem postępowania skarbowego czy postępowania o zapłatę przed sądem powszechnym?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone nr 1, nr 2 i nr 4. W zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, katalog zwolnień określony w art. 21 ustawy nie obejmuje fizycznej wypłaty środków a jedynie transfer do OFE i ZUS, co nie oznacza, że otrzymane z OFE i ZUS środki finansowe podlegają opodatkowaniu. W ocenie Wnioskodawcy w tej sytuacji zastosowanie ma art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozumieć to należy w ten sposób, że otrzymane przez Wnioskodawcę środki finansowe objęte są wyłączeniem przedmiotowym ze stosowania ustawy. Inna interpretacja przepisów zdaniem Wnioskodawcy prowadzi do nierównego traktowania podatników, którzy w wyniku podziału majątku dorobkowego otrzymują środki z OFE co zostało szczegółowo opisane poniżej i w konsekwencji prowadzi do sytuacji, że ten sam składnik majątku w tym przypadku środki zgromadzone w OFE drugiego ze współmałżonków w zależności od sposobu rozliczenia przyjętej przez sąd lub same strony postępowania (w umowie notarialnej) może zostać zaliczony przez organ podatkowy jako podlegający opodatkowaniu lub niepodlegający opodatkowaniu. Czynność wypłaty Wnioskodawcy środków finansowych, tj. przelewu tych środków na rachunek bankowy - nie powoduje jednakże, że składnik majątku dorobkowego traci przymiot „składnika majątku dorobkowego” i staje się „innym rodzajem przychodu” niż pozostałe składniki otrzymane przez Wnioskodawcę w toku podziału majątku (jak rzeczy materialne i dopłaty/spłaty z tytułu wyrównania udziałów) i w związku z powyższym w stosunku do wypłaconych środków powstaje obowiązek podatkowy po stronie Wnioskodawcy. Czynność wypłaty ww. środków finansowych należy traktować jako jedną z możliwości w zależności od istniejącego stanu faktycznego i prawnego po stronie Wnioskodawcy. Otrzymanie przyznanego postanowieniem sądu składnika majątku dorobkowego, którym są środki zgromadzone w OFE. W przedmiotowej sprawie obowiązujące przepisy prawa jednoznacznie wskazują, że środki zgromadzone przez byłego współmałżonka Wnioskodawcy w OFE były składnikiem majątku dorobkowego podlegały podziałowi, w tym przypadku sądowemu. Na skutek czynności podjętych przez Wnioskodawcę ostatecznie środki finansowe trafiły w formie wypłaty na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Niewątpliwie środki finansowe trafiły do Wnioskodawcy na skutek wykonania postanowienia o podziale majątku wspólnego, bowiem zostały potraktowane przez sąd jako składnik majątku wspólnego, który uległ podziałowi na mocy orzeczenia sądowego, tak jak działo się to z innymi składnikami majątku wspólnego objętymi tym postępowaniem. W niniejszej sprawie niezwykle ważny jest sposób rozliczenia przez Sąd, (tj. sposób dokonania podziału pomiędzy byłymi małżonkami) składnika majątku wspólnego, którym były środki zgromadzone na rachunku OFE współmałżonka Wnioskodawcy. Analiza orzecznictwa sądowego wskazuje, że sądy dokonują podziału składnika majątku jakim są środki zgromadzone w OFE na 4 sposoby. Na wstępie sąd ustala wartość środków zgromadzonych w OFE na rachunkach każdego z uczestników postępowania na datę ustania wspólności ustawowej małżeńskiej a następnie: a) przyznaje połowę środków posiadanych przez każdego z uczestników postępowania drugiemu uczestnikowi postępowania - co następuje zazwyczaj w sytuacji, kiedy obaj uczestnicy postępowania są członkami OFE i wówczas następują przekazy transferowe pomiędzy OFE oraz ZUS; b) pozostawia każdemu z uczestników postępowania środki zgromadzone przez nich w OFE, (tj. nie orzeka jak w pkt a), a jedynie na podstawie ich wartości ustala różnicę i zasądza spłaty/dopłaty pomiędzy uczestnikami postępowania tytułem wyrównania udziałów; c) przyznaje połowę środków z OFE posiadanych przez jednego z uczestników postępowania drugiemu uczestnikowi, nawet w sytuacji, gdy drugi uczestnik postępowania nie jest członkiem OFE i nie podlega powszechnemu systemowi ubezpieczeń oraz w dacie orzekania posiada czynne prawo emerytalne z innego systemu zaopatrzenia emerytalnego aniżeli ZUS, taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie; d) pozostawia w całości środki w OFE uczestnikowi postępowania, który je zgromadził, natomiast w orzeczeniu kończącym postępowanie rozlicza ich wartość zasądzając dla drugiego uczestnika postępowania, (który nie jest członkiem OFE i nie podlega powszechnemu systemowi ubezpieczeń oraz w dacie orzekania posiada czynne prawo emerytalne z innego systemu zaopatrzenia emerytalnego aniżeli ZUS) dopłatę wynoszącą 1/2 wartości środków z OFE zgromadzonych przez uczestnika postępowania będącego członkiem OFE. Zwrócić należy uwagę, że we wszystkich opisanych powyżej sytuacjach (a-d) następuje podział jednego i tego samego składnika majątku wspólnego, tj. środków zgromadzonych w OFE. W sytuacjach opisanych w punktach a, b, d uczestnik postępowania otrzymujący składnik majątku, (tj. przydział jednostek uczestnictwa w OFE lub spłatę/dopłatę) nie otrzymuje z urzędu skarbowego deklaracji PIT -11 (w poprzednich latach PIT - 8C) - pomimo, że urząd skarbowy otrzymuje z sądu rejonowego, który wydał orzeczenie o podziale majątku wspólnego odpis tego orzeczenia. Deklarację taką uczestnik postępowania otrzymuje wyłącznie w sytuacji opisanej w punkcie „c”. Zauważyć należy, że urzędy skarbowe różnie interpretują przepisy prawa podatkowego i niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której urzędnicy skarbowi twierdzą, że osoba, która otrzymała deklarację PIT jest zobowiązana do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot, które zostały jej wypłacone przez OFE i ZUS. Odmiennego zdania są osoby udzielające informacji w ramach infolinii uruchomionej przez KIS. Z powyższego jednoznacznie wynika, że podatnicy są nierówno traktowani w zakresie obowiązku podatkowego wyłącznie z powodu sposobu dokonania przez sąd podziału tego samego składnika majątku wspólnego, którego nabycie jak już wcześniej zaznaczono podlega zwolnieniu przedmiotowemu określonemu w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Wnioskodawcy sytuacja taka jest niedopuszczalna. Jednocześnie Wnioskodawca stoi na stanowisku, że naliczenie podatku przez administrację skarbową prowadzi do nierównego traktowania podatników w zależności od sposobu podziału majątku dorobkowego przez sąd i rozliczenia wartości tego podatku, co nie może być uznane za właściwe i słuszne postępowanie przez organy państwa. Wnioskodawca wywodzi, że w sytuacji podziału składnika majątku wspólnego jakim są środki w OFE na zasadach opisanych w punktach a, b i d powyżej – administracja skarbowa nie nalicza podatku dochodowego w sytuacji gdy podatnik otrzymuje gotówkę w postaci spłaty/dopłaty od drugiego uczestnika postępowania z tytułu rozliczenia udziałów w majątku wspólnym, chociażby jednostki uczestnictwa w OFE były jedynym składnikiem majątku wspólnego. Na zakończenie Wnioskodawca dodaje, że nie ma wpływu na sposób, w jaki realizowane jest jego prawo do otrzymania środków z OFE, bowiem regulują to stosowne przepisy. W związku z tym, że Wnioskodawca jak już wcześniej zaznaczono w dacie orzeczenia o podziale majątku nabył już prawa emerytalne - nie miał możliwości wyboru drogi w konsekwencji której otrzyma należne mu pieniądze. Nie można zatem ponosić negatywnych konsekwencji sposobu przekazania Wnioskodawcy należnej części składnika majątku dorobkowego, której upatruje się naliczeniu przez organ administracji skarbowej podatku dochodowego. W świetle art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na całkowity brak przepisów regulujących opodatkowanie oraz kwestię poboru podatku przez płatnika, Wnioskodawca nie powinien podlegać opodatkowaniu innym podatkiem. Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego. Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

Zgodnie z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - k.c. w związku z art. 46 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków. Zatem w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowego od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich. Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wobec powyższego stwierdzić należy, że z tytułu operacji opisanych we wniosku po stronie Wnioskodawcy nie dochodzi do powstania żadnego obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, (interpretacja podatkowa ILPB2/415-129/14-3/JK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.). Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków, małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

W myśl art. 31 § 2 ww. ustawy do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.1).
   
   

Zgodnie natomiast z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.), w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca był uczestnikiem postępowania sądowego w przedmiocie podziału majątku wspólnego, które zostało zakończone wydaniem przez sąd postanowienia w przedmiocie podziału majątku wspólnego. W trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej współmałżonka Wnioskodawcy gromadziła na rachunku Otwartego Funduszu Emerytalnego środki, których wartość na dzień ustania wspólności ustawowej sąd ustalił na potrzeby podziału majątku, wskazując, że zgodnie z dyspozycją art. 31 § 2 ust. 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy niewątpliwie stanowią one składnik majątku dorobkowego byłych małżonków i podlegają podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Równocześnie sąd w toku procedowania ustalił, że 51,5% wartości jednostek uczestnictwa byłej małżonki Wnioskodawcy w OFE została zaewidencjonowana na subkoncie w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zarządzanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (na skutek zmiany przepisów dotyczących OFE). Wnioskodawca w dacie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie o podział majątku wspólnego korzystał z zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych - a zatem nie pobierał świadczenia z ZUS ani z KRUS. W orzeczeniu kończącym przedmiotowe postępowanie o podział majątku wspólnego sąd przyznał na rzecz Wnioskodawcy wartość połowy jednostek uczestnictwa w Otwartym Funduszu Emerytalnym, które zostały zgromadzone na rachunku OFE byłej małżonki Wnioskodawcy (drugiego uczestnika postępowania) według stanu, (tj. w kwocie ustalonej na dzień ustania wspólności ustawowej).

Wnioskodawca po uprawomocnieniu się orzeczenia o podziale majątku wspólnego wystąpił do OFE i ZUS-u o wypłatę przyznanych Mu tym orzeczeniem środków stanowiących składnik majątku wspólnego i wypłatę taką otrzymał zarówno z OFE (na podstawie art. 129a ust. 1 pkt 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych) jak i z ZUS - na podstawie art. 40e ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) w 2018 r. Następnie Wnioskodawca otrzymał z OFE informację, że zgodnie ze złożonym wnioskiem nastąpi na jego rzecz wypłata środków zgodnie z przedstawionym postanowieniem o podziale majątku dorobkowego, OFE powiadomi ZUS, że Wnioskodawca jest osobą na rzecz której zostanie dokonana jednorazowa wypłata środków zaewidencjonowanych na specjalnie do tego celu utworzonym rachunku w OFE (na podstawie art. 129a ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych) oraz wystawiona zostanie deklaracja PIT-8C. W dalszej kolejności Wnioskodawca otrzymał pismo z ZUS, który poinformował Wnioskodawcę, że otrzymał zawiadomienie z OFE, dokona na rzecz Wnioskodawcy jednorazowej wypłaty środków zaewidencjonowanych na subkoncie oraz wystawi deklarację PIT-8C, tj. deklaracji przedstawiającej inne przychody z tytułu których wypłacający nie pobiera zaliczki na podatek (zwolnionych z podatku). W pierwszym kwartale roku 2019 Wnioskodawca otrzymał zarówno z OFE jak i z ZUS deklaracje PIT-11 (informacja o przychodach z innych źródeł oraz dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2018.).

W tym miejscu wskazać należy, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec powyższego, w świetle opisanego stanu faktycznego stwierdzić należy, że uzyskane przez Wnioskodawcę przychody – w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków w związku z ustaniem wspólności majątkowej – z tytułu wypłaty środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na mocy powołanego powyżej art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Wobec powyższego, udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 4 dotyczące roszczenia względem byłego współmałżonka o zwrot 50% tego podatku, stało się bezprzedmiotowe, wskutek braku obowiązku podatkowego w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie złożenia wniosku.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
   
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.