2019.07.18 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.285.2019.2.WN
z 18 lipca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z póżn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 6 maja 2019 r. (data wpływu 7 maja 2019 r.), uzupełnionym pismem z 15 lipca 2019 r.(data wpływu 17 lipca 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

opodatkowania podatkiem od towarów i usług uiszczonej zapłaty celem zaspokojenia wszelkich roszczeń, w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści,
prawa do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury wystawionej przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania dokumentującej usługę, za którą wynagrodzenie stanowi Zapłata

-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług uiszczonej zapłaty celem zaspokojenia wszelkich roszczeń, w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści oraz prawa do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury wystawionej przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania dokumentującej usługę, za którą wynagrodzenie stanowi Zapłata.

Ww. wniosek został uzupełniony dodatkową opłatą od wniosku oraz pismem z 15 lipca 2019 r. (data wpływu 17 lipca 2019 r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 5 lipca 2019 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.285.2019.1.WN.

We wniosku złożonym przez:

- Zainteresowanego będącego stroną postępowania:

S. Sp. z o.o. Sp. k.

- Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

I. Sp. z o.o.

przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką osobową z siedzibą w … . S. prowadzi działalność deweloperską na rynku nieruchomości komercyjnych, oferując profesjonalną obsługę procesu inwestycyjnego na wszystkich jego etapach. W tym zakresie zajmuje się wyszukiwaniem nieruchomości komercyjnych w atrakcyjnych lokalizacjach, realizuje transakcje zakupu i sprzedaży nieruchomości, a ponadto prowadzi obsługę inwestycji w aspekcie formalno-prawnym oraz porządkuje sytuację prawną gruntów w tym m.in. przygotowuje nieruchomość do realizacji inwestycji (czynności obejmujące podział/scalenie, zmianę zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uzyskanie decyzji administracyjnych tj. decyzja o warunkach zabudowy, pozwolenie na budowę). Wnioskodawca prowadzi również prace projektowe dotyczące inwestycji oraz zajmuje się budowaniem obiektów pod klucz.

I. to spółka z siedzibą w ..., która należy do grupy IC. (Międzynarodowa Grupa Myjni Samochodowych). IC. z siedzibą w C., jest największym na świecie lokalnym konglomeratem myjni samochodowych.

W 2017 roku I. zawarła jako dzierżawca z innym podmiotem (dalej: Wydzierżawiający) umowę dzierżawy nieruchomości położonej w Bełchatowie (dalej: Umowa dzierżawy). Zgodnie z § 9.1 Umowy dzierżawy umowa ta „zostaje zawarta na okres 15 (piętnastu) lat i wchodzi w życie z dniem jej zawarcia, przy czym 15 letni okres obowiązywania umowy liczony będzie od dnia uzyskania prawomocnej i ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie myjni”.

Na podstawie umowy przeniesienia praw i obowiązków z dnia 29 maja 2018 roku Wydzierżawiający przeniósł przysługujące jej prawa i obowiązki wynikające z Umowy dzierżawy na spółkę S. Spółka S. poinformowała I. o wstąpieniu przez spółkę S. we wszystkie prawa i obowiązki Wydzierżawiającego wynikające z Umowy dzierżawy. Pismem z dnia 9 lipca 2018 roku spółka I. złożyła spółce S. oświadczenie o wypowiedzeniu Umowy dzierżawy na podstawie § 10.1. wymienionej umowy w związku z nieuzyskaniem przez I. pozwolenia na budowę myjni. Zgodnie bowiem z § 10.1 Umowy dzierżawy „każda ze Stron ma prawo wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku nieuzyskania przez dzierżawcę do dnia 30.06.2018 roku ostatecznego pozwolenia na budowę myjni”.

Od chwili otrzymania przez spółkę S. oświadczenia spółki I. o wypowiedzeniu Umowy dzierżawy Strony prowadziły spór dotyczący skutków wypowiedzenia Umowy dzierżawy oraz ewentualnego odszkodowania należnego S. w związku z wypowiedzeniem Umowy dzierżawy dokonanym przez I. I. podnosiło, że w związku z nieuzyskaniem przez I. pozwolenia na budowę myjni spółka ta uprawniona była do wypowiedzenia Umowy dzierżawy. Dodatkowo I. podnosiło, że w związku z dokonanym przez I. wypowiedzeniem, spółce S. nie było należne żadne odszkodowanie, albowiem § 10.5 wymienionej umowy wprost przewidywał, że „wypowiedzenie Umowy dzierżawy w trybie § 10.1. powyżej nie rodzi po stronie żadnej ze Stron roszczeń odszkodowawczych”. S. stała z kolei na stanowisku, że do nieuzyskania pozwolenia na budowę myjni doszło wyłącznie w wyniku umyślnego działania I., przez co zgodnie z art. 473 ust. 2 kodeksu cywilnego przewidziane w § 10.5 Umowy dzierżawy wyłączenie odpowiedzialności odszkodowawczej uznać należało za nieważne w zakresie, w jakim dotyczyło wyłączenia odpowiedzialności za szkodę związaną z umyślnym doprowadzeniem przez I. do nieuzyskania pozwolenia na budowę i w konsekwencji do wcześniejszego rozwiązania umowy (przed upływem 15-letniego okresu, na jaki została zawarta). Przedmiotem sporu była również kwestia ewentualnego odszkodowania należnego I. w związku ze złożeniem przez wydzierżawiającego oświadczenia w Umowie dzierżawy, iż nieruchomość będąca przedmiotem Umowy dzierżawy nie stanowi gruntów rolnych lub leśnych, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U.2017.1161 ze zm.).

Spółki S. oraz I. postanowiły zakończyć wszelkie spory powstałe na tle Umowy dzierżawy podpisując Porozumienie w sprawie umowy dzierżawy (dalej: „Porozumienie”), na podstawie którego doszło do uregulowania kwestii spornych związanych z rozwiązaniem wymienionej umowy.

Wskazane spółki oświadczyły, że nie istnieją żadne przeszkody faktyczne lub prawne, które uniemożliwiałyby im zawarcie i wykonanie Porozumienia, a ponadto że do dnia podpisania niniejszego Porozumienia nie dokonały cesji żadnych praw ani obowiązków wynikających z Umowy dzierżawy, przez co żaden podmiot trzeci nie ma w stosunku do S. oraz I. roszczeń wynikających z Umowy dzierżawy.

Spółka S. oświadczyła ponadto, że dokonane na podstawie umowy z dnia 29 maja 2018 roku przeniesienie praw i obowiązków wynikających z Umowy dzierżawy było ważne i skuteczne. W szczególności S. oświadczyła, że Wydzierżawiającemu nie przysługują wobec I. żadne roszczenia wynikające z Umowy dzierżawy.

W Porozumieniu postanowiono, że celem zaspokojenia wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści, I. zapłaci spółce S. ustaloną przez strony kwotę (dalej: Zapłata). Kwota Zapłaty stanowiła całość rozliczeń pomiędzy S. a I. z tytułu wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w szczególności z tytułu roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących straty i utracone korzyści. S. oraz I. oświadczyły, że pod warunkiem dokonania przez I. zapłaty kwoty, o której mowa powyżej z chwilą jej otrzymania przez S. zrzekają się wszelkich wzajemnych roszczeń, w szczególności wynikających z Umowy dzierżawy w tym istniejących, jak i mogących powstać w przyszłości roszczeń odszkodowawczych obejmujących straty i utracone korzyści, a także wynikających reżimów pozaumownych, deliktu oraz bezpodstawnego wzbogacenia.

Spółki S. oraz I. zgodnie oświadczyły, iż Porozumienie stanowi całość ustaleń pomiędzy nimi oraz uchyla wszystkie wcześniejsze negocjacje, ustalenia, oświadczenia i korespondencję w kwestiach związanych z wzajemnymi roszczeniami wynikającymi z Umowy dzierżawy.

Postanowiono ponadto, że w przypadku zgłoszenia wobec I. przez osobę trzecią jakichkolwiek roszczeń wynikających bezpośrednio z Umowy dzierżawy S. przejmie odpowiedzialność i pokryje wszelkie koszty I., jakie mogą powstać na skutek lub w związku z takimi roszczeniami. Dla uniknięcia wątpliwości przyjęto, iż wszelkie koszty oznaczają również wszelkie szkody, jakie mogą zostać poniesione przez I. z tytułu opisanych powyżej roszczeń. Strony Porozumienia zobowiązały się traktować wszelkie informacje dotyczące Porozumienia jako poufne, zachować je w tajemnicy i nie ujawniać ich żadnej osobie trzeciej. S. oraz I. są podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT oraz posiadają status czynnych podatników VAT.

Rozwiązanie Umowy dzierżawy oraz zawarcie Porozumienia związane jest z działalnością opodatkowaną VAT I.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest stanowisko, że uiszczenie przez I. na rzecz S. Zapłaty celem zaspokojenia wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści, stanowi wynagrodzenie za usługę w rozumieniu ustawy o VAT, która to usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Czy I. przysługiwać będzie prawo do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury wystawionej przez S. dokumentującej usługę, za którą wynagrodzenie stanowi Zapłata?

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 1.

Mając na uwadze obecne stanowisko prezentowane przez organy podatkowe, zdaniem Wnioskodawcy uiszczenie przez I. na rzecz S. Zapłaty w związku z rozwiązaniem Umowy dzierżawy z inicjatywy I, celem zaspokojenia wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I, w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści, stanowi wynagrodzenie za usługę w rozumieniu ustawy o VAT, która to usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w stawce 23%.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 1

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT „Czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa”.

„Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...)” (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

Ponadto zgodnie z art. 24 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”), „Świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów”.

Przepisy te odpowiadają zasadzie powszechności opodatkowania, zgodnie z którą za odpłatne świadczenie usług należy uznać każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, a skutkuje uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez podatnika.

Organy podatkowe wskazują, że pojęcie świadczenia, co stanowi istotę usługi, należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. W tym zakresie przywoływana jest treść art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U.2018.1025 ze zm., dalej: „k.c.” lub „Kodeks cywilny”), zgodnie z którym „Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu”. Świadczenie obejmuje zarówno aktywność podmiotu (działanie), jak i brak tej aktywności (zaniechanie). Z jednej strony świadczenie polega zatem na czynieniu, a z drugiej na nie czynieniu oraz znoszeniu, tolerowaniu określonych stanów rzeczy.

Powyższe stanowisko zostało oparte na regulacji art. 25 Dyrektywy VAT, zgodnie z którym „Świadczenie usług może obejmować między innymi jedną z następujących czynności:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych, bez względu na to, czy są one przedmiotem dokumentu ustanawiającego tytuł prawny, czy nie;
zobowiązanie do zaniechania działania lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług na podstawie nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu lub z mocy prawa”.

Problematyka odpowiedzialności oraz odszkodowań znajduje swoje uregulowanie w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 361 § k.c. „Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła”. W myśl § 2 tego artykułu „W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono”. Odpowiedzialność kontraktowa znajduje swoją regulację m.in. w art. 361 k.c., zgodnie z którym „Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.

Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty odszkodowania które wynika z wcześniejszego rozwiązania umowy najmu rozróżnić należy dwie sytuacje tzn. sytuacje, w których do przedterminowego rozwiązania stosunku najmu z przyczyn leżących po stronie najemcy dochodzi albo:

z inicjatywy wynajmującego - z uwagi na niewykonywanie lub nieprawidłowe wykonywanie zobowiązań wynikających z umowy najmu przez najemcę (np. niepłacenie czynszu), albo
z inicjatywy najemcy/na jego prośbę - z uwagi na zmianę planów strategicznych najemcy (np. przeniesienie lokalu) lub problemy finansowe.

W pierwszym przypadku tj. w sytuacji naruszenia przez najemcę obowiązków umownych skutkującego powstaniem szkody dla wynajmującego (np. niepłacenie czynszu), kiedy to wynajmujący jednostronnie wypowiada umowę oraz występuje z roszczeniem o wypłatę kary umownej - wypłata odszkodowania/kary umownej jest wyłączona z opodatkowania. Zaznaczyć należy, iż istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. Transakcja jest wówczas pozbawiona cechy ekwiwalentności, a zatem wypłacane odszkodowanie nie ma związku z żadnym świadczeniem po stronie podatnika. Ponadto zapłata odszkodowania nie wiąże się z zobowiązaniem podmiotu otrzymującego stosowną wypłatę do przedsięwzięcia czynności, powstrzymania się od czynności bądź jej tolerowania.

Jednakże w drugim ze wskazanych przypadków należy uznać, że odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy za zgodą obu stron (np. na podstawie porozumienia) stanowi de facto wynagrodzenie za usługę w postaci wyrażenia zgody jednej ze stron na wcześniejsze rozwiązanie umowy i jako takie powinno podlegać przepisom ustawy o VAT. W takim przypadku rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego je stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków i w konsekwencji nie stanowi odszkodowania/zadośćuczynienia (które stanowi czynność niepodlegającą przepisom ustawy o VAT).

Z kolei odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu VAT za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto pomiędzy zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zaplata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. W przypadku w którym jedna ze stron zobowiązuje się do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji mamy do czynienia z usługą w rozumieniu ustawy o VAT.

Stanowisko, zgodnie z którym odszkodowanie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy za zgodą obu stron (np. na podstawie porozumienia) stanowi w istocie wynagrodzenie za usługę w postaci wyrażenia zgody jednej ze stron na wcześniejsze rozwiązanie umowy i jako takie powinno podlegać przepisom ustawy o VAT, potwierdzają liczne interpretacje indywidualne, w tym np.:

interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 28 marca 2014 r., sygn. IPTPP4/443-924/13-2/ALN, w której stwierdzono, że „Wynagrodzenie nie będzie więc zadośćuczynieniem lecz będzie stanowiło formę wynagrodzenia za działania Wnioskodawcy (wyrażenie zgody za odstąpienie od umowy). W analizowanym przypadku będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem zgodę na zaniechanie określonej czynności (najmu lokalu), za którą będzie wypłacone odszkodowanie przez najmującego, należy traktować jako odpłatne świadczenie usług na rzecz najemcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.”;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 maja 2016 r., sygn. ILPP3/4512-1-51/16-3/TK, w której stwierdzono, że „(...) zawarta umowa przewidywała inny sposób zaspokojenia roszczeń Wnioskodawcy z tytułu ewentualnego wcześniejszego rozwiązania przez Zleceniodawcę umowy, natomiast zawarte porozumienie wskazuje na to, że opłata należna Wnioskodawcy z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy o świadczenie usług konsultingowych nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę. Wnioskodawca zawierając porozumienie wyraził zgodę na rozwiązanie umowy i zaprzestanie świadczenia usług konsultingowych, co wypełnia dyspozycję art. 8 ust. 1 ustawy, wyrażającą się w powstrzymaniu się od dokonywania czynności określonych w umowie. (...) Określone w niniejszych okolicznościach jako odszkodowanie wynagrodzenie należne Wnioskodawcy jest ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez Zleceniodawcę w postaci odstąpienia przez Zleceniobiorcę od zawartej umowy o świadczenie usług na jego rzecz. Tym samym, spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności przez Zleceniodawcę, a otrzymaniem przez niego świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.735.2016.2.EJu, w której stwierdzono, że „Zawierając porozumienie w sprawie rozwiązania umowy najmu Wnioskodawca wyrazi zgodę na rozwiązanie zawartej umowy najmu zatem opłata, którą Wnioskodawca otrzyma, będzie ściśle związana z uzyskaniem korzyści przez najemcę w postaci wcześniejszego zakończenia umowy najmu. Wynagrodzenie nie będzie więc zadośćuczynieniem lecz będzie stanowiło formę wynagrodzenia za działania Wnioskodawcy (wyrażenie zgody za odstąpienie od umowy). W analizowanym przypadku będzie istniał bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem zgodę na zaniechanie określonej czynności (najmu samochodu), za którą będzie wypłacona opłata przez najemcę, należy traktować jako odpłatne świadczenie usług na rzecz najemcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Reasumując, zapłata, którą Wnioskodawca otrzyma od kontrahenta, będzie stanowiła wynagrodzenie za wyrażenie zgody na skrócenie trwania umowy. Przedmiotowe wynagrodzenie będzie stanowiło odpłatność za czynności określone w art. 5 ust. 1 pkt 1.”;
interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.180.2017.1.SR), w której stwierdzono, że „(...) czynność Wnioskodawcy w postaci wyrażenia zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy franczyzowej stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a należnym wynagrodzeniem - kwota ustalona na mocy zawartej umowy, w zamian za określone zachowanie się Wnioskodawcy, stanowi wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”;
interpretacja indywidulna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 lipca 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.382.2018.2.MM, w której stwierdzono, że „(...) w przedmiotowej sprawie świadczenie pieniężne z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy dzierżawy, należne od Spółki Wynajmującemu na podstawie podpisanego aneksu do umowy dzierżawy, stanowi płatność wynikającą z łączącego strony stosunku dzierżawy. Stanowi ono zabezpieczenie interesów Wydzierżawiającego poprzez zagwarantowanie wypłaty dodatkowego wynagrodzenia w przypadku skrócenia okresu dzierżawy w sytuacji, gdy Dzierżawca (Spółka) nie wykona zobowiązań określonych umową. Spełniona zatem jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą wskazanej należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”.

Podobne stanowisko potwierdzają ponadto liczne orzeczenia sądowe, w tym np.:

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 czerwca 2014 r. (sygn. akt I FSK 981/13), w którym stwierdzono, że „(...) samo określenie w opisie stanu faktycznego, że w sprawie mamy do czynienia z odszkodowaniem, nie przesądza jeszcze, że wypłata kwoty tytułem wcześniejszego rozwiązania umowy najmu ma faktycznie charakter odszkodowania. Posłużenie się przez stronę takim nazewnictwem, czy to we wniosku, czy w opisanych umowach, stanowi ocenę prawną charakteru dokonywanych wypłat, której prawidłowość podlega badaniu w postępowaniu interpretacyjnym, a w konsekwencji tego ocena ta może nie zostać podzielona przez organ lub na dalszym etapie postępowania przez sąd.”;
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 91/15, w którym stwierdzono, że „Kwota wypłacona na podstawie porozumienia stron dotyczącego przedterminowego rozwiązania umowy najmu - chociaż nazwana została odszkodowaniem - stanowi w swojej istocie rozliczenie z tytułu umowy najmu, rodzaj „odstępnego”, zapłatę za zgodę kontrahenta na prawo do wcześniejszego wycofania się z umowy. Objęta zatem jest podatkiem od towarów i usług i powinna być dokumentowana fakturą VAT. Zawierając porozumienie wynajmujący godzi się na wcześniejsze rozwiązanie umowy, a w zamian otrzymuje wynagrodzenie w postaci otrzymanej kwoty nazwanej odszkodowaniem, czyli dokonuje czynności wprost wymienionej w art. 8 ust. 1 u.p.t.u., która podlega opodatkowaniu.”;
- wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1283/15, w którym stwierdzono, że „Cechą odszkodowania pojmowanego jako wyrównanie uszczerbku wywołanego nieprawidłowym zachowaniem kontrahenta jest to, że nie wiąże się ono z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony podatnika. Taka sytuacja nie ma jednak miejsca w przedstawionym przez skarżącego stanie faktycznym. Dlatego opisana we wniosku o interpretację zgoda na wcześniejsze rozwiązanie umowy w zamian za uiszczenie określonej kwoty powinna być oceniana jako zobowiązanie się do powstrzymania od dochodzenia od najemcy realizacji skutków umowy najmu, która łączyła strony, a takie zachowanie mieści się w pojęciu usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u.”;
- wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 czerwca 2017 r., sygn. akt I FSK 1868/15, w którym stwierdzono, że „Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że zapłata przez najemcę, na podstawie porozumienia zawartego z wynajmującym, określonej w tym porozumieniu kwoty za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu, stanowi wynagrodzenie w zamian za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. i z tego względu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”.

W sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji, odszkodowanie wypłacane przez I na rzecz S. nie stanowi odszkodowania związanego z rozwiązaniem Umowy Dzierżawy przez wydzierżawiającego w związku z niewywiązaniem się przez dzierżawcę z warunków Umowy. Jest to kwota wypłacona na podstawie zawartego przez S. i I Porozumienia, do zawarcia którego podstawę stanowiło wypowiedzenie Umowy dzierżawy przez I (jako dzierżawcy), w związku z nieuzyskaniem przez I pozwoleniem na budowę myjni. Od chwili otrzymania przez spółkę S. oświadczenia spółki I. o wypowiedzeniu Umowy dzierżawy Strony prowadziły spór dotyczący skutków wypowiedzenia oraz wynagrodzenia należnego S. Tym samym, w opinii Wnioskodawcy należy uznać, iż otrzymana przez niego na podstawie Porozumienia Zapłata (celem zaspokojenia wszelkich roszczeń) wobec spółki I. de facto stanowiła wynagrodzenie za świadczenie usługi, w postaci wyrażenia zgody na rozwiązanie Umowy dzierżawy na wynegocjowanych przez strony warunkach.

Podsumowując powyższe, w opinii Wnioskodawcy, Zapłata stanowi wynagrodzenie, za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, która to zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT podlega przepisom ustawy o VAT. Jednocześnie Wnioskodawca zwraca uwagę, iż w jego opinii przedmiotowa usługa jako nieobjęta zwolnieniem z opodatkowania VAT na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o VAT, stanowi czynność opodatkowaną według właściwej stawki VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 2

I. przysługiwać będzie prawo do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury wystawionej przez S. dokumentującej usługę za którą wynagrodzenie stanowi Zapłata.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2

Zgodnie z art. 86. ust. 1 ustawy o VAT „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.” Jednocześnie zgodnie z ust. 86 ust. 2 pkt 1 lit a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jednocześnie art. 88 ustawy o VAT wskazuje przypadki, w których podatnik nie ma prawa do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury. Zgodnie z przedmiotowym przepisem obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się np. do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. W myśl ust. 3 a przedmiotowego artykułu nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne: a) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

W analizowanej sytuacji nie ma miejsca żaden z przypadku wymienionych w art. 88 ustawy o VAT wyłączających możliwość obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony (w szczególności jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 1 faktura dokumentować będzie usługę podlegającą przepisom ustawy o VAT, która nie będzie stanowić czynności zwolnionej od podatku).

Tym samym, skoro usługa zostanie nabyta w związku z działalnością opodatkowaną VAT prowadzona przez I., I. (w myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) przysługiwać będzie prawo do obniżenia podatku VAT należnego od podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez S.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia „odpłatności” była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawach C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, że o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższych rozważań, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.).

W świetle art. 353 § 2 ww. ustawy, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Tak więc, na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Z treści wniosku wynika, że Spółki S. oraz I. podpisały Porozumienie w sprawie umowy dzierżawy, na podstawie którego doszło do uregulowania kwestii spornych związanych z rozwiązaniem umowy dzierżawy.

W Porozumieniu postanowiono, że celem zaspokojenia wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści, I.zapłaci spółce S. ustaloną przez strony kwotę. Kwota Zapłaty stanowiła całość rozliczeń pomiędzy S. a I. z tytułu wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w szczególności z tytułu roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących straty i utracone korzyści. S. oraz I. oświadczyły, że pod warunkiem dokonania przez I. zapłaty kwoty, o której mowa powyżej z chwilą jej otrzymania przez S. zrzekają się wszelkich wzajemnych roszczeń, w szczególności wynikających z Umowy dzierżawy w tym istniejących, jak i mogących powstać w przyszłości roszczeń odszkodowawczych obejmujących straty i utracone korzyści, a także wynikających reżimów pozaumownych, deliktu oraz bezpodstawnego wzbogacenia.

S. oraz I. są podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT oraz posiadają status czynnych podatników VAT.

Rozwiązanie Umowy dzierżawy oraz zawarcie Porozumienia związane jest z działalnością opodatkowaną VAT I.

Wątpliwości zainteresowanych objęte pytaniem nr 1 dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług uiszczonej przez I. na rzecz S. Zapłaty kwoty ustalonej w Porozumieniu celem zaspokojenia wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w tym w szczególności roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących poniesione straty i utracone korzyści, stanowi wynagrodzenie za usługę w rozumieniu ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że termin „odszkodowanie” czy też „szkoda” nie zostały zdefiniowany w ustawie o VAT.

Regulacje dotyczące odszkodowania zostały jednak zawarte w art. 361-363 ustawy Kodeks cywilny.

Z treści art. 361 § 1 i § 2 ww. ustawy wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 Kodeksu cywilnego).

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

W wyroku z dnia 18 lipca 2007 r. sprawie C-277/05 Société thermale d’Eugénie-les-Bains, TSUE wskazał, że pierwsze rozwiązanie zawarte w pytaniu prejudycjalnym (tj. kwoty wypłacone tytułem zadatku przez klienta na rzecz przedsiębiorstwa hotelarskiego powinny zostać uznane za podlegające podatkowi VAT) można zaakceptować jedynie wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego, w którym dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych (pkt 19 ww. wyroku).

Na gruncie ustawy o VAT ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

W rozpatrywanej sprawie nie zaistnieją okoliczności, które powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Zachowania obu podmiotów wynikają bezpośrednio z łączącego ich porozumienia, na mocy którego ustalono, że I. zapłaci spółce S. ustaloną przez strony kwotę. Kwota Zapłaty stanowiła całość rozliczeń pomiędzy S. a I. z tytułu wszelkich roszczeń spółki S. wobec spółki I., w szczególności z tytułu roszczeń odszkodowawczych wynikających z Umowy dzierżawy obejmujących straty i utracone korzyści. W ramach zawartego porozumienia S. oraz I. oświadczyły, że pod warunkiem dokonania przez I. zapłaty kwoty, o której mowa powyżej z chwilą jej otrzymania przez S. zrzekają się wszelkich wzajemnych roszczeń, w szczególności wynikających z Umowy dzierżawy w tym istniejących, jak i mogących powstać w przyszłości roszczeń odszkodowawczych obejmujących straty i utracone korzyści, a także wynikających reżimów pozaumownych, deliktu oraz bezpodstawnego wzbogacenia. Zatem, kwota należna S.wypłacona przez I. na mocy ww. Porozumienia nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę.

W przedstawionych we wniosku okolicznościach istnieje bezpośredni związek pomiędzy wykonanym świadczeniem w postaci zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy, a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na tolerowanie określonej czynności (tj. porozumienie zawarte pomiędzy stornami w związku z wypowiedzeniem Umowy dzierżawy przez spółkę I.), za które Wnioskodawca otrzyma określoną kwotę pieniężną od spółki I., należy traktować jako skonkretyzowane świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego (wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy), co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, wypłata świadczenia pieniężnego przez spółkę I. na rzecz spółki S., stanowi wynagrodzenie odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Kwota ta stanowi bowiem wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Zainteresowanych do pytania nr 1 jest prawidłowe.

Zainteresowani powzięli również wątpliwość czy I. przysługiwać będzie prawo do obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony wynikający z faktury wystawionej przez S. dokumentującej usługę, za którą wynagrodzenie stanowi Zapłata (pytanie nr 2).

Przepis art. 86 ust. 1 ustawy stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wskazano wyżej wynagrodzenie należne z tytułu zawartego porozumienia pomiędzy spółką S. a spółką I. stanowi należność za świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy i podlega opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie, jak wynika z wniosku, Spółka I. jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Zatem, z uwagi na powołane przepisy prawa w kontekście wskazanego opisu zdarzenia należy stwierdzić, że skoro faktura wystawiona przez spółkę S. dokumentująca usługę, za którą wynagrodzenie stanowi Zapłata związana jest z działalnością opodatkowaną spółki I., a ponadto w spółce I. niezaistnieje żadna z przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy – spółce I. przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego (zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy) z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktury z wykazaną kwotą podatku, wystawionej przez spółkę S.

W konsekwencji, podatek wykazany w fakturze dokumentującej zapłatę za świadczoną usługę stanowi dla spółki I. podatek naliczony podlegający odliczeniu.

Zatem stanowisko Zainteresowanych w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez spółkę S. dla spółki I. (pyt. 2), jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin