Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.329.2019.2.ICZ
z 8 sierpnia 2019 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 maja 2019 r. (data wpływu 23 maja 2019 r.), uzupełnionym pismem 18 lipca 2019 r. (data wpływu 24 lipca 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez Fundusz na rzecz Zbywców, na podstawie umowy o sekurytyzację, która będzie obejmować nabywanie na własne ryzyko niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności w formie pakietów (portfeli) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2019 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podatkowania czynności wykonywanych przez Fundusz na rzecz Zbywców, na podstawie umowy o sekurytyzację, która będzie obejmować nabywanie na własne ryzyko niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności w formie pakietów (portfeli).

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 18 lipca 2019r. (data wpływu 24 lipca 2019r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 25 czerwca 2019r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.329.2019.1.ICz.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Fundusz „P” (dalej: „Wnioskodawca”, „Fundusz”) jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 ze zm., dalej: „ustawa o Funduszach”). Fundusz zarządzany jest przez Towarzystwo Funduszy (…) (dalej: TFI). Fundusz jest osobą prawną, której działalność regulowana jest ustawą o Funduszach. Zgodnie z ustawą o Funduszach, wyłącznym przedmiotem działalności takiego funduszu jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w określonych przypadkach również niepublicznego proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Dodatkowo fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa w dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, instrumenty rynku pieniężnego oraz instrumenty pochodne. Powyższe zasady są odzwierciedlone w statucie Funduszu. Celem inwestycyjnym Funduszu jest osiąganie przychodów z lokat netto Funduszu, wzrost wartości aktywów Funduszu w wyniku wzrostu wartości lokat oraz osiąganie zysku ze zbywania lokat. Dla osiągnięcia celu inwestycyjnego o którym mowa w statucie, Fundusz może lokować swoje środki pieniężne m.in. w wierzytelności, prawa do świadczeń z tytułu wierzytelności, dłużne papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych.

W ramach swojej działalności Fundusz dokonuje inwestycji własnych środków w zakup wierzytelności wobec polskich dłużników (polskich osób fizycznych lub prawnych). Środki pieniężne inwestowane przez Fundusz pochodzą głównie z wpłat inwestorów na objęcie certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Fundusz. Dodatkowo, Fundusz pozyskuje środki pieniężne z zysków osiągniętych w związku z windykacją posiadanych wierzytelności. Środki pieniężne inwestowane w ramach działalności Funduszu mogą być zatem pozyskiwane zarówno przed objęciem nowych pakietów wierzytelności, jak również po ich objęciu. Wierzytelności nabywane przez Fundusz są nabywane na własne ryzyko w ramach transakcji sekurytyzacyjnych na podstawie umów sprzedaży wierzytelności oraz umów przelewu wierzytelności w formie pakietów (portfeli) zawierających większą liczbę wierzytelności. Zbywcami wierzytelności są polskie osoby prawne, w tym banki i inne instytucje finansowe np. firmy pożyczkowe oraz instytucje niebankowe posiadające masowe wierzytelności detaliczne np. operatorzy telefonii stacjonarnej i komórkowej, dostawcy telewizji kablowej i satelitarnej, dostawcy mediów lub ubezpieczyciele (dalej: Zbywcy). W strukturze rodzajowej posiadanych przez Fundusz pakietów wierzytelności dominują kredyty bankowe, w tym w szczególności kredyty konsumenckie. Posiadane przez Fundusz pakiety wierzytelności obejmują również wierzytelności z tytułu pożyczek konsumenckich oraz z rachunków za usługi telekomunikacyjne. Pozostałe kategorie wierzytelności mają znikomy udział w strukturze rodzajowej posiadanych przez Fundusz pakietów wierzytelności. Wierzytelności nabywane przez Fundusz w ramach jego zasadniczej działalności stanowią tzw. wierzytelności trudne (tj. obciążone wysokim ryzykiem nieściągalności). Co do zasady, Fundusz nabywa wierzytelności niesporne tj. takie, których termin zapadalności już minął, ale dług nie został spłacony. W przyszłości Fundusz planuje również nabywać w ramach umów sekurytyzacyjnych wierzytelności, których termin zapadalności (płatności) jeszcze nie nastąpił tj. takie, których termin spłaty jeszcze nie minął i które są na bieżąco regulowane przez konsumentów. Podobnie jak w przypadku nabycia wierzytelności trudnych, nabywając wierzytelności których termin zapadalności jeszcze nie nastąpił, Fundusz będzie zapewniać ich Zbywcom środki finansowe bez konieczności angażowania się przez nich w długotrwały proces ich ewidencjonowania i rozliczania, monitorowania spłat, administrowania procesem czy też ewentualnej windykacji tych wierzytelności. Uzyskanie finansowania przez Zbywców przed spłatą wierzytelności będzie zatem istotą i celem zaangażowania Funduszu przez Zbywców. Całościowa transakcja dotycząca takich wierzytelności będzie wymagać uczestnictwa określonych stron (Fundusz, inwestorzy Funduszu, zbywcy wierzytelności) oraz różnych czynności prawnych (m.in.: emisja certyfikatów, objęcie certyfikatów, nabycie wierzytelności), które łącznie składają się na kompleksowe świadczenie Funduszu na rzecz Zbywców.

W zamian za nabywane wierzytelności, Fundusz będzie zobowiązany zapłacić Zbywcy określoną umowną cenę. Cena zakupu w przypadku wierzytelności niewypowiedzianych, których spłata nie będzie zagrożona na moment transakcji, zasadniczo będzie wyższa od ich wartości nominalnej. Jednakże ze względu na znaczną liczbę wierzytelności wchodzących w skład portfela wierzytelności, w trakcie ustalania ceny portfela, Fundusz nie będzie dokonywać weryfikacji jakości każdej z wierzytelności z osobna, lecz będzie działał w oparciu o przyjęte założenie dotyczące całej grupy nabywanych wierzytelności. Cena nabycia będzie zatem ustalana zasadniczo na podstawie wyceny całego portfela, a nie poszczególnych wierzytelności. Ryzyko ekonomiczne z taką metodologią będzie spoczywać wyłącznie na Funduszu. Zawierane umowy nie będą zawierać postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny sprzedaży, w zależności od przyszłych spłat nabytych wierzytelności.

Fundusz będzie nabywać przedmiotowe wierzytelności na własny rachunek, z zaangażowaniem własnych środków oraz będzie przejmować wszelkie prawa i obowiązki wynikające z nabywanych wierzytelności. Wraz z przejęciem wierzytelności Fundusz będzie wchodzić w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Po nabyciu portfeli wierzytelności niewypowiedzianych, Fundusz nie będzie podejmować we własnym zakresie żadnych czynności nakierowanych na administrowanie, monitorowanie, negocjowanie czy dochodzenie wynikających z nich zobowiązań konsumentów i ewentualnych roszczeń wierzyciela. Jako podmiot ściśle regulowany, nie może m.in. zawierać umów o pracę czy inwestować w wyposażenie lub w inny sposób organizować we własnym zakresie zaplecza niezbędnego do prowadzenia działalności wykraczającej poza dokonywanie inwestycji. W związku z tym, dla zapewnienia kompetentnego i efektywnego zarządzania aktywami Funduszu (wierzytelnościami), będzie nabywał od zewnętrznych podmiotów odpowiednie usługi dostosowane do charakteru posiadanych aktywów.

Pismem z 18 lipca 2019 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy i wskazał co następuje:

  1. Fundusz „P” nie będzie otrzymywać od Zbywcy żadnego wynagrodzenia, gdyż wolą stron jest jedynie nabycie przez fundusz (cesja) niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności;
  2. Fundusz „P” poza zapewnieniem Zbywcy wierzytelności środków finansowych związanych z nabyciem (cesją) wierzytelności tj. zapłatą za wierzytelności, nie będzie świadczył na rzecz Zbywcy żadnych czynności związanych z długiem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy planowane w przyszłości umowy o sekurytyzację, które będą obejmować nabywanie na własne ryzyko niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności w formie pakietów (portfeli), stanowić będą usługę świadczoną przez Fundusz na rzecz Zbywców podlegającą zwolnieniu z podatku VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, planowane przez Fundusz umowy o sekurytyzację, obejmujące ze swej istoty m.in. nabywanie na własne ryzyko niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności w formie pakietów (portfeli) w ramach transakcji sekurytyzacji wierzytelności stanowić będą usługę świadczoną przez Fundusz na rzecz Zbywców, która będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 uVAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Bogate orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i sądów polskich, a także dorobek doktryny pozwoliły na wypracowanie określonych warunków, których zaistnienie musi być zweryfikowane dla uznania, że określona transakcja stanowi usługę dla celów podatku VAT. Co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów VAT są:

  • działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,
  • odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,
  • istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,
  • istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

Analiza planowanych transakcji sekurytyzacyjnych, w których Zbywcy uzyskają od Funduszu finansowanie w zamian za wierzytelności przenoszone na Fundusz prowadzi do wniosku, że wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do uznania tej transakcji za usługę świadczoną przez Fundusz na rzecz Zbywców, będą w tym przypadku spełnione. Celem Zbywców, jako inicjatorów sekurytyzacji, jest uzyskanie finansowania i odzyskanie zaangażowanego kapitału w szczególności przed, opcjonalnie po dacie wymagalności wierzytelności. Działanie takie pozwala bowiem na zrefinansowanie wierzytelności i uwolnienie środków finansowych zaangażowanych przez Zbywców w wierzytelności.

Biorąc pod uwagę te cele należy stwierdzić, że z perspektywy podatku VAT Fundusz wykona na rzecz Zbywców usługę polegającą na zapewnieniu finansowania, spełniającą przesłanki art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT. Z uwagi na fakt, że to Fundusz, poprzez nabycie wierzytelności oraz organizację finansowania, przekaże je Zbywcom tytułem ceny, podmiotem świadczącym przedmiotową usługę będzie właśnie Fundusz. Zbywcy, uzyskując przedmiotowe środki finansowe, będą tym samym konsumentami tej usługi. W planowanej transakcji sekurytyzacyjnej wystąpi również element odpłatności, gdyż Zbywcy zapłacą Funduszowi uzgodnione wynagrodzenie w zamian za zaangażowanie Funduszu w transakcję. Podstawą prawną wzajemnych rozliczeń będą umowy i dokumenty transakcyjne regulujące obowiązki stron.

Reasumując, przelew wierzytelności przez Zbywców do Funduszu stanowić będzie usługę świadczoną przez Fundusz na rzecz Zbywców, gdyż w jej następstwie uzyskają oni od Funduszu finansowanie potrzebne do prowadzonej działalności. Tym samym, usługa świadczona przez Fundusz stanowić będzie usługę zwolnioną z VAT. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Dodatkowo, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 uVAT przewiduje zwolnienie z podatku dla usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Planowane transakcje sekurytyzacyjne mają na celu zapewnienie Zbywcom finansowania przez Fundusz poprzez nabycie wierzytelności i na ich podstawie emisję certyfikatów inwestycyjnych, które będą następnie objęte przez inwestorów. Transakcja ta, będąca specyficzną operacją finansową, powinna być zatem uznana za zwolnioną z podatku VAT na podstawie powyższych przepisów. Celem sekurytyzacji jest bowiem zapewnienie finansowania Zbywcom, a tym samym cel przedmiotowej usługi świadczonej przez Fundusz będzie zbliżony do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT. Zdaniem Wnioskodawcy należy podkreślić, że zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT nie powinno być ograniczane jedynie do instrumentów finansowych w postaci kredytów czy pożyczek. Zwolnienie przewidziane ww. przepisem winno mieć zastosowanie także do innych form finansowania, a przepis stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej („Dyrektywa VAT”). Zgodnie z tą regulacją, państwa członkowskie zwalniają z VAT udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę. Potwierdzają to orzeczenia polskich sądów administracyjnych np. WSA w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r. (sygn. III SA/Wa 3030/11) oraz interpretacje Ministra Finansów np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego w imieniu Ministra Finansów nr IPPP2/443-441/11/12-9/S/IM. W ocenie sądów, do końca 2010 r. bezspornym było, że usługi sekurytyzacji podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 uVAT oraz załącznika nr 4 do ustawy. Przedmiotowy załącznik został usunięty z ustawy, przy czym usługi zwolnione z podatku VAT zostały implementowane bezpośrednio do art. 43 uVAT. Jedną z takich usług zwolnionych z VAT jest usługa finansowania innych podmiotów przewidziana w art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT. Jak wynika z treści uzasadnienia do projektu ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1476) nowelizującej uVAT, przedmiotowa nowelizacja nie miała na celu ograniczenia zakresu dotychczasowych usług zwolnionych z opodatkowania VAT, a jedynie odejście od klasyfikowania usług na podstawie PKWiU. Ustawodawca wskazał także w uzasadnieniu, że w odniesieniu do usług, zmiany klasyfikacji statystycznej nie pozwoliły na takie „przełożenie” przepisów wykorzystujących klasyfikacje, aby było pewne, że zakres zwolnień, określony w załączniku nr 4 do ustawy, jest zgodny z przepisami dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12,2006, str. 1, z późn. zm.). Oparcie zaś przepisów dotyczących zwolnienia usług od podatku na opisach tych usług zawartych w ww. Dyrektywie pozwoli na zapewnienie zgodności regulacji krajowych z przepisami dyrektywy. Stąd w stosunku do usług, które dotychczas podlegają zwolnieniu, co do zasady nie powinna nastąpić zmiana opodatkowania. Tym samym wprowadzona zmiana uVAT od dnia 1 stycznia 2011 r. nie powinna skutkować zmianą zakresu usług zwolnionych od tego podatku co oznacza, że nieuzasadnione będzie zawężenie zakresu stosowania zwolnień podatkowych odnoszących się do grupy usług finansowych.

Co prawda, pojęcie udzielenia kredytu nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie VAT, jednakże orzecznictwo TSUE wskazuje na szerokie zastosowane zwolnienia przewidzianego w tej regulacji. Potwierdza to między innymi orzeczenie ETS w sprawie C-281/91 pomiędzy Muysen De Winters Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia), w którym sąd nie podzielił poglądu, że zwolnienie zawarte w komentowanym artykule odnosi się jedynie do kredytów udzielanych przez banki i instytucje finansowe. ETS, definiując termin „udzielenie kredytu”, wskazał również, że: „udzielenie kredytu i pośrednictwo kredytowe jest w zasadzie pojęciem wystarczająco szerokim, aby uwzględniać kredyt udzielony przez dostawcę towarów w formie odroczenia płatności”.

Zdaniem Wnioskodawcy zwolnienie planowanych transakcji sekurytyzacyjnej z VAT znajduje uzasadnienie także w normie art. 43 ust. 1 pkt 40 uVAT, która przewiduje zwolnienie dla usług w zakresie długów. Przeniesienie wierzytelności do Funduszu stanowić będzie element kompleksowej transakcji finansowej, której sensem i celem ekonomicznym jest zapewnienie Zbywcom finansowania i poprawę ich płynności finansowej. W efekcie sekurytyzacji upłynnione zostaną wierzytelności Zbywcy, poprzez wprowadzenie ich do obrotu rynkowego już w postaci papierów wartościowych o wyższym stopniu płynności tj. certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Fundusz. Co prawda ustawodawca nie zdefiniował pojęcia usług w zakresie długów, jednakże dokonał wyraźnego ich odróżnienia od czynności ściągania długów. Za usługi te należy zatem uznać wszelkie te czynności dotyczące długu, którym nie można przypisać czynności z zakresu windykacji. A nie sposób przyjąć, że zapewnienie finansowania Zbywcom w celu poprawy ich przepływów pieniężnych, jest działaniem windykacyjnym.

Tym samym w sprawie, co należy wyraźnie podkreślić, nie znajduje zastosowania art. 43 ust. 15 uVAT, wyłączający ze zwolnienia z VAT m.in. czynności ściągania długów oraz factoringu. Z uwagi na sekurytyzacyjny charakter i cel planowanych transakcji, brak jest uzasadnienia dla ich uznania za czynność ściągania długów lub też factoring. Cel i specyfika transakcji sekurytyzacyjnych w porównaniu do celów czynności ściągania długów lub factoringu są zasadniczo inne. Głównym powodem przeprowadzenia sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania poprzez zamianę niepłynnych aktywów jakimi są wierzytelności, na aktywa płynne tj. certyfikaty. Z kolei celem czynności ściągania długów jest wyłącznie windykacja wierzytelności. Windykacja pochodzi od łacińskiego słowa „vindicatio” i za Słownikiem Języka Polskiego oznacza: “dochodzenie w sposób określony w przepisach swoich praw do rzeczy lub zapłaty”. Zatem windykacja (ściąganie długów) to odzyskiwanie należnych pieniędzy/rzeczy, a nie zapewnianie finansowania w ramach sekurytyzacji.

W planowanych umowach sekurytyzacyjnych przelewu wierzytelności nie będą zawierane postanowienia przewidujące zobowiązanie Funduszu do windykacji na rzecz Zbywców. Ponadto, sekurytyzacja zasadniczo różni się od czynności factoringu. Te ostatnie składają się z wielu różnych działań podejmowanych przez faktora, obejmujących, między innymi: windykację należności, monitorowanie spłat przez dłużników, dochodzenie należności, udzielenie kredytu faktorantowi, itd. Tymczasem, zasadniczym celem sekurytyzacji jest zapewnienie Zbywcom finansowania poprzez zamianę wierzytelności na papiery wartościowe. Instytucję faktoringu reguluje w szczególności UNIDROIT Convention on Factoring z 28 maja 1988 r., zgodnie z którą przez umowę faktoringu rozumie się cesję wierzytelności połączoną z wykonywaniem przez faktora co najmniej dwóch z następujących funkcji: finansowanie cedenta, księgowanie należności, inkasowanie należności, przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużnika. W planowanych transakcjach sekurytyzacyjnych wystąpi jedynie finansowanie, gdy dla uznania usługi za faktoring muszą wystąpić co najmniej dwie z przewidzianych konwencją funkcji. Tym samym nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że zakup przez Fundusz niewypowiedzianych wierzytelności w ramach cesji sekurytyzacyjnych stanowi dla celów podatkowych czynności ściągania długów czy factoringu.

Możliwość traktowania transakcji sekurytyzacji za usługę zwolnioną z VAT wskazują również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Dla przykładu Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 18 lipca 2013 r. sygn. IIPP4/443-185/13-4/EWW wskazał, ze: „import usług świadczonych przez SPV na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy sekurytyzacji stanowić będzie usługi finansowe w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy”. Kontynuację tej linii interpretacyjnej znajdziemy w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 stycznia 2014 r. sygn. ILPP4/443-500/13-2/BA, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 lutego 2015 r. sygn. IPPP3/443-1098/14-2/IG. Jednoznacznie w tej materii wypowiedział się też w interpretacji indywidualnej z dn. 15.04.2016 r. nr ILPP2/46-5/16-2/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdzając, że „Usługę świadczoną przez Fundusz polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Zbywcom finansowania potraktować należy jako usługę pośrednictwa finansowego, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT i do której nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Powyższe wynika z faktu, że jakkolwiek celem procesu sekurytyzacji jest uzyskanie przez Zbywców wierzytelności środków finansowych, to z uwagi na związek procesu sekurytyzacji z wierzytelnościami stanowiącymi „długi”, zasadne jest ocenianie sekurytyzacji jako usługi pośrednictwa finansowego określonej w ww. art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT”.

Podobne stanowisko reprezentują sądy administracyjne. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 grudnia 2010 r. (sygn. I FSK 669/10) możemy przeczytać, że usługi świadczone przez spółkę celową w ramach procesu sekurytyzacji, jako usługi finansowe podlegają zwolnieniu od podatku VAT. Kontynuację linii orzeczniczej znajdziemy np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 sierpnia 2012 r. (sygn. III SA/Wa 3030/11), czy też wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2014 r. sygn. akt I FSK 1922/13.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług – w świetle art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Reasumując, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy – stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, w myśl art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy – zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ponadto, jak stanowi art. 41 ust. 15 ustawy – zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112. W myśl art. 135 ust. 1 Dyrektywy 112 – państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne – wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych (lit. a), transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę (lit. b).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach swojej działalności Fundusz w przyszłości planuje również nabywać w ramach umów sekurytyzacyjnych wierzytelności, których termin zapadalności (płatności) jeszcze nie nastąpił tj. takie, których termin spłaty jeszcze nie minął i które są na bieżąco regulowane przez konsumentów. Podobnie jak w przypadku nabycia wierzytelności trudnych, nabywając wierzytelności których termin zapadalności jeszcze nie nastąpił. Fundusz będzie zapewniać ich Zbywcom środki finansowe bez konieczności angażowania się przez nich w długotrwały proces ich ewidencjonowania i rozliczania, monitorowania spłat, administrowania procesem czy też ewentualnej windykacji tych wierzytelności. Uzyskanie finansowania przez Zbywców przed spłatą wierzytelności będzie zatem istotą i celem zaangażowania Funduszu przez Zbywców.

W zamian za nabywane wierzytelności, Fundusz będzie zobowiązany zapłacić Zbywcy określoną umowną cenę. Cena zakupu w przypadku wierzytelności niewypowiedzianych, których spłata nie będzie zagrożona na moment transakcji, zasadniczo będzie wyższa od ich wartości nominalnej. Jednakże ze względu na znaczną liczbę wierzytelności wchodzących w skład portfela wierzytelności, w trakcie ustalania ceny portfela, Fundusz nie będzie dokonywać weryfikacji jakości każdej z wierzytelności z osobna, lecz będzie działał w oparciu o przyjęte założenie dotyczące całej grupy nabywanych wierzytelności. Cena nabycia będzie zatem ustalana zasadniczo na podstawie wyceny całego portfela, a nie poszczególnych wierzytelności. Ryzyko ekonomiczne z taką metodologią będzie spoczywać wyłącznie na Funduszu. Zawierane umowy nie będą zawierać postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny sprzedaży, w zależności od przyszłych spłat nabytych wierzytelności.

Fundusz będzie nabywać przedmiotowe wierzytelności na własny rachunek, z zaangażowaniem własnych środków oraz będzie przejmować wszelkie prawa i obowiązki wynikające z nabywanych wierzytelności.

Fundusz „P” nie będzie otrzymywać od Zbywcy żadnego wynagrodzenia, gdyż wolą stron jest jedynie nabycie przez fundusz (cesja) niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności. Fundusz „P” poza zapewnieniem Zbywcy wierzytelności środków finansowych związanych z nabyciem (cesją) wierzytelności tj. zapłatą za wierzytelności, nie będzie świadczył na rzec Zbywcy żadnych czynności związanych z długiem.

Na tle tak przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii stwierdzenia, czy planowane w przyszłości umowy o sekurytyzację, które będą obejmować nabywanie na własne ryzyko niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności w formie pakietów (portfeli), stanowić będą usługę świadczoną przez Fundusz na rzecz Zbywców podlegającą zwolnieniu z podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe należy wyjaśnić, że sekurytyzacja, czyli operacja finansowa, której zasadniczym celem jest pozyskiwanie kapitału, polega – generalnie rzecz ujmując – na emisji dłużnych papierów wartościowych pod zastaw należności, którymi są najczęściej wierzytelności. Transakcja sekurytyzacyjna stanowi złożony proces, na który składa się szereg czynności, np. wyodrębnienie jednolitej puli aktywów przez inicjatora sekurytyzacji, przeniesienie tych aktywów na rzecz podmiotu emisyjnego (np. cesja wierzytelności), emisja papierów wartościowych przez podmiot emisyjny. Zaznaczyć należy, że przeniesienie wierzytelności inicjatora sekurytyzacji może nastąpić w drodze cesji (sprzedaży) lub subpartycypacji (przeniesienia wszystkich otrzymywanych przez inicjatora świadczeń (pożytków) z określonej puli wierzytelności, przy czym inicjator pozostaje nadal właścicielem portfela wierzytelności).

Należy wskazać, że pomimo złożonego charakteru sekurytyzacji nie można pominąć faktu, że w ramach tych transakcji, które ostatecznie zmierzają do pozyskania kapitału dla inicjatora sekurytyzacji dochodzi do nabycia przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności inicjatora. Ekonomicznym celem nabycia wierzytelności, które będą stanowić podstawę do emisji papierów wartościowych oferowanych inwestorom jest wprawdzie pozyskanie środków finansowych na rynku kapitałowym, jednakże nie zmienia to faktu, że dochodzi do nabycia wierzytelności. Przy czym taką transakcję cesji wierzytelności należy odróżnić od nabycia wierzytelności zrealizowanej w celu odzyskania reprezentowanych przez nie wartości pieniężnych. Zresztą, jak wskazał podatnik, nie są to czynności ściągania długów ani faktoringu.

Mając na uwadze powyższe, w celu rozstrzygnięcia wątpliwości Wnioskodawcy należy w pierwszej kolejności przywołać definicję wierzytelności. I tak, wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145), zwanej dalej k.c.

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 k.c. – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 k.c. – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Zaznaczyć należy, że do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie natomiast o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt 1766/99 wskazano: „Tymczasem w przypadku cesji wierzytelności podmiot, który wstąpił w prawa i obowiązki wierzyciela może dokonać na swoją rzecz windykacji nabytej należności, może też podjąć inne czynności takie jak potrącenie wierzytelności czy też konwersja wierzytelności na inne prawa majątkowe czy też wreszcie dokonać dalszej cesji wierzytelności. (…) Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. W żadnym razie z wniosku nie wynika natomiast, by Skarżąca zobowiązała się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu. Jest to zresztą logiczne, skoro nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe podatnik wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Z tą chwilą wykonana zostaje transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Ewentualne podjęcie przez Skarżącą działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług Skarżąca będzie ściągała dla siebie, a nie dla innego podmiotu”.

W orzeczeniu z 6 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: „Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany »kosztem zbywcy«. Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki. Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania”.

Zatem usługa świadczona na rzecz Zbywców wykonana zostanie przez Fundusz już w momencie nabycia od nich portfeli wierzytelności. Od tego momentu bowiem Zbywcy zostaną uwolnieni od konieczności dochodzenia we własnym zakresie spłaty tych wierzytelności.

Natomiast w kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Z powołanego wyżej orzeczenia wynika zatem, że o ile ustalona przez strony umów przelewu (cesji) wierzytelności cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku podjętym w składzie siedmiu sędziów z 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 stwierdził cyt. „Korzystając z pomocy jaką daje orzeczenie TSUE i będąc zarazem związanym wykładnią prawa unijnego w nim zawartą dotyczącą art. 2 pkt 1 i art. 4 ust. 1 VI Dyrektywy, czyli także tak samo brzmiących art. 2 ust. 1 pkt c, jak i art. 9 ust. 1 Dyrektywy 112 zastępującej VI Dyrektywę, Naczelny Sąd Administracyjny za możliwe uznaje sformułowanie, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, następującego twierdzenia: nabycie wierzytelności pieniężnej, co wymaga podkreślenia, na własne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”.

O ile więc ustalona przez strony umowy cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Podkreślenia wymaga, że analiza wierzytelności w ramach dokonywanych transakcji powinna dotyczyć rodzaju wierzytelności będących przedmiotem cesji, tj. skutkować oceną, czy przedmiotowe transakcje nie dotyczą tzw. wierzytelności trudnych, czyli takich, co do których istnieje poważna wątpliwość, że zostaną zaspokojone. Nabycie bowiem na własne ryzyko wierzytelności uznanych za trudne, których cena (niższa od wartości nominalnej) odzwierciedla faktyczną, ekonomiczną ich wartość, będzie pozostawało poza zakresem podatku od towarów i usług, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok w sprawie C-93/10 GFKL Financial Services).

Przechodząc na grunt omawianej sprawy należy stwierdzić, że skoro w opisanej sprawie Wnioskodawca planuje nabywać w ramach umów sekurytyzacyjnych wierzytelności, których termin zapadalności (płatności) jeszcze nie nastąpił tj. takie, których termin spłaty jeszcze nie minął i które są na bieżąco regulowane przez konsumentów, to omawiane Wierzytelności można uznać za wierzytelności niewymagalne, względem których nie wystąpią trudności z wyegzekwowaniem.

Wobec powyższego czynności te na gruncie podatku od towarów i usług stanowić będą zbycie praw majątkowych, będące usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy i podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazano powyżej, sekurytyzacja, czyli operacja finansowa, której zasadniczym celem jest pozyskiwanie kapitału, polega na emisji dłużnych papierów wartościowych pod zastaw należności, którymi są najczęściej wierzytelności. Transakcja sekurytyzacyjna stanowi złożony proces, na który składa się szereg czynności, np. wyodrębnienie jednolitej puli aktywów przez inicjatora sekurytyzacji, przeniesienie tych aktywów na rzecz podmiotu emisyjnego (np. cesja wierzytelności), emisja papierów wartościowych przez podmiot emisyjny.

W niniejszej sprawie, realizacja postanowień Umowy doprowadzi do realizacji złożonej transakcji finansowej, której celem będzie zapewnienie ich Zbywcom środków finansowych bez konieczności angażowania się przez nich w długotrwały proces ich ewidencjonowania i rozliczania, monitorowania spłat, administrowania procesem czy też ewentualnej windykacji tych wierzytelności. Jak wskazał Wnioskodawca, w zamian za nabywane wierzytelności, Fundusz będzie zobowiązany zapłacić Zbywcy określoną umowną cenę. Cena zakupu w przypadku wierzytelności niewypowiedzianych, których spłata nie będzie zagrożona na moment transakcji, zasadniczo będzie wyższa od ich wartości nominalnej.

Zatem nabycie wierzytelności niewypowiedzianych i niezagrożonych przez Fundusz będzie stanowiło element transakcji finansowej, której sensem i celem ekonomicznym jest zapewnienie Zbywcom Wierzytelności finansowania i poprawa ich płynności finansowej.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Fundusz na rzecz Zbywców Wierzytelności na podstawie Umowy o sekurytyzację, które będą obejmować nabywanie na własne ryzyko niewypowiedzianych i niezagrożonych wierzytelności w formie pakietów (portfeli), stanowić będą usługę finansową w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj