Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.247.2019.1.BB
z 20 sierpnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 08 lipca 2019 r. (data wpływu – 11 lipca 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia praw i roszczeń w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lipca 2019 r. wpłynęło do Organu uzupełnienie wniosku dokonane przez Wnioskodawcę. Uzupełnienie to stanowiło odpowiedź na wezwanie Organu z 26 czerwca 2019 r. znak: 0111-KDIB4.4015.62.2019.2.BB, 0115-KDIT2-2.4011. 180.2019.3.HD. Wniosek pierwotnie dotyczył jedynie zagadnienia z zakresu podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

W ww. uzupełnieniu Wnioskodawca rozszerzył zakres wniosku poprzez wskazanie, że oczekuje również wydania rozstrzygnięcia w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym za dzień wpływu wniosku w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych uznaje się dzień wpływu do Organu uzupełnienia rozszerzającego zakres wniosku o podatek od czynności cywilnoprawnych, tj. 11 lipca 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W przyszłości ma zostać zawarta umowa przenosząca prawa i roszczenia w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego, odnosząca się do nieruchomości położonej w W., przejętej na rzecz Skarbu Państwa w trybie Dekretu Bieruta z 26 października 1945 r.

Decyzją Burmistrza Gminy postanowiono ustanowić na okres 99 lat użytkowanie wieczyste do ww. gruntu oraz przenieść nieodpłatnie na własność umiejscowiony na tym gruncie budynek mieszkalny na rzecz spadkobierców pierwotnych współwłaścicieli.

Ojciec Wnioskodawcy – Pan W.B. wraz ze swoim rodzeństwem (siedem osób) założyli rodzinną spółkę 14 marca 1945 r. Firma wykonywała prace w zakresie budownictwa lądowego i wodnego na terytorium całej Polski. W 1948 roku decyzją Władz Spółki nabyto działkę budowlaną (akt notarialny) oraz rozpoczęto budowę trzykondygnacyjnego budynku, którą ukończono w 1950 roku.

Akt notarialny nabycia działki opiewał na trzy osoby: Pana A.B. i Pana S.B. (rodzeństwo – reprezentanci i współwłaściciele firmy) oraz Panią S.K. późniejszą żoną Pana S.B. w częściach równych, po 1/3 dla każdej osoby uwidocznionej w powyższym akcie.

Małżeństwo Pana S.B. oraz Pani S.K. było małżeństwem bezdzietnym, co miało wpływ na decyzję Sądu „Spadkowego” względem podziału przypadających udziałów po zmarłym S.B.

Wnioskodawca podkreślił, że wszyscy współudziałowcy byłej już firmy od wielu lat nie żyją.

W latach 80-tych przeprowadzono sądowe postępowanie spadkowe po Panu S.B. w wyniku którego rodzinie B. – jego rodzeństwu – przypadło 50% masy spadkowej po 1/12 dla każdego z nich. Pozostałe 50%, – 6/12 przypadło żonie, Pani S.K., a w dalszej kolejności jej spadkobiercom na podstawie testamentu.

Wszyscy żyjący w latach 80-tych byli współwłaściciele i ich prawni spadkobiercy rodziny B. dobrowolnie ustalili o równym podziale po (1/6) masy spadkowej dla wszystkich udziałowców firmy, (całego rodzeństwa), a w dalszej kolejności ich prawnym spadkobiercom.

W maju 1983 r. spadkobiercy Pana A.B. (żona i dzieci) w Kancelarii Notarialnej oświadczyli własnoręcznymi podpisami, że pozostała po mężu i ojcu własność zapisana w akcie notarialnym zakupu działki w postaci 1/3 placu i 1/3 stojącego na nim budynku mieszkalnego stanowi ich własność jedynie w 1/6 części. Pozostałe 5/6 należą do jego rodzeństwa – współudziałowców firmy, które faktycznie reprezentował w zakupie placu i budowie na nim budynku.

Byli nimi:

• brat – Pan St.B. – 1/6 z 1/3,
• brat – Pan W.B. – 1/6 z 1/3,
• brat – Pan An.B. – 1/6 z 1/3,
• siostra – Pani M.K. – 1/6 z 1/3,
• siostra – Pani J.P. – 1/6 z 1/3.
  
  

Wnioskodawca posiada również rodzinnie spisany dokument z 1971 r., w którym Pan A.B. własnoręcznym podpisem potwierdza fakt, że był on tyko reprezentantem rodzeństwa – firmy przy zakupie działki i z tego też powodu figuruje on w spisanym akcie notarialnym zakupu działki.

W czasie spisywania aktu notarialnego przez spadkobierców Pana A.B. żyli jeszcze Pani J.P. oraz Pan An.B. – rodzeństwo – byli współwłaściciele firmy oraz żona Pana W.B. – założyciela firmy.

Wnioskodawca jest jedynym spadkobiercą po zmarłym w 1954 r. ojcu Panu W.B., czyli jego udział wyniósłby 1/12 części ww. nieruchomości.

Z dokumentów jakie otrzymali spadkobiercy (dzieci) Pana A.B., Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. wyraził zgodę na zbycie praw do spadku po zmarłych spadkodawcach (ojciec A.B oraz matka K.B) co umożliwia dotrzymanie zawartej w latach 80-tych rodzinnej umowy dotyczącej wysokości udziałów dla poszczególnych spadkobierców.

Aktualnie wydanie ostatecznej decyzji oraz podpisanie aktu notarialnego z Gminą zostało wstrzymane do momentu ukończenia toczącej się sprawy w Sądzie, dotyczącej uznania za zmarłego jednego ze spadkobierców.

Na podstawie powyższych dokumentów udziały byłych współwłaścicieli (rodzeństwa), a w dalszej kolejności ich spadkobierców w osobach:

• spadkobierca Pana W.B. – syn,
• spadkobiercy Pana A.B. – pięcioro dzieci,
• spadkobierca Pana An.B. – wnuczka,
• spadkobiercy Pana St.B. – dzieci i wnuki,
• spadkobiercy Pani J.P. – syn, synowa i wnuki,
• spadkobiercy Pani M.K – synowa, wnuki i prawnuki,

powinny wynosić po 1/12 części całej nieruchomości dla każdego z wyżej wymienionych.

Na podstawie przedstawionych dokumentów opracowany został projekt aktu notarialnego mający na celu przekazanie części praw i roszczeń przez spadkobierców Pana A.B. (dzieci ) dla wszystkich pozostałych współwłaścicieli i ich prawnych spadkobierców. W powyższym projekcie aktu notarialnego spadkobierców (dzieci) Pana A.B. określono jako Zbywców, a pozostałych spadkobierców (24 osoby) jako Nabywców. Ww. projekt zawiera stwierdzenie, że Pan A.B. poniósł wydatki i nakłady na zakup działki i wybudowanie budynku w częściach równych ze środków własnych oraz jego rodzeństwa wskutek czego nabyli oni (rodzeństwo) prawo do rozliczenia tych wydatków, a które to prawo przysługuje wszystkim następcom prawnym rodzeństwa Pana A.B.

Po podpisaniu przez wszystkich zainteresowanych powyższego projektu aktu notarialnego zainteresowani zwrócą się do Urzędu Gminy o wydanie nowej decyzji określającej wysokości udziałów w nieruchomości przypadających poszczególnym spadkobiercom, a w dalszej kolejności podpisania aktu notarialnego z Gminą i na jego podstawie dokonanie odpowiednich zapisów w Księgach Wieczystych.

Wnioskodawca jest w posiadaniu następujących dokumentów:

• Projekt Aktu Notarialnego przenoszący prawa i roszczenia na udziałowców firmy (ich spadkobierców).
• Postanowienie Sądu Rejonowego w P. o nabyciu spadku po A.B. z 1983 r.
• Postanowienie Sądu Rejonowego w P. o nabyciu spadku po S.B. z 1983 r.
• Notarialne Oświadczenie z 1983 r. żony oraz dzieci A.B. stwierdzającego, iż ich mąż i ojciec był tylko przedstawicielem rodzeństwa w zakupie działki i postawionego na niej budynku. Własność A.B. stanowi jedynie 1/6 części zapisanego na niego w akcie notarialnym zakupu działki. Pozostała część w wysokości 5/6 stanowi własność jego rodzeństwa, a w dalszej kolejności ich prawnych spadkobierców.
  
  

Sporną co do formy rozliczenia się ze spadkobiercami byłych już współwłaścicieli – rodzeństwa firmy jest część nieruchomości – 1/3, zapisana w akcie notarialnym zakupu działki na A.B. Pozostałe 2/3 nieruchomości uregulowały postępowania sądowe.

Wszystkie osoby uwidocznione w powyższym postępowaniu zainteresowani są sprzedażą opisanej nieruchomości.

Przyszły Zbywca na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego (datio in solutum) tytułem rozliczenia nakładów i wydatków, o których mowa poniżej ma przenieść na rzecz Wnioskodawcy prawa i roszczenia do określonej w tejże umowie wysokości (.../12960 części) do opisanego w tejże umowie gruntu wraz z wszelkimi uprawnieniami, jakie się z nich wywodzą lub z nimi wiążą, zwłaszcza wierzytelnościami, w tym przyszłymi, na co Wnioskodawca wyraża zgodę.

Zbywcy na zasadach wynikających z norm dekretu z dnia 26 października 1945 r., o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze Miasta, przysługują prawa i roszczenia względem Miasta – do części gruntu, stanowiącego działkę gruntu 147, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą X, pochodzącego z dawnej nieruchomości objętej w przeszłości księgą wieczystą Y. Powyższe prawa i roszczenia, które obejmują w szczególności możność ubiegania się o oddanie opisanego gruntu w użytkowanie wieczyste, odszkodowanie bądź nieruchomość zamienną przysługują jemu, jako spadkobiercy po poprzednikach prawnych nieruchomości. Właścicielem ww. gruntu w chwili wejścia w życie dekretu, tj. 21 listopada 1945 r., był Pan S.S. Na podstawie umowy sprzedaży udokumentowanej aktem notarialnym, sporządzonym 6 listopada 1947 r., przez notariusza, Pan S.S. sprzedał ww. nieruchomość na rzecz Pani S.K., Pana S.B. i Pana A.B. w częściach równych tj. po 1/3 części każdemu z nich.

Dnia 21 czerwca 1948 r. Pani S.K., Pan S.B. i Pan A.B zgłosili wniosek o przyznanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu w związku z art. XXXIX § 2 dekretu z 11 października 1946 r. - przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych prawa własności czasowej powyższej dawnej nieruchomości za czynsz symboliczny, przy czy postępowanie administracyjne w przedmiocie jego rozpoznania zakończyło się dopiero decyzją wydaną przez Burmistrza Gminy z 5 marca 2002 r., zmienioną ostateczną decyzją wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta z 31 października 2012 r.

Na podstawie art. 7 ust. 1-3 dekretu orzeczono ustanowienie użytkowania wieczystego ww. gruntu, m.in. na rzecz spadkobierców ww. osób, w tym również na rzecz Wnioskodawcy za czynsz symboliczny.

Dotychczas nie została zawarta umowa o oddanie opisanego powyżej gruntu w użytkowanie wieczyste.

Na opisanym gruncie znajduje się wolnostojący, murowany, trzykondygnacyjny budynek mieszkalny.

Budowa ww. budynku została zrealizowana za środków Pana S.B. w 1/3, Pani S.K. w 1/3, oraz Pana A.B. w 1/3; przy czym nakłady przypadające na Pana A.B. zostały poniesione w częściach równych przez niego oraz jego rodzeństwo – St.B., W.B., An.B., J.P i M.K.

Pan A.B. poniósł wydatki i nakłady na wybudowanie ww. budynku do czego został on zobowiązany promesą Wiceprezydenta Miasta z 14 lipca 1948 r., w sprawie ustanowienia na jego rzecz własności czasowej ww. nieruchomości w częściach równych ze środków własnych oraz St. B., W.B., An.B., J.P. i M.K., wskutek czego nabyli oni prawo do rozliczenia tych wydatków i nakładów, które to prawo obecnie przysługuje nabywcom, jako następcom prawnym St. B., W.B., An.B., J.P. i M.K, a zatem również Wnioskodawcy, który jest spadkobiercą Pana W.B.

Przedmiotowa wierzytelność jest już wymagalna.

Wskutek spełnienia przez Zbywcę świadczenia poprzez przeniesienie na rzecz m.in. Wnioskodawcy prawa i roszczenia do określonej w tejże umowie wysokości (.../12960 części) do opisanego w tymże akcie gruntu wraz z wszelkimi uprawnieniami, jaki się z nich wywodzą lub z nim wiążą, zwłaszcza wierzytelnościami, w tym przyszłymi roszczeniami, roszczenie Wnioskodawcy o rozliczenie nakładów wygasa w całości. Wobec wygaśnięcia tychże roszczeń Wnioskodawcy nie przysługuje wobec Zbywcy żadne roszczenie, a nawet gdyby okazało się, że jakiekolwiek roszczenia istnieją Wnioskodawca zrzeka się wobec Zbywcy wszelkich roszczeń istniejących na dzień zawarcia umowy przenoszącej prawa i roszczenia w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy opisana we wniosku umowa – w związku z przeniesieniem na rzecz Wnioskodawcy praw i roszczeń do określonej w tejże umowie wysokości (.../12960 części) do opisanego w tymże akcie gruntu (opisanym w części dot. zdarzenia przyszłego) wraz z wszelkimi uprawnieniami, jakie się z nich wywodzą lub z nimi wiążą, zwłaszcza wierzytelnościami, w tym przyszłymi roszczeniami – podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy – mając na uwadze art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – umowa przenosząca prawa i roszczenia w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego nie stanowi przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Zgodnie z art. 453 ustawy Kodeks cywilny jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Czyli spełnienie za zgodą wierzyciela przez dłużnika innego świadczenia w miejsce tego, do którego dłużnik był pierwotnie zobowiązany, powoduje wygaśnięcie zobowiązania.

Przepis ów zamieszczony jest w Dziale I Tytułu VII, Księgi trzeciej Kodeksu cywilnego zatytułowanym „wykonanie zobowiązań”. Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy, na co wierzyciel musi się zgodzić. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania, oczywiście poza umową stron w tym zakresie, jest rzeczywiste wykonanie świadczenia „zastępczego” przez dłużnika.

Wykonanie zobowiązania, w tym przez świadczenie zamienne o jakim mowa w art. 453 Kodeksu cywilnego jest formą jego zaspokojenia i co do zasady nie powoduje żadnego przysporzenia po stronie spełniającego świadczenie dłużnika. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przez dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego. Czym innym jest instytucja opisana w art. 508 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Wskutek zawarcia umowy na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego, następuje wykonanie umowy o świadczenie zamiast wykonania, przy jednoczesnym wygaśnięciu pierwotnego zobowiązania. Roszczenie wierzyciela zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przez dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego.

Podsumowując, zbywca poprzez planowaną umowę datio in solutum doprowadzi do wygaśnięcia całości zobowiązań względem nabywcy, który nabędzie prawa i roszczenia w ułamkowej części w gruncie opisanym we wniosku.

Skutkiem zatem datio in solutum jest wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 958/00, LEX nr 55487).

Sam konsens stron co do świadczenia otrzymanego w miejsce wykonania nie jest elementem wystarczającym dla wywołania spodziewanych przez strony skutków prawnych, czyli wygaśnięcia zobowiązania – mocą osiągniętego porozumienia strony zgadzają się na umorzenie zobowiązania dotychczasowego, którego skuteczność jest uzależniona od spełnienia świadczenia, do którego wykonania zobowiązał się dłużnik. Umowa ma w tym przypadku charakter umowy realnej, bo tylko wykonanie przez dłużnika świadczenia umówionego w drugim porozumieniu doprowadzi do wygaśnięcia pierwotnego stosunku obligacyjnego. Brak spełnienia świadczenia oznacza, że dotychczasowy stosunek pozostaje w mocy.

W przedstawionym przez stronę stanie faktycznym dochodzi do zawarcia umowy, której skutkiem jest przeniesienie prawa własności nieruchomości na wierzyciela.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych zostały bądź zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1519) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z tym przepisem podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3).

Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że ojciec Wnioskodawcy – Pan W.B. wraz ze swoim rodzeństwem (siedem osób) założyli rodzinną spółkę 14 marca 1945 r. W 1948 roku decyzją Władz Spółki nabyto działkę budowlaną (akt notarialny) oraz rozpoczęto budowę trzykondygnacyjnego budynku, którą ukończono w 1950 roku.

Budowa ww. budynku została zrealizowana za środków Pana S.B. w 1/3, Pani S.K. w 1/3, oraz Pana A.B. w 1/3 przy czym nakłady przypadające na Pana A.B. zostały poniesione w częściach równych przez niego oraz jego rodzeństwo – St.B., W.B. (ojca Wnioskodawcy), An.B., J.P i M.K. Pan A.B. poniósł wydatki i nakłady na wybudowanie ww. budynku w częściach równych ze środków własnych oraz środków St. B., W.B., An.B., J.P. i M.K., wskutek czego nabyli oni prawo do rozliczenia tych wydatków i nakładów, które to prawo obecnie przysługuje ich następcom prawnym (Nabywcom), a zatem również Wnioskodawcy, który jest spadkobiercą Pana W.B.

W związku z powyższym został opracowany projekt aktu notarialnego mający na celu przekazanie części praw i roszczeń przez spadkobierców Pana A.B. (dzieci ) dla wszystkich pozostałych współwłaścicieli i ich prawnych spadkobierców. W powyższym projekcie aktu notarialnego spadkobierców (dzieci) Pana A.B. określono jako Zbywców, a pozostałych spadkobierców (24 osoby) jako Nabywców.

Przyszły Zbywca na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego (datio in solutum) tytułem rozliczenia ww. nakładów i wydatków ma przenieść na rzecz Wnioskodawcy prawa i roszczenia do określonej w tejże umowie wysokości (.../12960 części) do opisanego w tejże umowie gruntu wraz z wszelkimi uprawnieniami, jakie się z nich wywodzą lub z nimi wiążą, zwłaszcza wierzytelnościami, w tym przyszłymi, na co Wnioskodawca wyrazi zgodę. Tym samym Zbywca i Nabywca podpiszą umowę przenoszącą prawa i roszczenia w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego.

Umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) – określana również jako świadczenie w miejsce wypełnienia – jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145). Zgodnie z tym przepisem (zdanie pierwsze), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika.

Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przed dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego.

Jak powyżej zostało wskazane, katalog czynności cywilnoprawnych ujęty w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

Skoro zatem wskazana we wniosku umowa istotnie nie stanowi żadnej z czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym zawarcie umowy przenoszącej prawa i roszczenia w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty tego podatku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.