2019.09.06 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.396.2019.2.AS
z 6 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2019 r. (data wpływu 24 czerwca 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 sierpnia 2019 r. (data wpływu 3 września 2019 r.) w odpowiedzi na wezwanie z dnia 21 sierpnia 2019 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz niestandaryzowanego sekurytyzacyjnego funduszu inwestycyjnego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 czerwca 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz niestandaryzowanego sekurytyzacyjnego funduszu inwestycyjnego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 28 sierpnia 2019 r. (data wpływu 3 września 2019 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 21 sierpnia 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

E. sp. z o.o. (dalej: „Spółka”. „E.”) jest podmiotem utworzonym według prawa polskiego, prowadzącym działalność w zakresie międzynarodowego zarządzania wierzytelnościami, w tym zakupu należności, realizacji zabezpieczeń, outsourcingu procesów biznesowych oraz prowadzenia windykacji na zlecenie. E. na podstawie decyzji z dnia 9 czerwca 2010 r. wydanej przez Komisję Nadzoru Finansowego uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego. FIZ (dalej: „Fundusz”) jest niestandaryzowanym sekurytyzacyjnym funduszem inwestycyjnym zamkniętym.

Fundusz - ściśle regulowany ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U.2018.1355 t.j.; dalej: „ustawa o FI”) -jest podmiotem, którego wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego lub niepublicznego proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. W myśl art. 187 ust. 3 ustawy o FI, Fundusz jest zobowiązany do osiągania przychodów z lokat netto, tj. lokowania środków pieniężnych w m in. określone wierzytelności, prawa do świadczeń z tytułu wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych. Z uwagi na obostrzenia ustawowe nie może zawierać umów o pracę, inwestować w swoje wyposażenie oraz organizacje niezbędną do prowadzenia działalności wykraczającej poza dokonywanie inwestycji. Jest on w istocie masą majątkową wyposażoną w osobowość prawną - zatem w praktyce dla zapewnienia efektywnego zarządzania aktywami (wierzytelnościami) niezbędne jest świadczenie tego rodzaju usług przez odrębny, wyspecjalizowany podmiot.

S.A. (dalej: „Towarzystwo”) jest organem zarządzającym i reprezentującym Fundusz przed osobami trzecimi.

Uwzględniając art. 4 ust. 1b ustawy o FI, w dniu 12 grudnia 2018 r., Spółka zawarła umowę z Towarzystwem oraz Funduszem, której przedmiotem jest zarządzanie wierzytelnościami sekurytyzowanymi należącymi do Funduszu.

Na mocy Umowy Towarzystwo przekazało Spółce zarządzanie częścią portfela inwestycyjnego Funduszu obejmującego wskazane wierzytelności należące do Funduszu w dniu zawarcia Umowy oraz nabywanymi w trakcie jej obowiązywania. Na wykonywanie „kompleksowej usługi zarządzania Pakietem Wierzytelności” składa się m in. podejmowanie i dokonywanie określonych czynności faktycznych i prawnych mających na celu doprowadzenie do zaspokojenia roszczeń cywilnoprawnych Funduszu wobec dłużników, w tym czynności windykacyjnych, przechowywanie dokumentacji oraz administrowanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami, a także podejmowanie innych czynności powstających w związku ze specyfiką działalności funduszy inwestycyjnych.

Dla wykonywania powyżej opisanych czynności, tj. dla efektywnego zarządzania jakością portfela inwestycyjnego Funduszu, konieczne jest posiadanie odpowiedniego zaplecza personalnego, a także doświadczenia w zakresie funkcjonowania rynku wierzytelności. W praktyce zatem, dla zapewnienia kompetentnego i efektywnego zarządzania aktywami Funduszu (wierzytelnościami) konieczny jest zakup usług dostosowanych do charakteru tych aktywów. Spółka, jako podmiot od lat aktywny na rynku wierzytelności dysponuje wszelkimi warunkami technicznymi i organizacyjnymi, wiedzą i doświadczeniem w zakresie funkcjonowania tego rynku. Dlatego też strony (Spółka, Towarzystwo, Fundusz) zdecydowały się na zawarcie Umowy na świadczenie przedmiotowych usług. Warto podkreślić, że zawarcie takiej umowy w celu outsourcingu czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym może odbyć się jedynie za uprzednim uzyskaniem zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, które Spółka posiada.

Czynności podejmowane przez Spółkę na potrzeby zarządzania portfelem będą obejmować w szczególności:

aktywne poszukiwanie wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz,
przeprowadzenie analizy oraz wyceny przedinwestycyjnej nabywanych wierzytelności do portfela inwestycyjnego, w tym dokonanie wyceny pakietu wierzytelności przed jego nabyciem celem przedłożenia rekomendacji zgromadzenia inwestorów Funduszu w przedmiocie jego nabycia przez Fundusz,
reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, w tym między innymi dokonywanie badania stanu wierzytelności/pakietów przed złożeniem oferty, składanie ofert, negocjowanie warunków zakupu i sprzedaży wierzytelności,
odbieranie od cedenta (inicjatora sekurytyzacji) i przechowywanie dokumentacji dotyczącej nabywanych do portfela wierzytelności,
prowadzenie ewidencji analitycznej wierzytelności wchodzących w skład portfela,
obsługiwanie wierzytelności wchodzących w skład portfela inwestycyjnego w tym uzgodnienie stanu wierzytelności wchodzących w skład portfela,
prowadzenie i koordynacja działań windykacyjnych, w tym między innymi prowadzenie negocjacji w imieniu Funduszu w zakresie sposobu i terminu spłaty wierzytelności realizowanych w formie kontaktu korespondencyjnego, telefonicznego, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub ewentualnie poprzez kontakt osobisty z dłużnikiem, o ile okaże się to konieczne.
ustalanie aktualnego adresu dłużników w Centralnym Biurze Adresowym lub w innych rejestrach, o ile okaże się to konieczne i ekonomicznie uzasadnione,
wystawianie oraz podpisywanie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Fundusz i w jego zakresie,
zawieranie ugód z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela inwestycyjnego w tym między innymi składanie oświadczeń o odroczeniu terminów płatności, rozłożeniu spłaty na raty, umorzeniu całości lub części zadłużenia według swojego uznania oraz przesyłanie deklaracji podatkowych dłużnikom jeżeli ma to zastosowanie po zawartej ugodzie, przy czym umorzenie zadłużenia w całości wymaga uprzedniego przedłożenia Towarzystwu uzasadnionej rekomendacji, która zostanie zaakceptowana przez Towarzystwo na piśmie,
przekazywanie Towarzystwu danych niezbędnych do dokonywania wycen wierzytelności wchodzących w skład portfela, a także dostarczanie Towarzystwu wymaganej wyceny nieruchomości i ruchomości, które staną się własnością Funduszu w toku obsługi wierzytelności przez nabycie przez Fundusz własności przedmiotu zabezpieczenia wierzytelności.
uczestniczenie w procesie zbywania wierzytelności wchodzących w skład portfela inwestycyjnego na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez Fundusz,
przechowywanie i archiwizacja dokumentacji dotyczącej wierzytelności wchodzących w skład portfela inwestycyjnego,
wybranie kancelarii, która będzie świadczyć usługi na rzecz Funduszu w zakresie postępowań przedsądowych, sądowych oraz egzekucyjnych i zlecanie kancelariom w imieniu i na rachunek Funduszu, świadczenie usług w tym zakresie,
przekazywanie po zawarciu umowy z Biurem Informacji Gospodarczych informacji o zobowiązaniach dłużników Funduszu oraz podejmowanie czynności prawnych oraz faktycznych związanych z wykonywaniem obowiązków wyżej wskazanych, niezbędnych dla prawidłowego wykonania postanowień umownych, niezależnie od rodzaju lub źródła ich powstania. Spółka będzie przekazywać informacje według własnego uznania i oceny, mając na uwadze zwiększenie skuteczności podejmowanych działań dla należytego wykonania umowy zgodnie z obowiązującymi aktami prawa,
przekazywanie podmiotom, którym Fundusz zlecił realizacje czynności związanych z wysyłaniem wezwań do zapłaty, wiadomości tekstowych oraz wiadomości głosowych na numery telefonów dłużników, dane niezbędne do wysłania odpowiednich wezwań do zapłaty, wiadomości tekstowych lub głosowych, a w przypadku, gdy Fundusz nie zlecił tym podmiotom takich czynności, dodatkowo zlecanie wyżej wymienionych czynności w imieniu Funduszu, z zastrzeżeniem, że przekazanie danych lub dodatkowo zlecenie realizacji czynności może nastąpić pod warunkiem zawarcia z takim podmiotem umowy gwarantującą ochronę przetwarzania danych dłużników oraz przestrzegania zakazu ujawnienia tajemnicy zawodowej,
współpraca z podmiotami trzecimi przy due diligence Portfela przeprowadzanego w wypadku decyzji inwestora Funduszu o sprzedaży portfela inwestycyjnego,
dokonywanie w imieniu i na rachunek Funduszu płatności kosztów opłat skarbowych oraz opłat egzekucyjnych oraz innych opłat wymaganych przez jednostki administracji publicznej, które mogą pojawić się w trakcie procesu dochodzenia roszczeń na drodze postępowania sądowego lub egzekucyjnego, w każdym przypadku pokrytych ze środków zgromadzonych na oddzielnym koncie Funduszu.

Spółka w ramach Umowy zawartej z Towarzystwem jest zobowiązana do przekazywania informacji kontrolnych. Na informacje przekazywane Towarzystwu składają się:

raporty uzgodnione między stronami dotyczące procesu inwestycyjnego i procesu zbycia wierzytelności w poszczególnych okresach rozliczeniowych w zakresie wskazanym w Umowie,
księgi pomocnicze Funduszu stanowiące część ksiąg rachunkowych,
dokumentacje odnoszące się do źródeł decyzji inwestycyjnych dotyczących portfela wierzytelności,
informacje dotyczące działań podejmowanych z związku z realizacją świadczeń umownych, w tym ewidencje zawartych transakcji,
dane niezbędne do dokonania wyceny Wierzytelności, a także wyceny wymaganej dla nieruchomości i ruchomości, które staną się własnością Funduszu w trakcie trwania Umowy.

Na mocy Umowy Spółka ma prawo podzlecenia innym podmiotom wykonywania części czynności zarządzania aktywami Funduszu po uprzedniej zgodzie Towarzystwa, przy czym jest ona nadal odpowiedzialna za ogólną strategię zarządzania i kontrolę wyników.

Usługi, które będą świadczone na rzecz Towarzystwa i Funduszu w ramach Umowy mają zapewnić maksymalizacje korzyści z realizacji portfela wierzytelności.

Za wykonywane usługi w ramach Umowy, Spółka otrzymuje wynagrodzenie z tytułu zarządzania wierzytelnościami. Wynagrodzenie stanowi ustalony umownie procent przepływów pieniężnych brutto stanowiących kwotę wszystkich środków pieniężnych otrzymywanych przez Fundusz. Ustalony procent odnosi się do przepływów miesięcznych brutto z wyjątkiem przypadków, w których egzekucja zabezpieczenia została już zakończona, a środki pieniężne z egzekucji zostały zabezpieczone na drodze sądowej i oczekują na wypłatę na rzecz wierzycieli z chwilą podpisania umowy nabycia pakietu wierzytelności, a także odmienny procent ustalony w ramach przepływów pieniężnych brutto w przypadku środków pieniężnych w sprawach sądowych.

Umowa zakłada, iż wynagrodzenie z tytułu zarządzania wierzytelnościami pokrywa wszelkie wewnętrzne koszty Spółki, ale nie zewnętrzne koszty zarządzania Funduszem, w szczególności koszty nabycia pakietów wierzytelności, koszty związanych z utrzymaniem Funduszu, opłaty z tytułu wyceny zewnętrznej oraz pozostałe opłaty i koszty zewnętrzne. Strony zawierając Umowę przewidziały także wynagrodzenie motywacyjne z tytułu zarządzania aktywami, które przewyższa podstawowe wynagrodzenie w przypadku uzyskania przez Spółkę wyższego pułapu niż ten przewidziany w Umowie między Spółką a Towarzystwem.

W celu prawidłowego wykonania Umowy, Towarzystwo powierzyło Spółce przetwarzanie danych osobowych w zakresie określonym w procedurach i instrukcjach wynikających z Umowy. Czynności te wykonywane są wyłącznie w celach związanych z wykonywaniem Umowy. Strony zobowiązały się ponadto do bezterminowego zachowania poufności w sprawach dotyczących Umowy oraz zachowania tajemnicy zawodowej w rozumieniu ustawy o FI.

Końcowo, Spółka pragnie poinformować, że w analogicznym zakresie jak wskazany w niniejszym stanie faktycznym uzyskała 5 lipca 2012 roku interpretację indywidualną (sygn. IPPP1/443-365/12-2/AS), w której to Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że świadczone przez nią tożsame usługi na podstawie umowy z innym towarzystwem funduszy inwestycyjnych, stanowiły usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i w konsekwencji korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT).

W piśmie uzupełniającym opis sprawy Wnioskodawca wskazał, że Fundusz, na rzecz którego Spółka świadczy usługi stanowi alternatywny fundusz inwestycyjny w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 1355 z późn.zm.) oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U. UE.L. 174/1).

Ponadto Wnioskodawca poinformował:

w ocenie Wnioskodawcy, w ramach wykonywanych czynności wymienionych we wniosku świadczeniem głównym jest zarządzanie portfelem wierzytelności;

w ocenie Wnioskodawcy można stwierdzić, że Spółka zarządza ryzykiem inwestycyjnym i podejmuje decyzje w zakresie prowadzonych inwestycji. Jako inwestycję Spółka rozumie tu każdorazowo portfel wierzytelności. W zakresie zarządzania każdym portfelem Spółka posiada pełną autonomię co do podejmowanych decyzji i zarządza całościowo ryzykiem inwestycyjnym (kredytowym, walutowym, stóp procentowych). Jedyny przejaw zewnętrznego wsparcia można zaobserwować na moment nabycia portfela wierzytelności, gdzie decyzja (o nabyciu certyfikatów) podejmowana jest przez fundusz inwestycyjny, jednakże na podstawie i z uwzględnieniem analiz i rekomendacji przedstawionych przez Spółkę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługi, które Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają, jako usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 (Dz. U.2018.2174 t.j. z dnia 21 listopada 2018 r.; dalej: ustawa VAT)?

Usługi, które Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają, jako usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 5 ust 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, która nie stanowi dostawy towarów

Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku m in.: usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) Ustawy o VAT odnosi się zatem w szczególności do zakresu opisanego w stanie faktycznym, tj. do usług o charakterze zarządzania portfelami inwestycyjnymi niestandardowych sekurytyzacyjnych zamkniętych funduszy inwestycyjnych.

W zakresie stosowania zwolnienia z podatku VAT, jako wyjątku od ogólnej zasady powszechności opodatkowania, przyjmuje się. że podstawy prawne do zastosowania zwolnień podatkowych powinny być interpretowane w sposób ścisły. W rezultacie, na podstawie literalnego brzmienia wyżej wymienionych przepisów, w celu stosowania zwolnienia od podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

wykonywanie czynności stanowiących usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich części,

wykonywanie usługi zarządzania powinny dotyczyć funduszy inwestycyjnych w rozumieniu ustawy o FI.

Usługi zarządzania będące przedmiotem niniejszej analizy dotyczą bez wątpliwości funduszu inwestycyjnego - Fundusz bowiem został powołany w myśl ustawy o FI oraz działa zgodnie z literalnym brzmieniem tych przepisów. Należy podkreślić, że dla celów stosowania zwolnienia nie jest istotna podmiotowość świadczącego usługę zarządzania. Można domniemywać, że w przypadku chęci ograniczenia przez ustawodawcę zakresu podmiotów, których usługi mogą korzystać ze zwolnienia od VAT, takie ograniczenie zostałoby wyrażone bezpośrednio w treści przepisu. Tymczasem - w przeciwieństwie do ograniczenia zakładającego stosowanie zwolnienia wyłącznie w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych określonych w ustawie o FI - przepis nie formułuje żadnych warunków w odniesieniu do rodzaju podmiotu świadczącego usługi zarządzania. Z tego względu, wskazane zwolnienie od VAT ma zastosowanie do wszelkich podmiotów świadczących usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego lub jego części, w tym do czynności wykonywanych przez podmiot działający na zlecenie towarzystwa na podstawie umowy o zarządzanie.

Co się tyczy natomiast drugiego punktu, to z uwagi na to, że w obecnie obowiązującej ustawie o VAT nie została zawarta definicja usług zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, celem określenia czy świadczone przez Spółkę na rzecz Funduszu usługi faktycznie stanowią usługi zarządzania, należy odwoływać się do prawodawstwa wspólnotowego oraz ustawy o FI i orzecznictwa polskich sądów administracyjnych oraz organów podatkowych.

Pojęcie zarządzania wierzytelnościami

Definicja "zarządzania wierzytelnościami" została wskazana w załączniku nr II (dalej jako: "Załącznik II") do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (Dz.U.UE L 2009.302.32; dalej: "Dyrektywa UCITS"), z którego wynika, że funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem inwestycyjnym obejmują:

zarządzanie inwestycjami

administrację, w tym:
1. obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłatę zysków;
7. emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg;

wprowadzanie do obrotu.

Analogicznie, zgodnie z Załącznikiem I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz U. UE. L 174/1) (dalej: „dyrektywa AIFMD”), zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi polega na:

zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi;

zarządzaniu ryzykiem;

administrowaniu, tj.:
1. obsłudze prawnej i usługach w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami; zarządzaniu funduszami;
2. obsłudze zapytań klientów;
3. wycenie i wyznaczaniu ceny (w tym zeznania podatkowe);
4. monitorowaniu przestrzegania uregulowań;
5. podziale dochodu;
6. emisji i umarzaniu jednostek uczestnictwa i udziałów;
7. ustaleń umownych, w tym wysyłania świadectw;
8. przechowywania ksiąg;

wprowadzaniu do obrotu;

innej działalności związanej z aktywami, usługach niezbędnych do wypełniania funkcji powierniczej TFI, zarządzaniu infrastrukturą, działalności w zakresie administrowania nieruchomościami, poradami dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, poradach i usługach związanych z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i innymi usługami związanymi z zarządzaniem funduszami oraz spółkami i innymi aktywami.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w sposób zgodny z celami prawodawstwa unijnego pomocne są przede wszystkim orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S A. (BBL) v. Państwo Belgijskie), „dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. [...] Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi". Podobnie również w wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National pic Inscape lnvestment Fund v. Commissioners of Customs & Excise) Trybunał podkreślił, że samo pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie i obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli gdy oceniać je globalnie tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami”.

Tym samym TSUE w swoich wyrokach podkreśla, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, które celowo nie są definiowane, gdyż nie sposób ich ograniczyć do jednego katalogu - muszą jednak one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie całościowego świadczenia z zarządzaniem portfelem funduszu.

Na powyższe rozstrzygnięcia i wynikające z nich definicje, nieustannie powołują się polskie organy podatkowe przy określaniu zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wymienione funkcje w sposób kompleksowy obejmują czynności zarządcze, tym samym nie ograniczając się jedynie do zarządzania sensu stricte, ale ujmując również czynności administracyjne, prawne czy księgowe - tak jak w tym przypadku usług realizowanych w ramach Umowy.

Przykładowo należy wskazać interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. ILPP2/4512-1-272/16-2/S, w której w opisanym stanie faktycznym, na podstawie zawartej umowy, spółka świadczy usługę odpłatnego zarządzania całością portfela inwestycyjnego Funduszu, obejmującego sekurytyzowane wierzytelności (dalej: Portfel) nabywane przez Fundusz do tego Portfela (dalej: Usługa). W ramach czynności, które spółka świadczy dla Funduszu znajdowały się :

prowadzenie i koordynowanie działań windykacyjnych (przedsądowych, sądowych, egzekucyjnych);

zawieranie ugód z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład Portfela;

zbywanie wierzytelności wchodzących w skład Portfela.

We wskazanej interpretacji. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że "czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu stanowić będą usługę kompleksową, gdzie wszystkie czynności wchodzące w jej zakres łączy wspólny cel - zmaksymalizowania zysków, jakie aktywa (wierzytelności) mogą przynieść Funduszowi. Stąd też dokonywanie podziału ww. czynności, i traktowanie każdej z nich z osobna w zaistniałych okolicznościach przybierałoby sztuczny charakter. (...) Z powołanego orzeczenia w sprawie C-169/04 wynika, że zarządzanie funduszami powierniczymi obejmuje usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Z uwagi na powyższe przepisy oraz powołane orzecznictwo wspólnotowe uznać należy, że świadczona usługa, o której mowa we wniosku, niewątpliwie mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku VAT, a zatem objęta jest na mocy tego przepisu zwolnieniem od podatku".

Jak potwierdził również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2018 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.729.2018.1 .AS, „przenosząc powyższe uwagi do przepisów ustawy o VAT, uwzględniając fakt. iż (i) Usługi Zarządzania Portfelem oraz Usług Zarządzania Ryzykiem obejmują czynności wskazane w Załączniku I do AIFMD. (ii) Usługi Zarządzania Portfelem oraz Usług Zarządzania Ryzykiem są istotne i specyficzne dla zarządzania Funduszami oraz (iii) Usługi Zarządzania Portfelem oraz Usług Zarządzania Ryzykiem tworzą odrębną całość. Usługi Zarządzania Portfelem, które będą świadczone przez Wnioskodawcę, powinny podlegać zwolnieniu z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. B ustawy o VAT, a Usługi Zarządzania Ryzykiem, które będą świadczone przez Wnioskodawcę, powinny podlegać zwolnieniu z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. A ustawy o VAT”.

Podobne stanowisko w ramach kompleksowości usług zarządczych zostało również przedstawione w interpretacji wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 października 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.625.2018.1.MN. Wnioskodawca opisał czynności podejmowane w ramach umowy o zarządzanie jako o charakterze stricte zarządczym, jak np. zarządzanie portfelem inwestycyjnym, nadzór właścicielski nad portfelem inwestycyjnym funduszu, prowadzenie bieżących spraw funduszu poprzez zarządzanie jego zasobami majątkowymi i osobowymi w oparciu o przepisy prawa, statut, umowę o dofinansowanie i inne akty o charakterze wewnętrznym, w szczególności politykę oraz strategię inwestycyjną, dokonywanie inwestycji, a także podejmowanie decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych, jak również czynności o charakterze administracyjno-organizacyjnym, jak np. organizacja czy kontrola zasobów finansowych. Organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, zgodnie z którym „zarówno art. 43 ust. 1 pkt 12 a) i b) ustawy o VAT, jak i art. 135 ust. 1 lit. G) dyrektywy VAT wskazują jednoznacznie, że zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (AFI) jest zwolnione z podatku od towarów i usług. Tym samym, Spółka, której wyłącznym przedmiotem działalności jest zarządzanie funduszami inwestycyjnymi może, w opinii Wnioskodawcy, skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. A) i b) ustawy o VAT w związku usługami świadczonymi na podstawie Umowy o zarządzanie”.

Stanowisko to znajduje również poparcie w szeregu innych interpretacji indywidualnych, między innymi:

interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 lutego 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.790.2018.1.KS;
interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 lutego 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.764.2018.1. MP;
interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 kwietnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.118.2018.1.RW;
interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 marca 2018 r., sygn. 0112-KDIL1 -3.4012.689.2017.2.KB.

Niejako uzupełniająco warto również wskazać, że zgodnie z brzmieniem ustawy o VAT, pojęcie "funduszu inwestycyjnego" zostało określone poprzez odesłanie do przepisów ustawy o FI - zatem kwestie zwolnienia należy analizować również z punktu widzenia tej ustawy. Zgodnie bowiem z art. 1a ust. 2 ustawy o FI, nie stanowi działalności zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi działalność m.in. zakładów ubezpieczeń, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, funduszy emerytalnych i towarzystw emerytalnych, banków centralnych, spółek holdingowych, spółek kapitałowych w zakresie prowadzenia działalności jako podmioty emisyjne, czy banków krajowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, firm inwestycyjnych i zakładów reasekuracji, jak i innych. Co istotne - Spółka nie jest objęta wskazaną w przepisie listą.

Określenie bezpośrednio w ustawie o FI zakresu szczególnych podmiotów, których usługi na rzecz funduszy wyłączają istotę zarządzania, może wskazywać na to, że ustawodawca celowo przyjmuje założenie, że - a contrario - usługi o tym charakterze świadczone przez inne podmioty takie jak Spółka stanowią w istocie usługi zarządzania funduszami.

Ponadto, zgodnie z art. 192 ustawy o FI, zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego przez podmiot inny niż towarzystwo może się odbywać jedynie za uprzednim uzyskaniem zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowej. Fakt, że Spółka uzyskała takie zezwolenie i tym samym spełniła wskazane regulacjami wymogi stanowi tym bardziej element potwierdzający, że świadczone przez nią usługi są de facto usługami zarządzania w świetle wskazanych ustaw.

Kompleksowość usług zarządzania

Wnioskodawca na mocy powyższych ustaleń TSUE oraz praktyki organów pragnie zauważyć, iż "zarządzanie funduszem" należy interpretować jako wszystkie te działania, które są związane z prowadzeniem działalności funduszu. Usługi wykonywane w ramach Umowy stanowią usługi zarządzania funduszem tworzące odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Analiza wyżej wskazanych przepisów, orzeczeń oraz interpretacji pozwala zauważyć, że szczególnie istotnym przy określaniu zakresu zwolnienia jest charakter kompleksowości świadczonych usług związanych z systemem zarządzania funduszami. Pojęcie usługi kompleksowej powstało na podstawie orzecznictwa, w tym orzecznictwa TSUE i stanowi, iż usługa kompleksowa ma miejsce w przypadku gdy jedno świadczenie, złożone z minimum dwóch odrębnych elementów, jednego będącego głównym i drugiego dodatkowego, dla których to elementów - gdyby były one świadczone odrębnie -obowiązywałyby różne stawki VAT, należy opodatkować według jednej stawki VAT mającej zastosowanie do tego jednego świadczenia, określonej w zależności od głównego elementu - nawet gdy można zidentyfikować cenę za każdy odrębny element składający się na całkowitą cenę (przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. VIII SA/Wa 37/18).

Praktyka organów podatkowych podkreśla, że nawet niemające charakteru stricte zarządczego usługi - jak np. usługi windykacji czy usługi prawne - jeśli są świadczone w ramach jednej umowy o zarządzanie ze spółką - i nie stanowią wyodrębnionych, czysto technicznych czynności - to należy je jako kompleksową usługę zarządzania objąć zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT (przykładowo wskazywana wyżej interpretacja o sygn. ILPP2/4512-1-272/16-2/S).

Powyższe kwestie znajdują również odzwierciedlenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 września 2018 r. o sygn. I SA/Gd 663/18, gdzie wskazano, że „biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz wnioski płynące z orzecznictwa TSUE dla zastosowania do usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. A) i b) ustawy o VAT konieczne jest aby usługi świadczone przez podatnika na rzecz funduszu:

mieściły się w zakresie przedmiotowym usług zarządzania,

stanowiły czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności funduszu sekurytyzacyjnego,

stanowiły usługę kompleksową tworzącą odrębną, logicznie skonstruowaną i spójną całość oraz realizowały cel wprowadzenia zwolnień z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi”.

Przedkładając zatem powyższe na sytuację Spółki należy stwierdzić, że usługi zarządzania określone w Umowie:

mieszczą się w zakresie przedmiotowym usług zarządzania, gdyż jak wskazuje Umowa „Zarządzający Aktywami, oświadcza, iż posiada wszelkie warunki techniczne i organizacyjne oraz wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonywania kompleksowej usługi zarządzania Pakietem Wierzytelności lub sekurytyzowanymi wierzytelnościami”. Jednocześnie, zakres realizowanych czynności w ramach „zarządzania portfelem”, określonym obejmuje szeroki zakres świadczeń, które mogą być uznane za wykonywane „w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy” podlegającego zwolnieniu zgodnie z praktyką organów podatkowych (w tym m.in. ww. interpretacją o sygn. ILPP2/4512-1-272/16-2/S),

stanowią czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności Funduszu, który -będąc w istocie masą majątkową wyposażoną w osobowość prawną - dla zapewnienia efektywnego zarządzania całością swoich aktywów jest obowiązany do nabycia tego rodzaju usług przez specjalistyczny podmiot i w konsekwencji zawarcia Umowy ze Spółką,

stanowią usługę kompleksową tworzącą odrębną, logicznie skonstruowaną i spójną całość, co potwierdza zarówno Umowa mówiąca o kompleksowej usłudze zarządzania (co wprost wskazuje, że nawet Umowa stanowi o jednej zleconej usłudze, bez wyodrębniania poszczególnych jej elementów), jak i całościowy charakter działań, które niezależnie od obowiązków prowadzenia ewidencji, przechowywania i archiwizowania dokumentacji, całościowej obsługi wierzytelności, w tym uzgadniania stanu aktywów i kontaktu z kontrahentami, zawierają również obowiązki w zakresie prowadzenia i koordynacji działań windykacyjnych, które łącznie - w rozumieniu Umowy - stanowią jedną usługę, za które przewidziane jest jedno wynagrodzenie,

oraz realizują cel wprowadzenia zwolnień z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, które jako przewidziane bezpośrednio w dyrektywie 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”), powinny być również definiowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego. Jak wskazał TSUE w wyroku z dnia 9 grudnia 2015 r., C-595/13 w sprawie Fiscale Eenheid, celem stosowania tego zwolnienia jest między innymi ułatwienie inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów VAT, co ma zapewnić neutralność podatkową w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Warunkiem jednak tego jest poddanie funduszu szczególnemu nadzorowi państwowego. W opinii Wnioskodawcy zatem cel ten jest w osiągany, gdy spełniając wszystkie przesłanki zwolnienia z ustawy o VAT, Fundusz prowadzi działalność w myśl ustawy o FI i na podstawie art. 192 tej ustawy zawiera - poprzez Towarzystwo - umowę na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami z podmiotem posiadającym w tym zakresie zezwolenie KNF.

Zdaniem Spółki, z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy przyjąć, że zakres opisanych przez Wnioskodawcę usług, mieści się w całości w definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez praktykę orzeczniczą TSUE. sądów administracyjnych i organów podatkowych. Definicja ta obejmuje swoim zakresem usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym - świadczone przez Spółkę usługi wypełniają zatem definicję pełnego zarządzania w świetle wniosków wynikających z praktyki. Opisane w złożonym wniosku czynności są świadczone zawsze w związku z funkcjonowaniem sekurytyzacyjnego zamkniętego funduszu inwestycyjnego. Zatem wszystkie opisane czynności stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla postanowień umownych.

Tym samym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż usługi świadczone przez nią na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają, jako usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT.

Jak już Spółka poinformowała, że w analogicznym zakresie jak wskazany w niniejszym stanie faktycznym uzyskała 5 lipca 2012 roku interpretację indywidualną (sygn. IPPP1/443-365/12-2/AS), w której to Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że świadczone przez nią tożsame usługi na podstawie umowy z innym towarzystwem funduszy inwestycyjnych, stanowiły usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i w konsekwencji korzystały ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Pomimo zasadniczej tożsamości stanów faktycznych Spółka wystąpiła z powyższym wnioskiem z uwagi na brak tożsamości podmiotów, które obecnie aranżują współpracę ze Spółką oraz kosmetyczne zmiany w przepisach prawnych i podatkowych przywołanych we wniosku złożonym w 2012 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy – stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i lit. b ustawy – zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy – zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem utworzonym według prawa polskiego, prowadzącym działalność w zakresie międzynarodowego zarządzania wierzytelnościami., w tym zakupu należności, realizacji zabezpieczeń, outsourcingu procesów biznesowych oraz prowadzenia windykacji na zlecenie. Wnioskodawca uzyskał zezwolenie wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

Uwzględniając art. 4 ust. 1b ustawy o FI Spółka zawarła umowę z Funduszem -niestandaryzowanym sekurytyzacyjnym funduszem inwestycyjnym zamkniętym oraz Towarzystwem - organem zarządzającym i reprezentującym Fundusz przed osobami trzecimi, której przedmiotem jest zarządzanie wierzytelnościami sekurytyzowanymi należącymi do Funduszu.

Na mocy Umowy, Towarzystwo przekazało Spółce zarządzanie częścią portfela inwestycyjnego Funduszu obejmującego wskazane wierzytelności należące do Funduszu w dniu zawarcia Umowy oraz nabywanymi w trakcie jej obowiązywania. Na wykonywanie „kompleksowej usługi zarządzania Pakietem Wierzytelności” składa się m in. podejmowanie i dokonywanie określonych czynności faktycznych i prawnych mających na celu doprowadzenie do zaspokojenia roszczeń cywilnoprawnych Funduszu wobec dłużników, w tym czynności windykacyjnych, przechowywanie dokumentacji oraz administrowanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami, a także podejmowanie innych czynności powstających w związku ze specyfiką działalności funduszy inwestycyjnych.

Dla wykonywania powyżej opisanych czynności, tj. dla efektywnego zarządzania jakością portfela inwestycyjnego Funduszu, konieczne jest posiadanie odpowiedniego zaplecza personalnego, a także doświadczenia w zakresie funkcjonowania rynku wierzytelności. W praktyce zatem, dla zapewnienia kompetentnego i efektywnego zarządzania aktywami Funduszu (wierzytelnościami) konieczny jest zakup usług dostosowanych do charakteru tych aktywów. Spółka, jako podmiot od lat aktywny na rynku wierzytelności dysponuje wszelkimi warunkami technicznymi i organizacyjnymi, wiedzą i doświadczeniem w zakresie funkcjonowania tego rynku. Dlatego też strony (Spółka, Towarzystwo, Fundusz) zdecydowały się na zawarcie Umowy na świadczenie przedmiotowych usług. Zawarcie takiej umowy w celu outsourcingu czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym może odbyć się jedynie za uprzednim uzyskaniem zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, które Spółka posiada.

Na mocy Umowy Spółka ma prawo podzlecania innym podmiotom wykonywania części czynności zarządzania aktywami Funduszu po uprzedniej zgodzie Towarzystwa, przy czym jest ona nadal odpowiedzialna za ogólną strategię zarządzania i kontrolę wyników. Usługi, które będą świadczone na rzecz Towarzystwa i Funduszu w ramach Umowy mają zapewnić maksymalizację korzyści z realizacji portfela wierzytelności. Za wykonywane usługi w ramach Umowy, Spółka otrzymuje wynagrodzenie z tytułu zarządzania wierzytelnościami. Wynagrodzenie stanowi ustalony umownie procent przepływów pieniężnych brutto stanowiących kwotę wszystkich środków pieniężnych otrzymywanych przez Fundusz. Ustalony procent odnosi się do przepływów miesięcznych brutto z wyjątkiem przypadków, w których egzekucja zabezpieczenia została już zakończona, a środki pieniężne z egzekucji zostały zabezpieczone na drodze sądowej i oczekują na wypłatę na rzecz wierzycieli z chwilą podpisania umowy nabycia pakietu wierzytelności, a także odmienny procent ustalony w ramach przepływów pieniężnych brutto w przypadku środków pieniężnych w sprawach sądowych. Umowa zakłada, iż wynagrodzenie z tytułu zarządzania wierzytelnościami pokrywa wszelkie wewnętrzne koszty Spółki, ale nie zewnętrzne koszty zarządzania Funduszem, w szczególności koszty nabycia pakietów wierzytelności, koszty związanych z utrzymaniem Funduszu, opłaty z tytułu wyceny zewnętrznej oraz pozostałe opłaty i koszty zewnętrzne. Strony zawierając Umowę przewidziały także wynagrodzenie motywacyjne z tytułu zarządzania aktywami, które przewyższa podstawowe wynagrodzenie w przypadku uzyskania przez Spółkę wyższego pułapu niż ten przewidziany w Umowie między Spółką a Towarzystwem.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą określenia, czy usługi, które Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają jako usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

W odniesieniu do powyższego należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą m.in. funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1355, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych – ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

W myśl art. 3 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

fundusz inwestycyjny otwarty;
alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

Towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać zarządzającemu z UE prowadzącemu działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym lub funduszem inwestycyjnym zamkniętym i prowadzenie jego spraw (art. 4 ust. 1b ustawy o funduszach inwestycyjnych).

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 1c zarządzanie specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym albo funduszem inwestycyjnym zamkniętym obejmuje co najmniej zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu i ryzykiem.

W myśl art. 45a ust. 1 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Art. 46 ust. 3 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje, że w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.

Według art. 192 ust. 1 i ust. 2 powołanej ustawy – zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego przez podmiot inny niż towarzystwo wymaga uzyskania przez ten podmiot zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Zezwolenie na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami oznacza także zezwolenie za zarządzanie pulą wierzytelności.

Z powyższych przepisów wynika, że towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego innym podmiotom działającym z odpowiednim zezwoleniem Komisji Nadzoru Finansowego.

Wskazać należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) – zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE – państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Zarówno w przepisach krajowych, jak i przepisach unijnych brak jest definicji „zarządzania”. Dyrektywa 2006/112/WE nie definiuje pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. Urz. UE L 302 z 17.11.2009, str. 32, z późn. zm.).

Na mocy art. 6 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy 2009/65/WE – działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Zgodnie z treścią załącznika II – funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

zarządzanie inwestycjami,
administrację:
1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłata zysków;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg,
wprowadzanie do obrotu.

Natomiast na podstawie pkt 1 załącznika I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. Urz. UE L 174 z 1.07.2011, str. 1, z późn. zm.) – (dalej: AIFMD) – minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI:

zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;
zarządzanie ryzykiem.

Według pkt 2 ww. załącznika I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE – inne funkcje, które ZAFI może dodatkowo wykonywać w trakcie wspólnego zarządzania AFI:

administrowanie:
1. obsługa prawna i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe;
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. rowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów;
6. podział dochodu;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa i udziałów;
8. ustalenia umowne, w tym wysyłanie świadectw;
9. przechowywania ksiąg;
wprowadzanie do obrotu;
działalność związana z aktywami AFI, a mianowicie usługi niezbędne do wypełniania funkcji powierniczej ZAFI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem AFI i innymi aktywami w które zainwestowali.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, w powołanym także przez Wnioskodawcę orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: „Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze”. Zdaniem pełnomocnika „transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT”.

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc i Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli – gdy oceniać je globalnie – tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Trybunał zaznaczył też, że: „odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”. W uzasadnieniu TSUE podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH v. Finanzamt Bayreuth), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził: „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (…). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d)”.

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu.

W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie.

Ze względu na fakt, że pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Zgodnie z orzecznictwem TSUE pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne usługi np. usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy (wyrok C-169/04), czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (wyrok C-275/11), które będą korzystały ze zwolnienia, nawet jeżeli będą świadczone przez zarządzających będących osobami trzecimi. Jedynym warunkiem jest, aby usługi te spełniały szczególne i istotne funkcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z treścią załącznika nr II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to zarządzanie inwestycjami, administracja, w tym m.in. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem oraz wprowadzanie do obrotu.

Uwzględniając dotychczasowe orzecznictwo TSUE w tym zakresie (m.in. wyrok: C-8/03, C-169/04, C-275/11) należy przyjąć, że tego typu usługi podlegają zwolnieniu od podatku VAT, jako usługi w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym, o ile spełniają poniższe warunki:

są ściśle związane z działalnością właściwą dla funduszu (tj. polityką inwestycyjną, kupnem i sprzedażą aktywów, itp.) i służą jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu funduszem ,

bez nabycia tych usług fundusz nie byłby w stanie skutecznie prowadzić działalności i realizować swojej polityki inwestycyjnej,

są bezpośrednio związane z transakcjami realizowanymi przez fundusz i nie można ich łatwo od nich oddzielić,

tworzą odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje dla procesu zarządzania funduszem.

Należy jednakże zauważyć, że do zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, tj. zarządzających wszelkimi typami funduszy, które nie są objęte Dyrektywą UCITS zastosowanie znajduje Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dyrektywa ZAFI).

Jak wynika z art. 4 ust. 1 lit. w cyt. Dyrektywy ZAFI – zarządzanie AFI (rozumiane jako alternatywne fundusze inwestycyjne) oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a) lub b) załącznika I na rzecz jednego lub większej liczby AFI. Minimalny zakres funkcji zarządzania to:

zarządzanie portfelem inwestycyjnym – pkt 1 lit. a ww. załącznika,

zarządzanie ryzykiem – pkt 1 lit. b ww. załącznika.

Mając na uwadze, że przepisy ustawy o VAT wprost wskazują, że zwolnienie dla czynności zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi powinno być rozumiane zgodnie z przepisami o zarządzaniu tymi funduszami, a zatem wykonywane przez Wnioskodawcę czynności w zakresie alternatywnych funduszy inwestycyjnych: specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych należy rozpatrywać w oparciu o przepisy ww. Dyrektywy ZAFI oraz ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Na konieczność dokonania analizy pojęcia zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi w oparciu o ww. przepisy ustawy i Dyrektywy ZAFI wskazał również WSA w wyroku z dnia 18 lipca 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 3563/17.

Odnosząc się do kompleksowości przedmiotowej usługi, należy wskazać, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową obejmującą kilka świadczeń pomocniczych.

Kwestia kompleksowości usług była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przywołać można chociażby wyrok z 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07, w którym stwierdzono, że: „każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne” (również wyrok z 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06). Wyrok ten sformułował kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono zatem miejsce w sytuacji, gdy (i) świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej, (ii) poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, (iii) kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych, (iv) kiedy nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.

Usługa kompleksowa zawiera zatem kilka czynności (usług) opodatkowanych różnymi stawkami podatku VAT, z tym, że jedna z nich jest usługą główną, przeważającą, nadającą danej usłudze jej główny charakter, przy czym wszystkie zmierzają do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego wskazanej w umowie. Usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez usługi pomocniczej usługi głównej.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy uznać należy, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę stanowić będą usługę kompleksową, gdzie wszystkie czynności wchodzące w jej zakres łączy wspólny cel – maksymalizacja korzyści z realizacji portfela wierzytelności. Stąd też dokonywanie podziału ww. czynności, i traktowanie każdej z nich z osobna w zaistniałych okolicznościach przybierałoby sztuczny charakter.

W ocenie tut. Organu czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy mieszczą się w definicji zarządzania inwestycjami w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE oraz Dyrektywę ZAFI. W świetle Dyrektywy ZAFI to zarządzanie portfelami inwestycyjnymi i zarzadzanie ryzykiem stanowią elementy niezbędne dla uznania, że czynności wykonywane przez zarządzającego alternatywnym funduszem inwestycyjnym stanowią zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Jak wskazał Wnioskodawca, świadczeniem głównym w ramach czynności wymienionych we wniosku jest zarządzanie portfelem wierzytelności. Ponadto, Spółka zarządza ryzykiem inwestycyjnym i podejmuje decyzje w zakresie prowadzonych inwestycji (portfeli wierzytelności). W zakresie zarządzania każdym portfelem Spółka posiada pełną autonomię co do podejmowanych decyzji i zarządza całościowo ryzykiem inwestycyjnym (kredytowym, walutowym, stóp procentowych). Jedyny przejaw zewnętrznego wsparcia można zaobserwować na moment nabycia portfela wierzytelności, gdzie decyzja (o nabyciu certyfikatów) podejmowana jest przez fundusz inwestycyjny, jednakże na podstawie i z uwzględnieniem analiz i rekomendacji przedstawionych przez Spółkę. Wnioskodawca posiada również zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

Wobec powyższego należy uznać, że Wnioskodawca będzie świadczył usługi zarządzania alternatywnym funduszem inwestycyjnym, ponieważ zakres wykonywanych przez niego czynności obejmuje zarządzanie portfelami inwestycyjnymi oraz zarządzanie ryzykiem, kluczowych do zdefiniowania czynności zarządzania. Jak wynika z załącznika do I Dyrektywy ZAFI, zarządzający może dodatkowo wykonywać w trakcie zarządzania inne funkcje, to m.in. administrowanie, w tym obsługa prawna, zapytania klientów, monitorowanie przestrzegania uregulowań i inne usługi związane zarządzaniem AFI.

W analizowanej sprawie należy mieć na uwadze, że usługi są przez Spółkę świadczone na podstawie Umowy na rzecz szczególnego rodzaju funduszu inwestycyjnego zamkniętego, jakim jest niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny. W przypadku tego typu funduszu, proces zarządzania jego portfelem inwestycyjnym, składającym się w zasadniczej części z pakietów wierzytelności, obejmuje szereg czynności faktycznych i prawnych związanych m.in. z: nabyciem właściwego pakietu wierzytelności, jego bieżącą obsługą, zbywaniem przez fundusz wierzytelności lub pakietów wierzytelności stanowiących składniki jego aktywów, w tym negocjacje i wsparcie w procesie sprzedaży, reprezentowanie funduszu. Biorąc pod uwagę zakres czynności wykonywanych przez Spółkę na podstawie Umowy, a także powyższą analizę czynności niezbędnych w procesie zarządzania aktywami funduszu sekurytyzacyjnego, należy stwierdzić, że stanowią one powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres mieści się w określonym powyżej katalogu usług specyficznych i istotnych składających się na zarządzanie funduszem sekurytyzacyjnym.

Zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie zawartej umowy z Towarzystwem oraz Funduszem mieszczą się w zakresie czynności zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy i w związku z tym będą zwolnione od podatku na podstawie ww. artykułu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin