Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.242.2019.3.ENB
z 24 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym złożonym w dniu 19 czerwca 2019 r., uzupełnionym w dniach 22 sierpnia i 10 września 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymywanego z USA – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny, uzupełniony w dniach 22 sierpnia i 10 września 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymywanego z USA.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowaną będącą stroną postępowania:

A

• Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania:

B

przedstawiono następujący stan faktyczny.

A jest osobą ubezwłasnowolnioną, dla której ustanowiony został opiekun prawny, i wraz z B uczestniczy w tym samym zdarzeniu dotyczącym nabycia odszkodowania po śmierci T.S. (zmarłego tragicznie w wypadku w pracy w dniu 28 grudnia 2005 r. w USA), dla którego A była żoną, a B córką.

Przyznane odszkodowanie znajduje się na terenie USA i podlega nadzorowi sądu amerykańskiego.

Od drugiej połowy grudnia 2018 r. kurator M. B. przesyła środki pochodzące z odszkodowania (w grudniu 2018 r. tylko raz miał miejsce przekaz po 600 USD dla A i 600 USD dla B).

Od stycznia 2019 r. przekazy odbywają się 2 razy w miesiącu w wysokości 1200 USD w formie regularnych wpłat (annuity) pochodzących ze środków odszkodowania (dla A 2 x w miesiącu po 600 USD i dla B 2 x w miesiącu po 600 USD).

Kurator wyznaczony na terenie USA rozlicza się przed sądem amerykańskim z przekazywanych kwot oraz odprowadza tam podatki. Opiekun prawny A zobowiązany jest do przekazywania stanu wydatkowanych kwot i rozlicza się wobec kuratora.

B i A posiadają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych wyłącznie w Polsce. Nie posiadają miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w innym kraju, poza Polską.

Kwoty otrzymywane ze Stanów Zjednoczonych stanowią wypłatę odszkodowania osobowego (szkoda spowodowana zdarzeniem, w następstwie którego doszło do śmierci T. S.). Odszkodowanie to zostało przyznane na podstawie ugody bez udziału sądu w 2012 r. Ugoda/porozumienie zostało zawarte pomiędzy adwokatem reprezentującym A i B, z kancelarii D. w Nowym Yorku, a reprezentantem pozwanych firm (było to pozasądowe porozumienie, gdyż wcześniejszy długoletni proces sądowy nie został rozstrzygnięty ze względu na charakter sprawy, brak świadków, trudności w reprezentowaniu A i B przez nie same - ze względu na ich kondycję zdrowotną oraz nieobecność fizyczną w USA).

Przedmiotem wypłat są jedynie środki ze wskazanego odszkodowania, nie było żadnych innych środków pozostawionych przez T. S. w USA.

Ponadto w uzupełnieniu wyjaśniono, że wskazane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane z tytułu ubezpieczenia osobowego podmiotów odpowiedzialnych za wypadek. Odszkodowanie zostało wypłacone przez podmiot, w którym ubezpieczone były firmy wobec których kancelaria prawnicza wystąpiła z roszczeniami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy środki wpływające z USA do Polski tytułem odszkodowania dla A i B podlegają opodatkowaniu?

Zdaniem Zainteresowanych, środki przelewane do Polski należne A i B powinny być zwolnione z podatku na podstawie artykułu 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż są wynikiem odszkodowania po zmarłym mężu i ojcu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym

Na podstawie art. 3 ust. 2a ww. ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 1 cyt. ustawy) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (art. 4a ww. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że A jest osobą ubezwłasnowolnioną, dla której ustanowiony został opiekun prawny, i wraz z B uczestniczy w tym samym zdarzeniu dotyczącym nabycia odszkodowania po śmierci T. S. (zmarłego tragicznie w wypadku w pracy w dniu 28 grudnia 2005 r. w USA), dla którego A była żoną, a B córką.

Przyznane odszkodowanie znajduje się na terenie USA i podlega nadzorowi sądu amerykańskiego.

Od drugiej połowy grudnia 2018 r. kurator M. B. przesyła środki pochodzące z odszkodowania (w grudniu 2018 r. tylko raz miał miejsce przekaz po 600 USD dla A i 600 USD dla B).

Od stycznia 2019 r. przekazy odbywają się 2 razy w miesiącu w wysokości 1200 USD w formie regularnych wpłat (annuity) pochodzących ze środków odszkodowania (dla A 2 x w miesiącu po 600 USD i dla B 2 x w miesiącu po 600 USD).

Kurator wyznaczony na terenie USA rozlicza się przed sądem amerykańskim z przekazywanych kwot oraz odprowadza tam podatki. Opiekun prawny A zobowiązany jest do przekazywania stanu wydatkowanych kwot i rozlicza się wobec kuratora.

B i A posiadają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych wyłącznie w Polsce. Nie posiadają miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w innym kraju, poza Polską.

Kwoty otrzymywane ze Stanów Zjednoczonych stanowią wypłatę odszkodowania osobowego (szkoda spowodowana zdarzeniem, w następstwie którego doszło do śmierci T. S.). Odszkodowanie to zostało przyznane na podstawie ugody bez udziału sądu w 2012 r. Ugoda/porozumienie zostało zawarte pomiędzy adwokatem reprezentującym A i B, z kancelarii D. w Nowym Yorku, a reprezentantem pozwanych firm (było to pozasądowe porozumienie, gdyż wcześniejszy długoletni proces sądowy nie został rozstrzygnięty ze względu na charakter sprawy, brak świadków, trudności w reprezentowaniu A i B przez nie same - ze względu na ich kondycję zdrowotną oraz nieobecność fizyczną w USA).

Przedmiotem wypłat są jedynie środki ze wskazanego odszkodowania, nie było żadnych innych środków pozostawionych przez T. S. w USA.

Ponadto w uzupełnieniu wyjaśniono, że wskazane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane z tytułu ubezpieczenia osobowego podmiotów odpowiedzialnych za wypadek. Odszkodowanie zostało wypłacone przez podmiot, w którym ubezpieczone były firmy wobec których kancelaria prawnicza wystąpiła z roszczeniami.

W związku z tym, że obie Zainteresowane posiadają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową) wyłącznie w Polsce natomiast odszkodowanie jest wypłacane ze Stanów Zjednoczonych Ameryki w przedmiotowej sprawie zastosowanie mają regulacje zawarte w Umowie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r., Nr 31, poz. 178).

Wskazać należy, że ww. Umowa polsko-amerykańska nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania odszkodowań. Oznacza to, że analizowane odszkodowanie będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wynikających z art. 5 umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 powyższej Umowy, osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Stosownie natomiast do art. 5 ust. 2 ww. Umowy, postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

1. prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub
2. przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

Dodatkowo z art. 5 ust. 3 ww. Umowy wynika, że bez względu na postanowienia niniejszej Umowy, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artkułu 4), tak jakby niniejsza Umowa nie weszła w życie.

Z powyższego wynika zatem, że w świetle ww. Umowy otrzymane odszkodowanie może podlegać opodatkowaniu zarówno w Polce jak i w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku..

W myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy – korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego odszkodowanie wypłacane z ubezpieczenia osobowego, które Zainteresowane otrzymują na podstawie zawartej ugody stanowi dla Nich przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże odszkodowanie to w Polsce korzysta ze wskazanego we wniosku zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wymienia jako wolne od podatku kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, zatem w związku z otrzymywaniem opisanego we wniosku odszkodowania na Zainteresowanych nie ciąży z tego tytułu obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowane i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Zainteresowane w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ………… za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.