Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-3.4013.204.2019.1.WR
z 24 października 2019 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 sierpnia 2019 r. (data wpływu 3 września 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku akcyzowego w zakresie zwolnienia z akcyzy wyrobów gazowych przeznaczonych do celów opałowych przez gospodarstwa domowe jest:

  • prawidłowe - w zakresie możliwości nabycia przez Wnioskodawcę gazu ziemnego zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne zarządzane przez Spółdzielnię, ze zwolnieniem z podatku akcyzowego,
  • prawidłowe – w zakresie obowiązku nabycia przez Wnioskodawcę gazu ziemnego zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Spółdzielni oraz dla odbiorców zewnętrznych, z naliczoną kwotą akcyzy,
  • nieprawidłowe - w zakresie możliwości nabycia przez Wnioskodawcę gazu ziemnego zużywanego na potrzeby ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domu zatrudnionych w Spółdzielni znajdujących się w budynkach mieszkalnych będących w zasobach Spółdzielni, ze zwolnieniem z podatku akcyzowego,
  • prawidłowe - możliwości nabycia przez Spółdzielnię gazu ziemnego ze zwolnieniem z podatku akcyzowego oraz z naliczoną kwotą akcyzy proporcjonalnie do zużycia tego gazu na cele zwolnione oraz nie objęte zwolnieniem z podatku akcyzowego.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku akcyzowego w zakresie zwolnienia z akcyzy wyrobów gazowych przeznaczonych do celów opałowych przez gospodarstwa domowe.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe:

Spółdzielnia Mieszkaniowa X z siedzibą w […] złożyła zapytania w zakresie stosowania zwolnienia z podatku akcyzowego na podstawie ustawy o podatku akcyzowym. Zgodnie z treścią statutu Spółdzielni celem Spółdzielni jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Przedmiotem działalności Spółdzielni jest:

  1. obsługa nieruchomości na własny rachunek,
  2. zagospodarowanie i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,
  3. kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,
  4. wynajem nieruchomości na własny rachunek,
  5. zarządzenie nieruchomościami na zlecenie ( par 6 ust 1 Statutu). Powyższy przedmiot działalności realizuje się między innymi poprzez wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucję energii cieplnej (par 6 ust 2 ppkt 7 statutu).

Spółdzielnia Mieszkaniowa X posiada kotłownię wraz z infrastrukturą zapewniającą dostawę ciepła do:

  • gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez spółdzielnię;
  • pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domów zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez nią i służących tym zasobom, powierzchnia użytkowa tych pomieszczeń stanowi 0,043% całkowitej powierzchni użytkowej wielorodzinnych budynków mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię;
  • lokali użytkowych należących do Spółdzielni, w tym: wolnostojących, w szczególności pawilony handlowe i usługowe oraz lokale użytkowe usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię;
  • odbiorców zewnętrznych, z którymi zawarte są umowy na dostawę ciepła.

Kotłownia wchodzi w skład majątku Spółdzielni.

Kotłownia pracuje cały rok, w systemie ciągłym, dostarcza ciepło na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej. W kotłowni zainstalowane są kotły ciepłownicze opalane węglem kamiennym o kodzie CN 2701, który nabywany jest zarówno jako opodatkowany akcyzą jak i w zwolnieniu z akcyzy.

Spółdzielnia planuje zainstalowanie kotłów gazowych opalanych gazem ziemnym, który będzie dostarczany przez dostawcę do stacji skroplonego gazu ziemnego LNG (CN 2711 11 00). Stacja skroplonego gazu będzie należała do operatora systemu gazowego.

Spółdzielnia przewiduje przeznaczenie dostarczanego ciepła w sposób następujący:

  • do gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 77% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu;
  • do pomieszczeń technicznych dla dozorców zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 0,04% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu;
  • do lokali użytkowych należących do Spółdzielnię, w tym: wolnostojących, między innymi takich jak pawilony handlowe i usługowe oraz lokali użytkowych usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 2,76% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu;
  • do odbiorców zewnętrznych, z którymi zawarte są umowy na dostawę ciepła: około 20,2% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu.

W związku z powyższym procentowy udział zużycia gazu ziemnego obliczony proporcjonalnie do przeznaczenia dostarczonego ciepła będzie analogiczny tj.:

  • dla gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 77% całego zużytego gazu ziemnego;
  • dla pomieszczeń technicznych dla dozorców zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 0,04% całego zużytego gazu ziemnego;
  • dla lokali użytkowych należących do Spółdzielni, w tym: wolnostojących, między innymi takich jak pawilony handlowe i usługowe oraz lokali użytkowych usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 2,76% całego zużytego gazu ziemnego;
  • dla odbiorców zewnętrznych, z którymi zawarte są umowy na dostawę ciepła: około 20,2% całego zużytego gazu ziemnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

  1. Czy Spółdzielnia powinna stosować zwolnienie z podatku akcyzowego od gazu ziemnego nabywanego i zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne zarządzane przez Spółdzielnię ?
  2. Czy Spółdzielnia powinna nabywać gaz ziemny zużywany na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Spółdzielni oraz dla odbiorców zewnętrznych z naliczoną kwotą akcyzy?
  3. Czy Spółdzielnia powinna korzystać ze zwolnienia z podatku akcyzowego od gazu ziemnego nabywanego i zużywanego na potrzeby ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domu zatrudnionych w Spółdzielni znajdujących się w budynkach mieszkalnych będących w zasobach Spółdzielni?
  4. Czy gaz ziemny powinien być nabywany przez Spółdzielnię proporcjonalnie do celów zużycia objętego zwolnieniem z podatku akcyzowego oraz do celów zużycia opodatkowanego akcyzą?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy Spółdzielnia może korzystać ze zwolnienia od akcyzy na podstawie art. 31b ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym w związku ze zużyciem gazu ziemnego na potrzeby ogrzewania zarządzanych lokali mieszkalnych (gospodarstw domowych) będących w zasobach Wnioskodawcy. W świetle brzmienia art. 1 ust 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych - celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnie mieszkaniowe są to podmioty powołane do działania w ww. zakresie na rzecz swoich członków. Tym samym okoliczność ta wyróżnia spółdzielnie od podmiotów gospodarczych wytwarzających ciepło w celach gospodarczych. Spółdzielnie mieszkaniowe są podmiotami powołanymi do działania na rzecz swoich członków (np. gospodarstw domowych). Jednocześnie pozwala on na zachowanie warunku przeznaczenia nabywanego gazu ziemnego do celów opałowych przez gospodarstwa domowe.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy Spółdzielnia powinna nabywać gaz ziemny zużywany na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Spółdzielni oraz dla odbiorców zewnętrznych z naliczoną kwotą akcyzy.

Ad 3.

Zdaniem Wnioskodawcy Spółdzielnia może korzystać ze zwolnienia od akcyzy art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym w związku ze zużyciem gazu ziemnego nabywanego i zużywanego na potrzeby ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domu zatrudnionych w Spółdzielni znajdujących się w budynkach mieszkalnych będących w zasobach Spółdzielni, ze względu na ich niewielki udział w całkowitej powierzchni użytkowej wielorodzinnych budynków mieszkalnych zarządzanych przez spółdzielnię.

Ad 4

Zdaniem Spółdzielni gaz ziemny powinien być nabywany przez Spółdzielnię proporcjonalnie do celów zużycia objętego zwolnieniem z podatku akcyzowego oraz do celów zużycia opodatkowanego akcyzą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za:

  • prawidłowe - w zakresie możliwości nabycia przez Wnioskodawcę gazu ziemnego zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne zarządzane przez Spółdzielnię, ze zwolnieniem z podatku akcyzowego,
  • prawidłowe – w zakresie obowiązku nabycia przez Wnioskodawcę gazu ziemnego zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Spółdzielni oraz dla odbiorców zewnętrznych, z naliczoną kwotą akcyzy,
  • nieprawidłowe - w zakresie możliwości nabycia przez Wnioskodawcę gazu ziemnego zużywanego na potrzeby ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domu zatrudnionych w Spółdzielni znajdujących się w budynkach mieszkalnych będących w zasobach Spółdzielni, ze zwolnieniem z podatku akcyzowego,
  • prawidłowe – w zakresie możliwości nabycia przez Spółdzielnię gazu ziemnego ze zwolnieniem z podatku akcyzowego oraz z naliczoną kwotą akcyzy proporcjonalnie do zużycia tego gazu na cele zwolnione oraz nie objęte zwolnieniem z podatku akcyzowego.

Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 864 ze zm.) ustawa określa opodatkowanie podatkiem akcyzowym, zwanym dalej „akcyzą”, wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu wyrobami akcyzowymi, a także oznaczanie znakami akcyzy.

Wyrobami akcyzowymi są wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie, określone w załączniku nr 1 do ustawy (art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym.

Za wyroby gazowe, w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1b ustawy o podatku akcyzowym należy uznać wyroby energetyczne o kodach CN 2705 00 00, 2711 11 00, 2711 21 00, 2711 29 00 i pozostałe paliwa opałowe, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 15 lit. b, z wyłączeniem wyrobów energetycznych o kodzie CN 2901 10 00.

Na podstawie art. 9c ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym w przypadku wyrobów gazowych przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

  1. nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego;
  2. sprzedaż wyrobów gazowych finalnemu nabywcy gazowemu;
  3. import wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego;
  4. użycie wyrobów gazowych przez pośredniczący podmiot gazowy;
  5. użycie wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego:
    1. uzyskanych w sposób inny niż w drodze nabycia,
    2. jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tych wyrobów finalnemu nabywcy gazowemu, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że akcyza została zapłacona w należnej wysokości,
    3. nabytych w ramach zwolnienia, o którym mowa w art. 31b ust. 1-4, do innych celów niż zwolnione na podstawie tych przepisów, przy czym za takie użycie uważa się również naruszenie warunku, o którym mowa w art. 31b ust. 5-7 lub 9, a także sprzedaż, eksport lub dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego zamiast użycia ich do celów, o których mowa w art. 31b ust. 1-4.

Finalnym nabywcą gazowym jest podmiot, który:

  1. nabywa na terytorium kraju, importuje lub nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby gazowe, lub
  2. posiada uzyskane w sposób inny niż w drodze nabycia wyroby gazowe

-niebędący pośredniczącym podmiotem gazowym (art. 2 ust. 1 pkt 19a ustawy o podatku akcyzowym).

Natomiast pośredniczącym podmiotem gazowym jest podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju lub posiadający koncesję na obrót gazem ziemnym na terytorium kraju:

  1. dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów gazowych, lub
  2. używający wyrobów gazowych do celów objętych zwolnieniem od akcyzy i do celów nieobjętych zwolnieniem od akcyzy, lub
  3. używający wyrobów gazowych do celów objętych zwolnieniem od akcyzy i do celów objętych zerową stawką akcyzy, lub
  4. będący spółką prowadzącą giełdę towarową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, nabywającą wyroby gazowe z tytułu pełnienia funkcji opisanej w art. 5 ust. 3a ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, lub
  5. będący towarowym domem maklerskim lub domem maklerskim w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, nabywającym wyroby gazowe z tytułu pełnienia funkcji opisanej w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych lub nabywającym wyroby gazowe na rachunek dającego zlecenie na rynku regulowanym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub
  6. będący giełdową izbą rozrachunkową, Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych S.A. lub spółką, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, nabywającymi wyroby gazowe z tytułu pełnienia funkcji opisanej w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, lub
  7. będący spółką prowadzącą jednocześnie izbę rozliczeniową i izbę rozrachunkową w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, nabywającą wyroby gazowe z tytułu pełnienia funkcji, o której mowa w art. 68a ust. 14 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub w celu rozliczenia i rozrachunku transakcji zawieranych na rynku regulowanym

-który pisemnie powiadomił właściwego naczelnika urzędu skarbowego o tej działalności (art. 2 ust. 1 pkt 23d ustawy o podatku akcyzowym).

Podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot będący finalnym nabywcą gazowym - w przypadku, o którym mowa w art. 9c ust. 1 pkt 5 (art. 13 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku akcyzowym).

Zgodnie z art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym zwalnia się od akcyzy czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby gazowe o kodach CN 2705 00 00, 2711 11 00, 2711 21 00 i 2711 29 00 przeznaczone do celów opałowych przez gospodarstwa domowe.

W przypadku sprzedaży wyrobów gazowych w ramach zwolnień, o których mowa w ust. 1, ust. 2 pkt 2-8, ust. 3 pkt 2 i 3 oraz ust. 4, podmiotom, które użyją tych wyrobów do celów określonych w tych przepisach, warunkiem zwolnienia jest określenie w umowie zawartej między sprzedawcą a nabywcą, że wyroby te będą użyte do tych celów (art. 31b ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym).

W przypadku gdy umowa, o której mowa w ust. 5, dotyczy wyrobów gazowych zwolnionych od akcyzy oraz wyrobów gazowych niepodlegających zwolnieniu, których sprzedaż jest rozliczana okresowo, w umowie określa się wstępnie ilość wyrobów podlegających zwolnieniu. Ilość wyrobów podlegających zwolnieniu określona wstępnie w umowie może zostać skorygowana, w drodze pisemnego oświadczenia nabywcy stanowiącego załącznik do tej umowy, najpóźniej do dnia wystawienia przez sprzedawcę faktury za okres rozliczeniowy, jeżeli rzeczywista ilość wyrobów gazowych podlegających zwolnieniu, zużytych w tym okresie, różni się od ilości określonej wstępnie w umowie (art. 31b ust. 5a ustawy o podatku akcyzowym).

Warunkiem zwolnienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, jest:

  1. w przypadku wyrobów gazowych o kodzie CN 2711 21 00 - sprzedaż tych wyrobów w ilościach nieprzekraczających:
    1. 10 m3/h - gazu ziemnego wysokometanowego grupy E, nie więcej niż 8000 metrów sześciennych rocznie, albo
    2. 25 m3/h - gazu ziemnego zaazotowanego grupy Lw, grupy Ls, grupy Ln albo grupy Lm, nie więcej niż 10 650 metrów sześciennych rocznie;
  2. w przypadku wyrobów gazowych o kodzie ex CN 2711 29 00 - sprzedaż tych wyrobów w ilościach nieprzekraczających:
    1. 10 m3/h - wyrobu gazowego propan-butan-powietrze, nie więcej niż 5000 metrów sześciennych rocznie, albo
    2. 10 m3/h - wyrobu gazowego propan-butan-rozprężony, nie więcej niż 1000 metrów sześciennych rocznie;
  3. w przypadku sprzedaży wyrobów gazowych:
    1. o kodach CN 2705 00 00 i 2711 11 00,
    2. o kodzie CN 2711 21 00 w ilościach większych niż określone w pkt 1,
    3. o kodzie ex CN 2711 29 00 w ilościach większych niż określone w pkt 2

-uzyskanie od nabywcy tych wyrobów oświadczenia, że nie używa tych wyrobów na inne potrzeby niż prowadzenie gospodarstwa domowego, w tym na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, albo oświadczenia o ilości tych wyrobów używanych na inne potrzeby niż prowadzone gospodarstwo domowe, w tym na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, określonej przez nabywcę proporcjonalnie do wykorzystanej na te potrzeby powierzchni nieruchomości z uwzględnieniem mocy urządzeń grzewczych (art. 31b ust. 6 ustawy o podatku akcyzowym).

Stosownie do art. 31b ust. 8 ustawy o podatku akcyzowym na potrzeby zastosowania zwolnienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, za gospodarstwo domowe nie uznaje się nieruchomości w całości wykorzystywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, w którym użycie wyrobów, o których mowa w ust. 6 pkt 1 lub 2, nie przekracza ilości określonych w tych przepisach.

Wskazać również należy, że zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego:

  1. składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru,
  2. obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwego urzędu skarbowego
  3. za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

W opisie sprawy wskazano, że Wnioskodawca jest spółdzielnią mieszkaniową. Wnioskodawca posiada kotłownię wraz z infrastrukturą towarzyszącą zapewniającą dostawę ciepła oraz ciepłej wody. W kotłowni znajdują się kotły ciepłownicze opalane węglem kamiennym o kodzie Nomenklatury Scalonej CN 2701.

Spółdzielnia planuje zainstalowanie kotłów gazowych opalanych gazem ziemnym, który będzie dostarczany przez dostawcę do stacji skroplonego gazu ziemnego LNG (kod Nomenklatury Scalonej CN 2711 11 00). Stacja skroplonego gazu będzie należała do operatora systemu gazowego.

Spółdzielnia przewiduje przeznaczenie dostarczanego ciepła w sposób następujący:

  • do gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 77% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu;
  • do pomieszczeń technicznych dla dozorców zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 0,04% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu;
  • do lokali użytkowych należących do Spółdzielnię, w tym: wolnostojących, między innymi takich jak pawilony handlowe i usługowe oraz lokali użytkowych usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 2,76% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu;
  • do odbiorców zewnętrznych, z którymi zawarte są umowy na dostawę ciepła: około 20,2% całego dostarczonego ciepła w danym miesiącu.

W związku z powyższym procentowy udział zużycia gazu ziemnego obliczony proporcjonalnie do przeznaczenia dostarczonego ciepła będzie następujący:

  • dla gospodarstw domowych, które stanowią lokale mieszkalne usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 77% całego zużytego gazu ziemnego;
  • dla pomieszczeń technicznych dla dozorców zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 0,04% całego zużytego gazu ziemnego;
  • dla lokali użytkowych należących do Spółdzielni, w tym: wolnostojących, między innymi takich jak pawilony handlowe i usługowe oraz lokali użytkowych usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię: około 2,76% całego zużytego gazu ziemnego;
  • dla odbiorców zewnętrznych, z którymi zawarte są umowy na dostawę ciepła: około 20,2% całego zużytego gazu ziemnego.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy, jest:

  • możliwość zakupu przez Spółdzielnię gazu ziemnego zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla gospodarstw domowych prowadzonych w lokalach mieszkalnych zarządzanych przez Wnioskodawcę, ze zwolnieniem z podatku akcyzowego,
  • obowiązku nabywania przez Spółdzielnię gazu ziemnego zużywanego na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Wnioskodawcy oraz dla odbiorców zewnętrznych, z naliczoną kwotą akcyzy,
  • możliwości zakupu przez Spółdzielnię gazu ziemnego zużywanego na potrzeby ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domu zatrudnionych w Spółdzielni, znajdujących się w budynkach mieszkalnych będących w zasobach Wnioskodawcy, ze zwolnieniem z podatku akcyzowego,
  • możliwości nabycia przez Spółdzielnię gazu ziemnego ze zwolnieniem z podatku akcyzowego oraz z naliczoną kwotą akcyzy proporcjonalnie do zużycia tego gazu na cele zwolnione oraz nie objęte zwolnieniem z podatku akcyzowego.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym dotyczy czynności podlegających opodatkowaniu, których przedmiotem są m.in. wyroby gazowe o kodzie Nomenklatury Scalonej CN 2711 11 00. W przypadku wyrobów gazowych, stosownie do art. 9a ust. 1 pkt 2 i pkt 5 lit. c ustawy przedmiotem opodatkowania akcyzą jest zarówno sprzedaż wyrobów gazowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu jak i użycie wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego nabytych w ramach zwolnienia, o którym mowa w art. 31b ust. 1-4, do innych celów niż zwolnione na podstawie tych przepisów, przy czym za takie użycie uważa się również naruszenie warunku, o którym mowa w art. 31b ust. 5-7 lub 9, a także sprzedaż, eksport lub dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego zamiast użycia ich do celów, o których mowa w art. 31b ust. 1-4.

Należy zwrócić uwagę, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Ustawodawca posiada przy tym swobodę w określaniu warunków skorzystania z ulg i zwolnień podatkowych. Nie można domniemywać czy uzupełniać przesłanek skorzystania z nich w drodze wykładni celowościowej, jeżeli nie zostały one wyraźnie przewidziane w przepisach prawnych.

Przepis art. 31b ust. 1 – 3 ustawy o podatku akcyzowym wprowadzający zwolnienie od akcyzy wyrobów gazowych zawiera katalog okoliczności, w których czynności opodatkowane mogą temu zwolnieniu podlegać. W przypadku art. 31b ust. 2 pkt 1 do skorzystania ze zwolnienia uprawnia natomiast odpowiedni status podmiotu – gospodarstwa domowego.

Stosowanie zwolnienia dla gospodarstw domowych zależy m.in. od określenia czy podmiot spełnia definicję gospodarstwa domowego. Ustawa o podatku akcyzowym nie wprowadziła legalnej definicji tego pojęcia, dlatego przyjmując definicję zawartą w słowniku PWN należy wskazać, że gospodarstwo domowe to „ogół przedmiotów i czynności składających się na prowadzenie domu”. Dodatkowo można przytoczyć definicję tego pojęcia formułowaną przez GUS, który gospodarstwo domowe rozumie jako „zespół osób spokrewnionych lub niespokrewnionych, mieszkających razem i wspólnie utrzymujących się. Jeżeli jakakolwiek osoba w tym mieszkaniu utrzymuje się oddzielenie, osoba taka tworzy odrębne jednoosobowe gospodarstwo domowe. Grupa osób niespokrewnionych, mieszkających razem, może tworzyć jedno wieloosobowe gospodarstwo domowe, jeśli wspólnie utrzymują się lub kilka gospodarstw jednoosobowych. Gospodarstwa domowe tworzą osoby mieszkające stale lub przebywające czasowo w mieszkaniach” (Jest to tak zwana definicja ekonomiczna, stosowana przez GUS we wszystkich dotychczasowych spisach ludności i mieszkań, jak również – z nieznacznymi modyfikacjami – w badaniach reprezentacyjnych prowadzonych w gospodarstwach domowych).

W przepisach ustawy o podatku akcyzowym odnoszących się do zwolnienia dla wyrobów gazowych (art. 31b ust. 8) pojęcie gospodarstwa domowego zostało odniesione do nieruchomości – którymi zgodnie z § 46 ust. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.), są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z powyższym dokonując analizy pojęcia „gospodarstwo domowe” na gruncie ustawy o podatku akcyzowym za gospodarstwo domowe należy uznać lokale, budynki, nieruchomości, w których osoba lub grupa osób działających wspólnie prowadzi to gospodarstwo, a więc w których, w przypadku przedmiotowego zwolnienia od akcyzy wyroby gazowe są przeznaczone do celów opałowych przez tą osobę lub tą grupę osób.

W przypadku, gdy nabywcą wyrobów gazowych jest finalny nabywca gazowy, inny niż gospodarstwo domowe, a wyroby te są przeznaczone do celów opałowych w gospodarstwach domowych, sprzedaż tych wyrobów podlega zwolnieniu od akcyzy tylko w przypadku, gdy podmiotem nabywającym jest podmiot działający w imieniu gospodarstw domowych, taki jak wspólnota mieszkaniowa lub spółdzielnia mieszkaniowa. Działalnością spółdzielni mieszkaniowych, podobnie jak wspólnot mieszkaniowych, jest bowiem reprezentowanie ogółu gospodarstw domowych tworzących wspólnotę lub zrzeszonych w ramach spółdzielni.

Należy jednocześnie wskazać, że w sytuacji przedstawionej we wniosku stosownie do art. 31b ust. 5 warunkiem zwolnienia, o którym mowa w ust. 1, jest określenie w umowie zawartej między sprzedawcą a nabywcą, że wyroby te będą użyte do tych celów. Natomiast w przypadku gdy umowa, o której mowa w ust. 5, dotyczy wyrobów gazowych zwolnionych od akcyzy oraz wyrobów gazowych niepodlegających zwolnieniu, których sprzedaż jest rozliczana okresowo, w umowie określa się wstępnie ilość wyrobów podlegających zwolnieniu. Ilość wyrobów podlegających zwolnieniu określona wstępnie w umowie może zostać skorygowana, w drodze pisemnego oświadczenia nabywcy stanowiącego załącznik do tej umowy, najpóźniej do dnia wystawienia przez sprzedawcę faktury za okres rozliczeniowy, jeżeli rzeczywista ilość wyrobów gazowych podlegających zwolnieniu, zużytych w tym okresie, różni się od ilości określonej wstępnie w umowie (art. 31b ust. 5a ustawy o podatku akcyzowym).

Na podstawie art. 31b ust. 6 pkt 3 lit. a ustawy o podatku akcyzowym warunkiem zastosowania zwolnienia określonego w art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym w przypadku sprzedaży wyrobów gazowych o kodach CN 2705 00 00 i 2711 11 00 uzyskanie od nabywcy tych wyrobów oświadczenia, że nie używa tych wyrobów na inne potrzeby niż prowadzenie gospodarstwa domowego, w tym na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, albo oświadczenia o ilości tych wyrobów używanych na inne potrzeby niż prowadzone gospodarstwo domowe, w tym na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, określonej przez nabywcę proporcjonalnie do wykorzystanej na te potrzeby powierzchni nieruchomości z uwzględnieniem mocy urządzeń grzewczych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 zgodnie, z którym Spółdzielnia może korzystać ze zwolnienia od akcyzy na podstawie art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym w związku ze zużyciem gazu ziemnego na potrzeby ogrzewania zarządzanych lokali mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółdzielni jest prawidłowe.

Jak wykazano powyżej spółdzielnia mieszkaniowa może nabywać wyroby gazowe ze zwolnieniem od akcyzy, do celów opałowych gospodarstw domowych z uwagi na to, że jest podmiotem działającym w imieniu gospodarstw domowych będących w jej zasobach. Oznacza to jednocześnie, że w sytuacji, w której spółdzielnia mieszkaniowa nabywa lub zużywa wyroby węglowe do celów opałowych na potrzeby innych podmiotów, niż gospodarstwa domowe prowadzone w lokalach mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię, nie może zastosować zwolnienia określonego w art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym.

Spółdzielnia w tym przypadku nie zużywa gazu ziemnego dla potrzeb lokali mieszkalnych (gospodarstw domowych) znajdujących się w jej zasobach.

Należy wobec powyższego zgodzić się z stwierdzeniem Wnioskodawcy, że Spółdzielnia powinna nabywać wyroby węglowe zużywane na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Spółdzielni oraz dla odbiorców zewnętrznych z naliczoną kwotą akcyzy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 2 jest prawidłowe.

Stosownie do odpowiedzi na powyższe pytania spółdzielnia mieszkaniowa może nabywać gaz ziemny ze zwolnieniem od akcyzy, do celów opałowych gospodarstw domowych prowadzonych w lokalach mieszkalnych znajdujących się w jej zasobach. Podkreślić należy, że stosownie do przywołanej wcześniej definicji za gospodarstwo domowe należy uznać lokale, budynki, nieruchomości, w których osoba lub grupa osób działających wspólnie prowadzi to gospodarstwo. Oznacza to, że w przypadku przedmiotowego zwolnienia od akcyzy wyroby gazowe winny być przeznaczone do celów opałowych przez tą osobę lub tą grupę osób.

Nie będą tym samym stanowiły gospodarstw domowych pomieszczenia techniczne dla gospodarzy domów zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez nią i służące tym zasobom.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazuje że powierzchnia użytkowa pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domów zatrudnionych w Spółdzielni, usytuowanych w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych zarządzanych przez nią i służących tym zasobom stanowi około 0,04% całkowitej powierzchni użytkowej wielorodzinnych budynków mieszkalnych zarządzanych przez Spółdzielnię.

W myśl art. 11 ust. 1 dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L nr. 283/51 ze zm.) w niniejszej dyrektywie „zastosowanie gospodarcze” oznacza wykorzystanie przez jednostkę gospodarczą, określoną zgodnie z ust. 2, która samodzielnie i niezależnie, w dowolnym miejscu, dostarcza towary lub świadczy usługi, niezależnie od celu i wyniku wykonywania takich działalności gospodarczych. Działalności gospodarcze obejmują wszystkie działalności producentów, podmiotów gospodarczych i osób świadczących usługi włącznie z działalnością górniczą i rolniczą oraz wykonywaniem wolnych zawodów. Państwowe, regionalne i lokalne władze administracyjne oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za jednostki gospodarcze w odniesieniu do działalności lub transakcji, w które są one zaangażowane jako władze publiczne. Jednakże gdy angażują się one w takie działalności lub transakcje powinny być uważane za zakłady w odniesieniu do tych działalności lub transakcji, gdyby traktowanie ich nie jako zakłady prowadziłoby do znacznych zakłóceń konkurencji.

Stosownie do art. 11 ust. 2 i 3 ww. dyrektywy w odniesieniu do niniejszej dyrektywy, jednostka gospodarcza nie może być mniejsza od części przedsięwzięcia lub osoby prawnej, która z organizacyjnego punktu widzenia stanowi niezależny zakład, to znaczy jest jednostką zdolną do funkcjonowania w oparciu o własne środki. W przypadku zastosowań mieszanych, opodatkowanie stosowane jest proporcjonalnie do każdego rodzaju zastosowania, przy czym jeśli zastosowanie gospodarcze jest nieznaczne, wówczas może być traktowane jako nieistniejące.

Państwa Członkowskie mogą ograniczyć zakres obniżonego poziomu opodatkowania dla zastosowań gospodarczych (art. 11 ust. 4 Dyrektywy).

Należy zauważyć jednak że art. 11 ust. 3 Dyrektywy 2003/96/WE nie ma zastosowania do zwolnień wyrobów gazowych. Przepis art. 11 ust. 3 dyrektywy należy rozpatrywać w kontekście tych przepisów dyrektywy, w których jest mowa o zastosowaniu wyrobów do celów gospodarczych i niegospodarczych oraz mieszanych w zakresie ich opodatkowania, a nie zwolnienia od akcyzy.

Wobec powyższego nie można zgodzić się ze stwierdzeniem Wnioskodawcy, że Spółdzielnia może korzystać ze zwolnienia od akcyzy art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym w związku ze zużyciem nabywanego gazu ziemnego na potrzeby ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domów zatrudnionych w Spółdzielni w budynkach mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółdzielni i służących tym zasobom. Wnioskodawca powinien nabywać gaz ziemny zużywany do wyżej wskazanego celu z naliczoną kwotą akcyzy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 3 jest nieprawidłowe.

Spółdzielnia będzie nabywać i zużywać gaz ziemny zarówno do celów, w stosunku do których przysługuje jej zwolnienie z podatku akcyzowego jak i celów, do których nabywać musi gaz ziemny z naliczoną akcyzą. W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał przeznaczenie dostarczanego ciepła z wyszczególnieniem poszczególnych typów lokali i odbiorców oraz wskazaniem udziałów tych typów lokali i odbiorców w całości dostarczanego ciepła i procentowy udział zużycia gazu ziemnego obliczony proporcjonalnie do przeznaczenia z wyszczególnieniem typów lokali i odbiorców.

Tym samym Wnioskodawca winien proporcjonalnie dokonać zakupu gazu ziemnego o kodzie Nomenklatury scalonej CN 2711 11 00 do celów zużycia objętego zwolnieniem na podstawie art. 31b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym oraz do celów zużycia wyłączonego z zakresu zwolnień (opodatkowanego akcyzą). Przy czym przepisy prawa akcyzowego nie regulują sposobu określania ilości wyrobów gazowych zużytych do celów zwolnionych oraz opodatkowanych.

Stosownie do odpowiedzi udzielonych na poprzednie pytania Spółdzielnia może nabywać ze zwolnieniem gaz ziemny przeznaczony do celów opałowych w związku ze zużyciem tego gazu ziemnego na potrzeby ogrzewania zarządzanych lokali mieszkalnych (gospodarstw domowych) będących w zasobach Wnioskodawcy, a ponadto powinna nabywać z naliczoną kwotą akcyzy wyroby gazowe zużywane na cele nie objęte zwolnieniem tj. na potrzeby centralnego ogrzewania jak i przygotowania ciepłej wody użytkowej dla lokali użytkowych znajdujących się w zasobach Spółdzielni oraz dla odbiorców zewnętrznych oraz ogrzewania pomieszczeń technicznych dla gospodarzy domów zatrudnionych w Spółdzielni w budynkach mieszkalnych znajdujących się w zasobach Spółdzielni i służących tym zasobom.

Spółdzielnia rozróżni ilość gazu ziemnego do którego będzie miało zastosowanie zwolnienie od akcyzy oraz ilość gazu ziemnego nabywanego z naliczoną akcyzą proporcjonalnie do celów zużycia.

Przypomnieć należy, że dla nabycia wyrobów gazowych ze zwolnieniem z akcyzy konieczne jest spełnienie warunków, o których mowa w art. 31b ust. 5-6 ustawy o podatku akcyzowym.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 4 jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w […], za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj