Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.216.2018.2.PB
z 10 stycznia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2 października 2018 r. (data wpływu 17 października 2018 r.), uzupełnionym 23 października 2018 r., 20 i 28 grudnia 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze licytacji komorniczej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 3 grudnia 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.216.2018.1.PB, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 20 grudnia 2018 r. poprzez wniesienie brakującej opłaty oraz 28 grudnia 2018 r. (wpływ pisma).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 22 grudnia 2015 r. w Sądzie Rejonowym w L. odbyła się licytacja komornicza mieszkania położonego w S. Przed licytacją Wnioskodawca wpłacił na konto komornika wadium w wysokości 19920 zł. Była to druga licytacja tego mieszkania i Wnioskodawca był jedynym licytującym. Zdaniem Wnioskodawcy, z faktu, że nie było innych chętnych do nabycia mieszkania, można wysnuć wniosek, że cena mieszkania była zawyżona.

Przed licytacją Wnioskodawca zapytał komornika czy zakup mieszkania wiąże się z jakimiś dodatkowymi kosztami, na przykład z koniecznością zapłaty podatku. Otrzymał odpowiedź, że zakup mieszkania nie podlega podatkowi, a jedyny koszt to opłata sądowa 100 złotych oraz koszty związane z wpisami do ksiąg wieczystych. Informacja ta miała kluczowe znaczenie dla podjęcia decyzji o zakupie mieszkania. Konieczność zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych zwiększyłaby całkowite koszty zakupu mieszkania, co byłoby argumentem za tym, aby mieszkania nie kupować.

W dniu 22 grudnia 2015 r. Sąd wydał postanowienie o przybiciu. Oznacza to, że Wnioskodawca nie mógł się już wycofać z transakcji. W przypadku wycofania się z transakcji straciłby wpłacone wcześniej wadium.

Postanowienie o przysądzeniu własności Sąd wydał dopiero w lipcu następnego roku (po złożeniu skargi na przewlekłość postępowania).

W lipcu 2018 r. Wnioskodawca otrzymał wezwanie z Urzędu Skarbowego w L. do złożenia deklaracji PCC-3. W rozmowie telefonicznej z pracownikiem Urzędu Skarbowego Wnioskodawca dowiedział się, że przepisy odnośnie podatku od czynności cywilnoprawnych zmieniły się 1 stycznia 2016 r., a za datę nabycia uważa się uprawomocnienie postanowienia o przysądzeniu własności. W związku z powyższym Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że:

• postanowienie o przysądzeniu własności wydane 1 lipca 2016 r. uprawomocniło się 8 sierpnia 2016 r.,
• zgodnie z wezwaniem Urzędu Skarbowego w L. z 19 czerwca 2018 r. obowiązek zapłaty podatku wynika z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (t.j. Dz.U. z 2010 r., nr 101, poz. 649). We wniosku Wnioskodawca dodatkowo wskazuje na problem zastosowania znowelizowanych przepisów do zdarzeń, które miały miejsce przed zmianą przepisów, co stanowi naruszenie zasady, że prawo nie działa wstecz. Wnioskodawca nie jest prawnikiem, dlatego nie potrafi wskazać szczegółowego przepisu, który zakazywałby stosowania prawa wstecz, nie jest też pewien czy taki przepis istnieje i czy istnienie takiego przepisu jest konieczne, aby prawo nie mogło być stosowane wstecz.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych od zakupu mieszkania na licytacji komorniczej 22 grudnia 2015 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie jest zobowiązany do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych. W dniu licytacji nie było obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Za faktyczną datę zakupu należy przyjąć datę licytacji, a nie datę przysądzenia własności. Udział w licytacji był jedyną czynnością w jakiej Wnioskodawca uczestniczył. Dalsze czynności Sądu były naturalnym nieuniknionym następstwem licytacji, na które Wnioskodawca nie miał już wpływu.

Przesunięcie daty nabycia mieszkania na dzień uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności jest tylko – zdaniem Wnioskodawcy – „kruczkiem prawnym” sprzecznym z zasadą, że prawo nie działa wstecz.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zmiany przepisów powszechnie przyjmuje się zasadę, że jeśli postępowanie rozpoczęło się przed zmianą przepisów, to powinno być zakończone zgodnie ze starymi przepisami. Stosowanie niekorzystnych dla podatnika zmian w przepisach w przypadku, gdy postępowanie rozpoczęło się przed zmianą przepisów narusza zasadę, że nie zmienia się reguł gry w trakcie gry. Jest to działanie demoralizujące, gdyż podważa zaufanie podatnika do organów państwowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1150 ze zm.) – podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy – przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy – obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody – od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy – wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy – stawka podatku wynosi od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy – podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., zawierała uregulowania w art. 2 pkt 3, zgodnie z którymi nie podlegały temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Przepis ten od 1 stycznia 2016 r. został uchylony ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1045). Stosownie do treści art. 50 ust. 2 ww. ustawy do opodatkowania czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał na podstawie ustawy zmienianej w art. 23 przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. To oznacza, że do tych czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał na podstawie ustawy zmienionej ww. nowelizacją stosuje się przepisy w brzmieniu zmienionym.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że 22 grudnia 2015 r. w Sądzie Rejonowym w L. odbyła się licytacja komornicza mieszkania położonego w S. Przed licytacją Wnioskodawca wpłacił na konto komornika wadium w wysokości 19920 zł. Była to druga licytacja tego mieszkania i Wnioskodawca był jedynym licytującym. W dniu 22 grudnia 2015 r. Sąd wydał postanowienie o przybiciu. Postanowienie o przysądzeniu własności Sąd wydał dopiero w lipcu następnego roku (po złożeniu skargi na przewlekłość postępowania). Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że postanowienie o przysądzeniu własności wydane 1 lipca 2016 r. uprawomocniło się 8 sierpnia 2016 r.

W niniejszej sprawie sedno rozstrzygnięcia sprowadza się do stwierdzenia, kiedy powstał obowiązek podatkowy w związku z nabyciem nieruchomości; czy do tego nabycia ma zastosowanie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązujący do 31 grudnia 2015 r.

Zgodnie z art. 952 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1360, ze zm.) – zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Na podstawie art. 972 ww. ustawy – licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego. W świetle art. 987 ww. ustawy – po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników. Zgodnie z art. 998 § 1 ww. ustawy – po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności. W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy – prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Mając na względzie powyższe przepisy, w szczególności uregulowanie zawarte w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że momentem powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z wydaniem postanowienia sądu o przysądzeniu własności nieruchomości, jest dzień uprawomocnienia się tego postanowienia. Z tym bowiem dniem następuje przeniesienie własności na rzecz nabywcy.

W przedmiotowej sprawie postanowienie Sądu o przysądzeniu własności nieruchomości uprawomocniło się 8 sierpnia 2016 r., co oznacza, że w dniu 8 sierpnia 2016 r. powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z wydaniem ww. postanowienia.

Jednocześnie należy wskazać, że wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w uchylonym przepisie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy tych czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstał przed 1 stycznia 2016 r.

Nie można zatem zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, iż za faktyczną datę zakupu należy przyjąć datę licytacji, a nie datę przysądzenia własności. Jak wynika wprost z powołanego wyżej art. 999 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania cywilnego, dopiero prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę.

W przedmiotowej sprawie bezspornie zastosowanie znajduje przepis art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazujący, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu. Tym samym, z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie przeniesienie na rzecz Wnioskodawcy własności nieruchomości miało miejsce 8 sierpnia 2016 r. (uprawomocniło się postanowienie Sądu o przysądzeniu własności nieruchomości z 1 lipca 2016 r.), to – jak już wskazano powyżej – w tym samym dniu powstał po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy sprzedaży tej nieruchomości w drodze licytacji.

Skoro zatem – jak wskazano powyżej – obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstał 8 sierpnia 2016 r., to nabycie przez Wnioskodawcę nieruchomości w drodze licytacji, nie podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyłączenie z opodatkowania na podstawie powyższego przepisu ma bowiem zastosowanie do opodatkowania czynności, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał przed 1 stycznia 2016 r. Tym samym opisane we wniosku nabycie nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych według stawki wynoszącej 2% wartości rynkowej nabywanej nieruchomości. Stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek zapłaty podatku ciąży na kupującym.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.