Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-1010a/14/WM
z 16 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2014 r. (data wpływu 6 października 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 stycznia 2015 r. (7 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zobowiązania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zobowiązania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza nabyć sklep prowadzony przez jego ciotkę, która rozważa wycofanie się z aktywnego prowadzenia działalności gospodarczej i zamierza sprzedać sklep na rzecz Wnioskodawcy. Ojciec Wnioskodawcy - brat ciotki - jest jednocześnie jej jedynym spadkobiercą.

W celu kontynuowania działalności prowadzonej przez ciotkę, Wnioskodawca zamierza zarejestrować indywidualną działalności gospodarczą, nabyć sklep i kontynuować jego prowadzenie w ramach zarejestrowanej działalności gospodarczej. Wnioskodawca jako nabywca przedsiębiorstwa nabędzie odpłatnie zespół wszystkich składników wchodzących w skład prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, które to składniki stanowią zorganizowaną całość w rozumieniu art. 55 (1) Kodeksu cywilnego. W efekcie nabycia przedsiębiorstwa działalność prowadzona dotychczas przez ciotkę będzie w analogicznym zakresie kontynuowana przez Wnioskodawcę jako nabywcę. Przedsiębiorstwo po nabyciu zachowa więź organizacyjną i funkcjonalną istniejącą u zbywcy. Żaden składnik przedsiębiorstwa ciotki nie zostanie z tego przedsiębiorstwa wyłączony. W skład nabywanego przedsiębiorstwa będą wchodzić wszystkie jego składniki takie jak: towary handlowe, wyposażenie i środki obrotowe. Ponadto w związku z nabyciem przedsiębiorstwa zostaną zawarte porozumienia w wyniku których, stroną umów zwartych przez zbywcę przedsiębiorstwa stanie się Wnioskodawca. Współpracę z dotychczasowymi kontrahentami zbywcy przedsiębiorstwa w pełnym zakresie będzie prowadzić Wnioskodawca. Ponadto dotychczasowi pracownicy zbywcy staną się pracownikami nabywcy przedsiębiorstwa na zasadach przewidzianych w art. 23 (1) Kodeksu pracy.

Nabycie przedsiębiorstwa przez Wnioskodawcę nastąpi za wynagrodzeniem odpowiadającym rynkowej wartości przedsiębiorstwa, z tym, że termin płatności zostanie odroczony. Do czasu spłaty wierzytelności z tytułu zakupu przedsiębiorstwa Wnioskodawca pozostanie wierzycielem zbywcy.

Wnioskodawca dokona spłaty zobowiązania z tytułu zakupu sklepu z odroczonym terminem płatności. Nastąpi to, bądź za środki pochodzące z kredytu, bądź stopniowo za środki uzyskane jako dochód z prowadzenia sklepu. Na dzień złożenia niniejszego wniosku trudno wskazać dokładną datę, kiedy spłata rzeczywiście nastąpi. Spłata może ulec znacznemu odroczeniu w czasie. Z uwagi na stan zdrowia zbywcy (ciotki), Wnioskodawca musi uwzględnić fakt, iż przed terminem ostatecznej spłaty wierzytelności może dojść do jej śmierci. W takim przypadku prawo majątkowe w postaci wierzytelności z tytułu sprzedaży sklepu przysługujące ciotce wobec Wnioskodawcy wejdzie w skład spadku. Spadek ten zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego przypadnie w całości jedynemu spadkobiercy, tj. ojcu Wnioskodawcy i prawo majątkowe w postaci wierzytelności z tytułu sprzedaży sklepu wejdzie do jego majątku. Analogiczna sytuacja miałaby miejsce w przypadku, gdyby ciotka Wnioskodawcy przysługującą jej wierzytelność przekazała na rzecz ojca Wnioskodawcy w drodze umowy darowizny.

Jeżeli wierzytelność z tytułu wynagrodzenia należnego za sprzedaż sklepu będzie przysługiwać ojcu Wnioskodawcy, to mając na uwadze stosunki panujące w rodzinie, ojciec Wnioskodawcy dokona bądź umorzenia wierzytelności z tytułu sprzedaży sklepu, bądź darowizny tej wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania, oznaczone we wniosku numerami 2 i 3.

Czy umorzenie zobowiązania z tytułu wynagrodzenia należnego za zakup sklepu, w warunkach opisanych w zdarzeniu przyszłym, rodzi po stronie Wnioskodawcy skutki podatkowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Czy prawidłowe jest stanowisko, że umorzenie zobowiązania z tytułu wynagrodzenia należnego za zakup sklepu, w warunkach opisanych w zdarzeniu przyszłym, nie podlega opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie zobowiązania z tytułu wynagrodzenia należnego za zakup sklepu, w warunkach opisanych w zdarzeniu przyszłym, rodzi po stronie Wnioskodawcy skutki podatkowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 8 oraz art. 21 ust. 1 pkt 125 tej ustawy, wartość umorzonego zobowiązania nie podlega zaliczeniu do przychodów z działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 125.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca zakłada, że dojdzie do umorzenia zobowiązania przez jego ojca, czyli osobę należącą do pierwszej grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b ww. ustawy, z zastrzeżeniem art. 21 ust.1 pkt 125 Zgodnie zaś z art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Umorzenie zobowiązania przez ojca Wnioskodawcy należy zakwalifikować jako przypadek otrzymania nieodpłatnego świadczenia przez Wnioskodawcę. Na taki sposób kwalifikacji zdarzenia polegającego na umorzeniu zobowiązania wskazuje orzecznictwo sądów administracyjnych. W wyroku z 20 marca 2014 r. sygn. II FSK 884/12, NSA podkreślił, że umorzenie kredytu stanowi dla kredytobiorcy przychód z nieodpłatnego świadczenia. Z chwilą umorzenia wierzytelności dane zobowiązanie traci swój wzajemny charakter i staje się trwałym (definitywnym) przysporzeniem majątkowym po stronie dłużnika. W takim przypadku dochodzi do zmniejszenia pasywów i przyrostu majątku dłużnika, które to zdarzenie należy zakwalifikować do kategorii przychodów z nieodpłatnych świadczeń. W ślad za tym zdaniem sądu do tej kategorii przysporzeń mogą znaleźć zastosowanie zwolnienia odnoszące się do nieodpłatnych świadczeń np. przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż otrzymanie nieodpłatnego świadczenia w postaci umorzenia zobowiązania nastąpi od osoby zaliczonej do pierwszej grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, wartość umorzonego zobowiązania nie będzie podlegać zaliczeniu do przychodów z działalności gospodarczej i będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 21 ust. 1 pkt 125.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 14 ust. 1 ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, jest wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

W przytoczonej regulacji ustawodawca używa w odniesieniu do wymienionych w nich kategorii przychodów m.in. terminu „umorzone zobowiązania”. Jednakże pojęcie to w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zostało zdefiniowane.

„Umorzyć”, wg Małego Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999), oznacza „zmniejszyć lub zlikwidować zobowiązanie pieniężne uzyskując zrzeczenie się należności przez wierzyciela lub spłacając stopniowo dług. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność”.

Skutkiem umorzenia zobowiązania jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania.

W przypadku takiego zrzeczenia się wierzyciela, dłużnik nie jest już zobowiązany do spełnienia świadczenia, tym samym, po stronie dłużnika powstaje przysporzenie w jego majątku, gdyż ze zobowiązania jakie miał względem wierzyciela został zwolniony.

Umorzenie przez wierzyciela zobowiązania ciążącego na Wnioskodawcy z tytułu zakupu przedsiębiorstwa, powoduje powstanie u Wnioskodawcy przychodu o którym mowa art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis ten obejmuje bowiem swoją dyspozycją każdy przypadek umorzenia zobowiązania, z wyjątkiem dotyczącym jedynie umorzenia zastrzeżonego w ust. 3 pkt 6 ustawy, tj. kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego oraz umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne i przedstawiony opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że z tytułu umorzenia przez ojca zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu należnego wynagrodzenia za zakup sklepu, powstanie u Wnioskodawcy przychód o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie jak wskazał Wnioskodawca, przychód z tytułu wymienionego w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy, tj. z nieodpłatnych świadczeń.

Wobec powyższego, do tego przychodu nie ma również zastosowania wskazany przez Wnioskodawcę przepis art. 21 ust. 1 pkt 125 ww. ustawy, jak również żaden inny przepis dotyczący zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało ocenić w tym zakresie jako nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zobowiązania. W części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych darowizny wierzytelności oraz dotyczącej podatku od spadków i darowizn wniosek zostanie rozpatrzony odrębnymi pismami.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.