Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB1/4511-616/15-2/KS
z 1 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2015 r. (data wpływu 9 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu związanego z przeniesieniem udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu związanego z przeniesieniem udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Umową sprzedaży, zawartą przed notariuszem w dniu 2 kwietnia 2014 roku, Wnioskodawczyni wraz z Marcinem B. nabyli współwłasność lokalu mieszkalnego w W., dla którego prowadzona jest księga wieczysta (dalej "Lokal"), przy czym Wnioskodawczyni nabyła udział w wysokości 1/3 części we współwłasności Lokalu za cenę w łącznej kwocie 101.670,00 zł, natomiast Marcin B. nabył udział w wysokości 2/3 części we współwłasności Lokalu za cenę w łącznej kwocie 203.330,00 zł.

Zarówno Wnioskodawczyni jak i Marcin B. nabyli współwłasność lokalu będąc stanu wolnego i nadal w nim pozostają.

Nabycia współwłasności Lokalu Wnioskodawczyni oraz Marcin B. dokonali w części ze środków własnych , (Wnioskodawczyni w kwocie 13.500 zł, a Marcin B. w kwocie 26.500 zł), a w części z kredytu bankowego udzielonego im w łącznej wysokości 235.000,00 zł przez Bank (dalej zwany również „Bankiem”) umową złotowego mieszkaniowego kredytu hipotecznego zawartą w dniu trzeciego marca dwa tysiące czternastego roku (2014-03-03) (dalej zwaną również „Umową Kredytu”).

Wnioskodawczyni oraz Marcin B. nie zawierali żadnych umów regulujących obowiązek zwrotu przez dłużnika, części spłaconego długu przez drugiego ze współdłużników zobowiązanych solidarnie, co nie zostało również uregulowane w Umowie Kredytu, wobec czego stosunki prawne pomiędzy dłużnikami w powyższym zakresie reguluje przepis art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli z treści stosunku prawnego nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać od pozostałych współdłużników zwrotu w częściach równych.

Na dzień 10 lutego 2015 roku wysokość niespłaconego kredytu wynosi 226.402,23 zł, a zatem na każdego z dłużników (tj. Wnioskodawczynię i Marcina B.) przypada po około 113.000 zł.

Bank podjął pozytywną decyzję o możliwości spłaty pozostałej kwoty kredytu w kwocie 226.402,23 zł udzielonego obojgu kredytobiorcom, w całości przez Marcina B. oraz zobowiązał się zwolnić Wnioskodawczynię z zobowiązań wynikających z Umowy Kredytu, po przeniesieniu na rzecz Marcina B. przysługującego Wnioskodawczyni udziału 1/3 części we współwłasności Lokalu.

Wnioskodawczyni oraz Marcin B. zamierzają zawrzeć umowę (zwaną dalej w treści również "Umową"), mocą której Wnioskodawczyni przeniesie na rzecz Marcina B. cały przysługujący mu udział w wysokości 1/3 części we współwłasności Lokalu, natomiast Marcin B. zwolni Wnioskodawczynię z wszelkich zobowiązań wynikających z Umowy Kredytu, przejmując wyłączną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z tej Umowy Kredytu, co do których obecnie odpowiedzialny jest solidarnie z Wnioskodawczynią.

W dalszej części wniosku Marcin B. zwany będzie również "Nabywcą".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy zawarcie umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu wobec banku, będzie stanowiło po stronie Wnioskodawczyni źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. W przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1. - Czy przychodem uzyskanym przez Wnioskodawczynię z odpłatnego zbycia nieruchomości, w rozumieniu art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na podstawie Umowy będzie wartość połowy długu wynikającego z Umowy Kredytu - kwoty 113.201,12 zł, która przypada na rzecz każdego z solidarnych współdłużników?
3. W przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na Pytanie 1. - Czy Wnioskodawczyni za przychód uzyskany z tytułu zawarcia Umowy będzie mogła pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu, w rozumieniu art. 22 ust. 6c) updof, to jest cenę nabycia zbywanego udziału w lokalu?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone nr 1. W zakresie pytań oznaczonych nr 2 i 3 wydana zostanie odrębna interpretacja indywidualna.

Zdaniem Wnioskodawczyni pomimo tego, iż ustawodawca nie zdefiniował w updof definicji pojęcia „odpłatnego zbycia”, to w znaczeniu powszechnie stosowanym w tym katalogu będzie się mieścić każde przeniesienie własności w zamian za korzyść majątkową, a zatem również zawarcie umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu, co potwierdzano wielokrotnie zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie (np. Wyrok WSA w Bydgoszczy, sygn. akt I SA/Bd 994/12). Konsekwencją powyższego zdaniem Wnioskodawczyni winno być zaliczenie Umowy do źródeł przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oczywiście przy założeniu, że odpłatne zbycie w drodze Umowy nastąpi przed upływem 5 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło nabycie przedmiotowego udziału.

Powyższe wynika również z tego, że charakterystyczną cechą odpłatnego zbycia jest ekwiwalentność świadczeń stron, przy czym świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. A zatem odpłatne czynności prawne charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową - niekoniecznie w postaci pieniężnej (Interpretacja indywidualna Dyr. Izby Skarbowej w Katowicach, IBPBII/2/415-651/14/MMa).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć zatem należy, że każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przy czym pod pojęciem „odpłatne zbycie” należy rozumieć nie tylko sprzedaż czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych ani inne akty prawne nie zawierają definicji „odpłatnego zbycia” rzeczy lub praw. W celu ustalenia znaczenia tych terminów, należy więc posłużyć się wykładnią językową. Do stwierdzenia powstania przychodu warunkiem koniecznym jest uzyskanie przysporzenia majątkowego. Wskazać należy w tym miejscu na definicję przywołaną w komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a wywiedzioną przez Adama Bartosiewicza, który definiuje odpłatne zbycie jako „przeniesienie prawa własności rzeczy lub praw, o których mowa, na inną osobę za wynagrodzeniem. Podstawową formą odpłatnego zbycia będzie sprzedaż oraz zamiana. Zgodnie z zasadą swobody umów, odpłatne zbycie może nastąpić także w innej formie.”, po czym dodaje: „cena odpłatnego zbycia wyrażona w umowie nie musi być wyrażona w pieniądzu (wartościach pieniężnych). Nie jest bowiem wykluczone, że zapłatą za przeniesienie własności rzeczy lub przeniesienie praw będzie inna forma przysporzenia majątkowego”. (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, Lex, 2010, wyd. II). Tym samym wynagrodzenie można określić nie tylko w pieniądzu, ale także poprzez inne określenie jego wartości, np. zwolnienie z długu czy potrącenie wzajemnych wymagalnych wierzytelności.

Potwierdzeniem powyższych spostrzeżeń jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r., sygn. akt SA/Gd 2258/95 w którym wywiedziono, że zapłatę ceny sprzedaży można wyrazić nie tylko w pieniądzu, lecz również poprzez inne określenie jej wartości, w tym m.in. przez zwolnienie z długu, czy też potrącenie wymagalnych wierzytelności. Taki sposób rozliczenia się sprzedającego i kupującego nie pozbawia zawartej umowy tego elementu, jakim jest określenie ceny sprzedaży. Podobnie stwierdził również Wojewódzki Sąd Administracyjny z Bydgoszczy w wyroku z dnia 11 sierpnia 2009 r., I SA/Bd 133/09, który orzekł, że odpłatnością może być także zwolnienie nabywcy z długu.

Osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu) - art. 519 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Zgodnie z § 2 tego przepisu, przejęcie długu może nastąpić:

1. przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;
2. przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
   
   

W myśl art. 521 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody dłużnika, a dłużnik zgody odmówił, umowę uważa się za nie zawartą. Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówił, strona, która według umowy miała przejąć dług, jest odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia (art. 521 § 2 Kodeksu cywilnego).

Podkreślenia wymaga fakt, że charakterystyczną cechą odpłatnego zbycia jest ekwiwalentność świadczeń stron, przy czym świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Wskazać należy, że odpłatne czynności prawne charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej). Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku. Istotą odpłatnego zbycia jest bowiem to, że zbywca dokonując przysporzenia nie czyni tego kosztem własnego majątku, albowiem uzyskuje ekwiwalentne świadczenie, posiadające określony wymiar materialny, przejawiający się w zwolnieniu ze spłacania kolejnych rat kredytu.

W rozpatrywanej zatem sprawie przeniesienie udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego i na drugiego współwłaściciela w zamian za zwolnienie i przejęcie długu, jest więc odpłatnym zbyciem tego udziału, natomiast dla osoby, która w zamian za otrzymany udział z tego długu zwalnia, jest nabyciem tego udziału.

Skoro zatem konsekwencją zbycia udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego będzie przejęcie przez drugiego właściciela w całości kredytu hipotecznego zaciągniętego pierwotnie przez oboje współwłaścicieli, zwolnienie Wnioskodawczyni z przypadającej na nią części długu wobec banku należy uznać, że celem tej czynności będzie odpłatne zbycie udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego, natomiast przejęcie w całości kredytu przez drugiego współwłaściciela jest formą odpłatności za przeniesienie własności.

Zatem podkreślić należy, że w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia.

Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotowy lokal mieszkalny nabyła na współwłasność w 2014 r.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że przychód uzyskany z tytułu przeniesienia udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego w drodze zniesienia współwłasności na drugiego współwłaściciela w zamian za przejęcie długu jest odpłatnym zbyciem tego udziału i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ stanowić źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy. Transakcja zbycia zostanie bowiem dokonana przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

A zatem stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.