Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.131.2018.2.ASZ
z 5 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 sierpnia 2018 r. (data wpływu – 05 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 września 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 29 kwietnia 2012 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy a w dniu 13 listopada 2017 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Rodzice nie pozostawili po sobie testamentu.

W dniu 9 stycznia 2018 r. Wnioskodawca wraz z bratem otrzymali akt poświadczenia dziedziczenia. Na mocy tego aktu Wnioskodawca i jego brat stali się współwłaścicielami własnościowego lokalu mieszkaniowego o pow. 50,8 m2, każdy w wysokości ½ części udziału. Nabycie współwłasności w drodze wyżej opisanego spadku zostało zgłoszone w urzędzie skarbowym w dniu 16 stycznia 2018 r. Zadeklarowana wartość spadku wynosiła 200 tys. zł czyli udział ½ wynosił 100 tys. zł.

Brat Wnioskodawcy w dniu 6 lipca 2018 r. dokonał notarialnie darowizny swojego udziału na rzecz swojego syna. Syn brata Wnioskodawcy uzyskał od Naczelnika Urzędu Skarbowego zaświadczenie stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn z tytułu darowizny od ojca udziału w wysokości ½ części nieruchomości zwolniony jest od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W dniu 9 sierpnia 2018 r. przed notariuszem zawarto umowę zniesienia współwłasności. Na podstawie tej umowy postanowiono znieść współwłasność nieruchomości w ten sposób, że własnościowy lokal mieszkalny przypada na wyłączną własność syna brata Wnioskodawcy, który dokona spłaty na rzecz Wnioskodawcy w kwocie 85 tys. zł.

Kwota spłaty, którą Wnioskodawca otrzymał z tytułu zniesienia części współwłasności nie przekracza wartości odziedziczonego udziału w spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy spłatę dokonaną w wyniku działu spadku po rodzicach należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód ten opodatkować zgodnie z tą ustawą?
2. Czy też zgodnie z zapisem art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy jest to przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn a więc nie podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze zbycia współwłasności odziedziczonej po rodzicach?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, wymieniona powyżej spłata dokonana w wyniku działu spadku jest w myśl zapisu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem podlegającym przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn a więc niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od zbycia udziału we współwłasności odziedziczonej nieruchomości.

Mając na uwadze przedmiot niniejszej interpretacji, tj. podatek od spadków i darowizn, Organ powyżej przywołał stanowisko Wnioskodawcy odnoszące się tylko do podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

W myśl ust. 2 tegoż przepisu podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Jak z powyższego wynika, ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Powyższy katalog ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie i to tylko takie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku oraz zniesienia współwłasności, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. ustawy, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego, spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 ustawy, dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego, która może mieć charakter albo współwłasności w częściach ułamkowych, albo współwłasności łącznej. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Z kolei do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. Kodeksu). Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy. Przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli może wiązać się z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz pozostałych.

Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym (stanowiącym współwłasność) i występuje wówczas przy dziale spadku lub zniesieniu współwłasności, gdy całość majątku spadkowego (majątku objętego współwłasnością) przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców (współwłaścicieli). Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców (współwłaścicieli), gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku (udziałem w majątku objętym współwłasnością).

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 29 kwietnia 2012 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy a w dniu 13 listopada 2017 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Rodzice nie pozostawili po sobie testamentu.

W dniu 9 stycznia 2018 r. Wnioskodawca wraz z bratem otrzymali akt poświadczenia dziedziczenia, na mocy którego stali się współwłaścicielami własnościowego lokalu mieszkaniowego o pow. 50,8 m2, każdy w wysokości ½ części udziału.

Brat Wnioskodawcy w dniu 6 lipca 2018 r. dokonał notarialnie darowizny swojego udziału na rzecz swojego syna. W dniu 9 sierpnia 2018 r. przed notariuszem zawarto umowę zniesienia współwłasności. Współwłasność nieruchomości zniesiono w ten sposób, że własnościowy lokal mieszkalny zostanie wyłączną własnością syna brata Wnioskodawcy, który dokona spłaty na rzecz Wnioskodawcy w kwocie 85 tys. zł.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że podatkowi od spadków i darowizn podlega nieodpłatne zniesienie współwłasności. Natomiast w przypadku otrzymania spłaty, tj. odpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie powstanie. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego. Takie właśnie odpłatne zniesienie współwłasności, tj. dokonane ze spłatą pomiędzy Wnioskodawcą a jego bratankiem ma miejsce w przedstawionym stanie faktycznym.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przedstawione we wniosku otrzymanie spłaty nie zostało wymienione w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym, spłata ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe, gdyż opisane otrzymanie przez niego spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.