Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.134.2018.1.BB
z 5 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 23 września 2018 r. (data wpływu – 24 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia:

• w części dotyczącej określenia momentu powstania obowiązku podatkowego – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości w drodze zasiedzenia.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2018 r. na rozprawie postanowił stwierdzić, że Wnioskodawczyni nabyła przez zasiedzenie:

1. Z dniem 02 października 2009 roku udział wynoszący 28/100 części we współwłasności nieruchomości zabudowanej składającej się z działek numer 24/2 i 24/3 o powierzchni 0,7117 ha, położonej w K.
2. Z dniem 18 listopada 2008 roku udział wynoszący 4/100 części we współwłasności nieruchomości zabudowanej składającej się z działek numer 24/2 i 24/3 o powierzchni 0,7117 ha, położonej w K.
3. Z dniem 02 października 2009 roku udział wynoszący 28/100 części we współwłasności nieruchomości oznaczonej numerem 24/5 o powierzchni 1,2962 ha, położonej w K.
4. Z dniem 18 listopada 2008 roku udział wynoszący 4/100 części we współwłasności nieruchomości oznaczonej numerem 24/5 o powierzchni 1,2962 ha, położonej w K.
   
   

Pozostałe 68% udziału w nieruchomości należy do Wnioskodawczyni i wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Opisywane działki są zabudowane wyłącznie budynkami gospodarczymi. Opisywana nieruchomość była użytkowana najpierw przez rodziców Wnioskodawczyni, którzy z niej korzystali od lat 70-tych. Rodzice zmarli kolejno w roku 1991 (ojciec) i 1999 (matka). Wnioskodawczyni jest ich następczynią prawną, dział spadku nastąpił 03 lutego 2009 roku. Rodzice Wnioskodawczyni ponosili w tym okresie nakłady, w tym od podstaw wznosili budynki oraz remontowali istniejące.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy obowiązek podatkowy następuje na podstawie przepisów obowiązujących w dniu zasiedzenia czy uprawomocnienia wyroku?
2. Czy na podstawie przepisów obowiązujących w dniu zasiedzenia, Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (na dzień 02 października 2009 roku)?
3. Czy w sytuacji braku możliwości skorzystania z ww. zwolnienia, istnieje możliwość skorzystania z art. 7 ust. 4 i 5?
4. W jaki sposób udokumentować nakłady, jeśli budynek został wzniesiony w latach 70-tych, podobnie generalny remont już istniejących zabudowań, a Wnioskodawczyni nie posiadam faktur dokumentujących? Czy wystarczą zeznania świadków na rozprawie, które są załączone do akt sprawy?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, należy przyjąć, że obowiązek podatkowy następuje z dniem nabycia przez Wnioskodawczynię nieruchomości, czyli z dniem zasiedzenia i z tym dniem powstaje obowiązek podatkowy. Tym samym przysługuje jej zwolnienie z płatności podatku na podstawie przepisów obowiązujących w 2008 roku, które nie wymagają od podatnika posiadania gospodarstwa rolnego nie mniejszego niż 11 ha i nie większego niż 300 ha.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała postanowienie naczelnika urzędu skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w części jest prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Na wstępie Organ pragnie zaznaczyć, że ponieważ opisane we wniosku nabycie, nastąpiło – jak zostało wskazane we wniosku – w datach 18 listopada 2008 r. oraz 02 października 2009 r., w niniejszej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed zmianami wprowadzonymi ustawą z 2015 r., mającym zastosowanie do nabycia począwszy od 01 stycznia 2016 r.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Zgodnie z art. 7 ust. 4 omawianej ustawy przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.

Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku (art. 7 ust. 5 tejże ustawy).

Stosownie do regulacji zawartych w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 nie ma w tym wypadku zastosowania.

W tym przypadku nie stosuje się więc przepisu dotyczącego kwoty wolnej od opodatkowania na podstawie zaliczenia nabywcy do odpowiedniej grupy podatkowej, bowiem art. 9 ust. 1, który stanowi o tejże kwocie wolnej, nie ma – na mocy powołanego art. 15 ust. 2 ww. ustawy – w tym przypadku zastosowania.

Zgodnie z art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „zasiedzenie”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.).

Stosownie do treści art. 172 Kodeksu cywilnego, posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

W myśl art. 176 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza (art. 176 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową.

Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

Skutkiem zasiedzenia jest zatem pierwotne nabycie własności przez posiadacza, który może wystąpić do sądu z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia. Samo nabycie własności następuje z mocy samego prawa, a orzeczenie stwierdzające nabycie własności przez zasiedzenie ma jedynie charakter deklaratywny.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni nabyła przez zasiedzenie:

• z dniem 18 listopada 2008 roku udział wynoszący 4/100 części we współwłasności nieruchomości zabudowanej składającej się z działek numer 24/2 i 24/3 o powierzchni 0,7117 ha i udział wynoszący 4/100 części we współwłasności nieruchomości oznaczonej numerem 24/5 o powierzchni 1,2962 ha, oraz
• z dniem 02 października 2009 roku udział wynoszący 28/100 części we współwłasności nieruchomości zabudowanej składającej się z działek numer 24/2 i 24/3 o powierzchni 0,7117 ha i udział wynoszący 28/100 części we współwłasności nieruchomości oznaczonej numerem 24/5 o powierzchni 1,2962 ha.
  
  

Pozostałe 68% udziału w nieruchomości należy do Wnioskodawczyni i wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Opisywane działki są zabudowane wyłącznie budynkami gospodarczymi. Opisywana nieruchomość była użytkowana najpierw przez rodziców Wnioskodawczyni, którzy z niej korzystali od lat 70-tych. Rodzice zmarli kolejno w roku 1991 (ojciec) i 1999 (matka). Wnioskodawczyni jest ich następczynią prawną; dział spadku nastąpił 03 lutego 2009 roku.

Wnioskodawczyni we własnym stanowisku wskazała, że w jej ocenie obowiązek podatkowy powstał z dniem nabycia przez nią nieruchomości, czyli z dniem zasiedzenia.

Z takim stanowiskiem Wnioskodawczyni nie można się zgodzić.

Jak wynika z cytowanego wcześniej art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

Z powyższego przepisu wprost wynika, że obowiązek podatkowy nie powstaje w dacie nabycia w drodze zasiedzenia, lecz z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego to zasiedzenie.

Tym samym to z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu z dnia 25 czerwca 2018 r – a nie w datach zasiedzenia – powstał dla Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy z tytułu zasiedzenia.

W związku z powyższym w tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do kwestii zastosowania zwolnienia, podkreślić należy, iż rozstrzygnięcie w ww. sposób, w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, nie neguje prawa do zastosowania zwolnienia z opodatkowania.

Dla określenia możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania nabycia udziałów w nieruchomości przez zasiedzenie znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień nabycia udziałów w nieruchomości (tj. na dzień 18 listopada 2008 r. oraz 02 października 2009 r.), zgodnie z uregulowaniami wynikającymi z art. 50 ust. 1 o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1045, ze zm.). Stosownie do jego brzmienia, do opodatkowania nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Wyżej wymieniona ustawa weszła w życie z dniem 01 stycznia 2016 r.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., zwalnia się od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

1. budynków mieszkalnych,
2. budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,
3. urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców

-pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „gospodarstwa rolnego”, odsyłając w tej kwestii do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 r., Nr 136, poz. 969, ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego – co decyduje o zakresie zwolnienia od podatku od spadków i darowizn takich gruntów – zawarte jest w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454, ze zm.) oraz w załączniku nr 6 do tego rozporządzenia.

Z przywołanych przepisów wynika, że zwolnieniem określonym w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn może być objęte nabycie takich gruntów, które w chwili nabycia stanowią gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Zwolnienie nie obejmuje budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców.

W opisie zdarzenia Wnioskodawczyni wskazała, że udział w opisywanej we wniosku nieruchomości w momencie określenia daty zasiedzenia wszedł w skład prowadzonego już przez Wnioskodawczynię gospodarstwa rolnego. Na gruntach tych znajdują się wyłącznie budynki gospodarcze.

W związku z powyższym, skoro zasiedzenie nastąpiło w 2008 r. i w 2009 r. to będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed ww. nowelizacją mającą zastosowanie do nabycia od 01 stycznia 2016 r.

Jeśli istotnie nabyte w wyniku zasiedzenia udziały w gruntach wraz z budynkami gospodarczymi wejdą w skład gospodarstwa rolnego (w rozumieniu przepisów o podatku rolnym) i to gospodarstwo rolne jest prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia to Wnioskodawczyni będzie przysługiwać zwolnienie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ma więc rację Wnioskodawczyni, że przepisy mające zastosowanie w niniejszej sprawie nie wymagają posiadania gospodarstwa rolnego nie mniejszego niż 11 ha i nie większego niż 300 ha.

Końcowo wskazać należy, iż Organ interpretacyjny nie jest uprawniony by rozstrzygać, czy dana nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne bądź jego część. Definicja gospodarstwa rolnego zawarta jest w przepisach, do interpretacji których Organ nie jest uprawniony. Wydając niniejszą interpretację Organ oparł się jedynie na opisie stanu faktycznego przedstawionym w treści wniosku i wskazaniach Wnioskodawczyni, iż opisany udział w nieruchomości wejdzie w skład gospodarstwa rolnego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni w tej części należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo Organ pragnie podkreślić, że w zakresie pytań oznaczonych nr 3 i 4 odstąpiono od ich analizy, ponieważ zostały zadane przez Wnioskodawczynię pod warunkiem braku możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym, przy rozstrzygnięciu, że zwolnienie będzie miało zastosowanie, analiza zagadnień w nich poruszonych stała się bezzasadna.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego..., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.