Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-3.4011.295.2018.2.MJ
z 23 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2018 r. (data wpływu 5 września 2018 r.), uzupełnionym pismami z dnia 17 października 2018 r. (data wpływu 23 października 2018 r.), oraz z dnia 13 listopada 2018 r. (data wpływu 19 listopada 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony pismami z dnia 17 października 2018 r. oraz z dnia 13 listopada 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 29 kwietnia 2012 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, a dnia 13 listopada 2017 r. zmarła jego matka. Rodzice nie pozostawili po sobie testamentu.

W dniu 9 stycznia 2018 r. Wnioskodawca wraz ze swoim bratem, otrzymali akt poświadczenia dziedziczenia. Na mocy tego aktu wraz z bratem stali się oni współwłaścicielami własnościowego lokalu mieszkalnego o pow. 50,8 m² każdy, w wysokości 1/2 części udziału.

Nabycie współwłasności w drodze wyżej opisanego spadku w dniu 16 stycznia 2018 r. zgłoszono w Urzędzie Skarbowym. Zdeklarowana wartość spadku wynosiła 200 000 zł, czyli udział 1/2 wynosił 100 000 zł.

Brat Wnioskodawcy w dniu 6 lipca 2018 r. dokonał notarialnie darowizny swojego udziału na rzecz swojego syna. Syn uzyskał od Urzędu Skarbowego zaświadczenie stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn z tytułu darowizny od ojca udziału w wysokości 1/2 części nieruchomości zwolniony jest od podatku od spadków i darowizn na podstawie zastosowanego art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. W dniu 9 sierpnia 2018 r. przed notariuszem zawarto umowę zniesienia współwłasności. Na podstawie tej umowy postanowiono znieść współwłasność nieruchomości w ten sposób, że własnościowy lokal mieszkalny przypada na wyłączną własność syna brata, który dokona spłaty na rzecz Wnioskodawcy w kwocie 85 000 zł.

Kwota spłaty, którą otrzymał Wnioskodawca z tytułu zniesienia jego części współwłasności nie przekracza wartości odziedziczonego udziału w spadku.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

• w spadku po matce nabyty udział to 1/3. Spadek został nabyty w drodze dziedziczenia ustawowego,
• 1/3 kwoty otrzymanej spłaty dotyczy udziału dziedziczonego po ojcu, 2/3 kwoty otrzymanej spłaty dotyczy udziału dziedziczonego po matce,
• część spłaty, która przypada na udział w spadku dziedziczonym po matce nie przekracza wartości tego udziału,
• dziedziczone udziały w lokalu mieszkalnym były osobistym majątkiem Wnioskodawcy,
• Wnioskodawca wraz z bratem byli jedynymi spadkobiercami po rodzicach,
• dział spadku nie miał miejsca,
• spłata wynikała z zawartej umowy notarialnej zniesienia współwłasności zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a synem brata w dniu 9 sierpnia 2018 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (po przeformułowaniu):

Czy otrzymana kwota spłaty na podstawie umowy zniesienia współwłasności w odziedziczonej nieruchomości stanowi dla Wnioskodawcy przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Wnioskodawca przedstawił następujące stanowisko:

Otrzymana kwota spłaty na podstawie zawartej notarialnie umowy zniesienia współwłasności w odziedziczonej po rodzicach nieruchomości nie stanowi dla Wnioskodawcy dochodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spłata wyrażona w pieniądzu jest ekwiwalentem jego udziału w nieruchomości, nie stanowi przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej po rodzicach ułamkowej części nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 przywołanej ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c –przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w ww. przepisie.

W celu ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2018 r., poz. 1025 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Stosownie do art. 926 ww. ustawy powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Z kolei art. 925 tej ustawy stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 ustawy Kodeks cywilny). Natomiast zgodnie z art. 1025 § 1 analizowanej ustawy, prawomocne postanowienie Sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Wskazać należy, że celem postępowania o zniesienie współwłasności – w rozumieniu Kodeksu cywilnego, jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, które stanowi przedmiot współwłasności.

Stosownie do art. 195 ustawy Kodeks cywilny – współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

W myśl art. 196 § 1 ww. ustawy – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Stosownie do treści art. 220 ww. Kodeksu – roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu. W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W wyniku dokonania zniesienia współwłasności możliwe jest zatem przyznanie rzeczy jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu do dokonania spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz nabywa jej część ponad dotychczas posiadany i przysługujący jej udział w rzeczy. Konsekwencją tego jest zbycie tej części rzeczy po stronie tego współwłaściciela, który w zamian przysługującej części rzeczy otrzyma spłatę pieniężną. Wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać bowiem należy, że użyte w wyżej powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres umów.

W myśl art. 155 Kodeksu cywilnego – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Tym samym określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości (lub udziału w niej) za wynagrodzeniem.

Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest przyznanie wspólnej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Oznacza to, że osoby które otrzymują spłaty w zamian za udziały we współwłasności zbywają swoje udziały w rzeczy odpłatnie.

W związku z tym, zbycie udziału w lokalu mieszkalnym ( w zamian za spłatę) stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale tylko wówczas, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że w zakresie nabycia spadku po ojcu, które miało miejsce w 2012 r., pięcioletni okres o którym mowa w tym przepisie upłynął dnia 31 grudnia 2017 r.

Natomiast w zakresie nabycia spadku po matce, które miało miejsce w 2017 r., pięcioletni okres o którym mowa powyżej, upłynie dnia 31 grudnia 2022 r.

W konsekwencji, czynność prawna mająca na celu zniesienie współwłasności lokalu mieszkalnego ze spłatą między Wnioskodawcą a drugim współwłaścicielem, tj. synem brata, (który nie był spadkobiercą), w wyniku której Wnioskodawca przeniósł na jego rzecz (jako drugiego współwłaściciela) swój udział (1/2) w lokalu mieszkalnym, a w zamian otrzymał spłatę pieniężną, stanowić będzie źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie uzyskanej kwoty spłaty w części dotyczącej udziału dziedziczonego po matce.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby odpłatne zbycie mogło dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Do takich kosztów zalicza się np.: koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty sporządzenia aktu notarialnego zbycia nieruchomości. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy – za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy – wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega zatem dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym (art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) oraz kosztami uzyskania tego przychodu (art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Należny podatek wynikający z tego zeznania jest płatny w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 4 pkt 4 w zw. z art. 45 ust. 1a ww. ustawy).

Stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy – dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy w zakresie ustalenia źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zawiera żadnego wyłączenia. Użyte przez ustawodawcę ww. artykule pojęcie odpłatnego zbycia to nie tylko umowa sprzedaży, ale również inna umowa, na mocy której następuje przeniesienie prawa własności za korzyść majątkową.

Podsumowując, zbycie przez Wnioskodawcę na podstawie umowy zniesienia współwłasności udziału w lokalu mieszkalnym na rzecz drugiego współwłaściciela (syna brata) w zamian za spłatę, stanowi formę odpłatnego zbycia wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie tej części uzyskanego przychodu, który odnosi się do udziału odziedziczonego po matce.

W konsekwencji uzyskany z tego tytułu dochód - stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia, określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy - podlegać będzie opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym według zasad określonych w art. 30e. ww. ustawy. Wnioskodawca po zakończeniu roku podatkowego jest obowiązany w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym złożyć zeznanie podatkowe PIT-39.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać zatem za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska10, 70-561 Szczecin, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.