Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4015.114.2018.1.MZ
z 19 grudnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 października 2018 r. (data wpływu 20 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej w postaci prawa przechodu, przejazdu i przegonu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej w postaci prawa przechodu, przejazdu i przegonu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Urząd Gminy pismem z 27 sierpnia 2008 r. zaświadczył Wnioskodawcy, „...że działka 17982/1 położona w S. ma możliwość dostępu do drogi publicznej”. ... „Przedmiotowa działka połączona jest z drogą powiatową poprzez istniejącą w terenie gruntową drogę, częściowo utwardzoną, która przebiega przez prywatne działki...oraz działkę stanowiącą wody płynące...droga ta istnieje od lat (a z posiadanych przez tut. Urząd informacji z pewnością istniała w latach 80-tych na etapie tworzenia przez Pana gospodarstwa rolnego i służyła jako dostęp do tego gospodarstwa) do chwili obecnej nikt nie zgłaszał potrzeby w zakresie zmian w zakresie władania przedmiotową drogą”... W celu prawnego usankcjonowania tego stanu faktycznego Wnioskodawca wystąpił do Sądu z wnioskiem o stwierdzenie faktu zasiedzenia prawa przejazdu po ww. drodze koniecznej. Zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu z 24 marca 2014 r. Sąd postanowił, że Wnioskodawca „nabył przez zasiedzenie z dniem 01.01.2010 r... służebność przejazdu, przechodu i przegonu szlakiem gruntu po działkach j.w. .. do działki 17982/1”, stanowiącej własność Wnioskodawcy. Z opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji stanowiącej integralną część postanowienia Sądu wynika, że … „dotyczy zasiedzenia drogi koniecznej z wniosku J. D. i kilkunastu innych właścicieli. Przedmiotem opracowania był odcinek dojazdu istniejący na gruncie oraz zagospodarowany dotyczący komunikacji od drogi powiatowej...do zabudowań Pana D. i sąsiadów z okolicy dz. 17982/1”. W październiku 2018 r. Urząd Skarbowy powiadomił telefonicznie Wnioskodawcę, że powinien złożyć zeznanie podatkowe SD-3 o nabyciu praw majątkowych w ww. sprawie i zapłacić podatek zgodnie z art. 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przedstawiony stan faktyczny kwalifikuje się do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, zasiedzenie służebności gruntowej (prawa przejazdu) a nie służebności osobistej nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Stwierdzenie faktu zasiedzenia prawa przejazdu przez inne działki do działki Wnioskodawcy, istniejącą od 40 lat drogą, jest zasiedzeniem prawa przejazdu czyli służebnością gruntową nabytą w sposób pierwotny i nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jako właściciel działki władnącej 17982/1 Wnioskodawca korzystał z prawa przejazdu po istniejącej drodze, z której korzystali i korzystają do dziś również inni właściciele przyległych nieruchomości od 40 lat. W czasie trwania zasiedzenia Wnioskodawca poniósł koszty znacznie przekraczające wartość drogi (utwardzenie płytami jumbo, oświetlenie, most). Wnioskodawca nie jest właścicielem drogi, nie musi dbać o jej stan ani opłacać podatków. Zarówno właściciel (jak i osoba uprawniona, na rzecz której zostanie stwierdzone zasiedzenie) mogą z działki korzystać według dotychczasowych zasad (uprawnień). Dotyczy to wyłącznie służebności czynnej na przykład korzystania z drogi dojazdowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 644 ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

Stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Z przywołanego powyżej art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika wprost, że podatkiem od spadków i darowizn opodatkowane jest nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej tytułem zasiedzenia, wyłącznie przez osoby fizyczne.

Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm). Przepisy prawa cywilnego, z uwagi na odrębność charakteru jak i funkcji, rozróżniają służebność osobistą i gruntową oraz służebność przesyłu.

Na podstawie art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego – nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie z art. 292 Kodeksu cywilnego – służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 172 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego – posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Natomiast w myśl art. 296 § 1 Kodeksu cywilnego – nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego zakres odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista).

Na podstawie art. 304 Kodeksu cywilnego – służebności osobistej nie można nabyć przez zasiedzenie.

Służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu cywilnego służy jedynie zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn. Natomiast nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (prawo przechodu, przejazdu i przegonu) na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że zgodnie z prawomocnym postanowieniem Sądu z 24 marca 2014 r., Wnioskodawca nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2010 r. służebność przejazdu, przechodu i przegonu szlakiem gruntu po działkach (…) do działki nr 17982/1, będącej własnością Wnioskodawcy.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że na podstawie ww. postanowienia Sądu z 24 marca 2014 r. Wnioskodawca nabył służebność gruntową, ponieważ zgodnie z art. 304 Kodeksu cywilnego w drodze zasiedzenia nie można nabyć służebności osobistej. Nabycie tytułem zasiedzenia służebności gruntowej (tj. prawa przejazdu, przechodu i przegonu) nie jest objęte ustawą o podatku od spadków i darowizn, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. W przedmiotowej sprawie mimo, że nabycie służebności gruntowej nastąpiło tytułem zasiedzenia, to jednak z uwagi na wskazany powyżej brak charakteru podmiotowego takiej służebności, nie można stwierdzić, że nabycie to odnosi się do Wnioskodawcy jako osoby fizycznej i tym samym pozostaje poza zakresem przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem Wnioskodawca jako właściciel działki nr 17982/1, nabywając tytułem zasiedzenia prawo majątkowe w postaci służebności gruntowej (prawo przejazdu, przechodu i przegonu), nie był zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.