Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-3.4011.316.2018.1.AA
z 5 października 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2018 r. (data wpływu 7 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej w związku z działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 11 lutego 2017 r. zmarł A zamieszkały (…). Do Sądu Rejonowego Wydział Cywilny został złożony wniosek o nabycie spadku po zmarłym A. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Cywilny, zmienionego następnie postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny spadek po zmarłym 11 lutego 2017 r. A nabyli z mocy ustawy:

• siostrzenica B w udziale 4/12 (czterech dwunastych) części,
• siostrzenica C i siostrzeniec D w udziale po 2/12 (dwie dwunaste) części,
• siostrzeńcy E, F oraz siostrzenice G, H w udziałach po 1/12 (jednej dwunastej) każde z nich.
  
  

Wnioskodawca nadmienia, że wydanie postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 31 października 2017 r., służyło naprawieniu błędu w określeniu ułamków w spadku dwóch spadkobierców.

W związku z faktem, że spadkobiercy stanowili II grupę spadkową, wszyscy złożyli stosowne dokumenty do Naczelnika Urzędu Skarbowego w celu ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Po dokonaniu zapłaty Wnioskodawca uzyskał zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 10 stycznia 2018 r., które potwierdza, że podatek od spadków i darowizn z tytułu dziedziczenia został zapłacony. W skład nabytego majątku weszły:

• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu o powierzchni użytkowej 32,55 m² (trzydzieści dwa metry kwadratowe pięćdziesiąt pięć setnych metra kwadratowego), , należącego do zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej, dla którego to prawa nie została założona księga wieczysta, co potwierdza zaświadczenie wydane przez Spółdzielnię Mieszkaniową z dnia 11 stycznia 2018 r.; wartość rynkową ustalono na kwotę 69.000 zł,
• prawo wieczystego użytkowania zabudowanej działki gruntu o obszarze 0,0020 ha (dwadzieścia metrów kwadratowych), oraz własności znajdującej się na ww. działce budynku jednokondygnacyjnego murowanego – garażu, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, dla którego prowadzona jest księga wieczysta, co potwierdza akt notarialny – umowa użytkowania wieczystego przeniesienia własności garażu z dnia 8 listopada 1999 r. sporządzonego przez – notariusza; wartość rynkowa ustalona na kwotę 6.399 zł,
• środki pieniężne zgromadzone na rachunku w wysokości 14.279,03 zł (czternaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt dziewięć złotych 00/100), co potwierdza zaświadczenie z dnia 22 września 2017 r.,
• wartość depozytu papierów wartościowych na kwotę 46.625,02 zł oraz stan depozytu pieniężnego w wysokości 1.564,19 zł, co potwierdza – wyciąg na dzień 11 lutego 2017 r.
  
  

Środki pieniężne zgromadzone na rachunku zostały podzielone według części określonych prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny, podobnie jak papiery wartościowe wraz z depozytem pieniężnym.

W dniu 19 stycznia 2018 r. przeprowadzono notarialny dział spadku sporządzony przez notariusza, w wyniku którego jeden ze spadkobierców – B nabył wyłącznie:

• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu o powierzchni użytkowej 32,55 m² (trzydzieści dwa metry kwadratowe pięćdziesiąt pięć setnych metra kwadratowego), o wartości 69.000 zł, oraz
• prawo wieczystego użytkowania zabudowanej działki gruntu o obszarze 0,0020 ha (dwadzieścia metrów kwadratowych), zabudowanej garażem o wartości 6.399 zł.
  
  

W związku z powyższym B dokonał spłat na rzecz każdego ze spadkobierców w częściach określonych postanowieniem sądu. Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota w wysokości 6.283,25 nie przekracza wartości udziału, tj. 1/12 części i została zatwierdzona i przyjęta przez urząd skarbowy w wysokości 6.283 zł zgodnie z obowiązującymi zasadami zaokrąglania przy wyliczaniu podstawy opodatkowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku dokonania działu spadku aktem notarialnym z dnia 19 stycznia 2018 r. w zamian za spłatę dokonaną przez B na rzecz Wnioskodawcy w wysokości nieprzekraczającej udziału w nieruchomościach – powstanie przychód, skutkujący koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.) od części odziedziczonej po zmarłym B?

Zdaniem Wnioskodawcy w 2017 r. po przeprowadzeniu postępowania spadkowego Wnioskodawca stał się jednym ze spadkobierców do spadku po zmarłym wujku.

Przedmiotem spadku były: gotówka i wartość depozytu papierów wartościowych, jak również depozytu pieniężnego, które to zostały podzielone pomiędzy wszystkich spadkobierców według części określonych prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny.

W skład masy spadkowej weszły również nieruchomości: mieszkanie i garaż, których wszyscy byli współwłaścicielami zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2017 poz. 459 z późn. zm.). Wartość tych nieruchomości jako części masy spadkowej przypadającej dla Wnioskodawcy będąca 1/12 części wynosi 6.283,25 zł.

Zapis art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego mówi o tym, że dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. W dniu 19 stycznia 2018 r. została zawarta taka umowa w formie aktu notarialnego. Na podstawie powyższej umowy jedna z kuzynek – B stała się jedynym właścicielem mieszkania oraz garażu i zobowiązała się do spłaty na rzecz każdego ze spadkobierców w częściach określonych prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny, w tym na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 6.283,25 zł, czyli w kwocie nieprzekraczającej wartości udziału w wyżej wymienionych nieruchomościach. W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W wyniku czego, zdaniem Wnioskodawcy, dochodzi tu tylko i wyłącznie do zniesienia współwłasności, czyli do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zdaniem Wnioskodawcy w tym przypadku nie jest to źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.). Zgodnie z treścią wskazanego artykułu źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny, nie powstał tu przychód, skutkujący koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.) od części odziedziczonej po zmarłym A.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.): opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w analizowanej sprawie jest kwestia, czy otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku dokonania działu spadku spłata podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W celu ustalenia, czy w niniejszej sprawie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 922 ww. ustawy: spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów kodeksu.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego: spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 ustawy Kodeks cywilny: jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Przepis art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy stanowi natomiast, że: dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego: zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności przez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, następuje ze spłatami na rzecz drugiego spadkobiercy, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia nieruchomości. Jeżeli spłata nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji zatem, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a więc brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ekwiwalentnej kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji należy stwierdzić, że skoro kwota spłaty otrzymana przez Wnioskodawcę nie przekracza wartości przysługującego mu udziału spadkowego, to w opisanej sytuacji w odniesieniu do Wnioskodawcy nie doszło do powstania przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z otrzymaną kwotą.

Reasumując – w wyniku dokonania działu spadku aktem notarialnym z dnia 19 stycznia 2018 r. w zamian za spłatę dokonaną przez B na rzecz Wnioskodawcy w wysokości nieprzekraczającej udziału w nieruchomościach – nie powstanie przychód, skutkujący koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w odniesieniu do części odziedziczonej po zmarłym A.

Z godnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.