Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.782.2017.2.ICz
z 31 stycznia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku (data wpływu 30 listopada 2017 r.), uzupełnionym pismem z 24 stycznia 2018 r. (data wpływu 24 stycznia 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących poniesione wydatki w związku z realizacją zadania polegającego na unieszkodliwianiu i transporcie wyrobów zawierających azbest znajdujących się na budynkach mieszkalnych osób fizycznych zlokalizowanych na terenie Powiatu -jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących poniesione wydatki w związku z realizacją zadania polegającego na unieszkodliwianiu i transporcie wyrobów zawierających azbest znajdujących się na budynkach mieszkalnych osób fizycznych zlokalizowanych na terenie Powiatu.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 24 stycznia 2018 r. (data wpływu 24 stycznia 2018 r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 18 stycznia 2018 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.782.2017.1.ICz.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Powiat jest jednostką samorządu terytorialnego, zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 10.12.202 r.

Powiat zamierza w latach 2018-2020 prowadzić Program związany z unieszkodliwianiem i transportem wyrobów zawierających azbest znajdujących się na budynkach mieszkalnych osób fizycznych zlokalizowanych na terenie Powiatu. Wymiana pokryć dachowych zawierających azbest wynika ze złego stanu technicznego jak i obowiązku wynikającego z Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest.

Środki na realizację zdania pochodzić będą z M. Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO) - 85 % kosztów, środków własnych mieszkańców posesji na których są wyroby zawierające azbest - 15 %. Środki MRPO to dotacja z Funduszy Unii Europejskiej.

Realizacja zadania przebiegać będzie na podstawie umowy łączącej Powiat i Marszałka Województwa o dysponującego środkami MRPO oraz umowy zawartej pomiędzy Powiatem, a Właścicielem nieruchomości w obrębie której realizowane będzie zadanie. Wydatkowanie środków nastąpi po przeprowadzeniu postępowania wymaganego ustawą Prawo zamówień publicznych. Wykonawca robót za wykonane prace wystawi faktury w których widniał będzie Powiat. Powiat po otrzymaniu faktury od Wykonawcy wystawi faktury na mieszkańców objętych projektem w wysokości ok. 15% poniesionych kosztów.

1. zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. O samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1868) Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym m.in. w zakresie ochrony środowiska. Do zadań Powiatu w oparciu o art. 403 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 1888) należy finansowanie ochrony środowiska m.in. w zakresie gospodarowania odpadami o których mowa w art. 400 a ust. 1 pkt 8 wymienionej ustawy,
2. środki z Regionalnego Programu Operacyjnego nie mogą być przeznaczone na ogólną działalność Powiatu
3. dofinansowanie może być przeznaczone tylko i wyłącznie na zadanie polegające na usuwaniu i unieszkodliwianiu ok. 2000 Mg wyrobów zawierających azbest oraz zarządzanie projektem według stawki ryczałtowej wynoszącej 0,5 % wydatków kwalifikowanych,
4. zadanie realizowane jest w ramach osi priorytetowej 5 - ochrona środowiska, działanie 5.2. - rozwijanie systemu gospodarki odpadami, poddziałanie 5.2.2. - gospodarka odpadami - SPR,
5. typ C - przedsięwzięcia związane z usuwaniem azbestu w ramach obowiązującego na terenie Powiatu Programu usuwania wyrobów zawierających azbest. Dotacja udzielona przez Marszałka Województwa w ramach RPO dotyczy określonego działania a nie usługi dostawy dla konkretnego mieszkańca więc siłą rzeczy nie może być elementem bezpośrednio wpływającym na cenę,
6. przyznana dotacja finansuje koszty kwalifikowane projektu a nie konkretne budynki na których znajdują się wyroby zawierające azbest. Przyznanie dotacji w ocenie Powiatu ma charakter podmiotowy a nie przedmiotowy. Produkt dofinansowania nie stanowi dopłaty do usługi więc wykluczona zostanie cenotwórcza rola dopłat brak dofinansowania do realizacji zadania związanego z usuwaniem wyrobów zawierających azbest ze źródeł zewnętrznych oznaczałby, że powiat nie wykonałby powyższego zadania.
   
   

W piśmie z 24 stycznia 2018 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy i wskazał co następuje:

I. uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego:

1. dotacja z Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) będzie przeznaczona na dofinansowanie programu w latach 2018 - 2018 związanego z unieszkodliwianiem, transportem wyrobów zawierających azbest jak i demontażem w obrębie budynków mieszkalnych,
   
2. w ocenie tutejszego organu, symbol PKWiU dla czynności związanych z unieszkodliwianiem i transportem wyrobów zawierających azbest znajdujących się na budynkach mieszkalnych to 38.22.29.0. Wnioskodawca jednocześnie poinformował, że za prawidłowe ustalenie stawki podatku VAT odpowiada wykonawca robót,
   
3. brak wpłaty przez Mieszkańca na poczet wykonania usługi usunięcia, unieszkodliwiania, transportu wyrobów zawierających azbest wyklucza go z udziału w programie,
   
4. realizacja projektu w zakresie wskazanym we wniosku tj. transport, unieszkodliwianie, demontaż nie byłaby możliwa gdyby powiat nie otrzymał dofinansowania,
   
5. dofinansowanie otrzymane w ramach RPO przeznaczone jest na pokrycie ogólnych kosztów inwestycji, tj. transport, unieszkodliwianie, demontaż wyrobów zawierających azbest - koszt ok 1,2 mln zł, zarządzanie projektem - ok. 5 tys. zł,
   
6. w przypadku nie otrzymania dofinansowania z RPO wpłaty mieszkańców byłyby wyższe i nie obejmowałyby demontażu wyrobów zawierających azbest. Projekt nie byłby realizowany we wskazanym zakresie, wskazanym horyzoncie czasowym,
   
7. wysokość dofinansowania nie jest uzależnione od ilości nieruchomości biorących udział w projekcie, a od ilości wyrobów zawierających azbest poddanych procesowi unieszkodliwiania, transportu, demontażu, ilość obiektów w których usuwany będzie azbest określona została we wskaźnikami projektu,
   
8. Powiat będzie świadczył na rzecz mieszkańca usługi zawiązane z:
   
   1. unieszkodliwianiem wyrobów zawierających azbest,
   2. transportem wyrobów zawierających azbest,
   3. demontażem wyrobów zawierających azbest
9. usługi świadczone na potrzeby realizacji projektu będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
   
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Powiat będzie miał prawo do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wpłaty dokonywane przez mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie będą dotyczyć świadczenia usług demontażu, transportu, unieszkodliwianiu azbestu z nieruchomości należących do mieszkańców Powiatu, co wskazuje, że świadczenia co do których Powiat zobowiąże się w ramach podpisanych z mieszkańcami umów będą stanowić odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stawka podatku dla wskazanych usług demontażu azbestu zawarta jest w załączniku nr 3 do ustawy w poz. 152 „Usługi związane z odkażaniem i czyszczeniem” PKWiU 39.00.1 i wynosi 8%.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy w zakresie w jakim towary i usługi wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywanych czynności opodatkowanych.

Powiat jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług a czynności w zakresie demontażu, transportu, unieszkodliwiania azbestu z nieruchomości stanowiących własność prywatną będą stanowić odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 8 %.

Jest więc spełniony warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług - ponoszone wydatki na usługi w zakresie demontażu azbestu związane będą z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Uzupełnienie własnego stanowiska:

Zdaniem Powiatu, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Powiatowi będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków, w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest.

Czynności będące przedmiotem wniosku, za które Powiat będzie otrzymywał wpłaty od mieszkańców stanowiące wkład w realizację zadania polegającego na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż stanowią zapłatę z tytułu czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, wykonywanych przez Powiat, będący w tym zakresie podatnikiem podatku VAT.

W ocenie Powiatu, za bezsporny należy uznać bowiem fakt, że ponoszenie wydatków na unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest jest bezpośrednio związane ze świadczeniem na rzecz mieszkańców opisanych usług (które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT). Gdyby Powiat nie planował świadczyć na rzecz Mieszkańców przedmiotowych czynności, nie ponosiłby wydatków polegających na nabyciu usługi usuwania azbestu z nieruchomości prywatnych.

Takie stanowisko znajduje wielokrotnie potwierdzenie w wydawanych w imieniu Ministra Finansów interpretacjach indywidualnych. Stanowisko to zostało min. potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. IPTPP2/443-619/14-5/JS, w której uznano, że: „Analizując okoliczności przedstawione we wniosku, w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, należy uznać, że w przedmiotowej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - wydatki poniesione na realizację przedmiotowego zadania, polegającego na usunięciu azbestu z nieruchomości stanowiących własność prywatną, związane są/będą z wykonywanymi przez Wnioskodawcę czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług oraz Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT”.

Powiat nie powinien być traktowany odrębnie od innych podmiotów gospodarczych, dokonujących sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystających w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług niezbędnych do wykonywania czynności opodatkowanych.

Skoro bowiem Powiat, jako czynny podatnik VAT, zobowiązany będzie uiścić podatek należny z tytułu świadczonych usług, powinien on mieć jednocześnie prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich świadczenia.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Powiatu w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest, będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z realizacją w/w czynności w pełnej wysokości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wskazano wyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy czym prawo to nie przysługuje – nawet gdy określone wcześniej warunki są spełnione – w sytuacji wystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.

Biorąc pod uwagę, że prawo do odliczenia powinno być realizowane natychmiast po powstaniu podatku naliczonego, decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia będzie miał zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas – po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych – odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy, prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT – spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że Powiat jest jednostką samorządu terytorialnego, zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Powiat zamierza w latach 2018-2020 prowadzić Program związany z unieszkodliwianiem i transportem wyrobów zawierających azbest znajdujących się na budynkach mieszkalnych osób fizycznych zlokalizowanych na terenie Powiatu.

Środki na realizację zadania pochodzić będą z Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO) - 85 % kosztów, środków własnych mieszkańców posesji na których są wyroby zawierające azbest - 15 %.

W związku z zaistnieniem powyższych okoliczności Wnioskodawca powziął wątpliwość czy Powiat będzie miał prawo do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest.

Zauważyć należy, że warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Rozpatrując kwestię prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony przez Powiat w opisanej sytuacji, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć kwestię dotycząca opodatkowania czynności wykonywanych przez Powiat na rzecz mieszkańców powiatu na podstawie zawartych umów w zakresie usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest.

Wobec powyższego należy mieć na uwadze cytowane niżej przepisy prawa:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi (art. 8 ust. 2a ustawy).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Analizując bowiem powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.
  
  

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Zatem Powiat, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, ze Środki na realizację zdania pochodzić będą z Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO) - 85 % kosztów, środków własnych mieszkańców posesji na których są wyroby zawierające azbest - 15 %. Środki MRPO to dotacja z Funduszy Unii Europejskiej.

Realizacja zadania przebiegać będzie na podstawie umowy łączącej Powiat i Marszałka Województwa dysponującego środkami MRPO oraz umowy zawartej pomiędzy Powiatem a Właścicielem nieruchomości w obrębie której realizowane będzie zadanie.

Wykonawca robót za wykonane prace wystawi faktury w których widniał będzie Powiat. Powiat po otrzymaniu faktury od Wykonawcy wystawi faktury na mieszkańców objętych projektem w wysokości ok. 15% poniesionych kosztów.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

Jednocześnie należy wskazać, że czynność może być odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. W istocie okoliczność, czy transakcja została dokonana po cenie niższej, czy też wyższej od kosztu świadczenia, nie ma znaczenia dla zakwalifikowania transakcji jako „transakcji odpłatnej” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bowiem to ostatnie pojęcie wymaga wyłącznie istnienia bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług a świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem) rzeczywiście otrzymanym przez podatnika.

W odniesieniu do przedstawionego stanu sprawy trzeba wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę, jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność, gdyż opodatkowaniu podlega właśnie czynność.

W niniejszej sprawie czynnością jakiej Powiat dokona na rzecz mieszkańców, uczestniczących w projekcie, będzie świadczenie usługi usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Powiatu (demontaż, transport i unieszkodliwianie azbestu), za którą to czynność Powiat pobierać będzie określoną wpłatę, zgodnie z zawartą z mieszkańcami umową, wynoszącą 15% kosztów zadania.

Należy zauważyć, że we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zindywidualizowanym świadczeniem na rzecz uczestnika programu, które zostanie wykonane przez Wnioskodawcę. Należy również zauważyć, że stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, Powiat zawierając umowę z wykonawcą na usługę polegającą na demontażu, transporcie i unieszkodliwianiu azbestu – wchodzi w rolę świadczącego usługę. Tym samym wpłaty otrzymywane przez Powiat od mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez niego usług na rzecz właścicieli nieruchomości (mieszkańca). Oznacza to, że dokonane wpłaty, o których mowa we wniosku, będą stanowiły wynagrodzenie za wykonanie usługi.

W związku z powyższym dokonywane przez mieszkańców wpłaty z tytułu uczestnictwa w zadaniu dotyczyć będą świadczenia usługi usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Powiatu, co wskazuje, że świadczenia – co do których Powiat zobowiąże się w ramach podpisanych z mieszkańcami umów – stanowić będą odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca w związku z ww. czynnościami będzie występował w charakterze podatnika podatku VAT. Należy bowiem zauważyć, że Powiat, który jak wskazano w opisie sprawy, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, wykonując czynności na podstawie umów cywilnoprawnych dokonuje świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki właściwej dla tego rodzaju usług.

Odnosząc się zatem do prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego należy stwierdzić, iż prawo to przysługuje wówczas (jak wyjaśniono wyżej), gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Mając na uwadze wskazany wyżej przepis art. 86 ust. 1 ustawy, stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie zostanie spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego, bowiem skoro ponoszone wydatki na wykonanie usługi usuwania azbestu związane będą z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, to Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, będzie miał możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek wskazanych w art. 88 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko zgodnie, z którym zdaniem Powiatu w związku z realizacją zadania polegającego na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest, będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki związane z realizacją w/w czynności w pełnej wysokości, jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie pytania, stąd wszelkie inne elementy nie objęte pytaniem w szczególności kwestia opodatkowania otrzymanej dotacji nie była przedmiotem rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17,43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.