Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-3.4012.527.2017.1.ISZ
z 13 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 18 grudnia 2017 r. (data wpływu 20 grudnia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• opodatkowania otrzymanego przez Spółdzielnię w ramach zawartej ugody odszkodowania (pyt. 1) – jest nieprawidłowe,
  
• prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez Spółdzielnię dla Inwestora (pyt. 2) - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego przez Spółdzielnię w ramach zawartej ugody odszkodowania (pyt. 1) oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez Spółdzielnię dla Inwestora (pyt. 2).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Zainteresowany niebędący stroną postępowania - spółka P. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Inwestor) jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych nr 26/1 o powierzchni 2.122,00 m² położonej, objętej księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy, Wydział Ksiąg Wieczystych i działki nr 27 o powierzchni 441,00 m², objętej księgą wieczystą, prowadzoną przez Sąd Rejonowy, Wydział Ksiąg Wieczystych. Na powyższych działkach, oraz na działce nr 25/3 zajętej na drogę publiczną, Inwestor zamierza zrealizować inwestycję polegającą na budowie budynku mieszkalno-usługowego z garażem podziemnym oraz zagospodarowaniem terenu na działkach ew. nr 26/1, 27 oraz części działki ew. nr 25/3 (dalej: Inwestycja) - stosownie do uzyskanego przez Inwestora pozwolenia na budowę na podstawie decyzji Prezydenta Miasta z dnia 11 lipca 2014 r. oraz decyzji Wojewody z dnia 16 września 2016 r. (dalej: Pozwolenie na Budowę).

Inwestycja będzie realizowana w bezpośrednim sąsiedztwie budynku (dalej: Budynek Spółdzielni) należącym do zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. Spółdzielnia oprotestowała Pozwolenie na Budowę udzielone Inwestorowi, twierdząc, że realizacja Inwestycji od strony nasłonecznionej, południowej, na którą skierowane są wszystkie okna pomieszczeń mieszkalnych Budynku Spółdzielni skutkuje zaciemnieniem i przesłonieniem lokali mieszkalnych w tymże Budynku.

Aby zakończyć wieloletni spór administracyjny pomiędzy Spółdzielnią a Inwestorem (dalej łącznie: Zainteresowani) sięgający początku wieku, Zainteresowani zdecydowali się na zawarcie w dniu 17 października 2017 r. ugody w formie aktu notarialnego, na mocy której zostały uzgodnione warunki oraz zasady wzajemnej współpracy przy zrealizowaniu przez Inwestora Inwestycji (dalej: Ugoda). Na podstawie Ugody Inwestor zobowiązał się do uiszczenia na rzecz Spółdzielni odszkodowania (dalej: Odszkodowanie) za spowodowanie przez Inwestycję zmniejszenia wartości rynkowej spółdzielczych własnościowych praw do lokali usytuowanych w Budynku Spółdzielni, tj. zaciemnieniem i przesłonieniem części lokali, a także brakiem możliwości nadbudowania Budynku Spółdzielni, brakiem możliwości zamontowania paneli słonecznych na Budynku Spółdzielni oraz zwiększeniem kosztów zużycia C.O. i energii elektrycznej wyżej wymienionego Budynku. W zamian za Odszkodowanie Spółdzielnia zobowiązała się do zrzeczenia się roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę i do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym (dalej: Projekt Budowlany).

W szczególności, w ramach Ugody Spółdzielnia zobowiązała się do:

• złożenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, prawidłowego formalnie i kompletnego wniosku o cofnięcie złożonej przez siebie Skargi i umorzenie postępowania sądowo-administracyjnego oraz zobowiązała się, iż nie cofnie tego wniosku,
• niepodejmowania działań związanych z zaskarżaniem Pozwolenia na Budowę w trybie zwyczajnym lub nadzwyczajnym decyzji administracyjnych wydawanych w celu realizacji Inwestycji, o ile Inwestor lub jego następca prawny będzie realizował Inwestycję zgodnie z Pozwoleniem na Budowę oraz Projektem Budowlanym i dochowa warunków Ugody w zakresie Pozwolenia na Budowę i Projektu Budowlanego,
• niepodejmowania jakichkolwiek działań faktycznych lub prawnych, które opóźniałyby, utrudniałyby lub uniemożliwiałyby zrealizowanie Inwestycji przez Inwestora, jego następców prawnych bądź podmioty na które przeniesione zostanie Pozwolenie na Budowę lub inne pozwolenia służące realizacji lub eksploatacji Inwestycji.
  
  

W ramach Ugody Inwestor - dążąc do pełnego poszanowania praw członków Spółdzielni - zobowiązał się w szczególności do realizacji robót budowlanych (realizowanych przez Inwestora oraz podmioty działające zjego upoważnienia lub w jego imieniu) w określonych godzinach dni roboczych z ograniczeniami realizacji robót w dniach ustawowo wolnych od pracy, prowadzenia robót budowlanych z możliwie jak najmniejszym obciążeniem hałasem i pyłem pochodzących z placu budowy, przestrzegania ciszy nocnej, czystości, uzgodnionego ze Spółdzielnią wjazdu na teren Inwestycji, zasad składowania odpadów, itp.

Sposób wypłaty Odszkodowania na rzecz Spółdzielni został uzgodniony w ten sposób, iż Inwestor dokonał wpłaty na rachunek notariusz sporządzającej Ugodę kwoty należnego Spółdzielni Odszkodowania oraz kwoty wartości ewentualnego podatku dochodowego od osób prawnych od Odszkodowania oraz kwoty wartości ewentualnego podatku VAT od Odszkodowania. Kwota Odszkodowania zostanie zwolniona z depozytu notarialnego na rzecz Spółdzielni po okazaniu przez Zainteresowanych odpisu Postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego o umorzeniu postępowania ze Skargi Spółdzielni (dalej: Postanowienie WSA), wraz ze wzmianką o jego prawomocności. Natomiast kwoty odpowiadające wartości podatku dochodowego od osób prawnych od kwoty Odszkodowania oraz podatku od towarów i usług (VAT) od kwoty Odszkodowania zostaną zwolnione z depozytu notarialnego - odpowiednio przekazane na rachunek Spółdzielni albo zwrócone na rachunek Inwestora - po uzyskaniu przez Zainteresowanych interpretacji indywidualnej zawierającej ocenę prawną właściwego organu interpretującego w odniesieniu do opodatkowania Odszkodowania VAT (Interpretacja indywidualna) i po uzyskaniu przez Zainteresowanych interpretacji indywidualnej w odniesieniu do opodatkowania Odszkodowania CIT oraz wniesieniu o wydanie tych kwot złożone w zgodnym oświadczeniu Zainteresowanych.

Na podstawie Uchwały z dnia 16 października 2017 r. Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni stanowiącej załącznik do Ugody, Walne Zgromadzenie zobowiązało Zarząd Spółdzielni do przygotowania na Walne Zgromadzenie, które będzie dokonywało rozliczenia wyniku za rok finansowy 2017 r. - projektu uchwały w przedmiocie podziału nadwyżki bilansowej Spółdzielni w taki sposób aby kwota uzyskanego Odszkodowania została przeznaczona na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi Spółdzielni.

Na moment składania niniejszego Wniosku, Zainteresowani są w posiadaniu Postanowienia WSA, które jest prawomocne. Na podstawie prawomocnego Postanowienia WSA zwolniona została 8 grudnia 2017r. (piątek) z depozytu notarialnego kwota Odszkodowania dla Spółdzielni, która to kwota została ujawniona na rachunku bankowym Spółdzielni 11 grudnia 2017 r. (poniedziałek).

Inwestor jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Spółdzielnia nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT z uwagi na skorzystanie przez nią ze zwolnienia z art. 113 ustawy o VAT - z uwagi na nie przekroczenie limitu sprzedaży opodatkowanej wskazanego w tym przepisie. W przypadku uznania przez Organ w drodze interpretacji, że Odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, Spółdzielnia przekroczy wskazany w przepisie limit sprzedaży opodatkowanej co spowoduje obowiązek rejestracji Spółdzielni jako podatnika VAT czynnego.

Zainteresowani wnoszą o potwierdzenie, czy w świetle opisanego wyżej stanu faktycznego Spółdzielnia prawidłowo przyjęła, że kwota Odszkodowania nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przypadku uznania że otrzymane przez Spółdzielnię Odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, a w konsekwencji Spółdzielnia jest zobowiązana wystawić na rzecz inwestora fakturę VAT z tytułu otrzymanego Odszkodowania, Zainteresowani chcą potwierdzić, że Inwestorowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w tej fakturze.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy na gruncie przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego kwota Odszkodowania otrzymanego przez Spółdzielnię podlega opodatkowaniu VAT?
2. W przypadku uznania przez Organ stanowiska Spółdzielni za nieprawidłowe, tj. uznania że odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, to czy podatek wykazany w fakturze Spółdzielni stanowi dla Inwestora podatek naliczony podlegający odliczeniu?
   
   

Zdaniem Zainteresowanych:

1. Na gruncie przedstawionego stanu faktycznego kwota Odszkodowania otrzymanego przez Spółdzielnię nie podlega opodatkowaniu VAT.
2. W przypadku uznania przez Organ stanowiska Spółdzielni za nieprawidłowe, tj. uznania że Odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, podatek wykazany w fakturze Spółdzielni stanowić będzie dla Inwestora podatek naliczony podlegający odliczeniu.
   
   

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Na podstawie art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. I Ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT.

W ocenie Zainteresowanych, nie ma wątpliwości, że wypłata Odszkodowania nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów.

Zdaniem Zainteresowanych, wypłata Odszkodowania nie stanowi również wynagrodzenia za świadczenie usług, co Zainteresowani wykazują poniżej.

Zgodnie z powszechnym i ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych (wyrażonym przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 czerwca 2012 r., znak IPTPP2/443-888/11-6/IR), aby dana czynność mogła zostać zaklasyfikowana jako usługa, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• obowiązek określonego świadczenia musi wynikać ze stosunku prawnego pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą,
• musi istnieć konkretny podmiot, będący bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczeniu usługodawcy musi odpowiadać świadczenie wzajemne (odpłatność) ze strony usługobiorcy tj. beneficjenta świadczenia.
  
  

Kluczowe jest zatem wskazanie czynności kwalifikowanej jako usługa oraz podmiotu tę czynność wykonującego i nabywającego i ustalenie czy świadczeniu usługodawcy odpowiada świadczenie wzajemne usługobiorcy (odpłatność).

W ocenie Zainteresowanych, w przedstawionym stanie faktycznym nie można uznać że wypłata Odszkodowania wiąże się z usługą opodatkowaną VAT. Nie można bowiem wskazać usługodawcy, gdyż nie wystąpiły czynności, które można byłoby uznać za usługi (ani po stronie Spółdzielni ani Inwestora), stąd nie jest możliwe przypisanie nabywcy usług.

W kwestii odpłatności, należy zwrócić uwagę, że Ustawa o VAT oraz Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1) nie definiują wprost pojęcia „odpłatności” w celu kwalifikacji czynności jako usługi opodatkowanej VAT. Kwestia „odpłatności” była jednak wielokrotnie podnoszona w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

Przykładowo, w wyroku TSUE z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto, gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także wyrok TSUE z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie, jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Przedstawione wyżej stanowisko TSUE znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA).

W szczególności, należy zwrócić uwagę na wyrok z dnia 12 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 1128/12, w którym NSA wskazał, że: „Szerokie, odwołujące się do pojęcia świadczenia, określenie zakresu przedmiotowego w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. nie może być odczytywane w ten sposób, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania, bądź zaniechania innej strony. Z powołanego przepisu wynika, że usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (konsument) wynosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. Posiłkując się także wskazówkami zawartymi w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości (np. wyrok z 3 marca 1994r w sprawie C-16/93, wyrok z 1 kwietnia 1982 r. w sprawne C-89/81, wyrok z 5 lutego 1980 r. w sprawie C-154/80 czy w sprawie C- 276/97, C-358/97 i 408/97) można sformułować ogólne stanowisko, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być relacje, w których:

• istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.”
  
  

Powyższe podejście zaprezentowane zostało również w licznych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 15 lipca 2013 r., sygn. IBPP2/443-346/13/IK, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, że: „(...) pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Ustalanie statusu wypłacanego Odszkodowania, jako podlegającego bądź niepodlegającego opodatkowaniu VAT należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. W przypadku gdy płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas kwota odszkodowania nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W ocenie Zainteresowanych, w opisanym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do świadczenia usług opodatkowanych VAT. W szczególności, sama wypłata kwoty tytułem Odszkodowania na rzecz Spółdzielni nie będzie stanowiła odpłatności wobec braku świadczenia wzajemnego po stronie Spółdzielni.

Odszkodowanie w potocznym rozumieniu tego słowa to zapłata za wyrządzone szkody, rekompensata za poniesione straty, doznane krzywdy.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Szkoda rozpatrywana jest jako uszczerbek o charakterze majątkowym, która może mieć w świetle tego przepisu postać dwojaką. Może obejmować stratę, jakiej doznaje mienie poszkodowanego - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy, niż był dotychczas, tzw. szkoda rzeczywista, ponadto może obejmować utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Odszkodowanie ma przywrócić sytuację majątkową poszkodowanego do takiej, w jakiej znajdowałby się, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Funkcja odszkodowania polega na wyrównaniu, a nie na polepszeniu pozycji majątkowej poszkodowanego.

Zapłata przez Inwestora odszkodowania wynikać będzie z zadośćuczynienia Spółdzielni uszczerbku majątkowego (szkoda w zasobach mieszkaniowych Spółdzielni) w związku z realizacją Inwestycji która spowoduje pogorszenie walorów użytkowych lokali w Budynku Spółdzielni bezpośrednio sąsiadującym z Inwestycją tj. zaciemnieniem i przesłonieniem części lokali, a także brakiem możliwości nadbudowania Budynku Spółdzielni, brakiem możliwości zamontowania paneli słonecznych na Budynku Spółdzielni oraz zwiększeniem kosztów zużycia C.O. oraz energii elektrycznej wyżej wymienionego Budynku. W związku z powyższym, realizacja Inwestycji spowoduje zarówno wzrost kosztów związanych z eksploatacją Budynku jak i spadek wartości rynkowej tych lokalu (m.in. na skutek przesłonienia części widoku z lokali, których okna wychodzą na Inwestycję).

Ponadto Ugoda nie jest zobowiązaniem się Spółdzielni do powstrzymania się od dokonania określonych czynności lub do tolerowania określonych czynności lub sytuacji. Zawarcie Ugody i w konsekwencji wycofanie wniesionej przez Spółdzielnię Skargi jako jeden z jej warunków, jest wynikiem zakończenia wieloletniego sporu, sięgającego początku wieku.

Ponadto, Odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem za podejmowanie przez Spółdzielnię efektywności gospodarczej w celach zarobkowych lecz jednorazową zapłatą za uszczerbek w mieniu należącym do zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. Spółdzielnia w związku z otrzymanym Odszkodowaniem nie działa w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 Ustawy o VAT.

Warto wskazać, że wszyscy spółdzielcy (członkowie Spółdzielni) posiadają spółdzielcze własnościowe prawa do lokali. W Spółdzielni nie ma wyodrębnionego prawa do lokali. Całość wnoszonych przez właścicieli lokali opłat przeznaczona jest na cele związane z eksploatacją i utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Z tytułu wypłaty Odszkodowania Inwestor nie otrzyma żadnego ekwiwalentnego świadczenia ze strony Spółdzielni, w szczególności nie będzie korzystać z jakichkolwiek usług Spółdzielni przy realizacji Inwestycji.

W związku z powyższym, należy uznać, że otrzymane przez Spółdzielnię odszkodowanie wypłacone z tytułu pogorszenia walorów użytkowych lokali z Budynku Spółdzielni oraz spadkiem wartości rynkowej tych lokali, nie posiada cech wynagrodzenia za usługę lecz jest rekompensatą mającą na celu zadośćuczynienie uszczerbku w mieniu Spółdzielni. Ponieważ otrzymanie Odszkodowania nie będzie należnością ani za dostawę towarów, ani za świadczenie usług (tj. za dokonanie sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT w rozumieniu art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT), to nie zaistnieje po stronie Spółdzielni obowiązek zapłaty VAT w związku z otrzymanym Odszkodowaniem.

Ad 2

Kwestię odliczenia podatku naliczonego reguluje przepis art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ponadto, ustawodawca przewidział sytuacje, których wystąpienie wyłącza możliwość obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego albo zwrotu podatku naliczonego. Sytuacje takie zostały wskazane w art. 88 Ustawy o VAT. Jednym z ograniczeń do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest ograniczenie wynikające z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

W myśl ww. przepisu, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z art. 86 Ustawy o VAT wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek (bezpośredni lub pośredni) zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W przypadku uznania przez Organ w odpowiedzi na pytanie nr 1, że odszkodowanie otrzymane przez Spółdzielnię polega opodatkowaniu VAT, wówczas Spółdzielnia wystawi Inwestorowi fakturę w której wykaże kwotę podatku naliczonego w związku z wykonaną czynnością opodatkowaną. W związku z tym należy dokonać oceny czy uzyskane przez Inwestora świadczenie Spółdzielni związane z wypłaconym Spółdzielni Odszkodowaniem, służy - pośrednio bądź bezpośrednio - wykonywanej działalności opodatkowanej przez Inwestora.

W ocenie Zainteresowanych, zawarcie Ugody służy zrekompensowaniu Spółdzielni uszczerbku majątkowego w związku z pogorszeniem walorów użytkowych i spadkiem wartości rynkowej lokali mieszkalnych w Budynku Spółdzielni. Jednocześnie Ugoda, kończąc wieloletni spór, pozwala Inwestorowi na rozpoczęcie i realizację Inwestycji, bowiem zrzeczenie się roszczeń przez Spółdzielnię spowoduje uprawomocnienie się Pozwolenia na Budowę, co umożliwi rozpoczęcie robót budowlanych. Inwestycja będzie służyć działalności opodatkowanej VAT u Inwestora (opodatkowanej VAT sprzedaży lokali mieszkalnych oraz sprzedaży lub wynajmie lokali użytkowych).

Zatem w związku ze spełnieniem przesłanek pozytywnych określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz brakiem zaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy (w szczególności art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy ) - w przypadku uznania przez Organ w Interpretacji indywidualnej, że Odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT i zastosowaniu się Zainteresowanych do Interpretacji indywidualnej -Inwestorowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Spółdzielnię w związku z otrzymaną kwotą Odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

• nieprawidłowe w zakresie opodatkowania otrzymanego przez Spółdzielnię w ramach zawartej ugody odszkodowania,
  
• prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez Spółdzielnię dla Inwestora.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wyjaśnić należy, że tut. Organ w pełni podziela tezy wyrażone w powołanych przez Stronę orzeczeniach TSUE i NSA.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie natomiast wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje również orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą m.in. kwestii czy na gruncie przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego kwota wynagrodzenia (nazwanego przez Strony Odszkodowaniem) otrzymanego przez Spółdzielnię od Inwestora podlega opodatkowaniu VAT.

Przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „odszkodowania”. W tym zakresie należy zatem posiłkować się przepisami prawa cywilnego. I tak, kwestie odszkodowań regulują przepisy art. 361-363 ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym. Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Z treści art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W myśl art. 917 Kodeksu cywilnego,przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Tak więc istotą ugody jest czynienie sobie wzajemnie ustępstw w zakresie oczekiwanych rezultatów stosunku prawnego, które należy zaliczyć do przedmiotowo istotnych elementów ugody (wyrok SN z dnia 24 lipca 2002 r., sygn. akt I CKN 915/00).

Należy zaznaczyć, że dla ustalenia statusu otrzymywanych środków pieniężnych bez znaczenia pozostaje to jak Strony nazywają daną płatność. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Natomiast treść umowy cywilnoprawnej jest indywidualną sprawą stron, które ją zawierają i zależy od ich uzgodnień. Jednakże w ocenie tut. Organu, nie można poprzez zawarcie odpowiedniej treści umowy cywilnoprawnej wywodzić korzystnych dla siebie skutków podatkowych w postaci preferencji podatkowych. Niezależnie bowiem od tego, jak strony nazwały wypłacane wynagrodzenie w zawartej umowie (w tym Ugodzie), to o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynności za którą jest ono faktycznie płacone, decyduje wykonana czynność, a nie ustalenia umowne między podmiotami.

Uwzględniając powyższe w kontekście zdarzenia przedstawionego we wniosku należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące wypłaty odszkodowania, nie mają zastosowania.

Przepisy art. 361 Kodeksu cywilnego dotyczą szkody wyrządzonej na majątku, za którą to należna jest poszkodowanemu rekompensata, z którą nie wiąże się żadne świadczenie ze strony poszkodowanego. Taka sytuacja nie ma natomiast miejsca w opisanym we wniosku zdarzeniu. Wypłacane przez Inwestora na rzecz Spółdzielni wynagrodzenie nie jest rekompensatą za szkodę, o której mowa w art. 361 Kodeksu cywilnego, lecz jest płatnością za otrzymane w zamian świadczenie.

Powyższego nie zmienia fakt, że zawarcie Ugody i w konsekwencji wycofanie wniesionej przez Spółdzielnię Skargi jako jeden z jej warunków, jest wynikiem zakończenia wieloletniego sporu, sięgającego początku wieku, jak również, że wynagrodzenie płatne przez Inwestora jest jednorazową zapłatą, którą Strona przeznaczy na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi Spółdzielni.

Strona w uzasadnieniu własnego stanowiska w sprawie podnosi, że zapłata przez Inwestora odszkodowania wynikać będzie z zadośćuczynienia Spółdzielni uszczerbku majątkowego (szkoda w zasobach mieszkaniowych Spółdzielni) w związku z realizacją Inwestycji która spowoduje pogorszenie walorów użytkowych lokali w Budynku Spółdzielni bezpośrednio sąsiadującym z Inwestycją tj. zaciemnieniem i przesłonieniem części lokali, a także brakiem możliwości nadbudowania Budynku Spółdzielni, brakiem możliwości zamontowania paneli słonecznych na Budynku Spółdzielni oraz zwiększeniem kosztów zużycia C.O. oraz energii elektrycznej wyżej wymienionego Budynku.

Jednakże okoliczność ta nie zmienia faktu, że w przedstawionym we wniosku zdarzeniu, jak wskazał Wnioskodawca, Spółdzielnia w ramach zawartego stosunku prawnego (tj. ugody w formie aktu notarialnego), zobowiązała się do zrzeczenia się roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę i do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym. W szczególności, w ramach Ugody Spółdzielnia zobowiązała się do:

• złożenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, prawidłowego formalnie i kompletnego wniosku o cofnięcie złożonej przez siebie Skargi i umorzenie postępowania sądowo-administracyjnego oraz zobowiązała się, iż nie cofnie tego wniosku,
• niepodejmowania działań związanych z zaskarżaniem Pozwolenia na Budowę w trybie zwyczajnym lub nadzwyczajnym decyzji administracyjnych wydawanych w celu realizacji Inwestycji, o ile Inwestor lub jego następca prawny będzie realizował Inwestycję zgodnie z Pozwoleniem na Budowę oraz Projektem Budowlanym i dochowa warunków Ugody w zakresie Pozwolenia na Budowę i Projektu Budowlanego,
• niepodejmowania jakichkolwiek działań faktycznych lub prawnych, które opóźniałyby, utrudniałyby lub uniemożliwiałyby zrealizowanie Inwestycji przez Inwestora, jego następców prawnych bądź podmioty na które przeniesione zostanie Pozwolenie na Budowę lub inne pozwolenia służące realizacji lub eksploatacji Inwestycji.
  
  

Natomiast, w ramach Ugody Inwestor zobowiązał się do zapłaty na rzecz Spółdzielni wynagrodzenia nazwanego we wniosku „Odszkodowanie” oraz do realizacji robót budowlanych (realizowanych przez Inwestora oraz podmioty działające z jego upoważnienia lub w jego imieniu) w określonych godzinach dni roboczych z ograniczeniami realizacji robót w dniach ustawowo wolnych od pracy, prowadzenia robót budowlanych z możliwie jak najmniejszym obciążeniem hałasem i pyłem pochodzących z placu budowy, przestrzegania ciszy nocnej, czystości, uzgodnionego ze Spółdzielnią wjazdu na teren Inwestycji, zasad składowania odpadów, itp.

Jak już wskazano, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Zatem, w przedstawionych we wniosku okolicznościach działanie Wnioskodawcy polegające na podpisaniu Ugody, w której to zostały uzgodnione warunki oraz zasady współpracy przy zrealizowaniu przez Inwestora Inwestycji, wypełnia wskazaną przesłankę uznania tej czynności za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W przedstawionym zdarzeniu wypłata Spółdzielni wynagrodzenia nazwanego przez Strony Odszkodowaniem jest w istocie wypłatą określonego w pieniądzu wynagrodzenia za zaniechanie działania (czyli zrzeczenie się przez Spółdzielnię roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę) i tolerowanie czynności (czyli zobowiązanie się Spółdzielni do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym).

Beneficjentem tej usługi, odnoszącym wymierną korzyść - polegającą na zrzeczeniu się przez Spółdzielnię roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę i zobowiązaniu się Spółdzielni do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym - jest Inwestor. Jednocześnie Ugoda łącząca Strony ma charakter zobowiązaniowy – Wnioskodawca zobowiązał się bowiem do zrzeczenia możliwości dochodzenia swoich praw i roszczeń za odpłatnością oraz do tolerowania czynności, tj. akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym.

Po stornie Spółdzielni (usługodawcy) istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść. W zamian za zrzeczenie się przez Spółdzielnię roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę i zobowiązanie się Spółdzielni do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym, Spółdzielnia otrzymuje wynagrodzenie pieniężne (nazwane we wniosku Odszkodowaniem). Otrzymywana przez Wnioskodawcę wyrażona w pieniądzu odpłatność za wykonane świadczenie pozostaje więc w bezpośrednim związku z wykonywaną czynnością.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przedmiotowe wynagrodzenie wypłacane Wnioskodawcy stanowi wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności oraz tolerowania czynności (tj. zrzeczenie się przez Spółdzielnię roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę i zobowiązanie się Spółdzielni do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym), które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Podsumowując, w analizowanej sprawie otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie spełnia funkcji odszkodowawczej, lecz mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym, na gruncie przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego kwota Odszkodowania otrzymanego przez Spółdzielnię podlega opodatkowaniu VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie opodatkowania otrzymanego przez Spółdzielnię w ramach zawartej ugody odszkodowania (pyt. 1), należało uznać za nieprawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą też tego, czy (w przypadku uznania przez Organ stanowiska Spółdzielni za nieprawidłowe, tj. uznania że odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT), podatek wykazany w fakturze Spółdzielni stanowi dla Inwestora podatek naliczony podlegający odliczeniu.

Przepis art. 86 ust. 1 ustawy stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
   
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania oznaczonego numerem 1 we wniosku, wynagrodzenie należne z tytułu zawartej Ugody pomiędzy Inwestorem, a Wnioskodawcą stanowi należność za świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy i podlega opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie, jak wskazał Wnioskodawca, Inwestor jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Spółdzielnia nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT z uwagi na skorzystanie przez nią ze zwolnienia z art. 113 ustawy o VAT - z uwagi na nie przekroczenie limitu sprzedaży opodatkowanej wskazanego w tym przepisie. Przy czym, jak wskazano we wniosku, w przypadku uznania przez Organ w drodze interpretacji, że Odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, Spółdzielnia przekroczy wskazany w przepisie limit sprzedaży opodatkowanej co spowoduje obowiązek rejestracji Spółdzielni jako podatnika VAT czynnego. W przypadku uznania że otrzymane przez Spółdzielnię Odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT, a w konsekwencji Spółdzielnia jest zobowiązana wystawić na rzecz inwestora fakturę z tytułu otrzymanego Odszkodowania.

Wnioskodawca w opisie wniosku oznajmił też, że Inwestycja będzie służyć działalności opodatkowanej podatkiem VAT u Inwestora (opodatkowania VAT sprzedaży lokali mieszkalnych oraz sprzedaży lub wynajmie lokali użytkowych).

Zatem, z uwagi na powołane przepisy prawa w kontekście wskazanego opisu zdarzenia należy stwierdzić, że w zakresie, w jakim nabywane od Spółdzielni usługi (polegające na zrzeczeniu się przez Spółdzielnię roszczeń o uchylenie Pozwolenia na Budowę i zobowiązanie się Spółdzielni do akceptacji uzgodnień wskazanych w projekcie budowlanym) wykorzystywane będą przez Inwestora do wykonywania czynności opodatkowanych - Inwestorowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy) z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktury z wykazaną prawidłową kwotą podatku, wystawionej przez Spółdzielnię, jako zarejestrowanego podatnika VAT czynnego.

W konsekwencji, podatek wykazany w fakturze Spółdzielni stanowi dla Inwestora podatek naliczony podlegający odliczeniu.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez Spółdzielnię dla Inwestora (pyt. 2), należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wyjaśnić należy, że Wnioskodawca dla uzasadnienia własnego stanowiska w sprawie powołał interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 czerwca 2012 r., znak IPTPP2/443-888/11-6/IR. Jednakże interpretacja ta dotyczy braku opodatkowania VAT rozliczenia pomiędzy Sprzedającym i wnioskodawcą z tytułu rękojmi. Natomiast przedmiotem powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 lipca 2013 r., znak IBPP2/443-346/13/IK, było zbadanie, czy odszkodowanie za drzewa i krzewy oraz za ich usunięcie w przypadku, gdy zostanie określone w umowie cywilnoprawnej albo ustalone przez właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów organ, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, z uwagi na odmienne od opisanego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, stany, ww. interpretacje nie mogą stanowić podstawy do tożsamego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanych. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem w sprawie oceny prawnej tego zdarzenia – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności prawidłowości dokumentowania przez Spółdzielnię opisanej we wniosku wyświadczonej usługi na rzecz Inwestora oraz ustalenia momentu w którym Spółdzielnia utraci prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku o którym mowa w art. 113 ustawy o VAT, skutkiem czego będzie zobowiązana do rejestracji jako podatnika VAT czynnego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lab przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17,43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.